Podział na mniejszości narodowe i etniczne
Mniejszości etniczne mają tożsamość etniczną, a narodowe narodową. Mniejszości są obywatelami państwa (muszą zamieszkiwać minimum sto lat na terenie Polski by były mniejszościami). Mniejszości narodowe: białoruska, ukraińska, rosyjska, czeska, żydowska, słowacka. Mniejszości etniczne: Karaimi, Łemkowie, Tatarzy i Romowie.
Kryteria podziału :-demograficzne: ma być mniej niż większościami -niedominujące położenie: nie mieć władzy politycznej i ekonomicznej -poczucie odrębności etnokulturowej i dążenie do jej utrwalenia
Sfera kultury:-Istnieje możliwość wprowadzenia do administracji języka mniejszości jako języka pomocniczego (język urzędowy).Są trzy typy szkół dla mniejszości:z językiem mniejszości jako językiem wykładowym (nie ma), dwujęzyczne (część w języku mniejszości, a część w polskim), z dodatkową nauką: język mniejszości → np. niemiecki jako język mniejszości, a nie jako język obcy (dominująca opcja). Do lat 50. zajmowało się tym MSW, potem MKDN, potem znów MSW, a aktualnie za problematykę mniejszości odpowiada Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. Komisja zajmująca się kwestiami mniejszościowymi, charakter konsultacyjny.
Sfera polityki:-ustawa o mniejszościach-dyskryminacja pozytywna: komitety wyborcze są zwolnione z obowiązku przekroczenia 5% progu wyborczego-w samorządowych wyborach zdarza się tak, że mniejszość stanowi większość w radach gmin itp.: podlaskie, opolskie.
Sfera społeczno-ekonomiczna:-etniczny podział pracy – wykluczenie na dwa sposoby: a) ograniczone możliwość uczestnictwa w życiu społecznym b) kryterium dystrybucji: utrudnienia dla dostępu do ochrony zdrowia, pracy itp.
Stratyfikacja etnospołeczna – jak przynależność wpływa na miejsce w społeczeństwie: a) stratyfikacja pionowa: pozycje o wysokim, średnim i niskim statusie – grupa etniczna A i B – A o wysokim statusie, B o niskim. (należy do historii – RPA i system apartheidu, Sri Lanka) b) stratyfikacja pozioma: nieograniczone możliwości awansu społecznego dla obu grup c) stratyfikacja mieszana: z jednej nadreprezentacja z drugiej niedoreprezentowanie → najbardziej odpowiada realiom współczesnego świata.