Inwestycje, jej rodzaje, cechy i zadania

Inwestycja jest to wyrzeczenie się bieżącej konsumpcji na rzecz przyszłych i czasem niepewnych korzyści. Wynika z tego, że inwestor dokonuje podziału swego budżetu na część przeznaczoną na inwestycje. Przy określonych dochodach zwiększenie części przeznaczonej na konsumpcję oznacza zmniejszenie inwestycji i odwrotnie.
Długość okresu inwestycji jest sprawą indywidualną każdego inwestora. W zasadzie powinien on podjąć decyzję o długości okresu inwestycji przed wyborem możliwości inwestycyjnych. Często długość tego okresu wynika z celu inwestycji.
Ze względu na czas trwania inwestycji można tu wyróżnić dwa rodzaje:
 Inwestycje proste, czyli takie, które w trakcie trwania inwestycji nie przynoszą dochodów, jedyny dochód pojawia się na końcu okresu inwestycji;
 Inwestycje kuponowe, czyli takie, które w trakcie trwania inwestycji przynoszą dochody, przy czym dochody te mogą być konsumowane lub inwestowane.
Inwestor to przedsiębiorstwo handlowe, które podejmuje działalność inwestycyjną za własne lub pożyczone pieniądze. Do podstawowych zadań inwestora należy:
 Opracowanie lub zlecanie opracowania i założeń zamierzonej inwestycji,
 Uzyskanie prawa realizacji na konkretnym terenie,
 Zlecenie jednostce projektowej opracowania projektu zamierzonej inwestycji,
 Nadzorowanie realizacji inwestycji,
 Koordynacja prac poszczególnych wykonawców (gdy nie ma generalnego wykonawcy odpowiedzialnego za cały obiekt).
Podstawowymi inwestycjami są inwestycje: finansowe, niematerialne i prawne oraz rzeczowe.
Inwesycje finansowe, odzwierciedlające ruch pieniądza i dotyczące aktywów finansowych. Wynika z tego, że mają charakter niematerialny i są również znane pod pojęciem inwestycji monetarnej. Mianem tych inwestycji określany jest celowo wydatkowany kapitał przez przedsiębiorstwo (inwestora), skierowany na powiększenie jego dochodów. Inwestowanie powinno przynosić korzyści, jednak żeby tak się stało należy wykorzystywać kapitał „dziś”, by później osiągnąć pożądane korzyści. W przypadku inwestycji finansowych wychodzi się z założenia, że pieniądz musi pracować na właściciela, musi przynosić mu dochód. Stąd też właściciel może wolny kapitał lokować w zakup obligacji, bonów skarbowych, akcji czy innych papierów wartościowych, ale także lokować je na rachunkach bankowych w formie lokat pieniężnych terminowych lub nieterminowych. Właściciele kapitału muszą sami lokować swoje pieniądze. Przy wyborze należy wziąć pod uwagę wielkość zgromadzonego kapitału i skali oczekiwanych korzyści. Od wielkości kapitału zależy skala pomnożenia jego wartości przez inwestycje.

Podstawowe cele inwestycji finansowych to:
 Zgromadzenie środków na zakup konsumpcyjny – w tym przypadku określona jest pożądana wartość końcowa inwestycji, np. równa przewidywanej cenie przedmiotu;
 Zwiększenie wielkości kapitału – w tym wypadku celem jest uzyskanie maksymalnej możliwości wartości kapitału na koniec inwestowania;
 Uzyskanie stałych dochodów – w tym wypadku inwestycja daje regularne, w przybliżeniu stałe dochody;
 Bezpieczeństwo – w tym wypadku celem jest uniknięcie częściowej lub całkowitej utraty kapitału;
 Zachowanie płynności – zapewnienie możliwości szybkiej zmiany instrumentu finansowego na gotówkę po oczekiwanej przez inwestora cenie.
Inwestycje niematerialne i prawne dotyczą takich aktywów jak licencje czy znaki handlowe.
Trzecim rodzajem inwestycji są inwestycje rzeczowe, w których przedmiot inwestycji ma charakter materialny, a inwestor oczekuje, iż wartość przedmiotu inwestycji wzrośnie w okresie inwestycji. Mogą być to np. nieruchomości, dzieła sztuki, metale szlachetne. Nie chodzi tu jednak o wartość użytkową, jaką reprezentuje dane dobro, lecz o korzyści finansowe związane z posiadaniem dóbr rzeczowych, a więc przyrost wartości tych dóbr wraz z upływem czasu. Niestety na inwestowanie w dobra rzeczowe stać jedynie bardzo silne ekonomicznie przedsiębiorstwa o ugruntowanej pozycji na rynku. Inwestycje te są różnie klasyfikowane, według różnych kryteriów.
Podstawową grupą inwestycji są inwestycje produkcyjne. Są one taką formą inwestycji, której istotą jest angażowanie środków finansowych w środki trwałe podmiotu gospodarczego. Inwestycje te polegają na powiększeniu zasobów środków trwałych w drodze ich zakupu lub tworzenia we własnym zakresie. Dzięki inwestycjom produkcyjnym, zwiększa się zdolność wytwórcza jednostki gospodarczej.
Inwestycje nieprodukcyjne to przede wszystkim inwestycje w zakresie budownictwa mieszkaniowego i komunalnego oraz urządzeń socjalnych. Mają one znaczenie pomocnicze do rozwijania przedsiębiorstwa, a w małych firmach nie występują.
Inwestycje podstawowe są to inwestycje skupione na bezpośrednim celu przedsiębiorstwa handlowego. Dotyczą budowy np. obiektu handlowego danej firmy. Jak sama nazwa mówi, inwestycje te są podstawą do rozpoczęcia większej działalności lub rozbudowy np. sieci handlowej. Do tych inwestycji możemy zaliczyć inwestycje towarzyszące, które warunkują prawidłowe funkcjonowanie tych obiektów.
Inwestycje rozwojowe mają na celu powiększenie majątku trwałego przede wszystkim przez budowę nowych obiektów, a także przez generalną rekonstrukcję obiektów istniejących w danej gałęzi gospodarki narodowej. Owe inwestycje zwiększają stan posiadanych środków trwałych, umożliwiają wzrost działalności firmy.
Inwestycje systemem robót zleconych są realizowane przez wyspecjalizowane przedsiębiorstwa budowlane, budowlano-montażowe lub inne.
Inwestycje systemem gospodarczym wykonywane są przez ekipy własne przedsiębiorstwa handlowego.

Inwestycje restrukcyjne (odtworzeniowe) polegają na podejmowaniu nakładów inwestycyjnych, których celem jest zastąpienie lub odtworzenie częściowo zużytych urządzeń produkcyjnych lub usługowych i utrzymywanie na nie obniżonym poziomie wartości środków trwałych w danej działalności handlowej.

Inwestycje zagraniczne polegają na nabywaniu w jednym kraju przez rządy, instytucje oraz poszczególne osoby aktywów innego kraju. Inwestycje te obejmują inwestycje zarówno bezpośrednie jak i inwestowanie w papiery wartościowe.
Inwestycje odtworzeniowe polegają na wymianie zużytego i przestarzałego sprzętu. Ich celem jest doprowadzenie do pierwotnego stanu środków trwałych, czyli do stanu, jaki miał miejsce przed zużyciem środków trwałych.
Inwestycje modernizacyjne są to inwestycje, których celem jest ulepszanie posiadanych środków trwałych poprzez wprowadzenie postępu technicznego.

Aby dobrze przeprowadzić inwestycję należy postępować według zasad działalności inwestycyjnej. Do takich należy zasada celowości, koncentracji środków i zasada typowości i powtarzalności obiektów i wyposażenia.
Jak wiadomo cel to świadome dążenie do celu. Podobnie działa zasada celowości inwestycji. W prakseologii oznacza odpowiedniość dobieranych środków do wytyczonych celów i w zasadzie efektywności jest podobnie. Podmiot gospodarczy chcąc dobrze przeprowadzić działaność inwestycyjną musi dokładnie przewidzieć efekty inwestycji i zdawać sobie sprawę z wysokoścą kosztów niezbędnych do jej podjęcia. Przemyślenia te muszą być podjęte przed rozpoczęciem inwestycji. Efektywność inwestycji określa stosunek efektu gospodarczego do nakładów poniesionych na inwestycję.
Potrzeby inwestycyjne przedsiębiorstwa handlowego są z reguły większe niż posiadane na nie środki co sprawia, że w działalności inwestycyjnej należy szczególną uwagę poświęcić zasadzie koncentracji środków. Konieczne jest więc koncentrowanie posiadanych środków na tych inwestycjach, które zgodnie z zasadą celowości przyniosą najlepsze efekty. Zasada ta mówi o doprowadzeniu inwestycji do końca przy czym nie inwestować w inne. Jest to tłumaczone z reguły szczupłym budżetem na inwestycje, rozpoczęcie więc kilku inwestycji zmuszałoby do podziału niskich środków na ten cel.
Zasada kompleksowości polega na całościowym podejściu do inwestycji. Zasada ta mówi o tym, że wykonanie jednej inwestycji, pociąga za sobą kolejne, bez których poprzednia inwestycja nie jest w stanie prawidłow funkcjonować.
Zasada typowości i powtarzalności obiektów i wyposażenia polega na stosowaniu typowych rozwiązań, czyli takich, które powtarzają się. Typowe rozwiązania w rozbudowanych przedsiębiorstwach handlowych i obiektach produkcyjnych przynoszą wile korzyści, z których najważniejsze to obniżka kosztów inwestycji uzyskana dzięki stosowaniu typowych obiektów i nłatwość wymiany zużytych elementów typowych dla maszyn i urządzeń.

Przy realizacji każdej inwestycji niezbędna jest jej dokumentacja. Do podstawowych dokumentów inwestycji należą:
 Dokumentacja projektowa, obejmująca zbiór rysunków i opisów technicznych pokazujących rozwiązania techniczne inwestycji dotyczące: rozmiaru inwestycji, jej przeznaczenia, lokalizacji i terminów wykonania,
 Dokumentacja kosztorysowa, która obejmuje zestawienie kosztów zamierzonej inwestycji w każdym etapie realizacji,
 Dokumentacja prawna, będąca potwierdzeniem prawa inwestora do prowadzenia robót na określonym terenie.

Cykl inwestycyjny to okres obejmujący trzy etapy działalności inwestycyjnej. Należy do nich przygotowanie inwestycji, wykonanie inwestycji i jej odbiór. Realizacją inwestycji zajmuje się generalny wykonawca, który przeważnie zleca wykonanie innym wykonawcom (podwykonawcy). Długość cyklu jest różna, często jednak trwa dość długo; aby go skrócić należy właściwie wykonać inwestycję i skoncentrować na nią środki. Długość cyklu inwestycyjnego ma bardzo duże znaczenie. Wynika to z faktu, że środki na daną inwestycję są w niej zamrożone, a pieniądze na działanie to najczęściej oprocentowane kredyty. Im krótszy jest cykl inwestycyjny, tym krócej zamrożone są fundusze. Skracanie więc cyklu inwestycyjnego niesie ze sobą wiele korzyści, między innymi przyspieszenie i zwiększenie efektywności nakładów inwestycyjnych.
Przygotowanie inwestycji obejmuje jej programowanie i projektowanie. Programowanie inwestycji polega na zbadaniu przez przedsiębiorstwo handlowe ekonomicznej potrzeby podejmowania inwestycji. Następnym krokiem jest określenie rodzaju inwestycji, jej wielkości i efektywności ekonomicznej. Projektowanie inwestycji to w szczególności ustalenie lokalizacji obiektu i to zarówno lokalizacji ogólnej, jak i szczegółowej, a następnie ustalenie konkretnych rozwiązań technicznych.
Wykonanie inwestycji jest zasadniczym etapem procesu polegajacego na realizacji inwestycji robót zlecanych lub systemem gospodarczym. Po zakończeniu tego etapu następuje odbiór inwestycji. Przy odbiorze ustala się zgodność wykonanych prac z umową. Odbiór może być częściowy (dotyczy tylko części robót) i końcowy (dotyczy całej inwestycji). W wyniku odbioru następuje przekazanie inwestycji do użytkowania.