Pedagogika - ściąga

Nowe i dawne funkcje wychowania:
Dawne:
-f. religijna: inicjatywa młodzieży do wierzeń magicznych, treść z ?ksiąg świętych?
-f. moralna: dążyła do urabiania postaw etycznych u ludzi
-f. społeczna: szkoła miała wychowywać w duchu lojalności państwowej i zapobiegać rewolucjom
Nowe:
-znaczenie techniczne: wych w zakresie przygotowania do pracy produkcyjnej, by rozwijać cywilizację techniczną
-znaczenie kulturotwórcze: przekazywanie dorobku kultury, rozwój uzdolnień twórczych w różnych dziedzinach
-z biologiczne: złe wych w najwcześniejszym dzieciństwie odbija się na zdrowiu(nerwicwa)
-z patriotyczne: jak w wojsku
-z ekonomiczne: dla wyrobienia zmysłu gospodarności i oszczędności
-z psychologiczne: ćwiczenie myślenia, inteligencji, wyobraźni, uzdolnień, interes
-z polityczne: nastawienie narodu na agresje w stosunku do innych n lub współżycie międzynarodowe
System wychowania( wg Okonia): to ogół instytucji i zespołów zespolonych ze sobą harmonijnie; realizują działalność wychow na rzecz wspolnego celu; ich funkcjonowanie polega na realizowaniu planowej pracy wychowawczej nad: kształtow motywow, uczuc, przekonan, postaw, cech char i sposobow postepowania ucznia, zgodnych z przyjętymi celemi wychowania oraz polegające na uzyskaniu całorocznego efektu. Cechy: dynamizm, otwartość, samoorganizacja, ukierunkowanie na cele wych, złożoność
Nowoczesny system wychow(wg kunowskiego): to zespol idei, które dotycza: interpretacji calej rzeczywistości, koncepcji zycia moralnego, społecznego ludzi. Konstruuje ideal człowieka doskonałego jako cel realizacyjny wychowania oraz okresla zespol warunkow służących do urzeczywistnienia celu, a wynikający z założen światopoglądowych światopoglądowych uzasadnien filozoficznych
Budowa:
-układ ideowy: tworzy 1-wszy system wychowawczy idei i celow wychowania wraz z zasadami polityki oswiat-wychowawczej, który to system uruchamia 2 system
-u praktyczny: system oświatowy wszelkich instytucji wych dzieci, młodzieży, dorosłych danego spoleczenstaw, a wiec zespol całego szkolnictwa, instytucji spol-wych itd.
-u teoretyczny: tworzy pedagogika swiatopogladowa całego systemu wych która naukowo bada i opisuje całość systemu oraz ocenia, kontroluje i udoskonala tak strukture, jak i funkcjonowanie
UNESCO: drogowskazy
-idea pokoju miedzynar jako konieczność wych; pojednanie religijne
-wzajemna znajomość dążeń i zycia narodow celem usuniecia roznic miedzy nimi jako źródła podejrzliwości, nieufności; kierunek wych moralnego ludzi w duchu sprawie, wolności i pokoju
-personalizm- wych w poczuciu praw naleznych człowiekowi jako osobie; przywrócenie godności, równości, wzaj szacunki
-idea humanizmu: troska o zaspokoj ludzkich potrzeb fiz i duchowych, wychowanie poczucia ludzkości wb innych w celu niesienia pomocy np. rozpowszechnienie oswiaty, kultury
-pokoj musi opierac się o intelektualna i moralna solidarność ludzi
System wych CHRZEŚCIJAŃSKIEGO: ideologia syst wych:
-moralizmu: ze S T:jest cel nadrzedny-zbawienie; cele doczesne podporządkowane celom wyższym, swiadome dobre uczynki; ciagle doskonalenie pod wzgl moralnym
-personalizmu: od J CH- podkreślenie godności i wartości człowieka nawet uposledzon
-humanizmu: obejm wszystkich potrzebujących, daje i uczy miłości do bliźniego
wych chrześcijańskie ma za zad przeobrazic naturalnie egoistycznego czlow na wzor i podob boga oraz wydobyc z niego jego nalep cechy
System wych LIBERALNEGO: wolność religijna, niezależ od władzy kosciel, laicka mor
- moralizmu: człowiek z natury jest dobry, zachowuje się moralnie ngdy postepuje zgodnie ze swymi popedami
-personalizmu: wg Sterna: osoba jest człowiek ale również zwierzę, bakteria wszystko co żyje; cele minimalne(utrzymanie gatunku), maksymalne(wszechstr rozwoj-osobowość)
3 drogi rozwoju:n autotelia: realizacja wlasnych celow; meterotelia: przejecie celow obcych od osob nadarz i uznanie ich za wlasne; ideotelia: rozwoj przez realizacje najwyz wartości: prawda, dobro, piekno, miłość
-humanizmu: wych tak, aby swiat wolny był od antyhumanizmu, bronic wolności: sztuki, kultury, nauki które działają dla dobra czlow
WYCHOWANIE ŚWIECKIE: laickie: wych oparte na zalozewniach nauki i etyki swieckiej, nie powiazane ani ideowo ani instytucjonalnie z zadnym wyznaniem relig, traktuje wierzenia jako prywatna sprawa czlow, tolerancja dla (nie) wierzacych, (pluralizm ideowy i polityczny, demokracja edukacyjna)
Definicja wych w jego WĘŻSZYM zakresie (Pomykało): swiadome, celowe dzialanie- osoby występujące w zbiorach- dokonywane przez slowo- względnie trwale skyutki (przedmiotowe). Jeżeli pojeciem konstruktywnym w ped uczynimy pojecie w jego węższym zakresie to problematyka badawcza pedał koncentruje się na jednym procesie wych organizowanym, świadomie, celowo, w sposób zamierzony
Definicja w SZERSZYM zakresie: wpływ bodzcow ze srodow zew(?nie?profesjonalnych)-przynoszace względnie trwale skutki- zmiany w rozwoju umysl, fiz, kultu, duchowym
Jeśli pojciem kontr w ped uczynimy pojecie w jego sz zakresie to problematyka badawcza ped musi uwzględniać różnorodne uwoklania i zależności w jakich nastepuje proces wychowania
WYCH NATURALNE: wych poprzez naśladownictwo, przejmowanie obyczajow, sposobow postep, wzorow; cel: aby dziecko przystosowalo się so istniejącej rzeczywistości i nauczylo się adekwatnie na nia rteagowac; (wych celowe odbywa się w instyt ma zamierzony cel. Czynniki majace na nas wpływ to: praca, polecz, rodzina, spedzanie czasu wolnego
SPOŁECZNE ZNACZENIE WYCHOWANIA:
-wych współczesne stwarza szczescie narodow które dzieki temu staja się mądrzejsze, szlachetniejsze, zwarte i silniejsze, b przygotowane na niespodz historii
-sprtawia ze wyrasta ono na naczelny problem epoki, panstwo jako organiz zycia spol zmienia swój char z ekonomicznego na wychowawcze, wychowując spol w duchu ideologii, pedagogizując swoje instyt: urzędy, sady itd.
-ludzkosc stoi w obliczu nowych proc i eksperymentow pedagogicznych, których wyniki i wartości najblizsza przyszłość oceni
-wspolczesnie tylko notujemy podejmowane zamiary nowego wych, planowane programy, konstruowane modele, ideologie wych
-podstawe planowania i racjonalizacji wychowawczego dzialania wapolczesnie tworzy ?pedagogika
-zadania przebudowy natury czlow, sytuacji wychowawczej młodzieży i spol, a nastepnie przeprowadzonych eksperymentow i reform dzialania roznych instut pedał by ustalic obiektywnie ich wyniki ocenic i ulepszyc
CELE WYCHOWANIA: powstaja w nierozłącznym związku z określonym stanowiskiem filozoficznym, relig, swiatopog, naukowym, polityczny
-koncepcja tradycyjna: postulowanie określonego modelu czy projektu osobowości obejmującego bardziej lub mniej złożony układ wspomnianych cech, kazda z nich jest odpowiednikiem określonego celu( zestaw celow do ktoeych nie wolno niczego dodawac , zmieniac, nauczyciel gubi się w szczegółach nie wie od którego celu zaczac)
-koncepcja zakladajaca ze czlowiek z natury swej jest tak bogaty i niezawodny ze wystarczy inicjowac, pobudzac, ukierunkowac jego rozwoj
ZADANIA WYCHOWANIA: H-Bezwinska:
-w aspekcie Rozwojowym: biologicznym: wspomaganie rozwoju fiz, psych dzieci i młodzieży, ochrona przed wpływami zakłócającymi rozwoj i troska o bezp, naturalny przebieg rozwoju
-w a Społecznym: naśladownictwo wzorow postep swych nauczycieli oraz identyfikacja z nimi pogłębianie swego związki z nimi, przyswajac ich styl wartości i norm cenionych w spol
-w a Kulturowym: umożliwienie dzieciom i młodzieży przyswajania materialnego materialnego duchowego dorobku ludzkości; wyzwalanie ciekawości i zainteresowan nimi, a tym samym do samodzielne poznawanie dorobku kult; wzbogacenie wew osobowości
- w a Religijnym: czl wymaga wsparcia ze str natury, spol, kultury, a także i religii; daje odp na problemy egzystencjalne, pomaga w chwili rozczarowan, porazek. Daje ulge w cierpieniu. Daje dzieciom wartości- poczucie bezpiecz; (cechy wych: złożoność, intencjonalność)
SZKOŁA TRADYCYJNA: współzawodnictwo, encyklopedyzm, kary cielesne, bezwzględny autorytet nauczyc, motywacja zew, stagnacja, nauka i wiedza, nauczanie jednostronne, podporządkowanie, zajecie szkolne, uczen bierny, brak nacisku w uspołecznienie, przedmiotowe trakt, konserwatyzm (Herbert) zalety: przywiązanie wagi do rozwoju dziecka, uczenie się tego co już było ustalone w nauce, autor naucz, nauka oparta na etyce i psychologii
SZKOLA NOWOCZESNA: wspolpraca, praktyka, brak kar ciel, nauczyciel jako obserwator i instruktor, motywacja wew, dynamizm, umiejętności, wszechstronne, indywidualizm, zajecia szkolne i poza, uczem aktywny, akceptacja ucznia, trakt podmiotowe, progresywizm; J DEWEY minusy: niedocenienie tresci teoretycznych, zaham autor naucz
Pajdocentryzm: kier pedał przyznający dziecku centralna pozycja w procesach edukacji na podst przekonania o względnej doskonałości jego zadatkow wrodzonych, z tego względu p traktuje wych jako sama opieke nad samorzutnym rozwojem dziecka, do którego należy dostosowac programy, metody i organiz pracy dydaktyczno-wychowawczej
Progresywizm: prad ped, którego GL celem było skoncentrowanie zasad doboru tresci i metod kształcenia wokół psychicznych właściwości dziecka, jego potrzeb i zainteresowan
WYCH Z PKT WIDZENIA RELIGII:
WYCHOWANIE: pomoc udzielena człowiekowi w realizacji jego człowieczeństwa, w nadaniu zycia czlow sensu ostatecznego rozumianego na ogol jako zjednocz z Bogiem poprzez praktykowanie mulosci do bliźn, przez cale zycie człowieka jego dzialanie przenika religia
Zalozenia: -istotne znaczenie modlitwy jako f porozumiew się z bogiem, praktyka roznego rodz ofiary: dary, asceza; uczestnictwo od najmlod lat w praktykach relig: kształcenie sumienia, istnienie prawa bozego, formułowanie przepisow, zakazow, nakazow; Istnienie norm: od Boga- kary, nagrody; samoksztaltowanie się czlow: przestrzeg hierarchii wartości, dazenie do doskok, wybor dobra; Pojecie wspólnoty wyznawcoe: jedność wierzacych, obowiązek sprawiedliwości spol, reformowanie struktur spol

PEDAGOGIKA:
Przygotowuje człowieka do życia, uczy o kształceniu, wychowaniu, edukacji, daje wiedze pozwalajaca realizowac cele i zamierzenia
Praktyczna: kierowanie do właściwego rozwoju; obserwująca, zbierająca i badajaca całość doświadczenia wychowawczego rodziców, nauczycieli, wychowawców wszelkiego rodzaju, mających do czynienia z dziećmi, młodzieżą i człowiekiem dorosłym, opracowująca także doświadczenie dydaktyczne i metodyczne przy wszelkim nauczaniu i uczeniu się;
Opisowa: jako dział naukowo uogólniający doświadczenie i badający eksperymentalnie prawa rządzące przebiegiem zjawisk biologicznych, psychologicznych, socjologicznych lub kulturowych, związanych z wychowaniem;
Normatywna: (ocenia fakty z pkt. widzenia słuszności); która na podst. filozofii człowieka (antropologia filozoficzna), aksjologii i teorii kultury bada naturę człowieka, wytwory jego kultury i na tym tle ustala wartości, cele, ideały i normy, którymi powinno kierowac się wychowanie;
Teoretyczna: obejmuje całość badanego przedmiotu, wyjaśnia rzeczywistość wychowawczą
ZADANIA PEDAGOGIKI:
Wg Śliwerskiego:
Jako nauka: opisuje, wyjaśnia, rozumie formy praktyki edukacyjnej
-bada edukacyjne oddziaływanie : mediów, kultury popularnej, rodziny, gr rówieśniczej
-zajmuje się prawidłowościami rozwoju człowieka, poszerzaniu jego możliwości życiowych na poszczególnych szczeblach edukacji
-poznaje i wyjaśnia świat w kontekście działań pedagogów, ich warsztatu zawodowego, kształcenia, sytuacji życiowej, poziomu kompetencji i skuteczności ich działań
-zajmuje się badaniem funkcjonowania instytucji edukacyjnych, organizacja i realizowanym zadaniem
wg KOLN
-podejmuje, bada te problemy, które maja powszechny, uniwersalny zasięg, determinuja przebieg i skuteczność problemów wychowawczych, jego role społeczną, kulturotwórcza i udział w tworzeniu osobowości
(skupia się na dziedzinach powszechnie uniwersalnych i w nich tworzy swoje definicje oddziaływujące na osobowość)
-opracowuje zasady, koncepcje, metody badania rzeczywistości badawczej w jej różnych wymiarach, aspektach, powiązaniach
(zajmuje się wszystkimi czynnikami oddziaływującymi na rzeczywistość :rodzina, dom, szkoła, prasa, literatura)
-bada i uzasadnia związek wychowania z innymi dziedzinami rzeczywistości społecznej (socjologia, psychologia)
-uzasadnia potrzebę i znaczenie badania procesu wychowawczego, jego uwarunkowań społ., kulturowych, geograficznych, jego trwałości, zmienności, różnorodności i uniwersalności, jego związku z dazeniem zbiorowości i ludzi indywidualnych do życia w społeczeństwie
(pokazuje czym jest proces wychowania, ped rozwija się)
-ukazuje drogi rozwoju refleksji nad wychowaniem , jej humanistyczny sens, odkrywa to co w wychowaniu ludzi różnych ras, wierzeń, grup etnicznych, środowisk społ., jest wspólne, co może stanowić podstawowe do formułowania prawa i prawidłowości
(ogół praw, które SA SA pedagogice bez względu na rase; zajmuje się odmiennym aspektem wychowania)
DYFERENCJACJA:proces, który zachodzi w ramach istniejącej już dyscypliny naukowej poprzez wyodrębnienie się nowych działów i dążeń do usamodzielnienia się względem dyscypliny, z której zostały wydzielone.
DEZINTEGRACJA: POZYTYWNA: rozpad, rozproszenie; to proces czasowego osłabienia rozpadu wewnętrznych struktur psychicznych człowieka, przeprowadzający i warunkujący przejście z niższego na wyższy poziom funkcjonowania psychicznego ; ten proces wewnętrznej przemiany wiąże się z ze stanem wzmożonego napięcia psychicznego, które przez wewnętrzne konflikty i kryzysy prowadzi do zasadniczych przeobrażeń świadomości jednostki i jej stosunku do otoczenia
SKUTKI: rozwój człowieka, zmiany jego świadomości i stosunku do otoczenia, postep wiedzy, rozwoj nauki, szczegółowe poczucie rzeczywistości
NEGATYWNA: to naruszenie równowagi psychicznej, czemu towarzysza negatywne przeżycia jak: niepokój, lęk, utrata poczucia bezpieczeństwa, przykrości. Związana jest z naruszeniem równowagi psychicznej i towarzyszącymi temu ujemnymi przeżyciami
SKUTKI: przeżycia prowadzace do degradacji psychicznej, tępy spokój, uśpienie pedu do rozwoju, wspinania się w góre, degradacja społeczna
FUNKCJE NAUKI:
-deskryptywna(opisująca): jak jest? Dlaczego tak jest?; eksplanacyjna(wyjaśniajaca) jak jest? Dlaczego tak się dzieje? prognostyczna(przewidujaca)jak jest? Jak być może?praktyczna(daje dyrektywy do praktycznego działania) jak być powinno? Co zrobić by było tak i tak, by osiągnąc taki cel?
NAUKI WSPÓŁDZIAŁAJĄCE:
Realne: higiena z naukami medycznymi(ped. zdrowia, w-f, specjalna); ekonomika oświaty i kształcenia(uczy ped planowania wydatkow); demografia(człowiek czym jest? Jak się zachowywać w społeczeństwie, niż dem)
Formalne: związane z matematyką:-cybernetyka(nauka o kierowaniu i informowaniu); prakseologia (nauka o działaniu)daje lepsza organizacje, jak dojsc do celu?; logika z metodologia nauk i naukoznawstwem(kojarzenie faktów, wysuwanie wniosków)
Aksjologiczne: estetyka i nauka o pięknie, etyka
Biologia wych ?ukazuje zaburzenia , antropologia wych, teologia wych, filozofia wych-byt, historia wych-zajm się refleksjami
NAUKI WSPÓŁPRACUJĄCE
PSYCHOLOGIA:
wychowania: o uwarunkowaniach psychiki dziecka w rodzinie; jako ucznia w szkole , kinie, harcerstwie,opisuje zjawiska wychowawcze; psychopatologia rozwojowa:wiek rozwojowy, stadia rozwoju moralnego;różnicowa, psychologia szczegółowa- dzieci trudne rozpoznawanie zaburzeń
SOCJOLOGIA:
-wychowawcza: wpływ środowiska społ na wychowanie:zwyczaje, instyt społ, (bada się w niej socjometryczne stosunki miedzy jednostka a grupą: test, typ rodziny, oddział środowiska)
-socjologia wychowawcza środowisk rodzinnych
-selektywna-kształcenie zawodowe
-asymilacyjna: poznanie przez uczniow swiata kultury poprzez kształcenie ogólne
FILOZOFIA:
Logika estetyka, etyka ukazuja kryteria tego co prawdziwe, dobre moralnie, piekne godne roz człon
ONTOLOGIA:
-obiektywne-rzeczywistosc realna, swiat taki sam dla wszystkich
-subiektywne: pomija normy, pytania do ucznia
EPISTEMOLOGIE:
-empiryczne: badam spostrzeżenie przez doświadczenie
-racjonalne(odwołuja się do rozumu
-intuicyjne-odwołuja się do naszych wew przezyc