Korzyści skali

KORZYŚCI SKALI

Spis treści
1. Współczesne teorie handlu międzynarodowego a korzyści skali
2.Typy korzyści skali w ujęciu konkurencji monopolistycznej i handlu
3.Handel wewnątrz-gałęziowy
4. Model Ricardo
5. "Paradoks Leontiefa"

1.Współczesne teorie handlu międzynarodowego:
A. Teoria neoczynnikowa.
Rozwiniecie teorii obfitości zasobów, w teorii obfitości, mówiliśmy o pracy i kapitale, w teorii neoczynnikowej mówimy też o innych czynnikach produkcji: praca prosta, złożona; kapitał rzeczowy, ludzki, itd.
B. Teoria neotechnologiczna.
a) teoria luki technologicznej, o strukturze i kierunkach handlu międzynarodowego decyduje zdolność krajów do wytwarzania nowych technologii.
b) cyklu życia produktu, wg tej teorii produkt przechodzi przez 3 fazy życia:
- innowacyjna, niewielkie ilości produktu, głównie na rynek wewnętrzny, cena wysoka, cały czas udoskonalana technologia wytwarzania produktu.
- dojrzewania, szybkie zwiększanie się produkcji, cena maleje, doskonali się jego jakość, upowszechnia się technologia wytwarzanie produktu.
- standaryzacji, wytwarzany na podstawie zunifikowanej technologii nie tylko w tym analizowanym kraju, lecz w innych, w których koszty są produkcji są najniższe, osiąga się korzyści z zatrudnienia taniej siły roboczej.
c) teoria korzyści skali.

Teoria korzyści skali ? stanowi uzupełnienie powyższych teorii. Korzyści skali produkcji i zbytu występują wtedy, gdy wielkości produkcji i zbytu rosną szybciej niż nakłady czynników produkcji (np. podwojeniu nakładów czynników towarzyszy trzykrotny wzrost wielkości produkcji).
Statyczne (krótkookresowe) korzyści skali - wskutek specjalizacji zwiększają się serie produkcyjne i serie sprzedaży. Prowadzi to do obniżenia jednostkowych kosztów wytwarzania dzięki zmniejszeniu częstotliwości przestawiania aparatu produkcyjnego, wzrostowi wydajności pracy zatrudnionych, rozłożeniu kosztów stałych
(np. kosztów projektowania) na większą liczbę jednostek, a także dzięki dokonywaniu drobnych, stopniowych usprawnień stosowanej techniki produkcji (ulepszeń sposobu wytwarzania w związku z kumulowaniem doświadczeń produkcyjnych itd.).
Dynamiczne (średniookresowe i długookresowe) ? mają miejsce, gdy występują bardziej radykalne zmiany technik produkcji i obrotu handlowego. Powoduje to m.in. poprawę technologii wytwarzania, zwiększenie zdolności produkcyjnej urządzeń czy wzrost ich sprawności.
2. Typy korzyści skali:
A) Teoria zewnętrznych korzyści skali- zewnętrzne korzyści skali wystepują gdy koszty na jednostkę produktu zależą od rozmiaru przemysłu tzn. spadek przeciętnych kosztów powstałych w wyniku zwiększenia produkcji danej branży.
Występuja wtedy gdy rozwój przemysłu pozwala na bardziej efektywne zaopatrzenie w surowce, usługi czy sprzęt firm działających w ramach tego przemsyłu.
Teoria zewnetrznych korzyści skali według Alfreda Marschala:
1)Grupa przedsiębiorców stwarza warunki do rozwoju wyspecjalizowanych dostawców
2)Koncentracja geograficzna przemysłu pozwala na przyciagnięcie odpowiedniej struktury siłe roboczej
3)Koncentracja geograficzna sprzyja również rozwojowi i rozprzestrzenianiu sie wiedzy.


* Koszt jednostkowy zależy od wielkości przemysłu
niekoniecznie od wielkości poszczególnych firm

*Duże firmy nie mają przewagi nad małymi

*Duża ilość firm

*Wolna konkurencja

*Im większa jest liczba firm w branży tym niższe sa
ceny, ze względu na konkurencję

*Warunkiem uzyskiwania korzyści ze skali produkcji
jest dostatecznie duzy rynek zbytu jest to również
motywacja do uczestnictwa w handlu
międzynarodowym

B)Wewnętrzne korzyści skali występują gdy koszty na jednostkę produktu zależą od rozmiaru firmy tzn wzrost wielkości produkcji wewnątrz przedsiębiorstwa pozwala na obniżenie przeciętnych kosztów. Przyczyną takiego zjawiska może być wąska specjalizacja produkcji, możliwa w wyniku rozłożenia procesu produkcyjnego na stosunkowo proste czynności umożliwiające pracownikowi osiągnięcie bardzo wysokiej wydajności. Najczęściej jednak wzrost skali prowadzi do zmniejszenia przeciętnych kosztów przez zainstalowanie maszyn i urządzeń. Wzrost skali i wynikający stąd wzrost rozmiarów samego przedsiębiorstwa przyczynia sie do zmniejszenia przeciętnych kosztów.
Innymi słowy występują gdy rozwój jednej firmy generuje przewagi w kosztach nad mniejszymi firmami co prowadzi do stworzenia niedoskonałej konkurencji.

koszt jednostkowy zalezy od wielkości
pojedyńczych firm

Duże firmy będą miały przewagę nad małymi
ze względu na niższy przeciętny koszt
co w konsekwencji prowadzi do
zdominowania rynku przez kilka firm

Większe firmy są efektywniejsze gdyż koszty
spadają gdy produkcja rośnie

Handel wewnątrz-gałęziowy ma miejsce wówczas, gdy dany kraj jednocześnie eksportuje i importuje podobne typy wyrobów.
Zakładamy, że branża odzieżowa działa w ramach konkurencji monopolistycznej. Występuje zróżnicowanie produktów-każdy kraj produkuje różny typ odzieży. Korzyściami skali produkcji jest to,że korzystniej działać na dużym rynku:zagranica importuje trochę ubrań i kraj eksportuje swoja odzież do innych krajów. Każdy kraj zasobny w kapitał ma komparatywną przewagę i spodziewa się że eksport będzie większy niż import.

Rozwój wymiany wewnątrz-gałęziowej przynosi jednocześnie 2 korzyści:
*Dynamiczne korzyści skali -są to korzyści polegające na obniżeniu średnich kosztów produkcji danego dobra w wyniku ich długoletniego wytwarzania.
*kraj może zredukować liczbę produkowanych wyrobów i tym samym uzyskać wzrost korzyści skali
*kraj może uzyskać poszerzenie ofert dóbr, z których mogą korzystać odbiorcy
*Dominacja wymiany wewnątrz-gałęziowej przynosi bardzo istotną polityczną korzyść-nie prowadzi do konfliktu interesów wewnątrz kraju.

TEORIA KOSZTÓW WZGLĘDNYCH
( KOMPARATYWNYCH) MODEL D.RICARDO.
Zasada kosztów komparatywnych zaproponowana przez Davida Ricarda. Koszt komparatywny ( alternatywny) - jest kosztem wytworzenia jednego towaru, wyrażonym w koszcie produkcji innego towaru w tym samym kraju.
Założenia:
? Jedynym czynnikiem produkcji jest praca
? Doskonała przenośność czynników produkcji z gałęzi do gałęzi
? Doskonała konkurencja ? cena każdego dobra jest równa kosztowi krańcowemu
? Pełne zatrudnienie
? Niezmienność warunków produkcji
? Pełna równorzędność krajów
? Swoboda decydowania o strukturze wymiany
? Rozpatruje się dwa kraje i dwa towary.
Jeżeli pomiędzy krajami występuje różnica w komparatywnym koszcie dóbr, to każdy z nich specjalizuje się w produkcji tego dobra, które wytwarza relatywnie taniej, czyli ma przewagę komparatywną, ( przy czym oba dobra mogą być jednocześnie droższe w produkcji w porównaniu do dóbr wytwarzanych w drugim kraju).
Model D.Ricarda obejmuje dwa kraje i dwa produkty, i ma na celu wyjaśnienie istot,przewagi komparatywnej jako źródła korzyści ze specjalizacji i wymiany międzynarodowej. Założeniem w modelu Ricarda jest doskonała przenośność czynników produkcji między dziedzinami produkcji oraz w przestrzeni wewnątrz kraju. Oznacza to, że zaniechanie lub ograniczenie produkcji w jednej dziedzinie i w jednym rejonie kraju umożliwi posłużenie się identycznym zasobem czynników produkcji ( czynnika pracy) w drugiej dziedzinie wytwarzania i w innym miejscu wewnątrz kraju. Można też to założenie rozumieć jako równoczesne z zerowym poziomem kosztów przestawienia aparatu wytwórczego na inna produkcję.
Dalsze założenia Ricarda ? to całkowity brak przepływu czynników produkcji między krajami. To założenie jest formalnym uproszczeniem modelu i nie może być interpretowane jako odstępstwo Ricarda od teorii wolnego handlu.
W modelu Ricarda nie są uwzględniane korzyści skali produkcji. Oznacza to,iż w układzie specjalizacyjnym jednostkowe koszty produkcji w każdym kraju i w każdej dziedzinie są takie same jak w układzie autarkicznym,tj. przed podjęciem specjalizacji i wymiany handlowej.

Skalę korzyści i jej związek z produkcją i innymi kluczowymi czynnikami rozpatrywac można pod katem "Paradoksu Leontiefa".
Wassily Leontief zajmował się problemami makroekonomicznymi, głównie równowagą ogólną. Za stworzenie od podstaw i rozwinięcie metody ?input-output? (przepływy miedzygałęziowe) został uhonorowany w 1973 roku Nagrodą Nobla. Przedmiotem badań Leontiefa była gospodarka Stanów Zjednoczonych, w 1947 roku podzielona na 142 sektory ujęte w tablicę przepływów międzygałęziowych (input-output). Obliczył on proporcje nakładu kapitału do liczby pracowników w gałęziach eksportowanych oraz w gałęziach konkurujących z importem, posługując się tablicą nakładów ? wyników, w której wektorami były nakłady czynników produkcji, wielkość eksportu i wielkość importu. Wysunął tezę, że wydajność pracy w Stanach Zjednoczonych była trzykrotnie wyższa, co oznaczało, że przy danej ilości kapitału jedna roboczogodzina pracy amerykańskiej jest ekwiwalentem trzech roboczogodzin pracy zagranicznej. Przyczyną przelicznika 1: 3 była, zdaniem Leontiefa, przewaga USA w zakresie przedsiębiorczości i organizacji pracy w stosunku do reszty krajów. Lepsze zarządzanie, korzystniejszy klimat w zakresie przedsiębiorczości miały zdecydowanie silniejszy wpływ na poprawę produkcyjności amerykańskiej pracy niż na zwiększenie efektywności kapitału amerykańskiego. W rezultacie, stwierdza Leontief, Stany są krajem wyposażonym w pracę niż inne kraje, ponieważ ta praca jest 3-krotnie bardziej efektywna niż gdzie indziej.Badania te są klasycznym przykładem analizy kształtowania się zasobochłonności handlu. Przyjmując określone współczynniki pracochłonności i kapitałochłonności obliczył on globalne zapotrzebowanie na pracę i kapitał przypadające na 1 mln dolarów amerykańskiego eksportu oraz produkcji zastępującej import. Następnie skoncentrował uwagę na średnich relacjach kapitału i pracy w produkcji eksportowej oraz w produkcji konkurującej z importem, które to relacje wyrażają ilość kapitału przypadającą w ciągu roku na 1 zatrudnionego w każdym z dwóch wyodrębnionych sektorów gospodarki. Stosunek tej relacji dla produkcji zastępującej import do relacji dla eksportu uznał za syntetyczny wskaźnik określający kierunek przewagi komparatywnej danego kraju biorącego udział w handlu międzynarodowym. Wskaźnik ten nazwał indeksem względnej kapitałochłonności i pracochłonności importu i eksportu.
Twierdzenie Leontiefa zyskało miano "paradoksu" gdyż przeczy ono ogólnie uznanemu wówczas twierdzeniu Heckschera-Ohlina, które mówiło, że kraj będzie eksportował te towary, do wytwarzania, których zużywa się relatywnie dużo czynnika produkcji w danym kraju względnie obfitego, a sprowadzał z zagranicy towary, których produkcja wymagała relatywnie dużo czynnika produkcji w danym kraju względnie rzadkiego.Wskazuje się zatem jednoznacznie na przyczyne występowania przewagi danego kraju w produkcji określonego dobra, a przyczyną tą jest różne wyposażenie w czynniki wytwórcze. Biorąc pod uwagę powyższe twierdzenie i powyżej przedstawione przeze mnie wyniki badań Leontiefa pojawiły sie rozbieżności powodujące wiele rozmów na płaszczyźnie ekonomii, gdyż okazAło się że Stany Zjednoczone eksportują czynniki produkcji rzadkie relatywnie, a importuja czynniki obfite.