Podatki

Podatki są to przymusowe, bezzwrotne świadczenia pieniężne pobierane przez państwo od osób fizycznych i prawnych. Podatki istnieją tak długo, jak długo istnieje cywilizacja. Już w Imperium Rzymskim - poza cłami i akcyzą, nałożoną na niektóre dobra konsumpcyjne - istniały pierwotne formy podatków bezpośrednich. Do takich należał podatek zwany tributum, nakładany na obywateli rzymskich "od głowy". Cesarz Wespazjan, porządkują finanse publiczne państwa, nałożył podatek na wytwarzanie przez rzymskie domy nieczystości, tłumacząc synowi, że pecunia non olet (pieniądze nie śmierdzą).



Funkcje podatków:
Podatki spełniają trzy główne funkcje:

1) fiskalną - są głównym źródłem dochodów budżetu państwa, gwarantują finansowanie wydatków publicznych. Jest to pierwotna, najstarsza funkcja podatków.
2) redystrybucyjną - są instrumentem przesuwania dochodów pomiędzy różnymi grupami społecznymi.
3) stymulacyjną - są wykorzystywane przez państwo jako instrument oddziaływania na decyzje podmiotów gospodarczych w celu skorelowania ich z założeniami polityki gospodarczej i społecznej państwa.

Zasadniczy podział podatków jest następujący:
bezpośrednie:
o podatek dochodowy od osób fizycznych,
o podatek dochodowy od osób prawnych,
o podatek od spadków i darowizn,
o podatek od czynności cywilnoprawnych,
o podatek rolny,
o podatek leśny,
o podatek od nieruchomości,
o podatek od środków transportowych,
o podatek od posiadania psów,
pośrednie:
o podatek od towarów i usług,
o podatek akcyzowy,
o podatek od gier.




Podatek dochodowy od osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej.
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), zwana dalej „ustawą”, reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów uzyskanych przez osoby fizyczne.
Poza zakresem tej ustawy pozostają przychody:
- z działalności rolniczej, z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej,
- z gospodarki leśnej w rozumieniu ustawy o lasach oraz ustawy o przeznaczeniu gruntów rolnych do zalesienia,
- podlegające przepisom o podatku od spadków i darowizn,
- wynikające z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy,
- z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.
Przedmiot opodatkowania
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Co do zasady, jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest suma dochodów ze wszystkich źródeł przychodów (tzw. zasada kumulacji dochodów). Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekroczą sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Źródła przychodów
Źródłami przychodów są:
1) stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta,
2) działalność wykonywana osobiście,
3) pozarolnicza działalność gospodarcza,
4) działy specjalne produkcji rolnej,
5) nieruchomości lub ich części,
6) najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą,
7) kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c),
8) odpłatne zbycie (z zastrzeżeniem sytuacji określonych w art. 10 ust. 2 ustawy):
a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c) prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d) innych rzeczy,
- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit.
c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany,

Sposoby ustalania podatku
Ustawa przewiduje następujące sposoby ustalania podatku dla osób fizycznych nieuzyskujących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej:
- według obowiązującej w 2005 r. skali podatkowej:*

*skala zgodna z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 lutego 2005 r. Sygn. akt K 48/04 (Dz. U. Nr 30, poz. 262)
Podstawa obliczenia podatku w złotych Podatek wynosi
ponad do
37.024 19% minus kwota zmniejszająca podatek 530 zł 08 gr
37.024 74.048 6.504 zł 48 gr + 30% nadwyżki ponad 37.024 zł
74.048 17.611 zł 68 gr + 40% nadwyżki ponad 74.048 zł

- ryczałty ; przy czym należy zauważyć, iż dochodów (przychodów), od których zgodnie z przepisami ustawy pobiera się podatek w formie ryczałtu nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł – art. 28, 29, 30 i 30a ustawy,
- 19% podatek od dochodów z kapitałów pieniężnych, przykładowo z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych (dochodów opodatkowanych w tej formie nie łączy się z dochodami z innych źródeł) – art. 30b ustawy.

Pobór podatku
Kwestię tę reguluje rozdział 7 ustawy. W świetle przepisów ustawy podatek dochodowy od osób fizycznych może być:
- potrącany w trakcie roku podatkowego przez płatnika w formie zaliczek lub ryczałtu (np. od dochodów ze stosunku pracy, odpowiednio od przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych),
- uiszczany w trakcie roku podatkowego bezpośrednio przez podatnika w formie zaliczek (np. przez podatników osiągających dochody bez pośrednictwa płatników ze stosunku pracy z zagranicy, z emerytury i renty z zagranicy),
- uiszczany przez podatnika przy rozliczeniu rocznym (np. od alimentów, z wyjątkiem alimentów na rzecz dzieci).






Podatek dochodowy od osób prawnych

Podatek dochodowy od osób prawnych reguluje ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.).

Podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych są:
• osoby prawne,
• jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, z wyjątkiem spółek niemających osobowości prawnej, z tym że podatnikami są spółki kapitałowe w organizacji,
• podatkowe grupy kapitałowe (grupy składające się z co najmniej dwóch spółek prawa handlowego mających osobowość prawną, które funkcjonują w związkach kapitałowych i spełniają określone w ustawie warunki),
• spółki niemające osobowości prawnej mające siedzibę lub zarząd w innym państwie, jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego tego państwa są traktowane jak osoby prawne i podlegają w tym państwie opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania.
Przedmiot opodatkowania
Przedmiotem opodatkowania jest dochód będący nadwyżką sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania.
W przypadku, gdy podatnik poniósł w roku podatkowym stratę (tj. gdy koszty uzyskania przychodów przewyższyły sumę przychodów), o wysokość tej straty może obniżyć dochód w najbliższych, kolejno po sobie następujących, pięciu latach podatkowych. Wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty.

Przychodami są m.in. (art. 12 ust. 1-3 ustawy):
• otrzymane pieniądze i wartości pieniężne,
• wartość nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie otrzymanych rzeczy, praw lub innych świadczeń,
• wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań.
Przychodami są również należne przychody związane z działalnością gospodarczą.
Do przychodów nie zalicza się:
• pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych,
• naliczonych lecz nie otrzymanych odsetek od należności,
• należnego podatku od towarów i usług oraz zwróconej różnicy tego podatku
Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy.
Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów m.in.:
• kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług
• wierzytelności odpisanych jako przedawnione,
• kosztów reprezentacji i reklamy w części przekraczającej 0,25% przychodów, chyba że reklama prowadzona jest w środkach masowego przekazu lub publicznie w inny sposób.
Zwolnienia podatkowe
Art. 17 ustawy reguluje zwolnienia o charakterze przedmiotowym. Generalnie dotyczą one sfer działalności niegospodarczej różnych podatników, w szczególności takich jak stowarzyszenia i fundacje, realizujących określone, społecznie użyteczne cele. W przypadku tych podatników zwalnia się od podatku dochody, które są przeznaczone na realizację tych celów. Jako przykład można podać zwolnienie od podatku dochodów jednostek organizacyjnych Ochotniczej Straży Pożarnej w części przeznaczonej na cele statutowe.

Podstawa opodatkowania
Podstawą opodatkowania jest dochód po dokonaniu przysługujących podatnikowi odliczeń.
Dochód może być pomniejszony o kwoty darowizn na cele określone w art. 18 ust. 1 pkt 1 i pkt 7 ustawy:
• na cele określone w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie na rzecz organizacji prowadzących działalność pożytku publicznego – łącznie do wysokości nieprzekraczającej 10% dochodu,
• na cele kultu religijnego – łącznie do wysokości nieprzekraczającej 10% dochodu.
Uwaga: łączna kwota odliczeń z tytułu darowizn nie może przekroczyć 10% dochodu.
Odliczenie darowizn, o których mowa w tiret pierwszym jest uzależnione od spełnienia łącznie dwóch kumulatywnych przesłanek. Darowizna powinna być przekazana na cele określone w art. 4 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku i o wolontariacie (np. na pomoc społeczną, działalność charytatywną). Obdarowanym zaś musi być organizacja określona w art. 3 ust. 2 i 3 tej ustawy prowadząca działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych. Są to organizacje pozarządowe (nienależące do sektora finansów publicznych i niedziałające w celu osiągnięcia zysku), kościelne osoby prawne i kościelne jednostki organizacyjne oraz stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego. Organizacje te nie muszą posiadać statusu organizacji pożytku publicznego.

Stawka i płatność podatku
Podatek wynosi 19% podstawy opodatkowania.


Informacje ogólne - podatek od spadków i darowizn
Podatek od spadków i darowizn reguluje ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (j.t. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 ze zm.).

Przedmiot opodatkowania
Podatkowi od spadków i darowizn podlega:
• nabycie własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium RP, tytułem:
- spadku
- darowizny
- zasiedzenia
- nieodpłatnego zniesienia współwłasności
- zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w postaci powołania do spadku albo w postaci zapisu,
• nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładcy na wypadek jego śmierci,
• nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci,
• nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych, wykonywanych za granicą, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium RP.

Podatnikami podatku od spadków i darowizn są:
osoby fizyczne, które nabyły własność rzeczy lub praw majątkowych w sposób wyżej wskazany.

Płatnikami podatku od spadków i darowizn są:
notariusze - od darowizny dokonanej w formie aktu notarialnego albo zawartej w tej formie umowy nieodpłatnego zniesienia współwłasności lub ugody w tym przedmiocie.

Powstanie obowiązku podatkowego:
• przy nabyciu w drodze dziedziczenia - z chwilą przyjęcia spadku,
• przy nabyciu w drodze zapisu lub dalszego zapisu - od daty ogłoszenia testamentu,
• przy nabyciu z polecenia testamentowego - z chwilą wykonania tego polecenia,
• przy nabyciu tytułem zachowku - z chwilą zaspokojenia roszczenia lub jego części,
• przy nabyciu praw do wkładów oszczędnościowych na podstawie dyspozycji wkładcy na wypadek jego śmierci - z chwilą śmierci wkładcy,
• przy nabyciu jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci – z chwilą śmierci uczestnika funduszu inwestycyjnego,
• przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia. Jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń,
• przy nabyciu z polecenia darczyńcy - z chwilą wykonania polecenia,
• przy nabyciu w drodze zasiedzenia - z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego zasiedzenie,
• przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności - z chwilą zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności.

Jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma. Jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.
Gdy nabycie w drodze darowizny nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przed organem podatkowym na okoliczność dokonania tej darowizny.

Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych,
a w przypadku darowizny obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na obdarowanym i darczyńcy.

Czynności i dokumenty związane z podatkiem od spadków i darowizn.
Podatnicy obowiązani są do złożenia zeznania podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek pobierany jest przez płatnika (dokonana w formie aktu notarialnego umowa darowizny, umowa nieodpłatnego zniesienia współwłasności lub ugoda w tym przedmiocie). Szczegółowe zasady dotyczące składania zeznań podatkowych określa rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 maja 2001 r. w sprawie obowiązku składania zeznań podatkowych przez podatników podatku od spadków i darowizn (Dz. U. Nr 40, poz. 462 ze zm.).
Termin do złożenia zeznania podatkowego wynosi miesiąc od dnia powstania obowiązku podatkowego. Druki zeznań podatkowych dostępne są w urzędach skarbowych na terenie kraju.






Do składanego zeznania podatnik winien dołączyć dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania, potwierdzające:
• nabycie rzeczy i praw majątkowych, w szczególności mogą to być: orzeczenie sądu, testament, umowa, ugoda, zaświadczenie z banku o nabyciu praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładcy, lub zaświadczenie towarzystwa funduszy inwestycyjnych o nabyciu jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci,
• posiadanie przez zbywcę tytułu prawnego do rzeczy i praw majątkowych wymienionych w zeznaniu,
• istnienie długów i ciężarów, obciążających nabyte rzeczy i prawa majątkowe, a przy nabyciu w drodze zasiedzenia poniesienie nakładów na rzecz przez nabywcę podczas biegu zasiedzenia.
Podatek od czynności cywilnoprawnych

Podatek od czynności cywilnoprawnych reguluje ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 399).

Przedmiot opodatkowania
Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają:
- czynności cywilnoprawne - umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych, umowy pożyczki, umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy, umowy dożywocia oraz ustanowienia odpłatnej renty, umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności (w części dotyczącej spłat lub dopłat), umowy majątkowe małżeńskie, ustanowienie hipoteki, ustanowienie odpłatnego użytkowania (w tym nieprawidłowego) oraz odpłatnej służebności, umowy depozytu nieprawidłowego, umowy spółki (akty założycielskie),
- zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania tym podatkiem,
- orzeczenia sądów i ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak podlegające opodatkowaniu czynności cywilnoprawne.

Czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi:
jeżeli ich przedmiotem są rzeczy znajdujące się:
• na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- umowy małżeńskie majątkowe, jeżeli przynajmniej jedna strona umowy ma miejsce zamieszkania w kraju.

Podatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych są:
osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, będące stronami czynności cywilnoprawnych.
Płatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych są:
 notariusze - od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego,
 nabywcy rzeczy - od umów sprzedaży, jeżeli nabywca kupuje te rzeczy do przerobu lub do dalszej sprzedaży.
Płatnicy obowiązani są uzależnić dokonanie czynności cywilnoprawnej lub wypłacenie należności od uprzedniego zapłacenia podatku.




Podatek rolny
Zasady opodatkowania podatkiem rolnym określa ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 1993 r. Nr 94, poz. 431 ze zm.).

Opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza.

Podmiotami obowiązanymi do zapłaty podatku rolnego są:
• właściciel,
• posiadacz samoistny,
• użytkownik wieczysty,
• w niektórych przypadkach posiadacz zależny gruntów (gdy grunty stanowią własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego oraz gdy grunty gospodarstwa rolnego zostały wydzierżawione na podstawie umowy zawartej stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników).
Powstanie i wygaśnięcie obowiązku podatkowego
Obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nabyto tytuł prawny do gruntów lub objęto grunty w posiadanie. Obowiązek podatkowy w podatku rolnym wygasa ostatniego dnia miesiąca, w którym przestały istnieć okoliczności uzasadniające ten obowiązek.

Czynności i dokumenty związane z podatkiem rolnym
Podatnicy podatku rolnego są obowiązani składać organowi podatkowemu (którym jest wójt, burmistrz, prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce położenia gruntów), sporządzone na formularzach według wzoru ustalonego przez radę gminy:
• informacje o gruntach (osoby fizyczne) w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego,
• deklaracje na podatek rolny (osoby prawne i jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej) w terminie do dnia 15 stycznia roku podatkowego, a jeżeli obowiązek podatkowy powstał po tym dniu w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie tego obowiązku.
Obowiązek składania informacji o gruntach oraz deklaracji na podatek rolny dotyczy również podatników korzystających ze zwolnień i ulg na podstawie przepisów ustawy o podatku rolnym.

Podatnicy obowiązani są do złożenia zgłoszenia identyfikacyjnego w organie podatkowym właściwym w sprawach podatku rolnego. Obowiązek złożenia zgłoszenia identyfikacyjnego nie dotyczy podatników, którym urząd skarbowy nadał numer identyfikacji podatkowej (NIP). Szczegółowe zasady składania zgłoszeń identyfikacyjnych i aktualizacyjnych w podatku rolnym określa rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie trybu składania zgłoszeń identyfikacyjnych oraz aktualizacyjnych przez podatników podatku rolnego, leśnego i od nieruchomości (Dz. U. Nr 111, poz. 1291).

Stawki podatku rolnego
Wynoszą one:
1. dla gruntów gospodarstwa rolnego: równowartość pieniężna 2,5 q żyta - od 1 ha przeliczeniowego gruntów,
2. dla pozostałych gruntów podlegających podatkowi rolnemu: równowartość pieniężna 5 q żyta - od 1 ha gruntów
- obliczone według średniej ceny skupu żyta za pierwsze trzy kwartały roku poprzedzającego rok podatkowy (średnia cena skupu żyta za okres pierwszych trzech kwartałów 2004 r. wyniosła 37,67 zł za 1 q.).
Rada gminy może, w drodze uchwały, obniżyć cenę skupu żyta przyjmowaną jako podstawę obliczenia podatku rolnego na obszarze gminy.

Terminy i sposoby płatności podatku rolnego
Osobom fizycznym doręczana jest decyzja (nakaz płatniczy) ustalająca wysokość podatku rolnego. Podatek płatny jest w 4 ratach, proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego – w terminach do 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego.
Osoby prawne i jednostki organizacyjne, w tym spółki, nieposiadające osobowości prawnej wpłacają w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego obliczony w deklaracji podatek rolny w terminach do dnia 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada.
Płatność dokonywana jest w kasie lub na rachunek budżetu właściwej gminy. W przypadku osób fizycznych możliwy jest również pobór podatku w formie inkasa.

Podatek leśny
Zasady opodatkowania podatkiem leśnym określa ustawa z dnia 30 października 2002r. o podatku leśnym (Dz. U. Nr 200, poz. 1682 ze zm.).

Przedmiot opodatkowania
Opodatkowaniu podatkiem leśnym podlegają grunty leśne sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako lasy, z wyjątkiem lasów zajętych na wykonywanie innej działalności gospodarczej niż działalność leśna.

Podmiotami obowiązanymi do zapłaty podatku leśnego są:
• właściciel,
• posiadacz samoistny,
• użytkownik wieczysty,
• w niektórych przypadkach posiadacz zależny lasu (gdy las stanowi własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego).
Powstanie i wygaśnięcie obowiązku podatkowego
Obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło nabycie lub objęcie lasu w posiadanie. Obowiązek podatkowy w podatku leśnym wygasa ostatniego dnia miesiąca, w którym przestały istnieć okoliczności uzasadniające ten obowiązek.
Czynności i dokumenty związane z podatkiem leśnym
Podatnicy podatku leśnego są obowiązani składać organowi podatkowemu (którym jest wójt, burmistrz, prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce położenia lasu), sporządzone na formularzach według wzoru ustalonego przez radę gminy:
• informacje o lasach (osoby fizyczne) w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego,
• deklaracje na podatek leśny (osoby prawne i jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej) w terminie do dnia 15 stycznia roku podatkowego, a jeżeli obowiązek podatkowy powstał po tym dniu - w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie tego obowiązku.
Obowiązek składania informacji o lasach oraz deklaracji na podatek leśny, dotyczy również podatników korzystających ze zwolnień na mocy przepisów ustawy o podatku leśnym.



Stawki podatku leśnego
Stawki podatku leśnego wynoszą:
• od 1 ha - równowartość pieniężną 0,220 m3 drewna obliczaną według średniej ceny sprzedaży drewna uzyskanej przez nadleśnictwa za pierwsze trzy kwartały roku poprzedzającego rok podatkowy (za pierwsze trzy kwartały 2004 r. wyniosła ona 120,40 zł za 1 m3),
• dla lasów ochronnych oraz lasów wchodzących w skład rezerwatów przyrody i parków narodowych - 50% stawki określonej wyżej.
Rada gminy może, w drodze uchwały, obniżyć kwotę stanowiącą średnią cenę sprzedaży drewna, przyjmowaną jako podstawa obliczenia podatku leśnego na obszarze gminy.
Terminy i sposoby płatności podatku leśnego
Osobom fizycznym doręczana jest decyzja organu podatkowego ustalająca wysokość podatku leśnego. Podatek jest płatny w 4 ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego – do 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego.
Osoby prawne i jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej wpłacają w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego obliczony w deklaracji podatek leśny za poszczególne miesiące – do 15 dnia każdego miesiąca.
Płatność dokonywana jest w kasie lub na rachunek budżetu właściwej gminy. W przypadku osób fizycznych możliwy jest również pobór podatku w formie inkasa.
Podatek od nieruchomości
Zasady opodatkowania podatkiem od nieruchomości określa ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 84 ze zm.).
Przedmiot opodatkowania
Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają grunty, budynki lub ich części oraz budowle związane z działalnością gospodarczą.
Podmiotami obowiązanymi do zapłaty podatku od nieruchomości są:
• właściciel
• użytkownik wieczysty
• samoistny posiadacz
• w niektórych przypadkach - posiadacz zależny nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.
Powstanie i wygaśnięcie obowiązku podatkowego
Obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło nabycie lub objęcie w posiadanie przedmiotu opodatkowania.
W przypadku nowo wybudowanych budowli albo budynków lub ich części, obowiązek podatkowy powstaje z dniem 1 stycznia roku następującego po roku, w którym budowa została zakończona albo w którym rozpoczęto użytkowanie budynku lub jego części przed ich ostatecznym wykończeniem.
Obowiązek podatkowy wygasa z upływem miesiąca, w którym ustały okoliczności uzasadniające ten obowiązek.




grunty budynki budowle
związane z prowadzeniem działalności gospodarczej 0,66 zł/m2 17,98 zł/m2 2%
mieszkalne 0,32 zł/m2 0,54 zł/m2 -
pod jeziorami, zajęte na zbiorniki wodne retencyjne lub elektrowni wodnych 3,52 zł/ha - -
zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych 0,66 zł/m2 3,61 zł/m2 2%
zajęte na prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie obrotu kwalifikowanym materiałem siewnym 0,66 zł/m2 8,37 zł/m2 2%
pozostałe 0,32 zł/m2 6,01 zł/m2 -
Czynności i dokumenty związane z podatkiem od nieruchomości
Podatnicy podatku od nieruchomości są obowiązani składać organowi podatkowemu, którym jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce położenia przedmiotów opodatkowania, sporządzone na formularzach według wzoru ustalonego przez radę gminy:

• informacje o nieruchomościach i obiektach budowlanych (osoby fizyczne) w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego lub od zaistnienia zdarzenia powodującego zmianę wysokości opodatkowania,
• deklaracje na podatek od nieruchomości (osoby prawne i jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej) w terminie do dnia 15 stycznia roku podatkowego, a jeżeli obowiązek podatkowy powstał po tym dniu - w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego lub od zaistnienia zdarzenia powodującego zmianę wysokości opodatkowania.
Obowiązek składania informacji o nieruchomościach i obiektach budowlanych oraz deklaracji na podatek od nieruchomości, dotyczy również podatników korzystających ze zwolnień na mocy przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.
Podatnicy obowiązani są do złożenia zgłoszenia identyfikacyjnego w organie podatkowym właściwym w sprawach podatku od nieruchomości. Obowiązek złożenia zgłoszenia identyfikacyjnego nie dotyczy podatników, którym urząd skarbowy nadał numer identyfikacji podatkowej (NIP). Szczegółowe zasady składania zgłoszeń identyfikacyjnych i aktualizacyjnych w podatku od nieruchomości określa rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie trybu składania zgłoszeń identyfikacyjnych oraz aktualizacyjnych przez podatników podatku rolnego, leśnego i od nieruchomości (Dz. U. Nr 111, poz. 1291).

Terminy i sposoby płatności podatku od nieruchomości
Osobom fizycznym doręczana jest decyzja ustalająca wysokość podatku od nieruchomości. Podatek jest płatny w 4 ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego – do 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego.
Osoby prawne i jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej wpłacają w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego obliczony w deklaracji podatek od nieruchomości za poszczególne miesiące – do 15 dnia każdego miesiąca.
Płatność dokonywana jest w kasie lub na rachunek budżetu właściwej gminy. W przypadku osób fizycznych możliwy jest również pobór podatku w formie inkasa.


Podatek od środków transportowych
Zasady opodatkowania podatkiem od środków transportowych określa ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 84 ze zm.).

Przedmiotem opodatkowania podatkiem od środków transportowych są:
- samochody ciężarowe o dopuszczalnej masie całkowitej od 3,5 tony i wyższej,
- ciągniki siodłowe i balastowe przystosowane do używania łącznie z naczepą lub przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów od 3,5 tony i wyższej,
- przyczepy i naczepy, które łącznie z pojazdem silnikowym posiadają dopuszczalną masę całkowitą od 7 ton i wyższą,
- autobusy.
Podmiotami obowiązanymi do zapłaty podatku od środków transportowych są:
- właściciel środka transportowego,
- jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, na którą środek transportowy został zarejestrowany.
Obowiązek podatkowy
Obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek transportowy został zarejestrowany lub nabyty, powstaje także od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek transportowy został dopuszczony ponownie do ruchu po upływie okresu, na jaki została wydana decyzja organu rejestrującego o czasowym wycofaniu tego pojazdu z ruchu. Obowiązek podatkowy wygasa z końcem miesiąca, w którym środek transportowy został wyrejestrowany lub wydana została decyzja organu rejestrującego o czasowym wycofaniu pojazdu z ruchu. W przypadku zmiany właściciela środka transportowego zarejestrowanego, obowiązek podatkowy ciąży na poprzednim właścicielu do końca miesiąca, w którym nastąpiło przeniesienie własności.

Stawki podatku od środków transportowych
Stawki podatku uchwala rada gminy w granicach określonych przepisami ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (ustawa określa górne oraz, dla niektórych rodzajów pojazdów, dolne granice stawek podatku). Górne granice stawek podatku od środków transportowych, w zależności od dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu, w 2005 r. wynoszą od 640,37 zł do 2.444,04 zł. Rada gminy może różnicować stawki, uwzględniając wpływ pojazdu na środowisko naturalne, rok produkcji albo liczbę miejsc do siedzenia.

Terminy i sposoby płatności podatku od środków transportowych
Podatnicy obowiązani są do składania do dnia 15 lutego każdego roku podatkowego deklaracji na podatek od środków transportowych wraz z załącznikami o posiadanych środkach transportowych.
Wzór deklaracji na podatek od środków transportowych został opublikowany w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 15 listopada 2004 r. w sprawie wzoru deklaracji na podatek od środków transportowych (Dz. U. Nr 252, poz. 2523).
Podatek płatny jest w dwóch ratach, w terminach do dnia 15 lutego i 15 września każdego roku. Podmioty zobowiązane do zapłaty podatku, zarówno osoby jak i jednostki, uiszczają podatek od środków transportowych – bez wezwania – na rachunek budżetu gminy, na terenie której znajduje się miejsce zamieszkania lub siedziba podatnika, a w przypadku przedsiębiorstwa wielozakładowego lub podmiotu, w którego skład wchodzą wydzielone jednostki organizacyjne – na rachunek organu podatkowego na terenie którego znajduje się zakład lub jednostka posiadająca środki transportowe podlegające opodatkowaniu.



Podatek od posiadania psów
Zasady opodatkowania podatkiem od posiadania psów określa ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 84 ze zm.).

Obowiązek podatkowy ciąży na posiadaczu psa. Terminy płatności oraz wysokość stawek podatku od posiadania psów określane są przez radę gminy. Płatność dokonywana jest w kasie lub na rachunek budżetu właściwej gminy, możliwy jest również pobór podatku w formie inkasa.
Stawka tego podatku od jednego psa w 2005 roku nie może przekroczyć 51,91 zł rocznie.
Rada gminy może również zwolnić mieszkańców gminy z podatku od posiadania psów albo wprowadzić inne zwolnienia niż określone w ustawie.

Podatku od posiadania psów nie pobiera się:
- pod warunkiem wzajemności - od członków personelu przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych oraz innych osób zrównanych z nimi na podstawie ustaw, umów lub zwyczajów międzynarodowych, jeżeli nie są obywatelami polskimi i nie mają miejsca pobytu stałego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- jeżeli stanowią pomoc dla osób niepełnosprawnych (niewidomych, głuchoniemych, niedołężnych),
- od osób w wieku powyżej 65 lat prowadzących samodzielnie gospodarstwo
domowe - od jednego psa,
- z tytułu posiadania psów utrzymywanych w celu pilnowania gospodarstw
rolnych - po dwa na każde gospodarstwo.



Podatek od towarów usług

Zakup samochodu używanego przez podatnika VAT dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej
Mechanizm rozliczania podatku jest tutaj analogiczny jak przy nabyciu nowych środków transportu.
Nabycie przez polskiego podatnika podatku od towarów i usług samochodu używanego (niebędącego nowym środkiem transportu) dla celów prowadzonej działalności gospodarczej od podatnika VAT z innego państwa członkowskiego - po przystąpieniu Polski do UE - będzie uważane za wewnątrzwspólnotowe nabycie towaru i będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z ogólna zasadą dla tego typu transakcji – towary dostarczane pomiędzy podatnikami zarejestrowanymi dla celów VAT (np. przez podatnika z innego państwa członkowskiego do podatnika w Polsce), będą opodatkowane stawką zerową w kraju wysyłki (rozpoczęcia transportu) jako wewnątrzwspólnotowa dostawa, zaś podatek należny opłacany będzie przez nabywcę towarów w kraju, do którego towary te przybędą, według stawki obowiązującej w kraju nabycia (wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów).

Zatem polski podatnik, nabywający używany samochód od podatnika VAT w innym państwie członkowskim Unii (tj. samochód inny niż nowy środek transportu), będzie rozliczał podatek VAT wg stawki obowiązującej w Polsce, tj. co do zasady według stawki 22% - w składanej w Polsce deklaracji podatkowej.
Obowiązek podatkowy powstaje 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru będącego przedmiotem nabycia.

Jeżeli jednak przed tym terminem podatnik otrzymał fakturę wystawioną przez podatnika podatku od wartości dodanej, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury.

Natomiast obowiązki dokumentacyjne z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia używanych środków transportu są analogiczne jak przy nabyciu nowych środków transportu.


Usługi turystyki
Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług wprowadziła do polskiego prawa podatkowego przepisy dotyczące tzw. szczególnych procedur przy świadczeniu usług turystyki.
Podstawowa zmiana dotyczy sposobu określania podstawy opodatkowania.
Przy świadczeniu usług turystyki, przy wykonywaniu których podatnicy nabywają towary i usługi od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty - podstawą opodatkowania jest marża stanowiąca różnicę pomiędzy kwotą należności, którą ma zapłacić nabywca usługi, a ceną nabycia przez podatnika podatku od towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Przez usługi dla bezpośredniej korzyści turysty należy rozumieć usługi stanowiące składnik świadczonej usługi turystyki, a w szczególności transport, zakwaterowanie, wyżywienie, ubezpieczenie.
Oznacza to, że rozliczenie według marży będzie miało zastosowanie zarówno w obrocie między podatnikami, jak też w relacjach z ostatecznym konsumentem, czyli turystą. W przypadku zatem świadczenia usług turystyki podstawa opodatkowania ulegnie znaczącemu obniżeniu, gdyż będzie liczona jedynie od marży - a nie jak to było przed dniem 1 maja 2004 r. - od całego obrotu, tj. kwoty należnej pomniejszonej o kwotę podatku.
Zasada opodatkowania jedynie marży ma jednak zastosowanie tylko w przypadku, gdy podatnik ma siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i działa na rzecz nabywcy usługi we własnym imieniu i na własny rachunek. Ponadto dodatkowym warunkiem jest to, że przy wykonywaniu usługi turystyki podatnik nabywa towary i usługi od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty. Podatnik rozliczający podatek od marży obowiązany jest prowadzić ewidencję, z której wynikać będą kwoty wydatkowane na nabycie towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty oraz posiadać dokumenty, z których wynikać będą te kwoty.
W przypadku natomiast, gdy biuro podróży przy świadczeniu usługi turystyki obok usług nabywanych od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty, część świadczeń w ramach tej usługi będzie wykonywało we własnym zakresie, wtedy podatnik obowiązany jest odrębnie ustalić podstawę opodatkowania dla usługi wykonywanej we własnym zakresie (cała wartość usługi) i odrębnie w odniesieniu do usług nabytych od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty (marża). W takim przypadku podatnik obowiązany będzie do wykazania w prowadzonej ewidencji, jaka część należności za usługę przypada na usługi nabyte od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty, a jaka na usługi własne.
Dla usług turystyki przewidziana jest co do zasady stawka podatku VAT w wysokości 22%.
Przepisy ustawy przewidują jednak również zastosowanie stawki zerowej do usług turystyki w sytuacji, gdy usługi nabywane od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty będą świadczone poza terytorium Wspólnoty.

W przypadku natomiast, gdy usługi nabywane przez podatnika od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty będą świadczone zarówno na terytorium Wspólnoty jak i poza nią, to usługi turystyki będą podlegały opodatkowaniu stawką 0% tylko w części, która dotyczyć będzie usług świadczonych poza terytorium Wspólnoty. Stawkę zerową podatnicy będą mogli stosować, jeżeli będą posiadać dokumenty potwierdzające, iż usługi te lub część z nich świadczona jest poza Wspólnotą.


Usługi taksówkowe

Stosownie do treści aktualnie obowiązujących przepisów prawa z dniem 30 kwietnia 2004 r. uległo likwidacji zwolnienie od podatku od towarów i usług dla usług taksówkowych. Od 1 maja 2004 r. usługi taksówkowe w zakresie przewozu osób opodatkowane są, co do zasady, stawką w wysokości 7%.
Korzystanie ze zwolnienia podmiotowego od 1 maja 2004 r. przez podatników świadczących usługi taksówek osobowych jest możliwe tylko wtedy, gdy wartość sprzedaży ich usług za 2003 r. nie przekroczyła kwoty 45 700 zł i jeżeli od początku 2004 r. wartość tych usług nie przekroczyła kwoty 45 700 zł. W przeciwnym razie konieczność rozliczania podatku obowiązuje od 1 maja 2004 r.
Jeżeli podatnik z uwagi na spełnienie warunków ma możliwość stosowania zwolnienia podmiotowego jeszcze w dniu 1 maja 2004 r. – traci to zwolnienie z chwilą przekroczenia wartości sprzedaży w wysokości 45 700 zł (licząc od początku roku).
Ponadto podatnicy świadczący usługi taksówek osobowych, mogą wybrać opodatkowanie w formie zryczałtowanej. Stawka zryczałtowanego podatku wynosi 3%. Podatnicy, którzy wybiorą opodatkowanie w formie ryczałtu, nie mają jednak prawa do obniżania kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Obowiązani są natomiast do składania skróconej deklaracji podatkowej za okresy miesięczne.
Wyboru zryczałtowanej formy opodatkowania należy dokonać pisemnie poprzez złożenie zawiadomienia do naczelnika właściwego urzędu skarbowego do końca miesiąca poprzedzającego okres (miesiąc lub kwartał w przypadku rozliczeń za okresy kwartalne), w którym podatnik będzie stosował ryczałt.
Podatnik, który wybrał opodatkowanie w formie ryczałtu, może z tej formy zrezygnować dopiero po upływie 12 miesięcy. O rezygnacji podatnik pisemnie zawiadamia naczelnika urzędu skarbowego, w terminie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego z tej formy podatnik nie będzie korzystał.

WAŻNE - Podatnicy świadczący usługi taksówkowe w każdym przypadku zobowiązani są do prowadzenia ewidencji dla potrzeb podatku od towarów i usług przy zastosowaniu kas rejestrujących.
Zwrot podatku VAT
Zgodnie z obowiązującymi przepisami - zawartymi w ustawie z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535) - prawo do otrzymania zwrotu podatku od towarów i usług, zapłaconego przy nabyciu towarów w Polsce, mają wyłącznie podróżni będący osobami fizycznymi, którzy nie mają stałego miejsca zamieszkania na terytorium Wspólnoty. Zatem zwrot podatku może być dokonany jedynie podróżnemu zamieszkałemu w państwie trzecim.
Zwrot podatku może być dokonany, jeżeli podróżny wywiezie w bagażu osobistym zakupione towary w stanie nienaruszonym poza terytorium Wspólnoty nie później niż w ostatnim dniu trzeciego miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonał zakupu i urząd celny potwierdził wywóz towarów na imiennym dokumencie wystawionym przez sprzedawcę.Potwierdzenia wywozu towarów poza terytorium Wspólnoty nie zawsze będzie dokonywał polski urząd celny. W przypadku dokonania wywozu towarów poza terytorium Wspólnoty, ale przez granicę z państwem trzecim w państwie członkowskim innym niż Polska, potwierdzenia wywozu towarów dokonywać będzie urząd celny w państwie członkowskim, przez który faktycznie towary zostały wywiezione poza Wspólnotę.


Opłata targowa
Zasady pobierania opłat lokalnych: targowej, miejscowej i administracyjnej określa ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 84 ze zm.).
Przedmiotem opłaty targowej jest sprzedaż dokonywana na targowiskach. Targowiskiem natomiast są wszelkie miejsca, w których jest prowadzony handel. Opłacie targowej nie podlega sprzedaż dokonywana w budynkach lub częściach budynków, z wyjątkiem targowisk pod dachem oraz hal używanych do targów, aukcji i wystaw.
Opłata targowa pobierana jest od osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej dokonujących sprzedaży na targowiskach, z wyjątkiem osób i jednostek organizacyjnych będących podatnikami podatku od nieruchomości w związku z przedmiotami opodatkowania położonymi na targowiskach.
Wysokość opłaty targowej ustala w drodze uchwały rada gminy z tym, że w 2005 r. stawka opłaty targowej nie może przekroczyć 597,86 zł dziennie.
Rada gminy, w drodze uchwały, określa zasady ustalania i poboru oraz terminy płatności i wysokość stawek opłat lokalnych określonych w ustawie, może zarządzić pobór tych opłat w drodze inkasa oraz określić inkasentów i wysokość wynagrodzenia za inkaso, może również wprowadzać inne niż wymienione w ustawie zwolnienia przedmiotowe od opłat lokalnych.
Podatek Akcyzowy
Podstawa prawna podstawowym aktem prawnym regulującym podatek akcyzowy w Polsce jest ustawa z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 29, poz.257 ze zm.), która kompleksowo reguluje problematykę systemu podatku akcyzowego, w tym również zagadnienia związane z oznaczaniem wyrobów akcyzowych znakami akcyzy.Na mocy delegacji zawartych w ww. ustawie wydanych zostało również szereg aktów wykonawczych, które dotyczą m.in. kwestii stawek podatku akcyzowego, zabezpieczeń akcyzowych czy zwolnień z podatku akcyzowego.
Podatnicy
Podatnikami akcyzy są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują czynności podlegających opodatkowaniu. Podatnikami są również podmioty:
1) nabywające lub posiadające wyroby akcyzowe, jeżeli od wyrobów tych nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości,
2) u których powstają nadmierne ubytki lub niedobory wyrobów akcyzowych zharmonizowanych,
3) będące zleceniobiorcami usług polegających na wytwarzaniu wyrobów akcyzowych w ramach umowy o dzieło lub innej umowy.
Zakres przedmiotowy opodatkowania
Opodatkowaniu podatkiem akcyzowym podlegają między innymi:
1) produkcja wyrobów akcyzowych zharmonizowanych;
2) wyprowadzenie wyrobów akcyzowych zharmonizowanych ze składu podatkowego;
3) sprzedaż wyrobów akcyzowych na terytorium kraju;
4) eksport i import wyrobów akcyzowych;
5) nabycie wewnątrzwspólnotowe i dostawa wewnątrzwspólnotowa.
6) nabycie lub posiadanie przez podatnika wyrobów akcyzowych, jeżeli od tych wyrobów nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości;
7) ubytki lub niedobory wyrobów akcyzowych zharmonizowanych powstałe w czasie produkcji, magazynowania, przerobu, zużycia lub przewozu.





Ustawa wprowadza podział wyrobów na wyroby akcyzowe zharmonizowane i wyroby akcyzowe niezharmonizowane.
Wyroby akcyzowe zharmonizowane to paliwa silnikowe, oleje opałowe i gaz, napoje alkoholowe oraz wyroby tytoniowe.
Natomiast wyroby akcyzowe niezharmonizowane to pozostałe wyroby akcyzowe, między innymi: samochody osobowe, broń myśliwska i gazowa, kosmetyki, wyroby perfumeryjne, skóry futerkowe ze zwierząt szlachetnych, wyroby futrzarskie wyłącznie ze skór zwierząt szlachetnych (odzież, dodatki do ubiorów, z wyłączeniem nakryć głowy).
Obowiązek podatkowy
Obowiązek podatkowy powstaje z dniem wykonania czynności podlegających opodatkowaniu, chyba że ustawa stanowi inaczej.
I tak np. w przypadku ubytków i niedoborów wyrobów akcyzowych zharmonizowanych obowiązek podatkowy powstaje z dniem ich powstania, a jeżeli tego dnia nie można ustalić, z dniem ich stwierdzenia przez uprawniony podmiot.
W przypadku energii elektrycznej obowiązek podatkowy powstaje z dniem jej wydania.
W eksporcie wyrobów akcyzowych obowiązek podatkowy powstaje z dniem potwierdzenia przez urząd celny dokonania eksportu.
W imporcie wyrobów akcyzowych obowiązek podatkowy powstaje z dniem:
1) powstania długu celnego w rozumieniu przepisów prawa celnego albo
2) objęcia wyrobów akcyzowych procedurą celną: uszlachetniania czynnego, odprawy czasowej lub przetwarzania pod kontrolą.
W przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego obowiązek podatkowy powstaje z dniem otrzymania wyrobów akcyzowych, będących przedmiotem tego nabycia, nie później jednak niż z dniem otrzymania faktury dokumentującej nabycie, jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej.
W przypadku dostawy wewnątrzwspólnotowej obowiązek podatkowy powstaje z dniem wystawienia faktury, nie później jednak niż w terminie 7 dni, licząc od dnia wykonania czynności. Jeżeli nie można określić dnia, w którym powstaje obowiązek podatkowy dla wyrobów akcyzowych, za datę jego powstania uznaje się dzień, w którym uprawniony podmiot stwierdził dokonanie czynności podlegających opodatkowaniu.
Stawki akcyzy
Ustawa o podatku akcyzowym określa stawki akcyzy, które mają charakter stawek maksymalnych. Jednocześnie minister właściwy do spraw finansów publicznych został upoważniony do obniżenia stawek akcyzy w drodze rozporządzenia, do ich różnicowania w zależności od rodzaju wyrobu oraz określenia warunków ich stosowania. W wykonaniu tego upoważnienia zostało wydane rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2004r. w sprawie obniżenia stawek podatku akcyzowego (Dz. U. Nr 87, poz. 825, z późn.zm.).

Zwolnienia z akcyzy
Zgodnie z ustawą o podatku akcyzowym zwalnia się od akcyzy eksport wyrobów akcyzowych, piwo, wino i napoje fermentowane, o których mowa w art. 68-70 ustawy, wytworzone domowym sposobem przez osoby fizyczne na własny użytek i nieprzeznaczone do sprzedaży, energię elektryczną wytwarzaną z odnawialnych źródeł energii.
Zwalnia się od akcyzy także dodatki lub domieszki do paliw silnikowych oraz towary przeznaczone do użycia jako paliwa silnikowe inne niż paliwa silnikowe lub oleje opałowe, wymienione w poz. 5 załącznika nr 1 do ustawy, w przypadku gdy są zużywane do innych celów niż napędowe, opałowe lub jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych.
Pełny katalog zwolnień zawarty jest w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 26 kwietnia 2004 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego (Dz. U. Nr 97, poz. 966, z późn. zm.).


Skład podatkowy
W składzie podatkowych może być prowadzona działalność polegająca na produkcji, przetwarzaniu lub magazynowaniu wyrobów akcyzowych zharmonizowanych oraz na ich przyjmowaniu i wysyłce. Produkcja i przetwarzanie wyrobów akcyzowych może odbywać się wyłącznie w składzie podatkowym, a ich przemieszczanie, pomiędzy składami podatkowymi, może obywać się w procedurze zawieszenia poboru akcyzy (tj. bez zapłaconego podatku) do momentu ich wyprowadzenia z procedury zawieszenia.

Zabezpieczenie akcyzowe
Do złożenia zabezpieczenia akcyzowego zostali zobligowani prowadzący składy podatkowe, zarejestrowani handlowcy, podmioty nabywające wyroby akcyzowe zharmonizowane zwolnione z akcyzy ze względu na ich przeznaczenie oraz przedstawiciele podatkowi. Zabezpieczenie ryczałtowe może być złożone na czas oznaczony lub nieoznaczony, w formie zabezpieczenia generalnego lub ryczałtowego.


Deklaracja podatkowa

Generalną zasadą jest obowiązek składania w urzędzie celnym deklaracji dla podatku akcyzowego, zwane dalej „deklaracjami podatkowymi”, za okresy miesięczne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy. Jednakże w przypadkach szczególnych (np. art. 55 ustawy) - podatnik dokonuje zgłoszenia o planowanym nabyciu wewnątrzwspólnotowym oraz składa deklarację uproszczoną.
Wzory deklaracji zostały określone w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 19 kwietnia 2004 r. w sprawie wzorów deklaracji podatkowych dla podatku akcyzowego.

Znaki akcyzy
Obowiązkowi oznaczania znakami akcyzy podlegają wyroby akcyzowe wymienione w załączniku nr 3 ustawy m.in. takie jak wina, wódki, likiery, papierosy.
Znaki akcyzy mogą mieć w szczególności postać banderol, znaków cechowych lub odcisków pieczęci.

Cło
Zasady naliczania należności
1) Podstawą naliczenia cła, w zależności od rodzaju stawki celnej, może być:
a) wartość celna towarów,
b) ilość towaru,
c) masa netto towaru.
2) Podstawą naliczenia podatku akcyzowego jest wartość celna powiększona o należne cło, a w wypadku opakowań z tworzyw sztucznych podstawą naliczenia podatku akcyzowego jest ilość towaru. Jeżeli stawki akcyzy ustalone są kwotowo, podstawą opodatkowania jest ilość wyrobów akcyzowych.
3) Podstawą naliczenia podatku od towarów i usług (VAT) jest wartość celna powiększona o należne cło. Jeżeli przedmiotem przywozu są towary opodatkowane podatkiem akcyzowym, podstawą naliczenia podatku VAT jest wartość celna powiększona o należne cło oraz podatek akcyzowy.



Ustalanie wartości celnej

Jeżeli elementy właściwe dla określenia wartości celnej są wyrażone w innej walucie niż PLN, to należy dokonać odpowiednich przeliczeń.
Zagadnienie kursu wymiany walut, stosowanego w celu ustalenia wartości celnej towaru, od 1 maja br. jest regulowane rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie kursu wymiany stosowanego w celu ustalania wartości celnej (Dz. U. Nr 87, poz. 827)oraz przepisami Art. 168 - 172 Rozporządzenia Wykonawczego.Przepisy wspólnotowe przyznają Państwom Członkowskim prawo do wyznaczenia, w celu ustalania wartości celnej towarów, kursu wymiany innego niż ostatni kurs sprzedaży zanotowany dla transakcji handlowych na najbardziej reprezentatywnym rynku walutowym. Z tej możliwości skorzystał polski ustawodawca, umieszczając w Prawie celnym (Dz. U. Nr 68, poz. 622) delegację dla Ministra Finansów do wyznaczenia takiego kursu. Bieżące kursy średnie wyliczane i ogłaszane przez Narodowy Bank Polski spełniają te kryteria, stąd wskazanie ich w ww. rozporządzeniu Ministra Finansów. Natomiast zasady stosowania kursów wymiany są jednolite dla wszystkich Państw Członkowskich i określone zostały w Art. 168 - 172 Rozporządzenia Wykonawczego.Kursami wymiany walut, stosowanymi w celu ustalania wartości celnej towarów są zatem bieżące kursy średnie wyliczane i ogłaszane przez NBP, a stosuje się je według zasad wynikających bezpośrednio z przepisów wspólnotowych. Podkreślić więc warto, że pomimo, iż kursy te noszą nazwę bieżących kursów średnich, to jednak dla celów ustalania wartości celnej są one ustalane w przedostatnią środę miesiąca i obowiązują przez cały następny miesiąc.
Od tej zasady istnieją jednak wyjątki:
• gdy kurs wymiany nie jest odnotowany w przedostatnią środę (dla wszystkich walut albo dla poszczególnych), albo gdy stwierdzone kursy wymiany nie zostały opublikowane tego lub następnego dnia, korzystać należy z ostatniego kursu stwierdzonego i opublikowanego w poprzednich czternastu dniach,
• gdy poszczególne waluty są rzadko, albo nigdy nie są notowane w Państwie Członkowskim, gdyż np. rzadko występuje na nie popyt, albo gdy waluty normalnie notowane nie mają z wyjątkowych przyczyn, odnotowanego kursu opublikowanego w poprzednich 14 dniach, wtedy Państwo Członkowskie dokonując oceny środków najbardziej odpowiednich do ustalenia kursów określa kursy, które mają być w takim wypadku stosowane (taki charakter mają zwykle np. waluty niewymienialne, jednak NBP będzie publikować ich kursy w każdą środę, co umożliwi stosowanie ww. zasady, a nie wyjątku),
• gdy kurs stwierdzony w ostatnią środę miesiąca różni się o 5% lub więcej od poprzednio ustalonego, to ten nowy kurs stosuje się od następnej środy, aż do końca miesiąca, chyba że wystąpi kolejna wyjątkowa sytuacja, opisana poniżej,
• gdy kurs odnotowany w dowolną środę różni się o 5% lub więcej od kursu aktualnie stosowanego, ten nowy kurs zastępuje kurs dotychczasowy od następnej środy i obowiązuje aż do końca miesiąca stosowania, chyba że w tym okresie, w dowolną środę, jeszcze raz zostanie stwierdzone, że kurs odnotowany różni się o 5% lub więcej od kursu aktualnie stosowanego.
Bieżące kursy średnie walut obcych w złotych, wyliczane i ogłaszane przez Narodowy Bank Polski są badane przez Departament Ceł w Ministerstwie Finansów w każdą środę. Informacje o kursach wymiany, które będą stosowane w następnym miesiącu, a także o każdej zmianie kursu o 5% lub więcej od kursu aktualnie stosowanego są przekazywane dyrektorom izb celnych, w celu ich rozpowszechnienia w podległych jednostkach, a także umieszczane na stronie internetowej Służby Celnej.
Szczególnym wyjątkiem od stosowania bieżących kursów średnich wyliczanych i ogłaszanych przez NBP jest przeliczanie średnich wartości jednostkowych ustalanych przez Komisję UE dla celów uproszczonego systemu ustalania wartości celnej towarów łatwo psujących się.
Kursy walut
W zależności od celu, jakiemu służyć ma przeliczenie waluty obcej na krajową, wykorzystuje się różne kursy wymiany walut oraz różne zasady ich stosowania.



Najważniejsze cele przeliczania walut to:
1. Określanie klasyfikacji taryfowej i należności celnych przywozowych (art. 18 ust. 1 Wspólnotowego Kodeksu Celnego),
2. Ustalanie w walutach krajowych różnych kwot i limitów określonych w EUR w przepisach celnych (art. 18 ust. 2 Wspólnotowego Kodeksu Celnego)
3. Ustalanie w walutach narodowych różnych limitów określonych w w umowach preferencyjnych (dla "deklaracji na fakturze", bagażu podróżnego i małych przesyłek)
4. Ustalanie wartości celnej (art. 35 Wspólnotowego Kodeksu Celnego)
5. Wypełnianie deklaracji INTRASTAT
Taryfa celna,WIP,WIT
Taryfa celna stosowana w Polsce od 1 maja 2004 r.
Przystępując do Unii Europejskiej Polska przyjęła Wspólną Taryfę Celną Unii Europejskiej.
Od 1 stycznia 2004 roku obowiązuje w UE rozporządzenie Komisji (WE) nr 1789/2003 z dnia 11 września 2003r. zmieniające rozporządzenie Rady (EWG) nr 2658/87 w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz Wspólnej Taryfy Celnej (Dz. Urz.WE L Nr 281, z 30.10.2003). Rozporządzenie to obowiązuje w Polsce od 1 maja 2004 roku.
Czym jest Wiążąca Informacja o Pochodzeniu
Wiążąca informacja o pochodzeniu (WIP) jest decyzją administracyjną wydawaną przez Dyrektora Izby Celnej w Warszawie na wniosek osoby zainteresowanej, określająca pochodzenie towaru. WIP dotyczy towaru klasyfikowanego według jednego kodu taryfy celnej i jednego kraju pochodzenia.WIP jest ważna przez 3 lata od daty jej wydania. WIP nie zastępuje dokumentów potwierdzających pochodzenie towarów. W przypadku, gdy WIP utraci ważność, gdyż stała się niezgodna na poziomie Wspólnoty, z notami wyjaśniającymi i opiniami wydanymi w celu interpretacji przepisów, lub z uchwałą Trybunału Sprawiedliwości WE, a w skali międzynarodowej, z Porozumieniem w sprawie reguł pochodzenia wypracowanymi przez WTO lub z notami wyjaśniającymi czy opinią wydaną na temat pochodzenia i przyjętą w celu interpretacji tego Porozumienia, lub zostanie cofnięta lub zmieniona, osoba, której udzielono tej informacji, może korzystać z niej, co do zasady, jeszcze przez okres 6 miesięcy od dnia publikacji ww. not i opinii lub od powiadomienia jej o cofnięciu lub zmianie wiążącej informacji o pochodzeniu, jeżeli zawarła na podstawie WIP, przed tą datą, wiążące umowy kupna lub sprzedaży. Jeżeli posiadacz wiążącej informacji o pochodzeniu zamierza skorzystać z tego uprawnienia, powinien powiadomić o tym organ celny, dostarczając wszelkich niezbędnych dokumentów pozwalających na sprawdzenie, czy stosowne warunki zostały spełnione.
Czym jest Wiążąca Informacja Taryfowa
Zgodnie z art.11 Kodeksu Celnego Wspólnot Europejskich każda osoba ( osoba w rozumieniu Kodeksu celnego Wspólnoty),może ubiegać się przed organami celnymi o informcję dotyczącą stosowania ustawodawstwa celnego.Taki wniosek może jednak pozostać nie uwzględniony, jeżeli nie będzie dotyczył faktycznie mającej się odbyć operacji przywozu lub wywozu. W krajach Unii Europejskiej informacje udzielane są wnioskodawcy bezpłatnie. Jednakże wnioskodawca może zostać obarczony kosztami w przypadku, gdy organy celne poniosą szczególne wydatki, zwłaszcza na przeprowadzenie analiz lub ekspertyz towarów, jak również w związku z odesłaniem towarów do wnioskodawcy. Jedną z takich informacji jest wiążąca informacja taryfowa (WIT) (ang. Binding Tariff Information – BTI). Wiążąca Informacja Taryfowa (WIT) jest decyzją w sprawie klasyfikacji towarów w Nomenklaturze Scalonej, wydawaną przez władze celne państwa członkowskiego na korzyść podmiotu gospodarczego. WIT udzielana jest bezpłatnie, zazwyczaj ważna jest przez okres sześciu lat i wiążąca prawnie wszystkie państwa członkowskie, bez względu na państwo członkowskie, które ją wydało.