Tryb zakładania i funkcjonowanie rachunku bieżącego oraz dokumentacja.

Posiadanie rachunku bieżącego w krajach wysoko rozwiniętych jest wręcz koniecznością. Determinuje to zarówno model życia poprzez możliwości realizacji określonych płatności za pośrednictwem banku, jak również jest związane z poczuciem bezpieczeństwa o własne środki wiąże się z uzyskaniem dochodu. W warunkach polskich posiadanie rachunku bieżącego staje się coraz bardziej powszechne, a w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej obowiązkowe.
Od 1994 r. Jednostki gospodarcze musza posiadać rachunek bieżący, a także maja obowiązek bezgotówkowego rozliczania niektórych transakcji, gdy suma jednorazowej transakcji po miedzy podmiotami gospodarczymi przekracza 3 tys. ECU bądź 1 tys. ECU, gdy wartość obrotów gospodarczych w miesiącu poprzedzającym wystawienie faktury przekraczała 10 tys. ECU.
Rachunek bieżący jest rachunkiem prowadzonym przez banki w celu rejestracji wkładów pieniężnych klientów, udzielanych im kredytów i przeprowadzanych za jego pośrednictwem bankowych rozliczeń pieniężnych. W polskiej praktyce rachunek bieżący ma charakter instytucjonalny, wynikający z prawa bankowego i Kodeksu cywilnego. Banki polskie prowadza rachunki dla osób prawnych i fizycznych. Ogólne warunki otwierania i prowadzenia rachunku bieżącego, a także formy i tryb rozliczeń pieniężnych, przeprowadzanych za jego pośrednictwem ustala Prezes Narodowego Banku Polskiego. Banki obowiązane są do realizowania zleceń płatniczych bez zbędnej zwłoki lub w terminach przewidzianych umowa rachunku bieżącego. Są obowiązane przyjmować, przeliczać i sortować (liczenie banknotów i monet) wpłaty gotówkowe na te rachunki.

Rodzaje rachunków bankowych.

Oddziały PKO BP S.A. prowadzą następujące rodzaje rachunków bankowych:
1) rachunki bieżące,
2) rachunki pomocnicze,
3) rachunki lokat terminowych,
4) rachunki skonsolidowane,
Rachunki o których mowa w punktach 1-4 mogą być prowadzone w walucie polskiej jak i w walutach wymienialnych. Rodzaje walut wymienialnych, w których mogą być prowadzone rachunki określają uchwały Zarządu PKO BP S.A.

Rachunek bieżący w walucie polskiej służy do przechowywania środków pieniężnych posiadacza rachunku oraz do przeprowadzania rozliczeń pieniężnych w zakresie prowadzonej działalności. Może być otwarty w dowolnym oddziale PKO BP S.A. bez względu na siedzibę (miejsce zamieszkania) posiadacza rachunku.

Rachunek pomocniczy służy do przechowywania określonych przez posiadacza rachunku środków pieniężnych (przeznaczonych na określone cele) i przeprowadzania rozliczeń pieniężnych. Może pełnić funkcje pomocnicza w stosunku do rachunku bieżącego, prowadzonego w danym lub innym oddziale PKO BP S.A, albo innym banku. Otwarcie rachunku pomocniczego nie wymaga zgody oddziału PKO BP S.A. lub zgody innego banku, prowadzącego rachunek bieżący.

Rachunek lokat terminowych służy do przechowywania środków pieniężnych posiadacza rachunku przez okres określony w umowie.

Rachunek bankowy skonsolidowany służy do przechowywania środków pieniężnych oraz do przeprowadzenia rozliczeń pieniężnych pomiędzy posiadaczem rachunku a jego jednostkami organizacyjnymi nie posiadającymi osobowości prawnej. Warunki prowadzenia rachunku skonsolidowanego reguluje zarządzenie w sprawie wprowadzenia rachunku bankowego skonsolidowanego.

Funkcjonowanie rachunku bieżącego.

Bank otwiera Klientowi rachunek na wniosek podpisany z ramienia danej osoby prawnej przez osoby uprawnione do składania w jej imieniu oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych. W treści wniosku podpisujący oświadczają że znają i przyjmują do wiadomości warunki umowy rachunku bieżącego, zawarte w odpowiednim regulaminie Banku PEKAO S.A. przyjęcie wniosku przez Bank, otwarcie rachunku i nadanie mu numeru jest równoznaczne z zawarciem umowy rachunku bieżącego. Upoważnienie osób reprezentujących dany podmiot musi być potwierdzone właściwymi dokumentami. Wobec prywatnych podmiotów gospodarczych wynika ono z przedkładanego wyciągu rejestru handlowego. Jeżeli dany podmiot nie podlega wpisowi do rejestru handlowego, podstawę stanowi odpis karty rejestracyjnej, do którego należy dołączyć odpis umowy spółki. Jednostki spółdzielcze reprezentuje przynajmniej dwóch członków zarządu lub jeden członek zarządu i pełnomocnik ujawniony w rejestrze. Do wniosku powinny być dołączone uwierzytelnione odpisy lub fotokopie dokumentów określających osobowość prawna danej jednostki i pełnomocnictwa i pełnomocnictwa występujących w jej imieniu osób. W przedsiębiorstwach państwowych będzie to wyciąg z rejestru lub akt erekcyjny, gdy nie podlega on wpisowi do rejestru, a ponadto nominacje i pełnomocnictwa osób powołanych do dokonywania czynności prawnych. Spółdzielnie składają wyciąg rejestru sadowego oraz statut spółdzielni. Organizacje społeczne legitymują się odpisem statutu, wyciągiem z rejestru stowarzyszeń i uchwałami upoważniającymi określone osoby do działań prawnych w imieniu organizacji. Dla osób fizycznych rachunki są otwierane na podstawie dowodu osobistego. Oprócz dokumentów stwierdzających osobowość prawna podmioty gospodarcze przedkładają bankowi zaświadczenia o wpisie do odpowiedniej ewidencji działalności gospodarczej, koncesje lub inny równoznaczny dokument, a ponadto zawiadomienie o nadaniu numeru statystycznego.

Zawieranie umów rachunku bieżącego.

Występując o otwarcie rachunku bieżącego składa się w oddziale
PKO BP S.A:
1) wniosek o otwarcie i prowadzenie rachunku bieżącego,
2) dokument stwierdzający uzyskanie osobowości prawnej lub zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, koncesje, lub dokument stwierdzający, ze podmiot został utworzony zgodnie z przepisami prawa,
3) zaświadczenie o nadaniu statystycznego numeru identyfikacyjnego REGON
4) inne dokumenty, jeżeli obowiązek złożenia ich wynika z odrębnych przepisów.
Treść wniosku o otwarcie rachunku bieżącego lub odrębny formularz zawiera nazwiska osób upoważnionych do dysponowania rachunkiem bieżącym oraz wzory ich podpisów. Bank nie sprawdza uprawnień zgłoszonych osób, gdyż uczynił to w stosunku do osób podpisujących wniosek, których uprawnienia wynikają z dołączonych dokumentów. Wszystkie późniejsze dokumenty w obrocie z bankiem musza być podpisane w sposób identyczny ze wzorami podpisów. Dotyczy to nie tylko pieczątki, ale także zewnętrznego wyglądu podpisu. Pracownicy Banku, dostrzegając różnice w sposobie podpisywania dokumentów, mogą odmówić wykonania danej dyspozycji. Przytoczona zasada ma na celu zabezpieczenie Klienta przed ewentualnymi nadużyciami. Dokumenty o których mowa w punktach: 2-4 mogą być złożone w oryginałach lub uwierzytelnionych odpisach (odbitkach kserograficznych). Odpisy nie poświadczone urzędowo przez notariusza podlegają sprawdzeniu i poświadczeniu przez PKO BP S.A, co do ich zgodności z oryginałem. Posiadacz rachunku zobowiązany jest do wskazania na piśmie oddziałowi PKO BP S.A. rachunku, który uzna za podstawowy do rozliczeń z właściwym urzędem skarbowym, zgodnie z odrębnymi przepisami. Otwarcie rachunku bieżącego następuje po podpisaniu umowy rachunku przez obie strony zawierające umowę. Umowę podpisują, w obecności pracownika oddziału PKO BP S.A, osoby fizycznie występującej o otwarcie rachunku bieżącego lub osoby upoważnionej do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych występującego o otwarcie rachunku bieżącego. Podpisy składane są pod odbitka stempla firmowego, o ile posiadacz rachunku takiego stempla używa. Osoby te zobowiązane są okazać dowody tożsamości. Integralna cześć umowy rachunku bieżącego stanowi karta wzorów podpisów, w której ustanowione są osoby upoważnione do dysponowania rachunkiem (rachunkami) oraz sposób podpisywania dyspozycji. Nazwiska tych osób, wzory ich podpisów oraz wzór stempla firmowego zamieszcza się na drugiej stronie karty wzorów podpisów. Za autentyczność i ważność podpisów odpowiadają osoby udzielające upoważnienia, podpisane na pierwszej stronie karty wzorów podpisów, zaś zmiany w karcie wzorów podpisów lub jej unieważnienie wymaga formy pisemnej. Umowa rachunku bieżącego może przewidywać wyodrębnienie na osobnym rachunku środków pieniężnych przeznaczonych na określone cele, jak również przeprowadzenie w tym zakresie rozliczeń pieniężnych. Przez umowę rachunku bieżącego oddział PKO BP S.A. zobowiązuje się wobec posiadacza rachunku, na czas oznaczony lub nie oznaczony, do przechowywania jego środków pieniężnych oraz do przeprowadzenia na jego zlecenia rozliczeń pieniężnych, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Środki pieniężne zgromadzone na rachunkach mogą być oprocentowane, jeżeli tak stanowi umowa rachunku bieżącego, z tym ze stopa procentowa w okresie obowiązywania może ulęgać zmianom. Wysokość stóp procentowych od środków na rachunkach bieżących podlegających oprocentowaniu określana jest zgodnie z uchwałami Zarządu PKO BP S.A, których postanowienia podawane są do wiadomości klientom w Komunikatach PKO BP S.A, wywieszanych w lokalach oddziałów PKO BP S.A.


Przeniesienie rachunku bieżącego do innego oddziału PKO BP S.A.

Przeniesienie rachunku bieżącego do innego oddziału PKO BP S.A. może nastąpić na wniosek posiadacza rachunku, o ile na rachunku tym nie występuje zadłużenie z tytułu udzielonego kredytu w rachunku bieżącym lub z innego tytułu. Występując z wnioskiem o przeniesienie rachunku, posiadacz zobowiązany jest do zwrotu wydanych przez oddział PKO BP S.A. blankietów itp. Nie zwrócenie przez posiadacza rachunku dokumentów i instrumentów przeznaczonych do dysponowania rachunkiem powoduje odpowiedzialność posiadacza za ewentualne szkody powstałe w wyniku ich użycia. Oddział PKO BP S.A. w dniu przekazania rachunku dokonuje przelewu środków pieniężnych stanowiących saldo rachunku bieżącego do oddziału przejmującego rachunek. Posiadacz rachunku może dysponować środkami pieniężnymi z przeniesionego rachunku:
1) po podpisaniu umowy rachunku bieżącego w oddziale przejmującym rachunek,
2) po wpływie środków pieniężnych, o których mowa wcześniej lub po dokonaniu wplat na ten rachunek.

Zmiany zgłaszane przez posiadacza rachunku bieżącego.

Posiadacz rachunku bieżącego obowiązany jest pisemnie powiadamiać oddział PKO BP S.A. prowadzący rachunek o wszelkich zmianach danych dotyczących prowadzonego rachunku, w tym o zmianie nazwy (nazwiska) lub siedziby (adresu) oraz o odwołaniu lub wygaśnięciu udzielonych pełnomocnictw do dysponowania rachunkiem. Zaistniałe zmiany powinny być poświadczone odpowiednimi dokumentami. W wypadku nie powiadomienia oddziału PKO BP S.A. o zmianach określonych wcześniej, oddział PKO BP S.A. nie odpowiada za szkody, które mogą z tego powodu wyniknąć.
Zawiadomienie o utracie upoważnienia do dysponowania środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku bieżącym przez osoby wymienione w karcie wzorów podpisów jest skuteczne wobec PKO BP S.A. od chwili doręczenia oddziałowi PKO BP S.A. pisemnego zawiadomienia o :
1) odwołaniu za stanowisk osób, z którymi upoważnienie było związane,
2) odwołaniu lub wygaśnięciu udzielonego pełnomocnictwa.
Utrata upoważnienia do dysponowania rachunkiem przez jedna lub kilka osób nie powoduje konieczność zmiany całej karty wzorów podpisów, jeżeli pozostałe osoby, uwzględniając wymagana liczbę podpisów, mogą prawidłowo dysponować rachunkiem.

Dysponowanie środkami pieniężnymi na rachunku bieżącym.

Posiadacz rachunku bieżącego dysponuje środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku bieżącym w oddziale PKO BP S.A. do wysokości salda dyspozycyjnego tego rachunku. Ograniczenie w dysponowaniu środkami pieniężnymi może wynikać z przepisów o zajęciu rachunku bieżącego, egzekucji z rachunku bieżącego lub postanowień umowy rachunku bieżącego. W przypadku powstania salda debetowego na rachunku posiadacza, oddział PKO BP S.A. nalicza od kwoty salda debetowego - za okres jego występowania - odsetki, według stopy procentowej określanej w uchwale Zarządu PKO BP S.A. dla kredytów przeterminowanych i kredytów postawionych po okresie wypowiedzenia w stan natychmiastowej wymagalności na cele gospodarcze i mieszkaniowe nie będących przedmiotem postępowania ugodowego. Naliczone odsetki, o których mowa oddział PKO BP S.A. pobiera w pierwszej kolejności, z najbliższych wpływów na rachunek posiadacza. Oddział PKO BP S.A. może odmówić wykonania zlecenia posiadacza rachunku tylko w wypadkach przewidzianych w przepisach szczególnych lub w umowie rachunku bieżącego.

Rozwiązywanie umowy rachunku bieżącego.

Zamkniecie rachunku bieżącego następuje z chwila rozwiązania umowy rachunku bieżącego. Strony mogą rozwiązać umowę rachunku bieżącego zawarta na czas nie oznaczony w każdym czasie, z zachowaniem 30 - dniowego okresu wypowiedzenia. Wypowiedzenie umowy rachunku bieżącego wymaga formy pisemnej. W przypadku wypowiedzenia umowy rachunku bieżącego przez oddział PKO BP S.A. podaje się powód wypowiedzenia oraz termin likwidacji rachunku. Umowa rachunku bieżącego zawarta na czas oznaczony ulega rozwiązaniu z upływem terminu, na który została zawarta. Oddział PKO BP S.A. może wypowiedzieć umowę rachunku bieżącego w wypadku rażącego niedopełnienia przez posiadacza rachunku obowiązków wynikających z umowy, np. wystawienia czeku bez pokrycia, spowodowania salda debetowego na rachunku i nie wyrównania go w wyznaczonym przez oddział PKO BP S.A. terminie, bezprawnego podjęcia kwoty mylnie wypłaconej lub zaksięgowanej na jego rachunek i nie zwrócenia jej niezwłocznie, a także w przypadku braku obrotów na rachunku przez sześć miesięcy lub utraty uprawnień do prowadzenia działalności. Zamykając rachunek bieżący oddział PKO BP S.A. wręcza posiadaczowi rachunku za pokwitowaniem lub przesyła listem poleconym lub listem zwykłym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru informacje o saldzie rachunku i zwraca się, aby posiadacz rachunku w terminie 14 dni potwierdził wysokość salda, zwrócił nie wykorzystane blankiety czekowe i karty bankowe określił sposób zadysponowania saldem. Jeżeli posiadacz rachunku nie zadysponował przypadającym na jego rzecz saldem zamkniętego rachunku w terminie określonym wyżej, oddział PKO BP S.A. przeksięgowuje to saldo na nie oprocentowane konto przejściowe. W wypadku nie zwrócenia blankietów czekowych posiadacz rachunku powinien złożyć w oddziale PKO BP S.A. oświadczenie uzasadniające fakt nie zwrócenia blankietów czekowych, podając ich serie i numery.
Roszczenia wynikające z umowy rachunku bieżącego przedawniają się z upływem dwóch lat, zaś dokumenty dotyczące obrotów przeprowadzonych na rachunkach bieżących przechowuje się przez okres 5 lat. Reklamacji wniesionych po tym terminie nie uwzględnia się.

Dokumentacja niezbędna do zawarcia umowy rachunku bieżącego.

Rezydent zwracając się o zawarcie umowy rachunku bieżącego składa w oddziale
PKO BP S.A.:
1) wypełniony formularz wniosku o otwarcie i prowadzenie rachunku bieżącego - według Wzoru nr 1 oraz
2) dokumenty:
a) stwierdzające posiadanie osobowości prawnej (wydane nie wcześniej, niz. 3 miesiące przed dniem ich przedłożenia), lub
b) zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej (wydane nie wcześniej, niz. 3 miesiące przed dniem ich przedłożenia), koncesje, lub
c) oświadczenie o podjęciu działalności gospodarczej nie podlegającej zgłoszeniu do ewidencji i nie wymagającej uzyskania koncesji,
d) dokument wskazujący osoby upoważnione do składania w zakresie praw i obowiązków majątkowych, o ile nie wynika to z dokumentów wymienionych w lit. a, b, c,
e) zaświadczenie o nadaniu statystycznego numeru identyfikacyjnego REGON.
Nie rezydent występujący o otwarcie rachunku bieżącego składa w oddziale PKO BP S.A:
1) wypełniony formularz wniosku o otwarcie i prowadzenie rachunku bieżącego według wzoru nr 1 oraz
2) aktualny odpis z zagranicznego rejestru firm handlowych lub inny aktualny dokument urzędowy zawierający podstawowe dane o nie rezydencie, jego statusie, reprezentantach, uwierzytelniony przez:
b) polska placówkę dyplomatyczna lub konsularna za zgodność dokumentów z wymogami prawa w miejscu jego wystawienia, lub
c) miejscowego notariusza,
3) inne dokumenty, jeżeli oddział PKO BP S.A. uzna, ze są one niezbędne do zawarcia umowy.

Przechowywanie dokumentacji rachunku bieżącego.

Dokumenty złożone wraz z wnioskiem o otwarcie i prowadzenie rachunku bieżącego, jak również dokumenty składane przez posiadacza rachunku w czasie trwania umowy rachunku bieżącego, stanowią dokumentacje rachunku i są przechowywane przez oddział PKO BP S.A. oddzielnie dla każdego posiadacza rachunku, w kolejności numerów porządkowych przydzielonych posiadaczom rachunków. W zbiorze aktualnej dokumentacji do rachunku bieżącego przechowuje się pierwsza i ostatnia kartę wzorów podpisów oraz inne dokumenty obrazujące istniejący w danej chwili stan prawny posiadacza rachunku. Zbiory dokumentów do rachunków bieżących podlegają bieżącej aktualizacji oraz przechowywane są w pomieszczeniach odpowiadających warunkom zabezpieczenia dokumentów. Unieważnione karty wzorów podpisów i inne nie aktualne dokumenty, łącznie z pismami dotyczącymi zamknięcia rachunku, przechowuje się w archiwum, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami.