Motywowanie pracowników
Każdy, kto kiedykolwiek zatrudniał choć jednego pracownika nie ma wątpliwości co do tego, że kluczem do stworzenia produktywnej siły roboczej jest niezwykle ulotna rzecz – wysokie morale. Pojęcie to jest trudne do zdefiniowania, jednak w tym znaczeniu oznacza przede wszystkim to, w jaki sposób pracownicy traktują pracę dla swojego pracodawcy i na rzecz jego interesu.
W jaki sposób podwyższać morale pracowników:
I. Należy zdać sobie sprawę z tego, jak silnie niskie morale pracowników wpływają na zasadnicze kwestie dotyczące całego personelu firmy, czyli produktywność, lojalność oraz zaangażowanie.
Nie ulega wątpliwości, że jednoznacznie „dobry pracownik” przyczynia się do sukcesów firmy, zaś jednoznacznie „zły pracownik” doprowadza do fluktuacji. Problem pojawia się jednak z pracownikami, którzy wydają się być raczej „po środku”. Pracownik, któremu brakuje motywacji oraz satysfakcji z wykonywanej pracy kosztuje pracodawcę więcej niż mogłoby się wydawać. Oto objawy charakterystyczne dla obniżającego się usatysfakcjonowania pracownika:
a) niska produktywność,
b) wysoka fluktuacja,
c) zmniejszająca się lojalność,
d) powtarzające się nieobecności.
Sama wiedza na temat skutków niskich morale pracowników to nie wszystko. Niezwykle istotna kwestią jest też to, w jaki sposób motywować swój personel i jak działać, aby te morale podwyższać.
II. Zdobycie wiedzy o tym , jakie są potrzeby pracowników i wyjście im naprzeciw jest podstawą budowania produktywnego i czerpiącego satysfakcję ze swojej pracy zespołu.
Jest kilka czynników, które przyczyniają się do tego, że morale w środowisku pracowniczym są wysokie. Pracownicy muszą czuć, że:
1) traktuje się ich sprawiedliwie,
2) są niezastąpieni, a ich praca jest doceniana,
3) wysokość ich zarobków jest adekwatna do wykonanej przez nich pracy,
4) wykonują ważne i niezbędne zadania.
Poniższa tabela przedstawia wyniki badania, w którym pracownicy zostali poproszeni o uporządkowanie 10 wartości w zależności od ich znaczenia i wagi. Pracodawcy tych osób zostali zaś poproszeni o odgadnięcie jak będzie wyglądał ten ranking wartości w wykonaniu ich personelu.
Ranking pracowników Wartości Ranking pracodawców
1 Interesująca praca 5
2 Uznanie i wdzięczność pracodawcy 8
3 Bycie „na czasie” (dot. spraw firmy) 10
4 Ochrona w pracy 2
5 Dobre wynagrodzenie 1
6 Awans 3
7 Odpowiednie warunki pracy 4
8 Lojalność wśród pracowników 6
9 Rozsądna dyscyplina 7
10 Życzliwość kolegów i pracodawcy 9
Źródło: Niebrugge, Vicki, “Declining Employee Morale: Defining the Causes and Finding the Cure”, NOVA Group.
Sceptycy są zdania, że w kwestiach braku motywacji czy niskich morale pracowników chodzi jedynie o pieniądze. Twierdzą , że jedynie odpowiednio wysoka płaca może sprawić, że personel będzie zmotywowany do pracy i lojalny. Jednak wynagrodzenie ma istotne znaczenie jedynie wtedy, gdy jest poniżej wynagrodzenia pracowników innej firmy, wykonujących tą samą pracę. Ponadto o jego niezbyt istotnym znaczeniu dla satysfakcji pracowników świadczy fakt, że w powyższym rankingu uplasował się dopiero na 5 miejscu.
Oto kilka wskazówek odnośnie tego, w jaki sposób dowiedzieć się czy pracownicy są szczęśliwi i usatysfakcjonowani oraz tego, jakie kroki należy podjąć, gdy okaże się, że tak nie jest.
1. Należy nauczyć się rozpoznawać oznaki niskich morale swoich pracowników.
Najczęściej występujące oznaki niskich morale to m.in.:
· liczne nieobecności i spóźnienia,
· wysoka fluktuacja,
· słaba jakość wykonywanej pracy,
· wzrost popełnianych błędów w wykonywaniu pracy,
· konieczność ciągłych poprawek,
· brak entuzjazmu,
· zazdrość i rywalizacja wśród personelu,
· zażalenia składane przez klientów.
Oczywiście pojawienie się niektórych z wyżej wymienionych problemów nie musi jednoznacznie wskazywać na niskie morale załogi. Przykładem niech będzie słaba jakość pracy, czy wzrost popełnianych błędów – najprawdopodobniej w takiej sytuacji wystarczającym rozwiązaniem będzie odpowiednie szkolenie pracowników.
2. Istotną jest umiejętność i chęć bezpośredniego zadawania pytań swoim pracownikom o ich potrzeby.
Istnieje wiele możliwości poznania potrzeb personelu – wystarcza dobre chęci i umiejętność odpowiedniego zaaranżowania spotkania przez pracodawcę. Może się to odbyć w trakcie indywidualnej rozmowy, podczas zorganizowanego zebrania, czy też poprzez zbadanie tej kwestii krótką, anonimową ankietą.
III. Chęć podwyższenia morale pracowników i zwiększenia wśród nich motywacji do pracy wymaga od pracodawcy odpowiedniego nagradzania swojego personelu oraz dostrzegania zaangażowania i osiągnięć pracowników.
Oto kilka strategii, które mogą sprawić, że personel stanie się bardziej produktywny i będzie czerpał satysfakcję z wykonywanej pracy.
· TWORZENIE ZAANGAŻOWANIA PRACOWNIKÓW:
1) Odpowiednia identyfikacja wszelkiego rodzaju problemów, które mogą stanąć na drodze do sukcesów firmy.
2) Wtajemniczanie pracowników w plany i cele firmy (jeśli pracownicy dowiedzą się konkretnie jakie są dążenia i cele firmy poczują się osobiście odpowiedzialni za dążenie do ich realizacji).
3) Oddawanie bezpiecznej ilości władzy w ręce pracowników (pracownicy muszą czuć, że decyzje, które podejmują oraz wykonywana przez nich praca mają bardzo istotne znaczenie dla losów całej firmy).
4) Zachęcanie do podejmowania ryzyka (należy pozwolić pracownikom na eksperymentowanie, a także wzbudzić w nich pewność, że za swoje potknięcia nie zostaną ukarani).
5) Używanie odpowiedniego systemu nagradzania.
6) Organizowanie zajęć społecznych oraz sportowych (pozwala to pracownikom wzajemne przebywanie ze sobą w warunkach, które sprzyjają budowaniu między nimi silnych więzi emocjonalnych).
· PODWYŻSZANIE POCZUCIA WŁASNEJ WARTOŚCI WŚRÓD PRACOWNIKÓW
Istnieje niezliczona liczba sposobów na podwyższenie poczucia własnej wartości pracowników. Niektóre z nich są bardzo proste do zastosowania w praktyce, np. uznanie, pochwała od pracodawcy czy nagrodzenie za dobrze wykonaną pracę. Inne wymagają sprzyjających warunków, dobrego pomysłu a nawet kreatywności ze strony pracodawcy. Oto niektóre z nich:
- sponsorowanie pracowników w dążeniu do pozbycia się nadmiaru kilogramów czy też utrzymania dobrej kondycji (np. karnety na siłownię, basen);
- finansowanie wszelkiego rodzaju szkoleń, treningów, kursów przyczyniających się do wzrostu przydatnych umiejętności personelu;
- skłanianie pracowników do przekazywania innym wiedzy (praktycznej czy teoretycznej) z dziedziny, w której są przodownikami;
- docenianie i podziw dla osiągnięć pracowników, zarówno tych zawodowych, jak i tych osobistych (np. uzyskanie czarnego pasa w sztukach walki).
· DOCENIANIE I NAGRADZANIE PRACOWNIKÓW
Pracownicy z reguły chętnie wykonują dodatkową pracę jeśli firma zmaga się z jakimiś problemami czy wtedy kiedy niebezpiecznie szybko zbliża się ostateczny termin wykonania konkretnego zadania. Jednak w momencie gdy ten „ponadprogramowy” wysiłek nie zostanie zauważony, może dojść do sytuacji, w której pracownicy zaczną zastanawiać się czy w ogóle „gra jest warta świeczki”.
W poszukiwaniach najlepszego projektu programu doceniania i nagradzania pracowników należy uwzględnić przede wszystkim:
a) typ zachowania, który zasługuje na uznanie czy nagrodę,
b) jaka powinna być nagroda,
c) w jaki sposób okazać uznanie / wręczyć nagrodę.
Zajmując się tematem motywowania pracowników nie można pominąć omówienia poszczególnych typów motywowania. Wyróżnia się ich 5:
1. Motywowanie poprzez zabawę.
- kładzenie dużego nacisku na zabawę w pracy,
- sprawdzenie, które zadania najbardziej przypadły do gustu pracownikowi i zlecanie mu podobnych,
- kreowanie luźnej i przyjaznej atmosfery w miejscu pracy.
2. Motywowanie poprzez nagradzanie.
- jasne stawianie wymagań pracownikom,
- informowanie personelu o wynagrodzeniu za wykonanie danego zadania,
- wprowadzenie motywacyjnego systemu płac (premie zadaniowe, uznaniowe),
- opracowanie poza-finansowego programu nagradzania (wolne dni, wcześniejsze wyjścia z pracy itp.)
3. Motywowanie poprzez reputację.
- publiczne udzielanie pochwał i uznania dla osiągnięć pracowników,
- krytykowanie pracowników tylko na osobności (nigdy w miejscu publicznym),
- dawanie pracownikom jasno do zrozumienia jak duży prestiż spowoduje ich działanie zakończone sukcesem.
4. Motywowanie poprzez wyzwania.
- kreowanie zadań do wykonania w taki sposób, aby były dla pracowników dużym wyzwaniem,
- stwarzanie możliwości do tego, żeby pracownicy mogli rozwijać swoje zdolności, kompetencje,
- akcentowanie wagi kompetencji pracowników dla powodzenia np. konkretnego zadania,
- unikanie przydzielania zadań przyziemnych, nieciekawych itp.
5. Motywowanie poprzez cele.
- komunikowanie zadań i celów firmy,
- wyrażanie optymizmu w kwestii dążenia do realizacji celów firmy z pozytywnym skutkiem,
- wtajemniczanie pracowników w to, w jaki sposób zostały skonstruowane zadania aby cel firmy był łatwiejszy, szybszy do osiągnięcia.