Środowisko wychowawcze współczesnej Polski.
Według J.Pietera środowisko wychowawcze to „złożony układ powtarzających się lub względnie stałych sytuacji, do których człowiek rozwijający się przystosowuje się czynnie w wychowawczym okresie swojego życia.”¹
K. Sośnicki formułuje definicję środowiska wychowawczego jako „ogół sytuacji wychowawczych. Ogół warunków, które działając na jednostkę powodują u niej określone przeżycia psychiczne. Mianem środowiska wychowawczego określa całokształt wpływów i bodźców środowiskowych, zarówno celowo organizowanych, jak i samorzutnych.”²
Moim zdaniem, środowisko wychowawcze jest to środowisko, w którym przebywamy i na którym się wzorujemy.
Moim miejscem zamieszkania jest miasto Sierpc. Sierpc to jedno z najstarszych miast Mazowsza, siedziba powiatu sierpeckiego. Prawa miejskie miasto otrzymało w 1322 roku. Jest miastem położonym w centrum Polski w dolinie krętej i przepięknej rzeki Sierpienicy.
Największym naszym zakładem jest "Kasztelan" Browar Sierpc S.A. produkujący znakomite piwo. Natomiast największą atrakcją okolicy jest Muzeum Wsi Mazowieckiej - skansen - położone na otwartym powietrzu muzeum zabudowy wiejskiej z XIX wieku, gdzie w jednej chwili przenieść się można do umeblowanych i wyposażonych wiejskich chat z naszej przeszłości. To właśnie tam Jerzy Hoffman i Andrzej Wajda kręcili zdjęcia do "Ogniem i mieczem" i "Pana Tadeusza".
W Sierpcu można się wzorować na różnych szkołach, przedszkolach, kościołach, domu kultury i Młodzieżowej Orkiestrze Dętej Ochotniczej Straży Pożarnej.
Miejskie Przedszkole Nr 1 w Sierpcu - istnieje od 01.09.1945 roku. Wnętrze przedszkola jest estetyczne i bardzo kolorowe. Baza dydaktyczna przedszkola wyposażona jest dość dobrze w nowoczesne pomoce dydaktyczne, zabawki, konstrukcje ekologiczne, sprzęt oraz nowości wydawnicze. Dzieci mają dostęp do "mini pracowni" - plastycznej, konstrukcyjnej, gospodarstwa domowego i zajęć badawczych. Przedszkole jest przedszkolem otwartym na potrzeby dzieci, rodziców i środowiska. Stwarza dzieciom możliwość: samorealizacji, pracy z innymi, kreatywnego myślenia, działania, uczestniczenia w ciekawych zajęciach, dostosowywania zadań i wymagań do możliwości rozwojowych dziecka, dba o dobre stosunki międzyludzkie i dobrą komunikację, stoi na straży praw dziecka, dzieci w miarę bezlękowo osiągają dojrzałość szkolną. Przedszkole zapewnia dzieciom dodatkowe zajęcia: rytmikę, język angielski lub niemiecki (do wyboru), katecheza.
____________________
¹ R. Wroczyński, Pedagogika społeczna, Warszawa 1974, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s. 84.
² Tamże, s. 84.
Miejskie Przedszkole Nr 2 w Sierpcu - rozpoczęło swą działalność dydaktyczno - wychowawczo - opiekuńczą w 1985r. Mieści się w przestronnym
budynku, wokół którego jest duże boisko, ogrodzone i systematycznie zadrzewiane przez rodziców. Nauczycielki wykorzystują aktywne metody pracy i elementy innowacyjnych rozwiązań dydaktyczno-wychowawczych. Dzieci mają możliwość korzystania z dodatkowych zajęć (język angielski, rytmika) prowadzonych przez specjalistów. Zabawy i zajęcia z dziećmi odbywają się w jasnych, przestronnych i kolorowych salach. Przedszkole jest otwarte na potrzeby dzieci i rodziców. Zapewnia każdemu dziecku indywidualny rozwój zgodnie z jego potrzebami, zainteresowaniami i uzdolnieniami. Stwarza atmosferę ciepła i akceptacji, dba o poszanowanie wszystkich praw dziecka.
Miejskie Przedszkole Nr 3 w Sierpcu - od wielu lat funkcjonuje jako czterooddziałowe. Przedszkole organizuje działania edukacyjne w sposób dostosowany do potrzeb i możliwości rozwojowych dziecka przy udziale rodziny, instytucji i osób wspomagających. W realizacji podstaw programowych przedszkole wykorzystuje takie metody jak: pedagogika zabawy (zabawy i gry integrujące grupę, wyzwalające aktywność), metoda ruchu rozwijającego W. Sherborne (ćwiczenia gimnastyczne pozwalające dzieciom na poznanie swojego ciała i orientacji w przestrzeni oraz umiejętności nawiązywania kontaktu i współpracy z partnerem), metoda Dobrego Startu M. Bogdanowicz (ćwiczenia terapeutyczne wspomagające wszechstronny rozwój dziecka). Przedszkole zapewnia wszechstronny, bezpieczny i radosny rozwój swoim wychowankom, traktuje każde dziecko indywidualnie i podmiotowo, przygotowuje dzieci do przeżywania sukcesu, ale i do radzenia sobie z porażkami, przestrzega praw dziecka. Oferuje szeroką gamę zajęć dodatkowych dla dzieci: zajęcia na basenie 1 raz w tygodniu, język angielski w grupie 5 i 6-latków, rytmikę 2 godz. w tygodniu itp.
Miejskie Przedszkole Nr 4 w Sierpcu – oferuje ciekawe zajęcia z komputerem, zabawy badawcze w kąciku ekologicznym, różnorodne zajęcia wychowawczo – dydaktyczne. Profesjonalnie prowadzona rytmika i nauka języka angielskiego, wycieczki turystyczno-krajoznawcze (Bledzewo, Łąck - ścieżka dydaktyczna, Płock - ZOO i Warszawa), zajęcia ruchowe prowadzone w dobrze wyposażonej sali gimnastycznej, bogaty program uroczystości przedszkolnych.
Szkoła Podstawowa Nr 2 im. Armii Krajowej - sięga korzeniami początku XX wieku. Baza szkoły to dwa budynki dydaktyczne. Mieszczą się w nich sale gimnastyczne, stołówka, biblioteka, świetlica, sala informatyczna. Niedawno dobudowano halę sportową wraz z łącznikiem zawierającym pomieszczenia dydaktyczne. Uczniowie szkoły odnoszą liczne sukcesy w konkursach przedmiotowych, artystycznych i zawodach sportowych.
Szkoła Podstawowa Nr 3 – została otwarta 21 stycznia 1961r. W ciągu wieloletniej działalności szkoła zapisała w kronikach wiele wspaniałych osiągnięć swoich wychowanków. Do najbardziej znaczących należą sukcesy w konkursach przedmiotowych i artystycznych oraz zwycięstwa na zawodach sportowych. Dwupiętrowy budynek mieści 30 sal lekcyjnych w tym pracownię komputerową z dostępem do internetu, dwie sale gimnastyczne wraz z zapleczami, harcówkę. W szkole działa świetlica zapewniająca opiekę dzieciom klas młodszych, stołówka, biblioteka.
I Prywatna Szkoła Podstawowa - swoją działalność rozpoczęła 1 września 1998 roku. Chociaż placówka stawia pierwsze kroki może pochwalić się pewnymi osiągnięciami w zawodach pływackich i w konkursach recytatorskich. Wizytówką placówki są uroczystości szkolne. Prowadzi się tu wszechstronne nauczanie i wychowanie młodego pokolenia w zakresie 6-letniej zreformowanej szkoły podstawowej w oddziałach 8-10 osobowych. W szkole realizuje się obowiązkowy tygodniowy wymiar godzin szkoły publicznej, ale zwiększony o 25%, tzn. o naukę języka angielskiego, a od klasy IV niemieckiego lub francuskiego i inne zajęcia uzupełniające.
Gimnazjum Miejskie w Sierpcu – istnieje od niedawna. Powstało 1 września 2000 roku tak więc Gimnazjum tworzy dopiero swoje tradycje i ceremoniał. Mimo tego działają już liczne koła zainteresowań oraz kluby. Baza szkoły to dwa budynki dydaktyczne, w których mieści się: sala gimnastyczna, siłownia, sala do gry w tenisa stołowego, biblioteka z czytelnią, biblioteka multimedialna, 2 sale informatyczne, stołówka, świetlica oraz 27 klasopracowni.
Liceum Ogólnokształcące im. mjra Henryka Sucharskiego – jest najstarszą szkołą ponadpodstawową w Sierpcu, stara się kontynuować ponad osiemdziesięcioletnią tradycję szkoły, zapewnić wychowankom wysoki poziom kształcenia, a nauczycielom sukcesy dydaktyczne i wychowawcze. „Młodzież uczy się w 23 salach urządzonych stosownie do charakteru prowadzonych przedmiotów nauczania. Dobrze wyposażona jest pracownia informatyczna, w której stworzono stanowiska do indywidualnej pracy ucznia z komputerem. Szkoła gromadzi pomoce naukowe różnego typu, wzbogaca biblioteczny księgozbiór, dysponuje nowoczesnym sprzętem audiowizualnym.”¹ Na szczególną uwagę zasługuje bardzo nowocześnie wyposażona pracownia chemiczna, z której korzystają uczniowie LO i studenci Oddziału Zamiejscowego SGGW, mieszczącego się w tej szkole. Uczniowie mają doskonałe warunki do uprawiania sportu. Szkoła posiada halę sportową, nowoczesną krytą pływalnię z basenami dużym i małym (gejzery, bicze wodne). W skład kompleksu sportowego wchodzi także siłownia, sauna, solarium, pokoje hotelowe i mini restauracja. Pozwala to na organizowanie zawodów sportowych, atrakcyjnych obozów sportowych do 23 miejsc noclegowych i konferencji szkoleniowych.
____________________
¹ 80 – lat, LO Sierpc im. mjra H. Sucharskiego, Sierpc [brw], s. 13.
Zespół Szkół Nr 1 im. Gen. Jose de San Martin – historia tej szkoły sięga roku 1946. Jest to najstarsza sierpecka publiczna szkoła zawodowa dla młodzieży. Imię Generała Jose de San Martin, bohatera narodowego Argentyny, Peru i Chile szkoła przyjęła w lutym 1974r. „Młodzież uczy się w salach lekcyjnych, urządzonych odpowiednio do charakteru poszczególnych zajęć. Pracownie są sukcesywnie doposażone w prace dyplomowe maturzystów, które mają wpływ na wzbogacenie bazy materialnej i dydaktycznej szkoły.”¹ W szkole działa orkiestra dęta. Młodzież może pochwalić się sukcesami sportowymi oraz osiągnięciami w wielu konkursach.
Zespół Szkół Zawodowych Nr 2 im. Zygmunta Wolskiego – został powołany do życia w 1961 roku. „W 1968 r. Minister Oświaty i Szkolnictwa Wyższego nadał Szkole imię Z. Wolskiego.”² Szkoła wzbogaca z roku na rok swoje tradycje szkolne. „ Pierwszoklasiści rozpoczynają naukę od dni integracji, których uwieńczeniem są wycieczki z wychowawcą oraz otrzęsiny.”³ W szkole prowadzona jest świetlica, w której młodzież może spędzić wolny czas, odrabiać lekcje pod okiem opiekuna świetlicy. Szkoła posiada dwie pracownie komputerowe i salę do nauki maszynopisania.
W Sierpcu działają dwa zamiejscowe wydziały szkół wyższych: SGGW i WSSE.
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie – 6 października 2000r. odbyła się uroczysta inauguracja roku akademickiego na nowo otwartym Wydziale Zamiejscowym Inżynierii i Kształtowania Środowiska Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydział mieści się w budynku Liceum Ogólnokształcącego. Nauka prowadzona jest systemem zaocznym na kilku kierunkach.
Wyższa Szkoła Społeczno – Ekonomiczna w Warszawie – prowadzi studia eksternistyczne z zastosowaniem nowej metody przekazywania wiedzy na odległość – satelitarnego przekazu wykładów z siedziby uczelni w Warszawie. Wydział mieści się w budynku Zespołu Szkół Zawodowych Nr 2 w Sierpcu. Nauka prowadzona jest w systemie dziennym, wieczorowym i zaocznym. WSSE stwarza warunki edukacji na miarę XXI wieku wszystkim, którzy chcą podnosić swoje kwalifikacje przy niewielkich nakładach finansowych i maksymalnej oszczędności czasu.
Sierpecki Dom Kultury prowadzi działalność mającą na celu edukację kulturalną dzieci i młodzieży z zakresu różnych form. Odbywają się tam zajęcia w ok. 15 zespołach artystycznych i 7 kołach. Przy Domu Kultury pracują : Ludowy Zespół Artystyczny "Kasztelanka", zespół dziecięcy "Bąble", kapela ludowa "Kasztelanka" i młodzieżowe zespoły muzyczne. Ponadto odbywają się
____________________
¹ Z powiatu sierpeckiego – biuletyn informacyjny rady i Zarządu Powiatu sierpeckiego, październik 2002, nr 11, s. 31.
² Tamże, s. 34.
³ Tamże, s. 34.
tam zajęcia plastyczne, rzeźbiarskie, teatralne, muzyczne, wokalne, taneczne, tańca ludowego jak również aerobik. Oprócz tego Dom Kultury organizuje wystawy czasowe w galerii, najróżniejsze konkursy, turnieje, festyny oraz przeglądy. Wszystkie te formy to różnorodne imprezy organizowane dla mieszkańców miasta. Są one adresowane do widowni o odmiennych upodobaniach i bez ograniczeń wiekowych. Należą do nich: Dziecięcy Festiwal Piosenki, Teatru, Tańca "Kwiecień - Plecień", Jesienne Spotkania z Muzyką Młodzieżową, Konkurs Tańca Dyskotekowego. Dom Kultury również od kilku lat organizuje latem malarsko - rzeźbiarskie Ogólnopolskie Plenery Plastyczne. Urocze stare miasto corocznie przeżywa "inwazję" artystów plastyków. Artyści pędzla utrwalają malownicze motywy pejzażu miasta, stare uliczki z charakterystycznymi domami, rynek, dolinę Sierpienicy, kościoły, skansen. Największym wydarzeniem kulturalnym miasta jest Międzynarodowy Festiwal Folklorystyczny "Kasztelania". Festiwal od 1996 roku odbywa się już tradycyjnie na początku lata. W trakcie trzydniowych występów w naszym mieście podziwiamy piękny folklor w wykonaniu renomowanych zespołów z kraju i zagranicy. Uliczne korowody i koncerty, które odbywają się na stadionie miejskim są wspaniałym, barwnym pokazem częściowo już zapomnianych bądź nieznanych nam tańców, przyśpiewek i obrzędów. Możemy się pochwalić obecnością w Sierpcu reprezentantów folkloru Tajwanu, Egiptu, Chin, Grecji, Chile, Włoch, Rosji i innych. Festiwal cieszy się dużym zainteresowaniem i sympatią nie tylko sierpczan. "Kasztelania" weszła na stałe do programu krajowych imprez folklorystycznych o międzynarodowym zasięgu.
Młodzieżowa Orkiestra Dęta Ochotniczej Straży Pożarnej w Sierpcu – powstała 1900 roku. W skład wchodzi 68 orkiestrantów i 12 osób w sekcji tańczącej. Z czego 95% to młodzież od 12 – 22 r.ż. Orkiestra reprezentuje miasto i powiat na Ogólnopolskich Przeglądach Orkiestr Dętych zajmując wysokie miejsca. W 2004 r. orkiestra reprezentowała Polskę na Europejskim Przeglądzie Orkiestr Dętych w Ramstadzie (w Niemczech) zajmując II miejsce.
Kościół Farny pw. Św. Wita, Modesta i Krescencji – jest najstarszym zabytkiem Sierpca. Historia parafii farnej w Sierpcu sięga XI-XII wieku. Prawdopodobnie kościół został wzniesiony w 1003 roku na gruzach świątyni pogańskiej, o czym świadczą kamienie wmurowane w ścianach. Również z dużym prawdopodobieństwem można stwierdzić, że był to kościół romański. Relikty murów z tego kościoła w postaci kamienia nieociosanego znajduje się do dziś w murach kościoła. W 1389 roku wybudowano w miejscu zniszczonego kościoła, okazały kościół farny. Styl kościoła gotycki poprzez przeróbki posiada elementy baroku i orientu. Ołtarz główny wykonany w stylu barokowym, pochodzi z I połowy XVIII wieku i ozdobiony jest ornamentami rokokowymi oraz rzeźbami św. Biskupów Stanisława i Wojciecha. W głównym polu znajduje się kopia obrazu Matki Bożej Częstochowskiej. W zwieńczeniu ołtarza umieszczony jest obraz św. Wita, Modesta i Krescencji. W kościele są jeszcze dwa boczne ołtarze z II połowy XVIII wieku, z tego samego okresu są także stalle zabytkowe i barokowa ambona umieszczona w 1949 roku. Jest to najstarszy kościół w Sierpcu.
Kościół Filialny pw. Św. Ducha - pochodzi z XVI wieku (1519). Został zbudowany z fundacji króla Zygmunta Starego z przeznaczeniem na kościół szpitalny. Pierwotnie był w stylu gotyckim, ale po spaleniu został przebudowany na barok. Kilkakrotnie również narażony na pożary, stąd też odnawiany i przerabiany tracił swoją pierwotną formę. Najcenniejszym zabytkiem, nie tylko kościoła ale i całego miasta, są fragmenty malowideł z późniejszego średniowiecza i rzeźba z XVI wieku "Tron Łaski" wykonana przez uczniów Wita Stwosza, znajdująca się tymczasowo w miejscowym muzeum.
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny – jest najstarszym zespołem architektonicznym w Sierpcu. Na wzgórzu zwanym dawniej Loret, z polecenia biskupa Płockiego - Piotra z Chodkowa, został z ofiar licznie przybywających pątników, zbudowany kościół dla uczczenia i spełnienia prośby zjawiającej się tam Matki Bożej. Został on postawiony w czasie epidemii w 1483 roku. Był to kościół drewniany, który uległ spaleniu w 1513 roku. Na jego miejscu w tym samym roku, staraniem Prokopa Sieprskiego, postawiony został kościół murowany - gotycki. Składa się z prostokątnie zamkniętego prezbiterium i głównej nawy z okazałą ścianą frontową. Do prezbiterium od południa przylega kaplica, otwarta ku prezbiterium wysoką, półkoliście zamkniętą arkadą. Przy nawie kruchta. Okna zamknięte półkoliście. Dachy dwuspadowe. Wewnątrz kościoła w ołtarzu głównym, neogotyckim jest umieszczona słynąca licznymi łaskami rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem - datowana przez historyków na rok 1362. Jest to rzeźba z lipowego drewna, polichromowana, zaliczana do grupy rzeźb nowosądecko - spiskich. Przy kościele znajduje się budynek klasztorny barokowy z początku XVIII wieku, murowany z cegły. Jest zbudowany na planie odwróconej litery L, dwukondygnacyjny. W pomieszczeniach przyziemia obejrzeć można sklepienia kolebkowo - krzyżowe, prostokątne okna. Dach jest czterospadowy, nad łącznikiem siodłowy, kryty dachówką. Wewnątrz klasztoru znajdują się barokowe obrazy. W skład zespołu architektonicznego wchodzi kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, klasztor benedyktynek i barokowa, murowana z cegły dzwonnica, zbudowana w końcu XVIII wieku. Ma kształt czworoboku, z dwiema półkoliście zamkniętymi arkadami i dwuspadowym dachem, krytym dachówką. Elementem uzupełniającym całość jest studzienka obudowana w 1901 r. na planie ośmiokąta.
Kościół pw. Św. Maksymiliana Kolbego – kościół ewangelicki wzniesiono w latach 1911 – 1913. Zbudowano go w stylu neogotyckim, wg projektu architektonicznego Bolesława Sienkiewicza. Po roku 1945 Niemcy opuścili te tereny, zaś kościół był niszczony przez kradzieże i dewastacje. W wyniku starań władz kościelnych pod koniec 1946 r. przydzielono Kościołowi rzymsko – katolickiemu opuszczony obiekt. Wnętrza wymalowano i przystosowano do kultu, we wrześniu 1947 r. dokonano poświęcenia świątyni i zaczęto odprawiać tam nabożeństwa, głównie dla młodzieży szkolnej, w związku, z czym nazywano go kościołem szkolnym. W grudniu 1968 r. w Warszawie sporządzono akt notarialny kupna – sprzedaży posiadłości kościelnej ewangelickiej w Sierpcu na rzecz parafii rzymsko – katolickiej w Sierpcu. Od tej pory parafia sierpecka jako prawny właściciel mogła przystąpić do zamierzonych modernizacji i nowych inwestycji.
Wzorować możemy się również na rodzinie i grupie rówieśniczej.
„Rodzina jest grupą naturalną opartą na związkach krwi, małżeństwa lub adopcji. Jest to grupa o charakterze wspólnoty.”¹ Rodzina jako wzór postępowania zarówno w sferze etycznej jak i religijnej, stanowi swoisty kodeks norm określających, co jest dobre, co złe, co wolno a czego nie wolno czynić. „Rodzina odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu jednostek i społeczeństwa.”²
Grupa rówieśnicza jest to „organizm społeczny wyróżniony spośród innych nie ze względu na cechę demograficzną – wieku, lecz ze względu na typ więzi, bliskie, nacechowane wzajemną aprobatą uczestnictwo.”³
____________________
¹ Z. Zaborowski, Rodzina jako grupa społeczno – wychowawcza, Warszawa 1980, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, s. 7.
² T. Pilch, I. Lepalczyk, Pedagogika społeczna, Warszawa 1995, Wydawnictwo „Żak”, s. 175.
³ Tamże, s. 138.