System edukacji wychowania w moim środowsiku lokalnym

SYSTEM EDUKACJI WYCHOWANIA W MOIM ŚRODOWSIKU LOKALNYM

Tematem tej pracy jest system edukacja wychowania w moim lokalnym środowisku. Mówiąc o lokalnym środowisku, mamy oczywiście na myśl miejsce zamieszkania, czyli ?jednostkę urbanistyczna o wyznaczonych granicach, połączoną wspólnymi zakładami obsługi kulturalnej i socjalno-bytowej, której centrum przeznaczone jest na organizacje podstawowych usług i urządzeń zbiorowego życia? Natomiast mówiąc o systemie wychowania ? mamy na myśli celowo zorganizowany układ instytucji wychowania lub pozycji, ról, celów, zadań, treści, metod, form wychowania służący przygotowaniu jednostki do pełnego uczestnictwa w życiu społecznym. Jest on uwarunkowany i systemem społecznym, i kulturowym, i gospodarczym, politycznym i stanem wiedzy. Myśląc o edukacji mam na myśli ogół procesów, których celem jest zmienianie ludzi, przede wszystkim dzieci i młodzieży ? stosownie do panujących w danym społeczeństwie ideałów i celów wychowawczych1.

System wychowawczy funkcjonuje w trzech poziomach:
- makrostrukturalnym ? ogólnokrajowy system oświaty i wychowani;
- mezostrukturalnym ? dzielnica, rówieśnicy, społeczność lokalna;
- mikrostrukturalnym ? rodzina, przedszkole, szkoła.

Na system edukacji wychowania dziecka składa się dom rodzinny, szkoła, zespół rówiesników (w szkola i poza szkoła), społecznośc lokalana (podwórze, rejon przymieszkalny), ośrodki wychowania pozaszkolnego, organizacje dzieciece, instytucje kulturalno-rozrywkowe.
Rodzina, szkoła i lokalna społeczność krzyżują swoje oddziaływania w obszarze, w jakim mówimy o systemie edukacji wychowana. Więzi pomiędzy nimi mogą stanowić zarazem ograniczającą, lepką pajęczynę, wygodny hamak, czy wynoszącą poza ów układ, sprężystą trampolinę, która z tych konstrukcji jest najlepsza dla poruszającego się w nich dziecka - nie wiadomo, ono samo w końcu także wywiera na nie wpływ, dokonując własnych wyborów. Znalezienie takich wspólnych płaszczyzn, zachodzących na siebie obszarów funkcjonowania rodziny, szkoły, lokalnych instytucji i samorządów jawi się jako sprawa o zasadniczej randze i krok ku edukacji dzieci odpowiadającej na wyzwania współczesności.
Najprostszym i najniżej zorganizowanym systemem zdolnym do funkcjonowania i rozwoju społecznego jest mikrosystem wychowania i edukacji2 Do takiego systemu miedzy innymi zaliczamy rodzinę jako podstawowy i pierwszy system edukacyjny człowieka, który z kolei stanowi podstawę kształtowania systemów o szerszym zasięgu.
Omawianie struktur sytemu edukacji w moim otoczeniu zacznę od przedstawienia organizacji opiekuńczo-wychowawczej z dziećmi najmłodszymi.. Jest to okres w życiu każdego człowieka , który wykazuje największe braku edukacyjne. Do bardzo ważnych realizatorów systemu edukacyjnego zaliczamy właśnie rodziców. Zwłaszcza umiejętne organizowanie przez rodziców rodzinnego środowiska wychowawczego ma decydujące znaczenie w rozwoju dziecka. Rodzice troszczą się przede wszystkim o zapewnienie mu zdrowia i prawidłowego rozwoju fizycznego. W zakresie wychowania popełniają często błędy, które stopniowo nawarstwiają się, tak, że dziecko może sprawiać poważne trudności, przejawiać rozmaite zaburzenia w wychowaniu3. W wiejskim systemie wychowawczym edukacja dzieci zajmują się : rodzina, przedszkole. Rodzice ci są właśnie pierwszymi, najważniejszymi wychowawcami swoich dzieci. To właśnie od nich zależy jakim człowiekiem będzie ich dziecko, jakimi zasadami moralnymi, społecznymi, etycznymi będzie się posługiwało. Owe wychowanie sprawdzi się jednak tylko wtedy, gdy rodzice uświadomią sobie czym ono jest. Matce zależy przede wszystkim na tym, aby dziecko było zdrowie i dobrze się rozwijało a niestety troska o wychowanie i edukacje zjawia się znacznie później, najczęściej jest to wtedy, kiedy zaczynają się pierwsze kłopoty wychowawcze. Kontakty z ojcem wzbogacają interakcje, jakie kształtują stosunek dziecka do ludzi. Do edukacji dziecka to ojciec najczęściej wnosi nowe wartości, często lepiej potrafi panować nad emocjami, jest bardziej opanowany, nie ulega panice, kiedy przychodzą pierwsze kłopoty wychowawcze z dzieckiem.
Większość ludzi w momencie przyjścia na świat staje się częścią podstawowej jednostki społecznej jaką jest rodzina. Jak w każdym środowisku lokalnym tak samo i w moim dzieci są poddawane ciągłemu uczeniu się w różnych systemach wychowania. Od najmłodszych lat każdy z nas styka się z edukacją - wychowaniem. Gdy jesteśmy małymi dziećmi mamy zupełnie inne wyobrażenie świata w którym się znajdowaliśmy. Jak dla każdego dziecka liczyła się tylko zabawa, a najważniejsza wtedy była rodzina. Stanowi ona pierwsze naturalne środowisko rozwoju i wychowania, kształtuje wszechstronnie jego osobowość. Pod wpływem rodziny człowiek kształtuje swój stosunek do świata, innych ludzi, do siebie, a także wyrabia swój własny system wartości, norm i sposobów postępowania.
Jedną z ról edukacyjnych rodziny oraz elementem całej struktury systemu wychowania jest układ kulturalny i jego podukłady . Rodzice zapoznają młode pokolenia z kulturą konkretnego społeczeństwa, inaczej mówiąc jest to głównie przekazywanie dziedzictwa kulturowego (czyli kulturowego ideału osobowości) zapoznawaniu z obowiązującymi normami społecznymi i wzorcami zachowań. Oprócz tego w rodzinie dzieci uczą się obcować z aktualnie funkcjonująca kultura społeczeństwa. Świadomość wychowawcza rodziców polega na umiejętności przekazywania dziecku wartości moralnych, wzorców postępowania oraz przygotowania go do podejmowania decyzji, odpowiedzialności za nie i czynnego uczestnictwa w życiu. Rola ta wypełniana jest przez rodziców najczęściej w domu rodzinnym.
Zachowanie rodziców, ich opinia, zdanie i postępowanie to często powód do dumy dla dziecka, okazja do zaimponowania rówieśnikom, pokazania, że jest ono kimś lepszym, bo ma doskonałych rodziców. Ma to znaczenie, bo dziecko znajduje się pod ciągłym wpływem mamy i taty, nieustannie obserwuje ich zachowania, intuicyjnie czuje, kiedy jest wszystko w porządku i że relacje między nimi są dobre. Ale także wie, gdy pojawiają się problemy. Każdy gest, nieopatrznie rzucone ostre słowo są przez dziecko głęboko kodowane. Rodzic musi, więc być świadomy swego zachowania, podejmowanych kroków, gdyż w każdej sytuacji jest obiektem obserwacji i naśladowania przez swoje, często bezkrytyczne, dziecko. Dzieci poprzez obserwację dorosłych oraz naśladowanie podejmują pierwsze próby dostosowania się do otoczenia. Rodzina zajmuje także pierwszoplanowe miejsce w wychowaniu chrześcijańskim, a rodzice są pierwszymi i głównymi wychowawcami, których nie łatwo zastąpić. Jest to ich prawo naturalne, gdyż oni dali życie swym dzieciom. Rodzina powinna towarzyszyć swym dorastającym dzieciom z cierpliwą miłością, z nadzieją i nie odmawiać współpracy z innymi instytucjami wychowawczymi. Dlatego też kolejnym zadaniem jest włączenie dziecka do Kościoła i zabieganie o rozwój jego wiary.
Analizując system wychowawczy, jakim jest jako pierwsza rodzina możemy stwierdzić, iż nie powinno być podziału na odpowiedzialnych czy nieodpowiedzialnych rodziców i na odpowiedzialne, czy nieodpowiedzialne dzieci. Wychowawcami w rodzinie są rodzice. Nie posiadają specjalnego przygotowania w tym zakresie. Źródłem ich wiedzy są doświadczenia wyniesione z własnej rodziny. W rezultacie wychowanie dzieci przebiega zgodnie z tym jacy są, jak realizują własne życie, jak jest jakość ich życia. Chcą czy nie chcą to stanowią wzór życia we wszystkich jego aspektach. Wzór ten nie zawsze jest w pełni pozytywny.
Moim zdaniem za edukacje - wychowanie odpowiadają rodzice następnie instytucja a na końcu jest samowychowanie. W aktualnych warunkach w otoczeniu uczących się dzieci wyróżniają się rodzice, prawdopodobnie to oni właśnie są obecnie najbardziej plastycznym spoiwem powstających więzi edukacyjnych pomiędzy szkoła oraz lokalną społecznością. Rodzice odpowiedzialni sa za przygotowanie dzieci do samodzielnego życia i pełnienia ról w społeczeństwie.
Na pewno w początkowej fazie edukacji wpływ rodziców na postawy dzieci polega
przede wszystkim na tym, że prowadzą swoje dziecko do instytucji edukacyjnej (np. szkoły)
i w ten sposób zawierają z nią pewien rodzaj umowy edukacyjnej. Rodzice niejako kupują od szkoły pewną usługę. Rodzina kształtuje postawy swoich członków poprzez codzienne życie, klimat uczuciowy, stosunki między rodzicami oraz stosunki między rodzicami a dziećmi dostarczając zarówno pozytywnych, jak i negatywnych wzorów zachowań. Dziecko uczestnicząc w codziennych sytuacjach życia rodzinnego przyswaja elementarną wiedzę o świecie, wartościach, normach, kulturze domu rodzinnego, poznaje sposoby zaspokojenia potrzeb i rozwijania indywidualnych zainteresowań.
Dla podsumowania rodziny jako pierwszego elementu ogromnego systemu edukacyjnego młodego człowieka możemy sprowadzić jej role do tego, że:
- rodzina jest środowiskiem przyrodzonym człowiekowi, pełni funkcje wychowawcze i wprowadza młodych ludzi w świat życia dorosłych. Jest mostem pomiędzy człowiekiem a społeczeństwem. Głównie w młodym wieku kontakty dziecka ze środowiskiem zewnętrznym odbywają się za pośrednictwem środowiska rodzinnego.
- rodzina zaspokaja bardzo ważną potrzebę bezpieczeństwa dziecka. Tutaj rola środowiska rodzinnego jest ogromna, ponieważ życie w społeczeństwie jest coraz bardziej skomplikowane i wymaga wielu umiejętności. Jest dla dziecko przedmiotem ciekawości, interesuje go, kusi swoimi urokami, lecz z drugiej strony pokazuje niepewność i żarłoczne stosunki społeczne.
- rodzina jest grupą społeczną, spełniającą niebagatelną rolę w wykształceniu odpowiednich nastawień dzieci oraz ich hierarchii wartości. Wychowanie szczególnie ważne jest w czasie, gdy młody człowiek ma dokonać jakiegoś wyboru, którego ponieść ma konsekwencje. Musi nauczyć myślenia, posiadania odpowiednich preferencji, właściwych zachowań oraz prawidłowych postaw. Są sytuacje, kiedy dzieci mają podjąć jakąś decyzję związaną z życiem prywatnym, edukacją lub związaną z szerszym kontekstem. Często te decyzje podejmowane są w gronie rodzinnym lub pod wpływem rodziców. Dziecko traktuje rodziców jako swych pomocników, doradców. Młodzież nierzadko staje w złożonych, zagmatwanych sytuacjach i w takich okolicznościach liczy na wparcie i otuchę rodziny.
Można więc powiedzieć, iż rodzina stanowi niejako kolebkę dla rozwoju osobowości człowieka, a szczególnie dziecka, które poznaje w niej mowę, język, kształtuje swoje uczucia oraz postawy wobec innych członków rodziny jak i otaczającego świata; rodzina wprowadza dziecko w świat kultury i przygotowuje je do udziału w dalszym, dorosłym i samodzielnym życiu. Rodzina to również pierwszy wychowawca, dzięki któremu dziecko nabywa określonych ról społecznych zarówno w domu, jak i w szkole oraz wśród swoich rówieśników. Niezbędnym warunkiem prawidłowego rozwoju dziecka jest dorastanie w atmosferze szczęścia, miłości i zrozumienia, przez co zaspokaja ono swoje podstawowe potrzeby. Napewno z negatywnych zachowan rodziny powinno sie wyeliminowć wszelkie isniejace we współczesnym swiecie patologie (alkoholizm, rozwody, bezrobocie). Według mnie i obserwacji mojego najbliższego otoczenia uważam, iz w każdej rodzinie należałoby rozwinać bardziej wpajanie dzieciom przynalezności do swojego kraju ojczystego oraz wiekszego posznowania dla rodziców. Najczęstszym błędem (w edług mnie) jaki robia rodzice wychowujac swoje pociechy jest pokazwyanie im braku szacunku do pieniedzy, rodzice dla ?swietego spokoju? kupują dzieciom to na co one maja ochote, a nie to na co stac rodziców. Nie raz nie zastanawiaja się czy jest to zakup przemyślany, czy ma on jakieś wartosci wychowawcze bądź edukacyjne, kupuja poniewaz tak chce ich dziecko. W rozmowie znimi odnosi się wrażenie, że dokonuja tego z uwagi aby ich dzieci nie byly gorsze od innych, nie zastanawiajac się nad konsekwencjami. Podobnie sytaacja wyglada w stosowaniu systemu karania i agradzania co ma takze duzy wpływ na edukacje młodego pokolenia. W wiekszości rodzinach (podobnie i mojej) nie ma konsekwencji w stosowaniu kar, jestesmy po prostu rodzicami, którzy wola ulec i ieć świety spokój niz pokazać dziecku, że jezeli zasłuzylo na kare to musi ja ponieść. Natomiast jeżeli chodzi o nagradzanie dziecka to stuacja wyglada clkowicie odwrotnie, chętni jestesmy do nagradzania swoich dzieci nawet za najmniejsze rzeczy. Pondto w mojej miejscowosci , gdze wychowuja sie najmlodsze dzieci nie sa zapewnione przez wladze samorzadowe czy gminne warunki do zabawy, nie zostały utworzone place zabaw, które także maja wpływ na edukacje.
Podsumowując krótko rodzinę moge stwierdzić , że szczęśliwe dzieciństwo nie jest gwarantem powodzenia w dojrzałym wieku, jednak to ono stanowi podstawę dla osiąganych sukcesów.
W wychowaniu systemowym, przez które rozumiemy oddzialywanie na dzieci i młodzież w sposób wyznaczony przez całą organizacje systemu i koncepcje pedagogiczną, na której system jest oparty, wszystke placówki tworza harmonijna całość, realizując ten sam program wychowania za pomoca zróznicowanych środkow , metod i form. Pierwszym po rodzinie elementem syetemu wychowania w moim środowisku lokalnym jest przedszkole. Nalezy traktowac je nie jako instytucje odizolowaną, żyjącą własnymi problemami, oderwaną od bieżącego życia ale jako część funkcjonujacego mikrosystemu wychowawczego w moim środowisku lokalnym.
Wiek przedszkolny to okres największych i najistotniejszych zmian rozwojowych w całym cyklu życia człowieka. Doświadczenia zdobyte przez dziecko we wczesnych latach życia sa bardzo ważne i pozostawiają trwałe ślady w psychice, wyznaczają późniejsze postawy wobec siebie i innych, wobec otaczającego go świata. Z uwagi na fakt, iż każda rodzina inaczej dba o wychowanie swoich dzieci , konieczne jest upowszechnienie wychowania przedszkolnego, aby żadne dziecko nie było pozbawione uczestnictwa w dobrze zorganizowanej edukacji przedszkolnej.
W moim środowisku funkcjonuje tylko jedna taka placówka tj. Gminnym Przedszkolu Oddział w Kuźnicy Starej , gdzie edukacja dzieci odbywa sie w jednej gruie, na którą przypadaa jedna nauczycielka z wykształceniem pedagogicznym oraz przypisana do przedszkola woźna, która jednoczesnie wykonuje obowiazki osoby przygotowujacej herbatke dla dzieci. Przedszkole jest prowadzone w systemie pięciogodzinnym, bez posiłków. Wiek dzieci uczęszczajacych do w/w przedszkola mieści sie w granicach od 3 do 6 lat. Układ administracyjny mojego przedszkola to jeden dyrektor na trzy oddziały, który jednoczesnie sprawuje role nauczyciela w w/w przedszkolu. Przedszkole pracuje w oparciu o program ujety w Rozporzadzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 sierpnia 2007r. Zgodnie z tym programem dzieci ucza się jak należy dbać o własne zdrowie i bezpieczeństwo, rozwiją swoją samodzielność w rożnych zakresach, uczą się przyswajać nawyki higieniczno-kulturalne. Celem wychowania przedszkolnego zgodnie z Załacznikiem do w/w Rozporzadzenia jest ?..wspomaganie i ukierunkowanie rozwoju dziecka zgodnie z jego wrodzonym potencjalem i mozliwościami rozwojowymi w relacjach ze srodowiskiem społeczno-kulturowym i przyrodniczym?4. Przedszkole wiejskie jest placówka dość specyficzną, w której dużą rolę odgrywaja rodzice. Kontakt nauczycieli przedszkola z rodzicami polega na wspolnym organizowaniu różnych imprez okolicznościowych (Dzień Dziecka, Mikołaj, Dzień Babci itd), gdzie do roli rodziców należy przygotowanie poczęstunku oraz w razie koniecznosci dofinansowanie placówki w środki pomocnicze typu kolorowy papier, bibuła, stroje dla dzieci, kwiaty. Dlatego też, uważam że nie mozna sobie wyobrazić przedszkola bez współpracy z rodzicami a w razie mozliwości z innymi placówkami gminnymi lub samorzadowymi.
Problem zdrowia i bezpieczeństwa dzieci jest priorytetem naszego przedszkola, więc wszyscy pracownicy placówki dbają o prawidłowy i wszechstronny rozwój naszych wychowanków. W przedszkolu dbają o zdrowie dzieci poprzez organizowanie różnorodnych zabaw i gier zespołowych, wykonywanie wraz z dziećmi rozmaitych zestawów ćwiczeń co zapobiega wadom postawy, nauczyciela dbaja o to, aby dzieci nie siedziały zbyt długo w jednym miejscu, zajęcia przeplatane są różnymi zabawami, grami i ćwiczeniami ruchowymi. Program pracy wychowawczo - dydaktycznej w przedszkolu określa konkretne zadania dotyczące obszaru edukacji zdrowotnej i obszaru edukacji ruchowej, polegające na kształtowaniu czynnych postaw wobec zdrowia i bezpieczeństwa własnego oraz rozwijania ogólnej sprawności fizycznej. Ambicją przedszkola jest posiadanie wychowanków świadomych i aktywnie uczestniczących w procesie edukacyjnym i wychowawczym oraz budowanie programu rozwoju przedszkola zgodnego z ich potrzebami oraz oczekiwaniami rodziców. Przedszkole wprowadza w zorganizowany świat, umożliwia dziecku zdobywanie, poszerzanie, wzbogacanie wcześniej nabytych doświadczeń, niezależnie od środowiska wychowawczego. Stwarza właściwe warunki rozwoju, uczy twórczych zachowań społecznych, podejmowania interakcji, realizowania kontaktów społecznych. Nauczyciele starają się też pokazywać dzieciom różne sposoby rozładowania negatywnych emocji, w taki sposób, aby nie naruszały godności osobistej drugiej osoby, pokazują dzieciom, że istnieją różne sposoby rozwiązywania konfliktów. Stosują w tym celu tradycyjne i nowatorskie metody rozładowania emocji, jak na przykład zabawy rozładowujące agresje, elementy muzykoterapii.
Pedagodzy pamiętają, że są odpowiedzialni za rozwój dzieci. Żadne zgłoszenie na temat złego samopoczucia dziecka nie jest zignorowane, gdyż może stanowić istotną informację na temat pogorszenia się stanu zdrowia podopiecznego. Powszechnie wiadomo, że wszystkie czynności związane z czystością, hartowaniem i higieną wzroku, słuchu oraz układu nerwowego należy tak wdrożyć aby stały się one nawykami. Formy i metody tego oddziaływania są jednak różne w zależności od rozwoju dzieci, zawsze jednak muszą one wiązać się ze stworzeniem przyjemnej i życzliwej atmosfery gdzie życzliwa i pełna zachęty postawa nauczyciela, jego pomoc i pociecha mobilizują wysiłek dziecka wywołując radość z osiągnięcia zamierzonego celu. Edukacja przedszkolna jest nadal technokratyczna. Oparta na planach, rozkładach, harmonogramach. Celem edukacji przedszkolnej jest zapewnienie maksymalnych możliwości rozwoju dzieciom o różnych zdolnościach, zainteresowaniach, określenie mocnych stron każdego dziecka oraz wskazanie sposobów pokonywania własnych słabości. Dobrej jakości przedszkole jest instytucją uwzględniającą podmiotowość (dziecka, nauczyciela, rodziców). Ma pozytywny wpływ na rozwijające się dziecko. Wprowadza w zorganizowany świat, w którym nabiera ono wiary w siebie, w swoje możliwości, uczy się zachowań społecznych, podejmuje interakcje, realizuje kontakty społeczne. Dzięki doświadczeniom zdobywanym w grupie, szybsza i skuteczniejsza staje się edukacja społeczna. Następuje naturalna, samoistna nauka postaw tolerancji, partnerstwa, współżycia w środowisku rówieśników. W dobrze zorganizowanym środowisku przedszkolnym dziecko zawsze jest zajęte, pełne inicjatywy i energii, nie zraża się trudnościami, nigdy się nie nudzi.
W mojej ocenie baza i zasoby omawianego przedszkola pozwalają na zwiększenie roli jaką ono pełni w środowisku lokalnym. Podstawowym zadaniem władz samorządowych powinno być reaktywowanie edukacji przedszkolnej już dla dzieci w trzecim roku życia, bowiem jednoroczny pobyt w przedszkolu, szczególnie dla dzieci, które żyją w trudnych warunkach, jest zbyt krótki i nie rozwiązuje problemu równości szans edukacyjnych. Oddziały przedszkolne przy gminnych przedszkolach ze względu na warunki, w jakich funkcjonują, krótki czas pracy, brak odpowiedniego wyposażenia nie wypełniają w sposób właściwy swoich podstawowych funkcji wobec dzieci w tym wieku. Bardzo często nastawione są przede wszystkim na nadmierną ?dydaktyzację?, co osłabia i ogranicza spełnianie ważnych funkcji diagnostycznych, kompensacyjnych, korekcyjno-wyrównawczych, a także opiekuńczych i wychowawczych. Dzieci z oddziałów przedszkolnych nie mogą też liczyć na specjalistyczną pomoc ze strony psychologa, logopedy, pedagoga specjalnego, rehabilitanta, nauczyciela rytmiki, czy nauczyciela języka obcego. Z uwagi na duże zróżnicowanie środowisk rodzinnych i lokalnych oraz to, że w wielu rodzinach nie zapewnia się dzieciom korzystnych warunków rozwoju, konieczne jest upowszechnienie wychowania przedszkolnego, by żadne dziecko nie było pozbawione możliwości uczestnictwa w dobrze zorganizowanej edukacji przedszkolnej. Obecnie dużą bolączką edukacji przedszkolnej są liczne grupy. Liczą one po 30-35 dzieci (jest to niezgodne z przyjętą górna granicą 25 dzieci). Gdy pojawiła się możliwość zmniejszenia liczebności grup (z powodu niżu demograficznego, bezrobocia, wzrostu opłat za przedszkole) władze lokalne podjęły decyzję o likwidacji części przedszkoli dlatego też problem licznych grup w wielu przedszkolach pozostał aktualny. Przedszkoe powinno być naturalnym środowiskiem sześcioletniego dziecka. Dysponować dostosowaną do wieku rozwojowego dziecka bazą lokalową i odpowiednimi pomocami dydaktycznymi. Posiadć odpowiednio wykwalifikowaną i wciąż doskonaląca się kadrę pedagogiczną. Jednak rodzice z uwagi na braki finansowe chętniej wybierają bezpłatne oddziały przedszkolene .
Uwagi jakie moge przedstawić w stosunku do opisywanego przedszkola to fakt, iz dzieci nie uczestniczą w zajęciach korekcyjnych prowadzonych przez terapeutę zajęciowego, poprzedzonych zaświadczeniem od lekarza o wadach postawy wychowanków, możliwych do skorygowania w przedszkolu.
W omawianym przedszkolu cele dydaktyczne ujete w programie przedszkola są relizowane w sposób zadawalajacy, nuczycielki z roku na rok wprowadzaja nowe srodki i formy nauczania, zachecajac w ten sposób dzeci do aktynwgo uczestnictwa w edukacji przedszkolnej. Jeden dzień w tygodniu został ogłoszony ?dniem otwartym?, gdzie kazdy z rodziców może osobiście sprawdzić w jaki sposób sa realizowane zadania postawione przed nauczycielami.
Ogólnie podsumowując element systemu wychowania, jakim jest przedszkole można stwierdzić, że od jakości, organizacji i warunków realizacji programu edukacji przedszkolnej zależy, czy dziecko w jej toku rozwinie posiadane możliwości czy też nie. Tylko takie przedszkole, w którym nauczyciel jest świadomy prawidłowości rozwojowych dziecka w powiązaniu z jego indywidualnością i tempem rozwoju; podmiotowo traktuje dziecko; dąży do obiektywnego i trafnego poznania; zwraca uwagę na to, co interesuje dziecko; stwarza możliwości wyboru zadań, czasu ich realizacji, wyboru partnerów i środków materialnych; zachęca do kreatywności; stwarza poczucie bezpieczeństwa zaspokaja potrzeby -jest szansą na lepszą jakość życia w przyszłości. Mając na uwadze fakt, iż poziom umiejętności dzieci na progu szkoły jest znacząco powiązany z edukacją przedszkolną podstawowym zadaniem władz samorządowych powinno być reaktywowanie edukacji przedszkolnej już dla dzieci w trzecim roku życia, bowiem jednoroczny pobyt w przedszkolu, szczególnie dla dzieci, które żyją w trudnych warunkach, jest zbyt krótki i nie rozwiązuje problemu równości szans edukacyjnych. Edukacja przedszkolna ma istotne znaczenie dla rozwoju dziecka i jest ona przygotowaniem dziecka do nauki szkolnej.

W pracy tej najwiecej miejsca poswiecam mikrosystemowi wychowania, który składa sie z podsystemów, gdzie najwazniejsza role odgrywa podsystem sterujacy (kierownictwo szkoły, nauczyciele), na drugim miejscu sa organizacje młodzieżowe, nastepnie kmitety rodzicielskie, samorządy terytorialne oraz pozaszkolne placówki wychowawcze i opiekuńcze. W obecnej sytuacji społecznej (rodzice poświęcają coraz mniej czasu swoim dzieciom) szkoła powinna przejąć część obowiązków wychowawczych od rodziców, którzy zajęci zarabianiem ?dużych pieniędzy?, nie mają czasu, aby znaleźć chwilę czasu na systematyczne wychowywanie własnych dzieci. Najtrudniejszym elementem tego wychowania jest przetworzenie go w konkretne treści programowe, edukacyjne. Szkoła jako instytucja ? element systemu wychowania wypełnia wiele funkcji, jedne z ważniejszych to funkcje zewnętrzne i wewnętrzne. Zewnętrzne to te, które powołują szkole do istnienia, organizują szkolnictwo, zapewniają jej bazę materialna i warunki ciągłości działania. Natomiast funkcje wewnętrzne to: funkcje edukacyjne, selekcyjne, adaptacyjne i kulturowe, ideologiczne, integracyjne, społeczne oraz opiekuńcze. Szkoła jest głównym elementem lokalnego systemu edukacji wychowania, która posiada elementy struktury wychowania takie jak:
- układ dydaktyczny, gdyż w swoim zakresie musi wypełnić konkretne cele, treści nauczania za pomocą form i metod;
- układ wychowawczy ? za pomocą celów, środków, metod oraz zasad dąży do realizacji swojego zadania, jakim jest wychowanie młodego pokolenia;
- układ społeczny ? w swoim programie zawiera role wychowanków i wychowawców, personelu pomocniczego ora rodziców i innych osób bezpośrednio związanych z procesem nauczania;
- układ kulturalny ? uczy kultury osobistej i społecznej oraz przekazuje młodemu pokoleniu cały dorobek historyczny i kulturowy;
Przedstawione powyżej elementy struktury wychowania to tylko te , które uważam za najważniejsze do innych zliczamy: układ organizacyjny; układ administracyjny; układ samorządowy, układ socjalno-opiekuńczy, układ pozaszkolny; układ informacji wewnętrznych oraz układ komunikacji interpersonalnej .

Szkoła to instytucja oświatowo-wychowawcza zajmująca się kształceniem i wychowaniem dzieci, młodzieży i dorosłych, stosownie do przyjętych w danym społeczeństwie celów, zadań oraz koncepcji oświatowo-wychowawczych i programów.5 Na pewnym etapie życia każdego młodego człowieka, około 6.-7. roku życia pojawia się szkoła, która obok rodziny i przedszkola, choć po nich zajmuje ważne miejsce w rozwoju i kształtowaniu się człowieka jako jednostki ludzkiej.Szkoła jak wiadomo to obok rodziny drugie najważniejsze środowisko wychowawcze dzieci i młodzieży . Szkoła oddziałuje na podopiecznego zapewniając mu jego rozwój osobisty, umysłowy, emocjonalny, fizyczny. Od zastosowania odpowiednich metod nauczania i wychowania można albo zachęcić ucznia do uczestnictwa w zajęciach i do uczęszczania do niej, ale można również niezdrowym podejściem do wychowanka zniechęcić go skutecznie.Szkolny system edukacji powinien przygotowywać człowieka do aktywnego i twórczego życia w społecznościach nowego tysiąclecia. Edukacja i szkoła, by spełniać swoją rolę, powinny być rozpatrywane w kategoriach modelu refleksyjnego, opartego o układ, w którego centrum znajduje się dziecko-uczeń jako podmiot naszych zabiegów dydaktyczno-wychowawczych.
Nauczanie początkowe stanowi łagodne przejście od wychowania rodzinnego i przedszkolnego do edukacji prowadzonej w systemie szkolnym. W zadaniach szkoły zaakcentowano, iż wszyscy nauczyciele powinni dążyć w swoich działaniach do celu, jakim jest wszechstronny rozwój ucznia. Poprzez realizację zadań dydaktycznych, opiekuńczych i wychowawczych ma następować rozwijanie ponadprzedmiotowych umiejętności uczniów: planowania, organizowania i oceniania własnej nauki, skutecznego porozumiewania się w różnych sytuacjach, efektywnego współdziałania w zespole, rozwiązywania problemów w twórczy sposób, korzystania z różnych źródeł informacji, wykorzystywania wiedzy w praktyce, rozwijania własnych zainteresowań, rozwiązywania konfliktów.. Może także zmodyfikować wybrany program lub samodzielnie opracować własny. Podstawa programowa jest gwarantem tego, iż w każdej szkole mimo dużej autonomii nauczyciela będzie realizowany zestaw celów i treści wspólnych dla całego systemu W moim bezposrenim środowisku lokalnym funkcjonuje Zespół Szkól Szkoła Podstawowa im. M.Konopnickiej w Przystajni oraz Gimnazjum.
W klasach 1-3 funkcjonuje tzw. nauczanie zintegrowane. Oznacza ono taki sposób organizacji procesu dydaktycznego, w którym nie ma podziału na przedmioty szkolne. Treści z różnych dziedzin są łączone wokół ośrodków tematycznych. Zajęcia na tym etapie prowadzi jeden nauczyciel (z wyjątkiem religii i języka obcego). Nie obowiązuje system klasowo - lekcyjny: długość jednostek metodycznych, ich przebieg, przerwy są dostosowane do aktywności uczniów. Odpowiednio jest także zorganizowana przestrzeń dydaktyczna - odpowiednie ustawienie stolików, warunki do pracy grupowej, miejsce do odpoczynku. Zakres realizowanych treści kształcenia jest dostosowany do doświadczeń dziecka, a metody pracy bazują na naturalnej w tym wieku aktywności. Adekwatnie do sposobu kształcenia funkcjonuje ocenianie uczniów. Zarówno w ocenianiu bieżącym, polegającym na zbieraniu informacji o postępach ucznia, jak i w ocenianiu sumującym po semestrze lub po klasie, nauczyciele stosują ocenę opisową. Jest ona nastawiona na dokumentowanie rozwoju ucznia we wszystkich obszarach jego aktywności. Obejmuje zarówno umiejętności ucznia, jak i jego funkcjonowanie w roli ucznia.
W klasach 4-6 nadal realizowana jest integracja międzyprzedmiotowa , która ma trzy formy: nauczanie blokowe, przedmiot zintegrowany i ścieżki edukacyjne. Nauczanie blokowe obejmuje tzw. blok humanistyczny, czyli zakres języka polskiego oraz historii i społeczeństwa. Nauczanie blokowe polega na łączeniu treści tych przedmiotów w cykle tematyczne. Część zagadnień specyficzna dla danego przedmiotu może być realizowana odrębnie. Optymalnym rozwiązaniem byłoby, gdyby w bloku humanistycznym uczył jeden nauczyciel. Przeważnie jednak uczą i poloniści, i historycy.
W szkole podstawowej funkcjonują następujące ścieżki edukacyjne: edukacja prozdrowotna, edukacja ekologiczna, edukacja czytelnicza i medialna oraz wychowanie do życia społeczeństwie. Ta ostatnia ścieżka zawiera w sobie: wychowanie do życia w rodzinie, edukację regionalną oraz wychowanie patriotyczne i obywatelskie. Postępy uczniów po semestrze i po roku szkolnym w klasach 4 - 6 są oceniane według sześciostopniowej skali. Natomiast ocenianie bieżące jest prowadzone w formach przyjętych przez szkołę tj. dziesieciostopniowa skala ocen.
Każda placówka opracowuje projekt swoich zamierzeń w zakresie dydaktyki, opieki i wychowania, czyli program szkoły. W programie tym określa między innymi zestaw realizowanych programów nauczania oraz zasady oceniania. Głównym zadaniem szkoły podstawowej jest więc wspieranie aktywności i rozbudzanie ciekawości poznawczej.
Zgodnie z tą zasadą, nadrzędnym celem pracy szkoły jest wszechstronny rozwój osobowości młodego człowieka, przygotowanie do życia w zmieniającym się, otaczającym go świecie.
Osiągnięciu tego celu ma służyć całokształt działań podejmowanych przez szkołę, ze szczególnym uwzględnieniem różnych aspektów integracji. Po pierwsze, jest to integracja zadań opiekuńczych, wychowawczych i dydaktycznych. Po drugie jest to integracja międzyprzedmiotowa. Jest ona realizowana poprzez szukanie związków miedzy różnymi przedmiotami nauczania. Szkoła podstawowa jako placówka oświatowa ma określone zadania i spełniać powinna określone dla niej funkcje. Najważniejszym jednak zadaniem planu rozwoju szkoły jest opracowanie sposobu na pozyskanie jak największej liczby uczniów, a przez to sukces ekonomiczny i społeczny szkoły.
Na obu etapach nauczyciel samodzielnie podejmuje decyzję o realizowanym przez siebie programie nauczania. Podstawowym wymogiem wobec każdego programu nauczania jest to, aby uwzględniał on: cele, treści osiągnięcia zapisane w "Podstawie programowej kształcenia ogólnego". Warunkiem ukończenia szkoły podstawowej jest przystąpienie przez ucznia do sprawdzianu, który ma charakter wyłącznie diagnostyczny, dlatego też jego wynik nie wpływa na dalszą karierę edukacyjną ucznia. Opisana organizacja procesu kształcenia uczniów w szkole podstawowej ma służyć łagodnemu wprowadzeniu dziecka w obowiązki szkolne oraz maksymalnemu przybliżeniu rozwijanych w szkole umiejętności do jego doświadczeń. Chodzi o to, by rzeczywistość postrzegana przez ucznia jako całość, zgodnie z etapem rozwoju, na jakim się znajduje, nie była sztucznie dzielona na "przedmioty" szkolne. Stąd maksymalna integracja na etapie I (klasy 1 - 3), a następnie blok humanistyczny, przedmiot zintegrowany i ścieżki edukacyjne w klasach 4-6. Pojawienie się odrębnych przedmiotów w tych klasach ma przygotować nastolatka do zmierzenia się z propedeutycznym kształceniem przedmiotowym w gimnazjum. Proces wychowawczy tylko wtedy może przynieść pozytywne efekty, gdy sam wychowanek akceptuje przekazywane przez nauczyciela treści i dokona zmiany czy modyfikacji swoich poglądów, nastawień czy postępowań - zrobi to z własnej woli, opierając się na własnej decyzji.
Rola społeczna nauczyciela jest silnie związana z określonym systemem wartości ideologicznych, światopoglądowych i etycznych. Nauczyciel w swojej pracy dydaktyczno-wychowawczej, w kontaktach ze środowiskiem lokalnym, co dzień staje wobec konieczności oceniania zjawisk, faktów, informacji. Podstawowym zadaniem nauczyciela jest przygotowanie dorastających pokoleń do pracy i życia w społeczeństwie. Postawa nauczyciela powinna być zbliżona do postawy lekarza: powinien doradzać, nie osądzać, nie piętnować; przy całej stanowczości czy nawet ostrości tonu pozostawać opanowanym i uprzejmym. Postępowanie nauczyciela zawsze uwikłane jest w oceny moralne, np. sprawiedliwości i niesprawiedliwości. . W szkole nie można po prostu realizować celu, gnać do przodu ?z programem?, poganiać siebie i dzieci, ponieważ w takiej sytuacji wszystkim stawia się podobne wymagania i gdzieś gubi się proces indywidualizacji. Proces indywidualizacji jest konieczny, tak ze względu na różne potrzeby emocjonalne, jak i intelektualne dzieci. Praca z uczniem winna byś dostosowana do jego inteligencji. Nauczyciel kontaktuje się z wychowankami w różnych sytuacjach. Najczęściej aranżuje je sam, podczas lekcji, wspólnej wycieczki czy zabawy, ale czasem sytuacje dostarcza samo życie. Zawsze jednak wychowawca zajmuje jakieś stanowisko, rozmawia, próbuje w sposób jawny lub ukryty wpłynąć na zachowanie uczniów. Zadania nauczyciela to przekazywanie wiedzy, świadome wychowywanie uczniów, współpraca z różnymi instytucjami społecznymi na rzecz wychowania i kształcenia społeczeństwa, współpraca z kuratorium, rodziną, placówkami opieki społecznej, zdrowotnej, z organizacji społecznymi i placówkami naukowymi czy też ze środkami masowego przekazu, które wpływaja na osobowość szczególnie młodego człowieka.
To, co należałoby uzdrowić we współczesnej szkole moim zdaniem to stosunek nauczyciela do ucznia. Rozpracowanie świadome tej relacji i ustalenie w niej pewnych reguł mogłoby być bardzo pomocne w uzdrowieniu procesu edukacji. W tej chwili w szkołach obraz czy model relacji nauczyciel ?uczeń to metoda oparta na wzajemnej niechęci ? często graniczącej niemal z nienawiścią jawną bądź ukrytą, na wzajemnym braku szacunku oraz na wzajemnym braku zrozumienia. Nauczyciel powinien dbać o wprowadzanie ciekawych sposobów nauczania. Powinien wykorzystywać wiedzę na temat najbardziej oryginalnych pomysłów na kształcenie młodych ludzi. Współcześnie w szkołach modna jest rutyna i brak wzajemnego zaangażowania. Nauczyciele ograniczają się do przekazania w sposób sztywny i schematyczny wiedzy, potem wymagają jedynie jej opanowania. Nie kładą nacisku na to by uatrakcyjnić swoją lekcję i powodować u ucznia naturalne zainteresowanie tym, co wykładają. Następną wadą, jaką dostrzegam we współczesnej szkole to brak odpowiedniego podejścia do ucznia. Uczeń jest traktowany przedmiotowo i to w niektórych przypadkach w dosłownym sensie tego słowa. Odbiera się uczniowi jego prawo do bycia sobą, do swobodnego wyrażania swoich opinii, zabija się w nim twórcze myślenie i podchodzenie do problemów czy dyskutowanych zagadnień. To, co powinno zostać zmienione to wykorzystanie wiedzy o metodach indywidualnych nauczania i podchodzenia do ucznia.

Cele edukacyjne w szkole podstawowej według mojej oceny sa wypelniane w sposób dobry,gdyż uczniowie maja zadawalajace wyniki nauczania. Brakuje jednak w najmłodszych klasach zajęć z wychowania fizycznego, z uawgi na brak dostepu do sali gimnastycznej. Powoduje to, iż najmłodsze dzieci musza ćwiczyć na korytarzach naszej szkoły. Wielokrotnie zdarza sie, że zajęcia te sa zastępowane innymi, z uwagi na fakt że zajecia z wychowania fizycznego sa zbyt hałaśliwe co przeszkadza innym uczniom i nauczycielom w prowadzeniu lekcji w klasach sąsiadujacych z korytarzem. Dlatego tez powinno się dążyć do wszczętych już przygotowań rozbudowy szkoły o salę gimnastyczna. Sytuacja ta jest dość uciążliwa i napewno szkodliwa dla najmłodszych uczniów. Jednak jest to wynik modernizacji systemu edukacji i oświaty, który spowodował likwidacje małych szkół wiejskich a tym samym zgromadzenia uczniów w Zespole szkół w Przystajni, gdzie oprócz Szkoły Podstawowej funkcjonuje Gimnazjum. Problemem jest także sam kontakt młodszych uczniów w uczniami z klas gimnazjalnych, co powoduje iż uczniowi ci sa bezpośrednio narażeni na różne niebezpieczeństwa ze strony starszej młodziezy szkolnej (papierosy, alkohol, agresja). Według mojej oceny sam program edukacyjny, wychowawczy oraz inne wczesniej juz wymienione sa realizowane w sposób zadawalajacy, oprócz oczywiści warunków lokalowych i organizacji zajęć lekcyjnych. Nastepnym problemem wystepujacym w szkole podstawowej jest źle zorganizowany podział lekcyjny poszczególnych klas. Uczniowie w klasach 1-3 ucza sie w systemie dwuzmianowym, przemiennym. To znaczy, że ucznowie z tych najmłodszych klas, którym nalezy poswięcic jak najwiecej czasu chodza do szkoły część tygodnia na popołudnie, a część tygodnia na rano. Podobnie sytuacja wyglada w klasach 4-6, tylko w tym przypadku uczniowie chodza do szkoly tylko na drugą zmianę. I tak np. w klasie 6 uczniowie rozpoczynaja lekcje po godz. 13:30 a kończa zajecia lekcyjne po godz. 18:00. W rodzinach gdzie pracuja rodzice nie ma mowy o nauce po szkole, gdyz uczeń wracjacy ze szkoły jest już zmeczony i najczęściej po zjedzeniu posiłku idzie spać. Wstajac następnego dnia zostaje zdany tylko sam na siebie, ponieważ rodzice sa w pracy. Argumentacja dyrektora szkoly podstawowej nie była zbyt obszerna, na każde pytanie rodziców odpowiada, że poczynione sa prace zwiazane z robudowa szkoły, tylko niestety nikt nie moze dac jednoznacznej odpowiedzi kiedy to nastąpi. To sa moje zastrzeżenia do Szkoły Podstawowej , o której uczęszcza mój syn, a która znajduje się w moim najbliższym otoczeniu.
Gimnazjum stanowi nowy element w dotychczasowej strukturze systemu szkolnictwa.Gimnazjum jest szkołą, do której uczęszczają uczniowie w wieku 13 - 15 lat, którzy ukończyli szkołę podstawową. Ten obowiązkowy etap kształcenia trwa trzy lata i obejmuje klasy gimnazjalne 1 - 3. Nadrzędnym celem kształcenia gimnazjalnego jest wyrównanie szans edukacyjnych uczniów poprzez jak najlepsze przygotowanie do dalszego kształcenia. celem kształcenia jest wszechstronny rozwój ucznia, osiągany dzięki harmonijnej realizacji przez nauczycieli zadań w zakresie kształcenia, wychowania i opieki. W gimnazjum funkcjonują ścieżki: edukacja filozoficzna, edukacja prozdrowotna, edukacja ekologiczna, edukacja czytelnicza i medialna, edukacja regionalna, obrona cywilna, edukacja europejska, kultura polska na tle cywilizacji śródziemnomorskiej. W gimnazjum nauczyciele wprowadzają uczniów w świat wiedzy naukowej; wdrażają ich do samodzielności; pomagają im w podejmowaniu decyzji dotyczącej kierunku dalszej edukacji i przygotowują do aktywnego udziału w życiu społecznym. Główny nurt kształcenia ma propedeutyczny charakter przedmiotowy. Uczniowie zostają w prowadzeni w przedmioty odpowiadające wybranym dyscyplinom naukowym. Są to: język polski, historia, wiedza o społeczeństwie, sztuka (plastyka i muzyka), język obcy, matematyka, fizyka i astronomia, chemia, biologia, geografia, technika, informatyka, wf. Młodzi ludzie zaznajamiają się z językiem, pojęciami, twierdzeniami i metodami właściwymi dla tych przedmiotów.
Realizacja opisanych założeń programowych wymaga od gimnazjum dysponowania odpowiednią bazą dydaktyczną, umożliwiającą m.in. prowadzenie zajęć informatycznych, przeprowadzanie eksperymentów na przedmiotach o charakterze przyrodniczym.
Nauczyciele samodzielnie podejmują decyzję o tym, jaki program nauczania będą realizować. Warunkiem ukończenia gimnazjum jest przystąpienie ucznia kończącego klasę trzecią do zewnętrznego egzaminu, który ma charakter diagnostyczno - selekcyjny. Ma dostarczyć informacji o osiągnięciach absolwenta gimnazjum, a jego punktowy wynik jest podstawą ubiegania się o przyjęcie do wybranej szkoły średniej. Egzamin ten składa się z dwóch części: humanistycznej i matematyczno - przyrodniczej. Obejmuje wiadomości i umiejętności o charakterze międzyprzedmiotowym, co jest odzwierciedleniem charakteru kształcenia na etapie gimnazjalnym. Podobnie jak sprawdzian po szkole podstawowej, egzamin gimnazjalny jest oparty na ogólnopolskich standardach wymagań.

Przedstawiona specyfika gimnazjum jako szkoły przygotowującej do dalszego kształcenia jest realizowana poprzez rozwijanie umiejętności niezbędnych do samodzielnego poruszania się w otaczającym ucznia świecie. Organizacja procesu kształcenia została dostosowana do możliwości poznawczych ucznia, który jest wprowadzany w świat wiedzy, ale z maksymalnym nastawieniem na użyteczność zdobywanych wiadomości. Istotne zagadnienie, dopełniające statystyczny i teoretyczny obraz katolickiego szkolnictwa gimnazjalnego w Polsce, stanowi prezentacja jego działalności w ramach typowych dla każdej szkoły funkcjach edukacyjnych: wychowawczej, dydaktycznej i opiekuńczej. Należy postawić pytanie o podstawy i formy realizacji celów i zadań w wychowaniu, kształceniu i opiece gimnazjach.
Szkole należy przywrócić funkcję wychowawczą, której realizacja implikuje opracowanie programu wychowawczego, wyznaczenie celów i zadań wychowawczych w statucie szkoły. Zadaniem szkoły jest opracowanie własnego programu wychowawczego, przystosowanego do specyficznych potrzeb uczniów. Jedno z głównych zadań reformowanej szkoły i jej nauczycieli stanowi budowanie nowej pedagogii, w której znaczące miejsce znajdzie zakres i układ treści nauczania, jak również procedury osiągania celów, preferujące aktywne metody nauczania. Nadrzędnym celem pracy edukacyjnej w zreformowanej szkole jest wszechstronny rozwój ucznia poprzez harmonijną realizację zadań w zakresie nauczania, kształcenia, umiejętności, wychowania. Powyższy cel znajduje swoją szczegółową egzemplifikację w celach edukacyjnych gimnazjum. Wprowadzenie ucznia w świat wiedzy naukowej -jako jeden z nadrzędnych celów gimnazjum -może odbywać się różnorodnymi drogami.
Podsumuwując szkołe podstawowa , jak tez gimnazjum jednoznacznie należy stwierdzić, że analizujac system szkolny w takim samym stopniu oceniam pozytywnie, jak i negatywnie następujące zmiany wprowadzone przez reformę pierwszego etapu kształcenia: zintegrowanie treści, wprowadzenie oceniania opisowego, dostosowywanie tempa pracy i przerw do potrzeb oraz możliwości uczniów, nowe programy i podręczniki. Zdecydowanej krytyce poddaje duża ilość koniecznej dokumentacji, niezdrowa rywalizacja na ścieżce awansu zawodowego, a także brak drugoroczności.
U dorastającej młodzieży często występują zainteresowania pozalekcyjne sportem, lekturą, działalnością kulturalną. Mogą one wywierać korzystny wpływ na rozwój psychiczny oraz stymulować uczestnictwo w związanych z nimi formach aktywności. Tutaj także istotną rolę odgrywa nauczyciel, gdyż stając się niejako koordynatorem zajęć pozalekcyjnych jest w stanie tak zorganizować wolny czas uczniów, że pozwala on na integrację młodzieży z jednoczesnym pogłębianiem przez nich zdobywanej wiedzy. Wychowanie pozalekcyjne obejmuje swym zasiegiem świetlicę szkolną, zajecia w kołach zainteresowań, zajecia rekreacyjne oraz różne formy zajęć zbiorowych, zespolowych. Edukacja pozaszkolna organizowana jest przez różne instytucje i organizacje, uzupełnia dydaktyczno-wychowawcza działalność szkoły. W środowisku lokalnym, oprócz powstających spontanicznie wspólnot, występują także organizacje i stowarzyszenia, które ukierunkowane są na osiągnięcie jakiegoś celu. Posiadają one formalne reguły, działają w sposób intencjonalny (jako środowisko intencjonalne), ale przynależność do nich jest oczywiście dobrowolna. Pełnia one funkcje wspomagania rozwoju osobowego i społecznego jednostki, usprawniaja edukacje, organizuja aktywne sposoby spedzenia wolnego czasu przez dzieci i młodzież, zwiększają aktywnośc społeczna jednostek, poprawiaja warunki lokalnych środowisk wychowawczych, w ramach placówek pozaszkolnych podejmuja planowa pracę wychowawcza. Do placówek takich możemy zaliczyc świetlice i czytelnie, tereny zabaw i gier ruchowych, osrodki pracy twórczek (GOK< MDK) , kolonie, obozy.
W moim najbliższym otoczeniu mlodziez skola i gimnazjalna może aktywnie uczestniczyć w Klubie Sportowym ?Płomień?, gdzie głównym celem jest wychowanie fizyczne (edukacja moralna), ktore jest częścią obowiązków nauczyciela, trenera, opiekuna i wychowawcy. Powinna rozpoczynać się wystarczająco wcześnie, aby wyposażyć dzieci, młodzież we własny kodeks wartości moralnych zanim zdecydują się na rozwijanie własnych zainteresowań samodzielnie w innym środowisku, do którego dostęp będzie trudny albo nawet niemożliwy (np. powodu hermetyczności sekt).Potrzebne są systematyczne i zorganizowane programy edukacyjno-wychowawcze, oparte o solidną teoretyczną podstawę i spójne na terenie całej szkoły, klubu czy innej placówki oświatowo-wychowawczej. Niemniej ważna (jeśli nie ważniejsza) wydaje się postawa reprezentowana przez rodziców, nauczycieli, opiekunów. Brak jedności i wzajemne podważanie autorytetu pomiędzy rodzicami i nauczycielami, trenerami i działaczami to największy problem przed jakim staje współczesny system edukacji. Pełnią one funkcję wspomagania rozwoju osobowego i społecznego jednostki, usprawniają edukację, organizują aktywne sposoby spędzania wolnego czasu przez dzieci i młodzież, zwiększają aktywność społeczną jednostek, poprawiają warunki lokalnych środowisk wychowawczych, w ramach placówek pozaszkolnych podejmują planową pracę wychowawczą. Organizacje i stowarzyszenia pozaszkolne, które podejmują się nauczania dzieci i młodzieży mają za zadanie: wspieranie lekcyjnych i pozalekcyjnych zajęć dydaktycznych tak w szkole jak i w placówkach pozaszkolnych i w domach; motywowanie młodych ludzi do aktywnego uczestniczenia w tych zajęciach; wywoływanie i wzmacnianie w uczniach chęci podejmowania współpracy w procesie dydaktycznym; pogłębianie zasobu wiedzy dzieci i uczniów; ukazywanie im praktycznych sposobów zastosowania tej wiedzy w życiu codziennym. Organizacje i stowarzyszenia organizujące aktywność kreatywną dzieci i młodzieży prowadzą dla nich różnorodne zajęcia, mające na celu wspieranie ich rozwoju poprzez odkrywanie i zaspakajanie potrzeby samorealizacji, kształtowanie ich twórczości, wrażliwości , otwartości na świat artystyczny. Dokonuje się to w ramach zajęć poznawczo oświatowych poprzez kolekcjonowanie, oglądanie ciekawych filmów oświatowych, zachęcanie do czytania przez konkursy wiedzy, konkursy czytelnicze, itp. Zajęcia artystyczne przybierają postać zajęć plastycznych, muzycznych, inscenizacyjnych i tanecznych. W ramach zajęć sportowo - turystycznych młodzi ludzie uczestniczą w wycieczkach, imprezach i zawodach sportowych. Prowadzone są również zajęcia techniczno - praktyczne w ramach warsztatów modelarskich, tkackich, elektrotechnicznych, itp. Wszystkie te zajęcia są podejmowane przez dzieci i młodzież w sposób dobrowolny. Mają szansę nauczyć się tu samorządności, współpracy w grupie oraz współzawodnictwa. Zajęcia są całkowicie skoncentrowane na uczestnikach, na rozwoju potencjalności, które w nich tkwią. Najczęstsze dzieła przy Klubie Sportowym, w których angażują się młodzi to: pomoc i opieka nad ludźmi chorymi, samotnymi, kalekimi, starszymi z ich środowiska zamieszkania; dbanie o ochronę przyrody, o utrzymywanie czystości na terenie swojej wsi; rozbudowywanie urządzeń rekreacyjno - sportowych; podejmowanie charytatywnej działalności na rzecz placówek środowiskowych i instytucji społecznych poprzez propagowanie i reklamę działalności tych instytucji; pomoc przy pracach remontowych. Celem organizowania i wspierania tej aktywności utylitarnej społecznie są przede wszystkim wartościowe społecznie wyniki.
Działalność opiekuńczo - wychowawcza, jako istotny element całego systemu wychowawczego, na terenie lokalnym powinna mieć charakter zintegrowany, zespolony, scalony. Chodzi o taką planową, intencjonalną współpracę między wszystkimi instytucjami opiekuńczo - wychowawczymi na danym terenie, która przyniosłaby wzmocnione efekty pracy, korzystniejsze warunki rozwoju wszystkim dzieciom. Proces integracji domaga się: określenia i zharmonizowania zasad współpracy wszystkich instytucji; odpowiedniego podziału zadań i przydzielenia ich poszczególnym placówkom; podejmowania nieustannej współpracy ze szkołą i z rodziną; zaktywizowania całej społeczności do działań na rzecz opieki i wychowania; traktowanie człowieka (i jego wychowania) w sposób całościowy, zintegrowany, z uwzględnieniem wszystkich sfer rozwojowych. Najistotniejszym wyzwaniem dla wszystkich podmiotów, zaangażowanych w funkcjonowanie oświaty - samorządowych, rodzicielskich czy obywatelskich - jest ich współdziałanie na rzecz wychowania dzieci i młodzieży.

Kościół jest także jednym z elementów, który wchodzi w skład układu nie tylko dydaktycznego ale także wychowawczego i społecznego w całym systemie edukacji młodego pokolenia. Podobnie jak rodzina stanowi on część mikrosystemu, który wspólnie z rodzina i szkołą tworzą początki większej całości. To właśnie życie codzienne, zachowane w nim proporcje między troską o zaspokojenie potrzeb materialnych, psychicznych i duchowych, stanowi zarazem treść jak i sposób ? metody wychowania. Życie codzienne, jego treść, to o co przede wszystkim się zabiega - o jedzenie czy ubranie, o wykonanie zadań czy odpoczynek, o dbałość o siebie, czy służbę innym, o ostatni krzyk mody czy zaspokojenie rzeczywistej potrzeby , o modlitwę czy o wiarę - informuje o tym, co jest ważne, cenne, czemu należy poświęcić swoje siły. Boga odkrywamy nie tylko w kontemplacji przyrody, modlitwie, Piśmie Świętym, ale także w troskach rodziców, w tym, o co się starają, o jaki ideał mieszkania - na pokaz, zdystansowanie sąsiadów, czy dla zaspokojenia godziwych warunków członkom rodziny - na ile zauważają biedy innych i dążą do ich usunięcia. Można powiedzieć, że prawda życia codziennego, jej poziom decydują o jakości wychowania dzieci i jego rezultatach. Tym, co najbardziej wychowuje poprzez kościół to podejmowanie odpowiedzialności za swoja wiarę, w co wierzymy, życie zgodnie z tym co nam nakazuje wara.

Na samym końcu gdybyśmy zapytali młodych ludzi dlaczego się kształcą większość z nich odpowiedziałaby, że kształci się dlatego aby zapewnić sobie lepszą przyszłość, poszerzyć swoją wiedzę, ale przede wszystkim dla samego rozwinięcia własnego siebie. Moim zdaniem edukacja w dobie nowoczesności, bezrobocia jest niezmiernie ważna. Bez niej nie mamy szans na znalezienie dobrej pracy, a bez tego szans na normalne życie. Młody człowiek powinien się kształcić dopóki może, dopóki ma chęci i środki, które są bardzo ważną rzeczą przy podjęciu procesu uczenia się. Po naszym wejściu do Unii Europejskiej od ludzi wymaga się wykształcenia, znajomości języków. Zmieniły się priorytety edukacyjne. Mamy ułatwiony dostęp do większości typu szkół, jakość kształcenia sie poprawiła. Więc głupotą byłoby zaprzepaścić taką szansę jaką daje dzisiejsza doba postępu. Edukacja powinna być dla nas satysfakcją, spełnieniem naszych oczekiwań wobec życia. Powinniśmy korzystać z tego, że mamy możliwość uczenia się, gdzie w niektórych krajach np. w Afryce proces uczenia się jest procesem tylko dla wybrańców. Realizacja zdań w zakresie edukacji wymaga współpracy rodziny, szkoły i wszystkich instytucji: administracyjnych, gospodarczych, kulturalno-oswiatowych, instytucji nadzoru i opieki społecznej.



Bibliografia

1.K. Czajkowski ?Pozaszkolna praca opiekuńczo-wychowawcza? WZ W-wa 1970r
2. W. Okoń ?Słownik pedagogiczny? Wincenty Okoń, Warszawa 1987, Wpis
3.R.Woźniak ?Zarys socjologi edukacji i zachowań społecznych? Wyd. Uczel.Bałtyckiej W-wa 1998
4. I. Jundziłł ? Środowiskowy system wychowawczy w mieście? W-ctwo szkolne i Pedagogiczne W-wa 1983
5. Załącznik nr 1 do Rozporządzenia MENiS z dnia 26 lutego 2002r w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół
6. T. Gołaszewski ?Szkoła jako system społeczny? PWN W-wa 1977