Wady wzroku
Wady Wzroku
Zacznijmy od tego czym jest wzrok. Zgodnie z definicją, jest to zdolność do odbierania bodźców świetlnych ze środowiska oraz ogół czynności związanych analizą tych bodźców, czyli widzeniem. Narządem wyspecjalizowanym do rejestrowania obrazu jest oko, czyli gałka oczna otoczona aparatami ochronnym (brwi, powieki, rzęsy i narząd łzowy). Przystosowanie oka do pełnienia tych funkcji umożliwia:
? rozpoznawanie kształtów,
? Ocenianie odległości położenia obiektów od oka,
? Rozróżnianie barw
Ciekawostka jest to, że:
? Nowonarodzone dzieci wcale nie mrugają ? zaczynają około 6 miesiąca życia,
? Obraz na siatkówkę oka pada do góry nogami i dopiero w mózgu następuje jego odwrócenie,
? Wielu mężczyzn (ok. 15%) dotyka w mniejszym lub większym stopniu zaburzenie rozpoznawania barw. U kobiet problem ten w praktyce nie występuje.
Przejdźmy jednak do sedna, czyli do wad wzroku. Najbardziej popularne wady wzroku to:
Krótkowzroczność:
Krótkowzroczność - (miopia - gr. myopia) jest jedną z najczęściej spotykanych wad wzroku polegającą na tym, że tor optyczny oka nieprawidłowo skupia promienie świetlne. Promienie równoległe, które w oku miarowym ogniskowane są na siatkówce, w oku krótkowzrocznym ogniskowane są przed siatkówką.
Obraz na siatkówce w krótkowzroczności jest zamazany, a wrażenie wzrokowe krótkowidza jest nieostre. Żeby dobrze zobaczyć przedmiot krótkowidz przysuwa go bliżej oczu. Krótkowidz patrząc na obiekty odległe pomaga sobie mrużąc oczy, zmniejszając rozproszenie obrazu na siatkówce poprzez zwiększenie głębi ostrości. Nazwa krótkowzroczności "miopia" pochodzi z języka greckiego (myopia = mrużyć).
W celu poprawy ostrości widzenia krótkowidza stosuje się okulary korekcyjne lub soczewki kontaktowe. Są to soczewki rozpraszające wklęsło-wypukłe. Ich moc optyczną podaje się w dioptriach dodając znak minus. Możliwy jest również zabieg chirurgiczny (bardzo duża skuteczność).
Nadwzroczność (potocznie dalekowzroczność):
Nadwzroczność - (łac. hyperopia) jest drugą obok krótkowzroczności najczęściej spotykaną wadą wzroku. Jest to wada widzenia, przy której występuje ostre widzenie obiektów oddalonych od obserwatora przy jednoczesnej małej ostrości obserwowanych obiektów występujących blisko obserwatora. Powodem nadwzroczności są za małe przednio-tylne rozmiary gałki ocznej lub za słabe łamanie wiązek światła przez układ optyczny. Dalekowzroczność pogłębia się wraz z wiekiem, ponieważ u osób starszych zmniejsza się elastyczność mięśnia rzęskowego a co za tym idzie soczewce coraz trudniej jest zmieniać kształt w razie potrzeby.
Promienie świetlne odbite od obiektów leżących blisko ogniskują się za siatkówką, dlatego dalekowidz musi odsunąć od siebie na pewną odległość obserwowany przedmiot, żeby wyraźnie go zobaczyć. Do korekcji nadwzroczności stosuje się okulary korekcyjne lub soczewki kontaktowe ( w tym wypadku będą to: skupiające). Ich moc optyczną podaje się w dioptriach dodając znak plus. Istnieją też metody chirurgiczne.
Starczowzroczność (Prezbiopia):
Starczowzroczność to rozwijająca się z wiekiem nadwzroczność. Pojawia się ona powszechnie u osób po 40 roku życia. Wada ulega pogłębieniu aż do 60 - 65 roku życia, kiedy ulega zahamowaniu. Objawy są takie same jak przy dalekowzroczności, a więc problemy z ostrym widzeniem przedmiotów znajdujących się blisko oczu. Uwarunkowana jest ona nie genetycznie, ale powoduje ją twardnienie soczewki, co jest związane z naturalnymi procesami starzenia się organizmu. Jest to więc naturalny proces fizjologiczny.
Astygmatyzm:
Astygmatyzm to zaburzenia ogniskowania, co powoduje zamazanie lub zniekształcenie obrazu. Najczęściej astygmatyzm występuje wspólnie z jedną w wad - krótkowzrocznością albo dalekowzrocznością. Powoduje także poza zaburzeniami widzenia bóle głowy, przemęczenie i pieczenie oczu. W zależności od rodzaju astygmatyzmu przedmioty ustawione pod jednym kątem mogą być widziane lepiej niż te ustawione pod innym kątem. Jest spowodowany zaburzeniami powierzchni rogówki czy soczewki. Z wiekiem wada ulega pogłębieniu.
Ślepota barw:
Zwana jest też zaburzeniem rozpoznawania barw (często ogólnie i mylnie nazywana daltonizmem), u ludzi jest niezdolnością do spostrzegania różnic pomiędzy niektórymi lub wszystkimi barwami, które normalnie są dostrzegane przez inne osoby. Ślepota barw jest zazwyczaj wadą wrodzoną, uwarunkowaną genetycznie, dziedziczoną recesywnie w sprzężeniu z chromosomem X. Zaburzenie rozpoznawania barw może być także wynikiem uszkodzenia dróg wzrokowych począwszy od siatkówki po korę mózgu. Może być również efektem ubocznego działania leków lub związków chemicznych.
Ślepota barw zwana jest też potocznie daltonizmem (który tak naprawdę jest wadą polegająca na nie rozpoznawaniu barwy czerwonej i zielonej) ? nazwa ta pochodzi od angielskiego chemika Johna Daltona, który w 1794 roku na własnym przypadku opublikował jej opis.
Zaćma:
Zaćma (katarakta, łac. cataracta) ? choroba oczu prowadząca do zmętnienia soczewki, jest jedną z przyczyn ślepoty, występuje głównie u osób starszych po 60. roku życia.
Jaskra:
Jaskra - choroba oczu prowadząca do postępującego i nieodwracalnego uszkodzenia nerwu wzrokowego, komórek zwojowych, siatkówki; i co za tym idzie, pogorszenia lub utraty wzroku. Do uszkodzenia nerwu wzrokowego najczęściej dochodzi w wyniku nadmiernego wzrostu ciśnienia wewnątrz gałki ocznej. Na jaskrę choruje na świecie ok. 67 mln osób, ponad 7 mln jest z tego powodu całkowicie niewidomych.
Zez:
Zez, nieprawidłowe ustawienie oczu, w którym linie spojrzeniowe nie są skierowane na ten sam punkt.