Antropologia- wybrane zagadnienia
teorie narodu.
· Politologiczna, sprowadza się do tezy że najistotniejszym czynnikiem który kształtuje naród jest państwo.
· Kulturowa wg Której najważniejszym czynnikiem kształtowania jest literatura
· Neomarksistowska podejście do gospodarki kapitalistycznej
· Ernesta Gellnera koncepcja która sprowadza się że czynnikiem jest nacjonalizm
definicja narodu grupa ludzi, których łączy wspólna kultura, język, religia, historia czy pochodzenie etniczne
czynniki narodowo twórcze
· wspólne terytorium- wartość materialna i obiektywna
· wspólne pochodzenie etniczne (wspólny język, obyczaje, zwyczaje)
· wspólna organizacja polityczna (jednolite zasady współżycia i cele)
· integracja gospodarcza (wspólnota interesów)
· integracja społeczna (stosunki i zależności społeczne)
· wspólna kultura (czynniki narodowotwórcze- literatura, muzyka, malarstwo, język, pieśni, w Polsce np. dzieła Mickiewicza, Słowackiego, powieści historyczne Sienkiewicza, muzyka Szopena, Moniuszki, obrazy Matejki)
przestrzenny wymiar kultury kultura to centralna kategoria, rdzeń. Kultura może być rolna, może być przejawem wiwatu na meczu, pisanie książki, wszystko co jest wytworem jest kulturą, konstrukcja naszej osobowości, piękno i bogactwo naszego piękna, praca nad sobą.
proszę scharakteryzować postęp ewolucji (biologiczny i zewnętrzny)
Są to ciągłe zmiany często łączone z postępem. Życie jest najwyższą wartością, a jego celem dążenie do przedłużenia gatunku. Człowiek jest pochodzenia zwierzęcego powstał drogą ewolucyjną z niższego do wyższego rzędu.
1. biologiczny
· polega na zmianie dziedzicznych cech organizmów
· Ewolucja odpowiedzialna jest za różnorodność form biologicznych, ich rozmieszczenie geograficzne oraz ich przystosowanie (adaptację) do środowiska.
· Pewne grupy osobników charakteryzuje przewaga pewnych cech, ludzie w Skandynawii mają często włosy blond, podczas gdy jasne włosy są rzadkie w Azji, Z pokolenia na pokolenie, częstość występowania danych alleli, a co za tym idzie, determinowanej przez nie cechy ulegnie zmianom. Zmiana częstości występowania poszczególnych alleli jest właśnie procesem ewolucji biologicznej.
2. zewnętrzny
· to wszelkiego typu zmiany postępu naukowego,
· kultury jaka otacza człowieka
·
Dyfuzja przestrzenne przenoszenia elementów kultury w drodze zapożyczeń
pochodzenie świata człowieka wg religii
· świat wg religii pochodzi od Boga
· Bóg stworzył go w 6 dni a siódmego odpoczywał
· Stworzył zwierzęta a później mężczyznę i kobietę
Akulturacja jedna z form dyfuzji kiedy w kontakt wchodzą dwie oddzielnie społeczeństwa w żywiołowy sposób.
różnice pomiędzy ewolucjonizmem XIX wiecznym a współczesnym
EWOLUCJONIZM KULTUROWY pozytywistyczny kierunek i teoria powstałe w drugiej połowie XIX w. W naukach społecznych i filozofii uznające ewolucję kulturową i ewolucję społeczną za procesy decydujące o transformacji społeczeństw i kultury. Przyjmując założenia o jedności świata i jedności natury ludzkiej, wszechobecności dynamiki i postępu, który wyznacza kierunek ewolucji o globalnym charakterze zmian oraz istnieniu jednego punktu wyjścia dla wszystkich społeczeństw, ewolucjoniści w duchu naturalizmu i ahistoryzmu stosując przede wszystkim metodę porównawczą starali się odtworzyć dzieje rozwoju ludzkości oraz kultury a także określić rządzące nim prawa. Twórcy kierunku to Spencer, Morgan, Tylor
1. Ewolucjonizm XIX sto wieczny
· W XIX wieku panował kreacjonizm czyli ze człowiek został stworzony przez Boga jednym aktem.
2. ewolucjonizm współczesny
· rozwój genetyki
· makroewolucja czyli zmiany zachodzace w budowie i funkcjonowaniu organizmów żywych
pojęcie synkretyzmu kulturowego potocznie skrzyżowanie, zespolenie jakichkolwiek elementów. Synkretyzm polega na wiązaniu w jednorodne całości elementów pochodzących z różnych genetycznie i historycznie odrębnych kultur. Można powiedzieć że wszystkie kultury są synkretyczne, gdyż wszystkie zdradzają obecność elementów pochodzących z odmiennych tradycji zbiorowości często odległych od siebie w przestrzeni
kultura literacka to pewnego rodzaju system orjętacyjny. Pozwala swobodnie poruszać się po obszarze kultury literackiej.
kultura łacińska czyli bizantyjska,
Państwo to zgodnie z prawem międzynarodowym taka jednostka podziału politycznego świata, której przysługuje pełna niepodległość, tj. nie podlega żadnej innej jednostce politycznej.
sacrum jako centralna wartość religii sacrum to świat nadprzyrodzony który wprowadza nas w świętość.
drugorzędny przedmiot religii istnienie świata i człowieka, prawd wiary, chyba takie rzeczy
wartości schelera
· Hedonistyczne
· Witalne
· Duchowe
koncepcja państwa
wartości maja wymiar transcendentny tzn. że wartości znajdują się poza zasięgiem naszego doświadczenia i poznawalnego świata, są one ponad czasowe i wieczne, każdy w różny sposób je postrzega ale są takie same dla każdego.
relatywizm
oznacza ze nie ma trwałych wartości norm i zasad.
istnienie wartości i historyczna zmiana ich hierarchii wartości maja charakter ponadczasowy oraz niezmienny lecz z upływem czasu przeobrażają się i nieco zmieniają kształt swej egzystencji. pod wpływem lat zmieniają swa hierarchie np. kiedyś wartością najważniejszą była miłość lub szacunek teraz zmieniło to znaczenie jest to wartość która jest na następnych poziomach zaś na pieszym miejscu zalicza się przede wszystkim prace pieniądze
obiektywne istnienie wartości, że istnieją pewne wartości, które są niezależne od człowieka i innych czynników, stałe
co rozumiemy przez pojecie dziedzictwa kulturowego to wszystko to co się przenosi z pokolenia na pokolenie które ma charakter ponadczasowy i niezmienny.
postawy wobec przeszłości to zachowanie norm i postaw obowiązujących każdego człowieka.
istotne treści religijne
· Bóg
· Stworzenie
· Objawienie
· Wiara
· Grzech
· Zbawienie
· Cud
formy rozwoju człowieka to jest adaptacja do otoczenia
najważniejsze morfologiczne cechy wyróżniające człowieka pionowa postawa ciała, chód dwunożny, charakterystyczne uzebienie i powiekszona puszka czaszki to te cech morfologiczne czł.
Kreacjonizm. to pogląd na pochodzenie życia na Ziemi. Według tego poglądu Wszechświat oraz wszystkie organizmy i człowiek został stworzony przez Boga-Stworzyciela.
współczesne formy ewolucjonizmu antropogenicznego
antropogeneza, czyli astralopitecus, homo habilis, homo erectus, homo sapiens neardentalensis, i homo sapiens sapiens
rodzaje mowy jest to środek ekspresji
· mowa nieartykułowana
· mowa artykułowana
mowa nieartykułowana fonetyczna, graficzna
mowa artykułowana fonetyczna i mimiczna
wskazać kierunki filozoficzne które zajmują się mową ludzka
mowa :aspekt poznawczy-neopozytywizm,filozofia analityczna,strukturalizm; aspekt semantyczny-nowa hermeneutykas; a. ontologiczny-Heidegger;a. psychoanalityczny- psychoanaliza; a. spoleczny-marksiści
co to jest religia relacja pomiędzy podmiotem a przedmiotem religijnym. Podmiotem jest człowiek, a przedmiotem ( Bóg, bóstwa, rzeczywistość religijna itp.)
podmiot religijny podmiotem jest człowiek
przedmiot wiary religijnej przedmiotem jest ( Bóg, bóstwa, rzeczywistość religijna itp.)
relacje pomiędzy religią a moralnością
religia ma bardzo duży wpływ na moralność ponieważ często poprzez religie człowiek działa np. przestrzegając 10 przykazań
rola kultury kultura ma ogromne znaczenie w życiu społecznym człowieka i nie tylko. całokształt materialnego i duchowego dorobku ludności, narodu, epoki (przed)hist.; poziom rozwoju społeczeństw, grup, jednostek w danej epoce; poziom rozwoju umysł., moralnego; ogłada, obycie, takt; udoskonalona uprawa roli a. roślin; jednogatunkowa hodowla mikroorganizmów dla doświadczeń a. szczepionek.
relacje istniejące pomiędzy kulturą a religią. Religia zostawiła nam tak wspaniałe i cieszące oko budowle jak Angkor Wat czy kompleksy świątynne w Benaresie. Ładne są gotyckie katedry, oraz niczego sobie jest sam Watykan
różnice pomiędzy kulturą a naturą człowiek dokonując aktu tworzenia
Natura tworzy się sama jest to wszystko co powstało niezależnie od człowieka. Naturą stanowi cały otaczający świat. Człowiek jest częścią przyrody.
Kultura jest dobytkiem który powstał przez człowieka.
Jest natura podzielona na 2 płaszczyzny na podmiotową i przedmiotową:
· kultura podmiotowa dotyczy pilęgnowania własnego wnętrza
· przedmiotowa to sztuka, ta materialna strona
uzasadnić ze kultura jest humanistyczna poza człowiekiem nikt inny nie tworzy kultury, bo nikt inny nie posiada rozumu. Człowiek jest twórca i odbiorcą kultury.
uzasadnić ze kultura jest społeczna, wtedy gdy mamy cos do przekazania to tworzymy kulturę
uzasadnić ze kultura jest otwarta kultura przeznaczona jest dla człowieka kultura jest znakiem naszego wnętrza, ducha.
charakter istnienia rzeczywistości transcendentnej znajdujący się poza zasięgiem naszego doświadczenia i poznawalnego świata
zadania rodziny
· Prokreacyjna -zapewnia ciągłość biologiczna
· Enkulturacyjna – przyswajanie norm kulturowych, przenoszenie dziedzictwa kulturowego
funkcje rodziny
· Bilogiczna – utrzymanie ciągłości
· Ekonomiczna – prowadzenie gospodarstwa domowego, firmy
· Utrzymacie ciągłości kulturalnej
· Umiejętność panowania nad popędami
· Nadanie pozycji społecznej swoim dzieciom wraz z dziedzictwem kulturowym
· Zaspokojenie potrzeb emocjonalnych – ciepła, akceptowania
· Rodzina daje poczucie bezpieczeństwa
· Sprawowanie kontroli nad postępowaniem swoich członków głównie młodego pokolenia
koncepcja człowieka wg egzystencjalizmu
· przedmiotem badań filozofii są indywidualne losy jednostki ludzkiej, wolnej ("skazanej na wolność") i odpowiedzialnej, co stwarza poczucie "lęku i beznadziejności istnienia" (pesymizm).
· człowiek, jako jedyny z wszystkich bytów sam, ustawicznie tworzy się tym, czym jest, dokonując własnych wewnętrznych wyborów, w których wyraża swoją wolność.
koncepcja człowieka wg neopozytywizmu
· Oparcie całej wiedzy na danych empirycznych i odrzucenie wszystkiego co nie znajduje oparcia w faktach empirycznych.
· Opisanie tej wiedzy językiem matematyczno-logicznym.
koncepcja człowieka wg neotomizmu
neotomozm: czł. czescia swiata,ale przekracza go; osoba ludzka to byt niepowtarzalny;czł. jednostka cielesno duchowa, wolna, rozumna, spoleczna; zycie spoleczne ma charakter dialogowo spoleczny,ciagla komunikacja wartosci; wartosci sa tym,co najbardziej jednoczy i kształtuje społeczeństwo
koncepcja religii wg W Jamesa
· Zwolennik empiryzmu
· Pragmatyk
· Przedmiotem religii jest wytwór religii
Marksistowska koncepcja religii
koncepcja człowieka wg psychoanalizy
· Freud,
· teoria podświadomości- Id Ego i super ego
· libido
koncepcja człowieka wg strukturalizmu Cała obserwowalna rzeczywistość społeczno kulturowa jest odbiciem głębokich struktur umysłu nie uświadamianych i jednocześnie wspólnych dla wszystkich ludzi. Za przedmiot antropologii uznał odkrywanie i analizowanie owych struktur w celu zrozumienia znaczenia i funkcji poszczególnych segmentów świata społeczno kulturowego
marksistowska koncepcja człowieka
nurt liberalny jako teoria życia społecznego (Hobbes; Locke; Monteskiusz; Russo)
Russo;) indywidualizm, naturalizm, nauka i sztuka deformują czł., społeczeństwo należy potępić, choć jest ono zabezpieczeniem interesów jedn., religia potrzebna ale nie religia objawiona; wolność- możliwość uwypuklenia indywidualnego ja wobec reszty świata; wolność fundamentalnym przwem każdego czł.
Monteskiusz to trójpodział władzy.
Locke: koncepcja umowy społ podstawa zycia spolecznego,wyraznie wyroznial i uwzglednial podmiotowosc czł., potrzeba aktywnego osadzenia siebie w rzeczywistosci
Hobbes: filozoficzny indywidualizm, czł. jest calkowicie zalezny od praw przyrody, biologiczna antyspoleczna maszyna, na ktora oddzialuja bodzce zewn. i ksztaltuja jego zycie psychiczne; nie uznaje istnienia niesmiertelnej duszy; egoizm,człowiek człowiekowi wilkiem
teorie religii Z Freud
· Zwolennik materializmu i biologizmu
· Człowiek jest kierowany przez popędy biologiczne
· Ważna jest podświadomość
· Stworzył Id Ego i Super ego
teorie religii wg Foyerbacha
· Istnieje tylko rzeczywistość materialna
· Człowiek jest tworem przyrody to posiada świadomość
· Świadomość rodzi się dzięki intuicji