Biologia (ściąga)
Mikroskop składa się z części optycznych i mechanicznych. Głównymi częściami optycznymi mikroskopu są: okular i obiektywy. Powiększenie mikroskopu obliczmy powiększenie okularu razy powiększenie obiektywu np.: 10*40=400 . Wykonywanie preparatu: potrzebne do zrobienia jego są: materiał do badania, szkiełko podstawowe i nakrywkowe, woda, zakraplacz, igła preparacyjna, pęseta, skalpel lub żyletka. Preparat można wykonać z kawałka ziemniaka, cebuli, lub z moczarki. Największe komórki ze znanych to jaja strusie, a najmniejsze to komórki bakterii. Wszystkie komórki oprócz bakteryjnych w swym wnętrzu zawierają organelle komórkowe. Organelle występują w komórkach roślin zielonych, zwierząt, grzybów i protistów, nie ma ich natomiast w komórkach bakteryjnych. Organelle: Jądro komórkowe, Rybosomy, Mitochondria, Wakuole Siateczka sródplazmatyczna, Chloroplasty. Jądro komórkowe- tworzy chromosomy i wygląda jak duża kulista struktura. Rybosomy- wytwarzają białka. Mitochondria- są to organelle które utleniając związki organiczne dostarczają komórce energię, mają dwie błony zewnętrzną i wewnętrzną oddzielające ich wnętrze od cytoplazmy. Błona zewnętrzna jest gładka, natomiast błona wewnętrzna tworzy liczne uwypuklenia do środka mitochondrium. Wakuole- rozpuszczone są w nich substancje które np.: sole są to substancje zapasowe, barwniki to produkty przemiany materii. Chronią niektóre substancje przed roślinożercami. Siateczka sródplazmatyczna- dzieli cytoplazmę, oraz współdziała z rybosomami wytwarzając białka. Chloroplasty- produkują energię i dostarczają ją komórce. W transporcie substancji bierze udział błona plazmatyczna. Sposób przenikania przez błony: swobodny dotyczy wody, rozpuszczanych w niej gazów Co2, O2 oraz mocznika. Za pomocą przenośników Jony np.: Na+, K+, OH-, i cząsteczki cukrów. Przenośnikami są cząsteczki białek. Sposoby przenikania z wykorzystaniem dyfuzji i osmozy. Dyfuzja jest to- zjawisko przemieszczania się cząsteczek z roztworu o większym stężeniu do roztworu o mniejszym stężeniu. Osmoza- polega na przenikaniu wody i rozpuszczonych w niej substancji przez błonę. Osmoza odpowiedzialna jest za turgor wewnątrz roślin. Etapy podziału komórki: Replikacja DNA, podział jądra, podział cytoplazmy, podział organelli. Mitoza- jest podziałem podczas którego z jednej komórki macierzystej powstają komórki potomne mające tyle samo co macierzyste. Np.: komórki skóry i krwinki. Mejoza- to podział redukcyjny w wyniku którego powstają 4 komórki potomne o zmniejszonym o połowę liczbie chromosomów w stosunku do komórki macierzystej. Chromosomy ułożone są parami jeden w parze od ojca, a drugi od matki. Pary te nazywamy homologiczne. Komórka jajowa i plemniki- zaopatrzone są w długą witkę, dzięki której mogą dopłynąć do komórki jajowej, aby ją zapłodnić. Komórka miękiszowa- ma regularny kształt młodych roślin, wypełnione są chloroplastami i intensywnie przeprowadzają fotosyntezę. Komórki nerwowe- są zaopatrzone w długie, dochodzące do jednego metra wypustki których zadaniem jest przekazywanie impulsów nerwowych na dwie odległości. Krwinka czerwona- jest podobna do dysku, obustronnie wklęsłe w środkowej części, czerwone krwinki wykazują ogromną elastyczność, co ułatwia im przeciskanie się przez wąskie naczynia krwionośne. Komórka tłuszczowa- ma kształt nie regularny, po wypełnieniu się z magazynowanym tłuszczem przybiera wygląd kuli. Komórka sitowa- łyka wraz z komórką przyrurkową. Komórka nabłonkowa. Organizmy jednokomórkowe: bakterie, drożdże, protisty, pierwotniaki. Organizmy wielokomórkowe: wszystkie rośliny i zwierzęta. Woda- rozpuszczone w niej substancje tworzą komórkę która stanowi kilkadziesiąt procent jej zawartości H2O związek nie organiczny. Związki organiczne: Węglowodany: glukoza- jest źródłem energii występuje w komórkach roślinnych. Skrobia- jest magazynem glukozy. C- glikogen- glikogen jest magazynem glukozy. Celuloza- łączy się w takie same cząsteczki tworząc łańcuchy o odmiennych właściwościach. Chityna- pełni funkcję podporową lub znajduje się w ścianach komórkowych grzybów lub pełni funkcję pancerza u chrząszcza. Tłuszcze: glicerol- są zapasowym źródłem energii glicerol + kwasy tłuszczowe. Białka: materiał budulcowy organizmu, w postaci przenośników ułatwiają transport przez błony, jako enzymy przyspieszają proces trawienia, zbudowane są z 20-stu aminokwasów, każdy aminokwas składa się z: grupy aminowej, grupy karboksylowej i reszty. Kwasy nukleinowe: kwas DNA- czyli kwas Deoksyrybonukleinowy zawiera informacje genetyczne. Kwas RNA- Tłumaczy informacje genetyczną na język białek. Kwasy nukleinowe zbudowane są z nukleotyd: cukier, zasada azotowa, fosforan. Zasady azotowe występują w DNA: adeniny, cytozyna, guanina, tymina, anina. Cząsteczka DNA jest podwójną chelisą. Podczas replikacji DNA następuje dobudowanie brakującej nici z wykorzystaniem komplementarności zasad.