Ściąga - biologia
Ocena dopuszczająca:
1.Wyjaśnieć pojęcia:
Komórka- to podstawowa jednostka strukturalna i funkcjonalna organizmu.
Oddychanie- to proces zachodzący w komórkach, polegający na utlenianiu lub rozkładzie substancji organicznych, w wyniku czego uwalnia się energia potrzebna do wykonywania każdej czynności życiowej.
2. Dokonać podziału procesów składających się na metabolizm.
a)anabolizm (synteza, asymilacja)
b)katabolizm (rozpad, dysymilacja)
3.Określić miejsce przebiegu metabolizmu.
W komórkach.
4. Opisać skąd roślina pobiera pierwiastki i potrzebne do budowy cukrów, tłuszczów i białek.Z gleby i z powietrza.
5.Wymienić substancje pobierane i wytwarzane przez roślinę. Pobierane: dwutlenek węgla, woda z solami mineralnymi. Wytwarzane: glukoza, produkt uboczny tlenu.
6.Wymienić produkty fotosyntezy.Glukoza i tlen.
7. Zapisać słownie proces fotosyntezy i go omówić.
Woda -->energia słoneczna
wodór + energ.chem + tlen
wodór + energia chemiczna + dwutlenek węgla ---> cukier
8. Wyjaśnić, co stanowi źródło energii dla organizmu.
Substancje organiczne w procesie oddychania.
10. Wymienić organizmy oddychające beztlenowo.
Bakterie, grzyby, pasożytnicze nicienie.
Ocena dostateczna:
1. Wyjaśnić na czym polegają procesy anaboliczne i kataboliczne popierając je przykładami.
Procesy anaboliczne: Oddychanie Budowanie białek (synteza) z związków organicznych, drugim czynnikiem jest przetwarzanie związków takich jak aminokwasy .
W tym procesie potrzebne jest również dostarczanie energii. Procesy kataboliczne: Fotosynteza: Katabolizm to inaczej rozpad w którym uwalniana jest energia i wydalane produkty przemiany materii np. rozpad cukrów na związki prostsze.
2. Określić czego wymagają procesy syntezy.
Procesy syntezy wymagają stałego dostarczania energii i związków prostszych z czego budowane są złożone.
3. Podać przystosowania liścia do fotosyntezy.
Duża powierzchnia blaszki liściowej, cienka blaszka liściowa pokryta przezroczysta kutykulą, obecność miękiszu palisadowego, obecność aparatów szparkowych.
4. Określić warunki fotosyntezy.
Substraty, produkty, energia słoneczna i barwnik.
5. Wymienić funkcje chlorofilu.
Zdolność do pochłaniania energii świetlnej.
6. Wymienić produkty fotosyntezy.
Glukoza, produkt uboczny tlenu.
8.Wymienić narządy wymiany gazowej.
Ryby- skrzela
Płazy -skóra i płuca
Gady- płuca
Ptaki- płuca i 4 pary worków powietrznych
Ssaki- pęcherzykowate płuca
Owady- tchawki
Pająki- płucotchawki
9. Wyjaśnić na czym polega wymiana gazowa.
Wymiana gazowa, polega na dostarczeniu tlenu do krwi. Zwierzęta i ludzie pobierają tlen i wydychają dwutlenek węgla. Natomiast u roślin jest odwrotnie.
10. Wyjaśnić na czym polega oddychanie tlenowe.
Oddychanie tlenowe polega na rozpadzie związków organicznych przy użyciu tlenu.
11. Zapisać słownie proces oddychania tlenowego.
Glukoza + tlen ---> dwutlenek węgla + woda + energia
12. Nazwać organelle zawierające chlorofil.
Chloroplasty.
Ocena dobra:
1.Wyjaśnić związek miedzy procesami katabolicznymi a anabolicznymi.
Oba te procesy polegają na przemianie materii i energii.
2.Wskazać jak w różnych okresach życia człowieka przebiegają procesy anaboliczny i kataboliczne.
a)wzrastanie (od 0 do 20r. życia)
A>K
b) stabilizacja (od 20 do 60r. życia)
A=K
c)starzenie się (po 60 r. życia)
A
H2O-> OH+ H + energia chemiczna
OH+ OH -> H2O2 (nadtlenek wodoru)
H2O2 -> H2O+O
O+ O -> O2
4. Porównać oddychanie z fotosyntezą i nazwać organelle, w których zachodzi proces uwalniania
Organelle - Mitochondria
Ocena bardzo dobra:
1.Wyjaśnić rolę enzymów w metabolizmie.
Enzymy regulują procesy metabolizmu. W razie potrzeby albo go przyśpieszają albo opóźniają. Ten, który przyśpiesza to katalizator, a co opóźnia zwany jest inhibitorem.
2. Objaśnić na czym polega fotoliza wody. Jest to pierwszy etap fotosyntezy. Polega na rozbiciu cząsteczki wody, które zachodzi pod
wpływem światła. W ten sposób powstaje chlorowodorek, wodór i energia chemiczna (wodór i energia chemiczna będą potrzebna w drugiej fazie fotosyntezy). Chlorowodorki łączą się ze sobą i powstaje nadtlenek wodoru który szybko podlega rozpadowi na wodę i atom tlenu. Później te atomy tlenu łączą się ze sobą i powstaje tlen O2 .
3.Wyjaśnić istotę fazy ciemnej fotosyntezy.
Jest to druga faza fotosyntezy. W tym etapie następuje przyswojenie dwutlenku węgla oraz pobranego wcześniej wodoru i energii chemicznej. Z tej reakcji
uzyskiwany jest cukier który później można przetwarzać w zależności od potrzeby na aminokwasy, tłuszcze czy witaminy.
4. Zapisać równaniem chemicznym proces fotosyntezy.
H2O+CO2 -> C6H12O6+O2
5.Uzasadnić anaboliczny charakter fotosyntezy.
Anabolizm polega na syntezie i asymilacji. W fotosyntezie przy użyciu wody, dwutlenku węgla i energii powstają cukry proste
6. Uzasadnić kataboliczny charakter oddychania.
Katabolizm jest to przeciwieństwo anabolizmu. W procesie oddychania następuje utlenianie lub rozkład substancji organicznej w wyniku czego uzyskiwana jest energia.
7. Zinterpretować różne ilości energii wydzielanej w procesie oddychania tlenowego i beztlenowego.
W oddychaniu tlenowym związki organiczne rozpadają się na związki nisko organiczne jak dwutlenek węgla czy woda. Natomiast w beztlenowym związki organiczne takie jak cukry, tłuszcze, białka rozpadają się na związki wysokoenergetyczne takie jak kwas mlekowy bądź alkohol.
8. Zaprezentować źródła energii dla procesów anabolicznych u organizmów samożywnych i cudzożywnych.
Rośliny energię uzyskują od słońca, natomiast zwierzęta wykorzystują energię uzyskaną z procesów katabolicznych.
9. Uzasadnić jedność świata żywego na podstawie jedności funkcji życiowych organizmów.
Oddychanie jest procesem odbywającym się w taki sam sposób w komórkach wszystkich organizmów. W związku z tym komórki wszystkich organizmów mają mitochondria – organelle, w których zachodzi proces uwalniania energii. W przyrodzie istnieje jedność nie tylko podstawowych schematów budowy lecz także i funkcji życiowych organizmów żyjących na ziemi.