Życiowa przydatność pedagogiki

Pedagogika istnieje od początku ludzkości. Człowiek zawsze musiał wychowywać dzieci i młodzież, zmieniały się tylko formy wychowania związane z rozwojem życia społecznego i kultury na przełomie wieków.
Przełom ostatnich dziesięcioleci XX wieku związany jest ze zmianami zarówno politycznymi, ekonomicznymi jak i społecznymi. Zmiany te oznaczają, iż pedagogika musi wychodzić naprzeciw nowym wymaganiom i oczekiwaniom, jakie stawia jej dzisiejsza rzeczywistość.
Pedagogika jest to wszechstronna nauka o wychowaniu, której istotę stanowi całożyciowy rozwój człowieka oraz wszelkie tak dodatnie jak i ujemne wpływy jednych ludzi na drugich oraz wpływy środowiska.
Nazwa dyscypliny pochodzi od dwóch słów: pais - chłopak, ago - prowadzę, wiodę.( paidagogos - prowadzący chłopca).
Pedagogika bada zjawiska wychowawcze, w kontekście procesów społecznych i przy uwzględnieniu jednostkowych procesów psychicznych. Ukazuje ona istotę wychowania: bios, etos, agos, los oraz miejsce aktywności jednostki.
Na jej gruncie formułuje się cele, treści, metody, środki i formy organizacyjne procesu wychowawczego. Pedagogika odnosi się głównie do młodego pokolenia, które dzięki oddziaływaniom wychowawczym winno osiągnąć optymalny rozwój osobowości, ukształtować wiedzę o rzeczywistości, przygotować się do funkcjonowania w życiu społecznym. Pojęcie wychowania jest nieodłączną częścią pedagogiki, więc początki jej powstania można traktować jako początki samego wychowania.
Wg Stefana Kunowskiego- szukając współczesnego znaczenia wychowania, musimy początkowo posługiwać się potocznym rozumieniem wyrazu „wychowanie”, które w języku polskim dzisiaj oznacza wszelkie celowe oddziaływanie ludzi dojrzałych (wychowawcow0przede wszystkim na dzieci i młodzież (wychowanków)aby w nich kształtować określone pojęcia, uczucia, postawy, dążenia. Dlatego działanie wychowawcze zawiera w sobie opiekę, dostarczanie rozrywki, kultury, wychowanie fizyczne, umysłowe, moralne, społeczne, estetyczne, ideowe, a obok tego nauczanie , szkolenie, przygotowanie do różnych zadań.
Kształcenie – przyswajanie wiadomości i wyrabianie umiejętności i sprawności intelektualnych, inaczej – cały ten zespół czynności i oddziaływań, który ma na celu rozwój umysłu, a mianowicie strony poznawczej wychowanka.
W najszerszym, więc tego słowa znaczeniu posługujemy się pojęciem kształcenia mając na myśli całokształt procesów i czynności zmierzających do pełnego rozwinięcia osobowości człowieka. W tym sensie termin “kształcenie” zlewa się z terminem “wychowanie” w szerokim znaczeniu tego słowa.
Wychowanie jest tym rodzajem działalności społecznej, który charakteryzuje się ogromną złożonością oraz różnorodnością. Toteż w praktyce konieczne jest wyłonienie różnych jego rodzajów, a co za tym idzie przyjęcia jakiejś zasady, według której zostanie dokonana.. Możemy wyróżnić następujące podstawowe dziedziny wychowania:
- wychowanie przez naukę
- wychowanie przez pracę
- wychowanie przez sztukę
- wychowanie przez sport i wypoczynek
- wychowanie przez kolektyw
Jakkolwiek każda z tych dziedzin wychowania może służyć realizacji bardzo różnych celów, to jednak mają one także swoje własne specyficzne cele oraz swoiste problemy. Toteż każda z tych dziedzin wymaga osobnego omówienia.
1. Wychowanie przez pracę.
Praca podobnie jak każdy inny rodzaj działalności człowieka może odgrywać dużą rolę w wychowaniu. Efektywność w zakresie wychowania przez pracę zależy, bowiem nie tyle od prostego faktu, czy wychowanek pracuje, ile od tego, w jaki sposób został do pracy wdrożony i jakie warunki są spełnione w samym procesie pracy. Pierwsza praca zawodowa jest pierwszą szkołą samodzielnego życia. Może ona uczyć poszanowania porządku dobrej organizacji pracy.
2. Wychowanie przez naukę.
W pojęciu wychowanie przez naukę, stanowiącym istotne poszerzenie tradycyjnego pojęcia nauczania, znajduje odzwierciedlenie ogrom przemian, jakie dokonały się w dziedzinie życia kulturalnego społeczeństw na przestrzeni wieków. Nauka, wiedza o świecie i prawdach nim rządzących, była w dawnych czasach w posiadaniu niektórych jednostek. Przekazywały ją one innym na zasadzie swoistego „ wtajemniczenia „. Dziś mamy do czynienia z zupełnie innym sposobem funkcjonowania nauki. Nauka stała się niezwykle istotnym odcinkiem życia społecznego, zaś wiedza naukowa przedmiotem masowej informacji. W rezultacie tych doniosłych przemian nauka stała się elementem środowiska życiowego współczesnych ludzi. Wiedza naukowa oraz jej praktyczne zastosowania stały się rzeczywistością, która otacza każdą jednostkę ludzką od początku jej psychicznego rozwoju.
3. Wychowanie przez kolektyw.
Podstawową właściwością współczesnego wychowania jest to, że przebiega ona przede wszystkim w formach grupowych. Oznacza to, że wychowawca nigdy nie ma do czynienia z pojedynczym wychowankiem, lecz z członkiem określonej grupy, która może wywierać na niego bardzo różny wpływ. Nawet kiedy grupa jest nieobecna w danej sytuacji wychowawczej, jej wpływ może i tak trwać nadal przez fakt psychicznej więzi wychowanka z tą grupą.
4. Wychowanie przez sport i wypoczynek.
Dziedzina ta, bywa różnie określana. Tradycyjna nazwa „ wychowanie fizyczne „ jest dziś coraz częściej zastępowana pojęciem szerszym, a mianowicie pojęciem „wychowanie zdrowotne „. W życiu człowieka właśnie szeroko rozumiany sport stanowi ten rodzaj aktywności, w którym kształtuje się on i rozwija pod względem fizycznym, i w którym manifestuje swą fizyczną sprawność oraz tężyznę.
5. Wychowanie przez sztukę.
Mówiąc o nim, można by sądzić, że zawężamy jego treść w stosunku do tego, co dotąd zwykło się nazywać wychowaniem estetycznym. Ta dziedzina ma ogromne znaczenie w życiu każdej jednostki. Odnosi się ona bowiem nie tylko do relacji zachodzących między jednostką a innymi ludźmi, lecz także, i przede wszystkim, spełnia określone funkcje w stosunku do osobistego życia jednostki. Jeżeli mówimy, że wychowanie powinno wyposażyć człowieka w dyspozycje czyniące go zdolnym do konstruktywnego kształtowania życia społecznego, do harmonijnego współżycia z innymi oraz do wynoszenia osobistego szczęścia z życia, to wychowanie przez sztukę służy w szczególności tej trzeciej sprawie.
Istnieją dwie funkcję, jakie spełnia wychowanie w rozwoju społeczeństwa:
- adaptacyjna,
- twórcza.
W procesie wychowania przekazywane jest młodemu pokoleniu dziedzictwo poprzednich generacji – wartości kulturowe społeczeństwa, wzorce zachowań, postaw itp.
Drogą adaptacji tych wartości przez młodą generację społeczeństwo osiąga swą podstawową jednolitość i zachowuje przez pokolenia tradycyjny styl życia.
Społeczeństwo potrzebuje jednostek świadomych, twórczych i krytycznych, zdolnych i chętnych do wprowadzania zmian społecznych. Stworzenie warunków umożliwiających realizację tych zmian jest twórczą funkcją wychowania. Zarówno funkcja adaptacyjna wychowania, jak i twórcza są jednakowo potrzebne. W naszym społeczeństwie przywiązujemy dużą wagę do obydwu funkcji wychowania.
Przez cele wychowania rozumie się zamierzone, a jednocześnie pożądane wyniki wychowania. Niekiedy określa się je w postaci tak zwanego wzoru osobowego. Realizacja celów wychowania jest możliwa przez wielokierunkowe oddziaływanie. Pedagodzy w związku z celami wyróżniają następujące dziedziny wychowania:
-wychowanie umysłowe
- wychowanie politechniczne
- wychowanie fizyczne
- wychowanie moralno-społeczne
- wychowanie estetyczne
1. Wychowanie umysłowe
Zadaniem jego jest zapoznanie dzieci i młodzieży lub dorosłych z najważniejszymi prawami, zjawiskami i faktami z zakresu nauk ścisłych, przyrodniczych z zakresu życia społecznego i kulturalnego, dając orientację w obecnej rzeczywistości i przygotowującymi do działalności w zmieniających się warunkach. Całość zdobytej wiedzy oraz przekonania tworzą w człowieku określony światopogląd. Wychowanie umysłowe nie tylko wzbogaca wiedzę i kształtuje umiejętności, ale również kształci zdolności poznawcze człowieka, uczy go obserwacji zjawisk i przyczynia się do dokładniejszego poznawania cech przedmiotów.
2. Wychowanie politechniczne
Dziś z wytworami techniki spotykamy się na co dzień. Każda rodzina ma na ogół elektryczne żelazko, pralkę, radio itp. Trzeba umieć na podstawie opisu uruchomić je. Poznawanie nowych wytworów ludzkiego umysłu wpływa na wyobraźnię młodzieży, pobudza myślenie, przyczynia się do rozwijania i utrwalania zainteresowań.
3. Wychowanie fizyczne
Przebieg i efekty uczenia się zależą w dużej mierze od zdrowia fizycznego jednostek i ich trybu życia. Dlatego ani szkoła ani dom nie mogą zapominać o konieczności stworzenia takich warunków dziecku, w których nie tylko jego umysł będzie się rozwijał, ale i jego cały organizm. Ruch wpływa korzystnie na pracę narządów wewnętrznych.
4. Wychowanie moralno-społeczne
Wychowanie to polega na wdrążaniu ludzi do zachowań zgodnych z przyjętymi w danym społeczeństwie normami umożliwiającymi harmonijne współżycie. Człowiek nie mógłby żyć w społeczeństwie, w którym nie obowiązywałyby normy regulujące zachowania ludzi gdyż byłby wtedy pewien własnego bezpieczeństwa, własnego mienia i spokoju. Wpajanie dzieciom i młodzieży zasad moralnych, zarówno przez wyjaśnianie ich znaczenia, jak i wdrażanie ich w we własnej działalności, ma na celu ochronę pojedynczych osób.
5. Wychowanie estetyczne
Polega na rozbudzaniu wrażliwości dzieci, młodzieży i dorosłych na różnorodne przejawy piękna w otaczającej nas rzeczywistości.
Z linii rozwoju jednostki wynika, iż wychowanie jest sprawą aktualną w każdym okresie życia człowieka. Stąd też w procesie wychowania możemy mówić o:
-wychowaniu w rodzinie.
-wychowaniu w przedszkolu
-wychowaniu w szkole
-wychowaniu w placówkach opiekuńczo –wychowawczych
-wychowaniu w organizacjach młodzieżowych.
1.Wychowanie w rodzinie jest formą najstarszą. Zachodziło ono w rodzinach samorzutnie na skutek naturalnego udziału dzieci i młodzieży w życiu społeczności dorosłych. W okresie wspólnoty pierwotnej, niewolnictwa, a nawet początków feudalizmu w niektórych grupach społecznych wychowanie naturalne było jedynym przygotowaniem do życia.
W czasach współczesnych wychowanie naturalne występuje również, choć wartość wychowawcza rodziny była w historii niejednokrotnie kwestionowana. Pojawiały się tendencje do odrywania wychowania od rodziny. Sądzono, że rodzina jest bardzo słabo przygotowana do zadań wychowawczych, a poza tym jej funkcje ulegają zanikowi.
Kościół katolicki, szczególnie od czasów papieża Leona XIII, domaga się uznania wartości wychowawczych środowiska rodzinnego, a stąd i prawa rodziny do wychowania. Dał temu wyraz w dokumentach dotyczących spraw wychowania, a szczególnie w encyklice Piusa XI o chrześcijańskim wychowaniu młodzieży, w Deklaracji II Soboru Watykańskiego o wychowaniu chrześcijańskim Gravissimum educationis oraz Adhortacji apostolskiej Jana Pawła II Familiaris consortio.
Jan Paweł II w Encyklice Familiaris consortio -Zadania rodziny chrześcijańskiej- uważał iż zadanie wychowania wypływa z najbardziej pierwotnego powołania małżonków do uczestnictwa w stwórczym dziele Boga: rodząc w miłości i dla miłości nową osobę, która sama w sobie jest powołana do wzrostu i rozwoju, rodzice tym samym podejmują zadanie umożliwienia jej życia w pełni ludzkiego. Przypomniał o tym Sobór Watykański II: "Rodzice, ponieważ dali życie dzieciom, w najwyższym stopniu są obowiązani do wychowania potomstwa i dlatego muszą być uznani za pierwszych i głównych jego wychowawców. To zadanie wychowawcze jest tak wielkiej wagi, że jego ewentualny brak z trudnością dałby się zastąpić. Do rodziców, bowiem należy stworzyć taką atmosferą rodzinną, przepojoną miłością i szacunkiem dla Boga i ludzi, aby sprzyjała całemu osobistemu i społecznemu wychowaniu dzieci. Dlatego rodzina jest pierwszą szkołą cnót społecznych, potrzebnych wszelkim społeczeństwom.
Rodzina posiada naturalne prawo do wychowania dzieci. Prawo to jest wcześniejsze od prawa państwa, które powinno rodzinie pomóc w spełnieniu jej zadań. Rodzice wychowują dziecko głównie przez fakt, że są ze swoim dzieckiem w bliskim i jedynym kontakcie uczuciowym i że stwarzają mu nie dającą się niczym zrekompensować rzeczywistość domu. Brak rodziców powoduje zawsze trwałe szkody w osobowości dziecka. Prawo rodziców do stanowienia o dziecku trwa do czasu osiągnięcia przez nie samodzielności życiowej i społecznej. Prawo to nie może być despotyczne, gdyż jest podporządkowane ostatecznemu celowi ludzkiego życia, prawu naturalnemu i Bożemu. Obowiązki rodziców wobec dzieci dotyczą nie tylko pielęgnacji, lecz także troski o rozwój fizyczny, umysłowy oraz o wychowanie religijne i moralne.
Rodzicielstwa - w jego właściwym, najgłębszym sensie - nie można nauczyć się tylko z podręczników, ale wiedza, refleksja i świadoma dobra wola w wypełnianiu powołania rodzicielskiego potrzebna jest każdemu z rodziców. Celem wychowania rodzinnego jest wszechstronny rozwój osobowy dziecka. Rodzice powinni posiadać właściwie rozumiany autorytet u swego dziecka. Mają też dbać, aby wychowanie odbywało się w wolności, która jednak nie może przeradzać się w samowolę dziecka. Zbytni autorytaryzm, jak też permisywizm, są niepożądane w wychowaniu rodzinnym. Wszelkie działania wychowawcze rodziców powinny wypływać z odpowiedzialnego traktowania powołania rodzicielskiego. Środowisko wychowawcze rodziny, konieczne i skuteczne wychowawczo, jest bardzo złożone, a proces jego oddziaływania ma odrębną specyfikę. Mechanizm wychowania w rodzinie polega z jednej strony na dokonywaniu przez rodziców pewnych intencjonalnych, zamierzonych zabiegów wychowawczych, usiłujących nadać wychowaniu pewien zaplanowany kierunek, a z drugiej - na nieustannym oddziaływaniu swoją postawą, wytwarzaną w domu atmosferą miłości, szacunku i zrozumienia. Treść pedagogiki rodzinnej wyznacza termin: styl życia, na który składają się osobiste przymioty rodziców i innych członków rodziny, jak też ich kultura osobista. Dziecko przejmuje pewne cechy od swoich bliskich. Poznaje powoli w tym naturalnym dla siebie środowisku złożoną rzeczywistość otaczającego świata, zaczyna odnajdywać swoje miejsce w tym świecie i realizować swoje życiowe powołanie.
W pedagogice rodzinnej istnieje wiele metod wychowawczych, gdyż każde dziecko wymaga innego podejścia. Metoda właściwa powinna uwzględniać możliwości dziecka w danym okresie jego rozwoju (wymagania nie mogą być za małe ani za duże). Trzeba starać się o to by:
- oddziaływać pozytywnie i wyzwalająco na aktywność dziecka (należy starać się raczej zaciekawiać niż wydawać ciągłe polecenia w stylu: „nie rób tego lub tamtego”);
- zapobiegać złu przez czynienie dobra (metoda profilaktyczna). Dbać też należy o wyrobienie pewnej odporności w dziecku, gdyż człowiek w swoim życiu nie styka się tylko z dobrem;
- stopniowo zmieniać nakazy i zakazy w rady dawane w szczerej rozmowie dziecku;
- tłumaczyć dziecku racje, dla których czegoś się zakazuje. Nakazy i zakazy bez wyjaśnień są raczej tresurą niż wychowaniem;
- starać się nawiązywać dialog z dzieckiem i podejmować rzeczową dyskusję oraz angażować w sprawy rodzinne;
- uwzględniać jako ważny dobry przykład rodziców. Dziecko szczególnie w pierwszych etapach swego rozwoju naśladuje swoich rodziców.
Należy także wspomnieć o pedagogizacji rodzica, czyli działalności zmierzającej do stałego wzbogacania posiadanej przez rodziców potocznej wiedzy pedagogicznej o elementy naukowej wiedzy o wychowaniu dzieci i młodzieży. Tak pojmowana pedagogizacja powinna dotyczyć przede wszystkim problematyki wychowawczej, ale także innych aspektów funkcjonowania rodziny, jak np. zagadnień prawnych, zdrowotnych czy społecznych. Dzięki szeroko zakrojonej pedagogizacji wiedza rodziców może się także wzbogacić o wiadomości dotyczące higieny, genetyki, psychologii rozwojowej i wychowawczej, socjologii, ekonomii oraz medycyny.
Stanisław Kawula uważa, że celem pedagogizacji jest bezpośrednia i pośrednia pomoc rodzicom w ich oddziaływaniach wychowawczych dzięki podniesieniu stopnia ich refleksyjności, wzbogaceniu świadomości pedagogicznej i przez to poprawnie funkcjonowania rodziny. Ważnym zadaniem pedagogizacji jest też kształcenie kultury pedagogicznej rodziców i innych osób zaangażowanych w proces wychowania. Źródłem wiedzy dla rodziców w tym zakresie są: literatura popularnonaukowa, specjalistyczne czasopisma, poradniki, programy telewizyjne i audycje radiowe. Fachowych porad udzielają poradnie psychologiczno-pedagogiczne, pedagodzy szkolni i wychowawcy klasowi.
To właśnie szkoła na skutek bezpośredniej formy kontaktów z rodzicami może wpływać na podniesienie jakości wychowania w rodzinie i poprawę sytuacji dziecka zarówno w domu, jaki w szkole. Szkoła powinna uczyć nie tylko, jak żyć, ale i jak zmieniać życie. To ambitne zadanie szkoła może realizować jedynie we właściwej współpracy z rodzicami uczniów.
W ostatnim czasie obserwujemy wyraźnie nasilenie zjawisk patologicznych, które są poważnym zagrożeniem dla dopiero co rodzącego się nowego porządku i ładu społecznego. Zjawiska te – alkoholizm, narkomania, złe funkcjonowanie rodziny, ubóstwo graniczące z nędzą itp., wywierają negatywny wpływ na życie społeczne w ogóle, a już szczególnie na młodzież
z natury już wrażliwą na anomalie w otoczeniu oraz rodzinie. Dzieci i młodzież, poszukując akceptacji dla swojej osoby, swoich dążeń i pragnień nie zawsze nawet do końca sprecyzowanych. Przy braku zainteresowania ze strony najbliższych, szkoły lub innych jednostek opiekuńczo – wychowawczych, zwracają się ku modelom negatywnym, które w ich odrzuceniu pozwalają osiągnąć zaspokojenie występujące w tym wieku potrzeb ( uznania otoczenia, kontaktu z rówieśnikami, zabawy, rozrywki), a także na osobliwe rozumiany awans społeczny.
Cywilizacja techniczna otwiera nowe możliwości, ale i stawia znacznie wyższe wymagania w dziedzinie praw moralnych i społecznych człowieka, nie mówiąc o stale wzrastających wymaganiach w zakresie wykształcenia i nieustannej modernizacji kwalifikacji zawodowych ogółu ludzkości kraju.
Rozwiązanie tych problemów wymaga wysokiej efektywności działania systemu oświaty i wychowania, wzrostu aktywności nauk społecznych, m.in. pedagogiki współczesnej. W tej sytuacji wzrasta rola instytucji zajmujących się wychowaniem jak i nauczaniem zarówno dzieci jak i dorosłych.
Konieczne jest szybkie doskonalenie treści, metod i środków działań pedagogicznych oraz organizacji aktualnie istniejących systemów oświatowych.
Mówiąc o wychowaniu młodego pokolenia nie można pominąć roli wychowawcy w procesie edukacji młodego człowieka.
Ważnym zadaniem wychowawczym zarówno szkoły jak i wychowawcy jest kształtowanie postaw i wprowadzanie wychowanków w świat wartości.
Wychowawca (każdy jeden nauczyciel, każdy człowiek) jest nosicielem określonych wartości, ma swój indywidualny świat wartości. Bezpośrednio lub pośrednio, w sposób zamierzony lub niezamierzony, świadomie, a częstokroć i nieświadomie prezentuje go swoim uczniom. Wychowuje "sobą", tym co robi, mówi, myśli. Musi więc być dobrym wzorem do naśladowania, mieć etyczną osobowość. Nauczyciel musi wyraźnie opowiadać się po stronie wartości, które respektuje, jednocześnie nie narzucać ich swoim wychowankom. Jest odpowiedzialny za świat wartości, jaki jest jego zinternalizowanym światem, a odpowiedzialność ta przejawia się w decyzjach dotyczących treści pracy - jego obowiązków i zadań. Obowiązki zaś i zadania odnoszą się do realizacji wartości, których urzeczywistnienie w osobowościach wychowanków jest celem pracy pedagogicznej.
Zadaniem nauczyciela jest również wypracowanie właściwej sylwetki moralnej i intelektualnej; chodzi więc o odpowiedzialność za "autokreację".
Odpowiedzialnie wychowywać, to także uczyć wychowanka odpowiedzialności. Tak więc wychowanie powinno umożliwić twórcze poznanie siebie i wykształcić w wychowanku wolną ekspresję twórczą, która umożliwi dokonywanie własnych wyborów i decyzji, za które wychowanek będzie się czuł odpowiedzialny.
Autorytetem może stać się osoba, która czynem, własnym zachowaniem potwierdza głoszone treści. Takiemu wychowawcy się ufa, takiemu się wierzy, takiego się słucha. Taki wychowawca może być, i często jest – osobą znaczącą, którą chce się naśladować.
Wychowawca musi postępować moralnie: w codziennej odpowiedzialności za młodych, dzielonej wprawdzie z rodziną i społeczeństwem, ale nauczycielom szczególnie przypisanej, w odpowiedzialności za jakość kształcenia i efektywność wychowania, w odpowiedzialności za swój etos intelektualny, społeczny i ideowy, w bezpośredniej odpowiedzialności za własną szkołę i pośredniej za politykę oświatową i wychowawczą.
Wychowanie ma istotne znaczenie, a w rozwijającym się postępie technicznym może ono rozszerzyć się przez środki masowego przekazu np. telewizje, komputery. Myślę, że środki techniczne mogą pomóc pedagogom, wychowawcom zwiększyć ich możliwości działania. Wolność, jaką cieszą się obecnie media, niesie ze sobą z jednej strony wiele pozytywnych skutków, z drugiej jednak pojawiają się liczne zagrożenia. Większość informacji dociera w formie obrazu – nawet w książkach, czasopismach, ilustracje, fotografie zajmują coraz więcej miejsca. Poprzez znak można przekazać więcej informacji w sposób o wiele szybszy, mniej podatny na przełamania i niezrozumienie przez odbiorcę. Multimedialna technika komputerowa pozwala na tworzenie własnego świata, który widzimy, którego odgłosy słyszymy.
Te wspaniałe możliwości mają jednak pewne wady:
-odrywają od realiów codzienności, a powrót do nich może być trudny;
-wbrew pozorom nie sprzyjają wyobraźni, nie musimy bowiem wysilać się na inwencje, zrobili to za nas programiści;
-niewiele programów uczy myślenia, a liczne opcje pomocy przyzwyczajają nas do łatwego pokonywania trudności.
W telewizji powszechna jest dyskusja o przemocy, scenach gwałtu, seksie, dewiacjach, które dzieci mogą oglądać na ekranach telewizora. Telewizja może być dla dziecka także źródłem wiedzy, dostarczając nowych, nieznanych dziedzin nauki, techniki, kultury, zaspokojenia potrzeb dziecka. Dlatego zadaniem dla rodziców jako pierwszych i nie zastąpionych wychowawców oraz dla szkoły, która za natury swej powinna mieć specjalistów: pedagogów, wychowawców, którzy nauczą młodych refleksyjnego i krytycznego odbioru mediów. Aby młody człowiek w tym wielkim hipermarkecie świata napędzanym przez pieniądz nie zatracił sensu swego życia. Aby mógł sam wybrać i oddzielić, co jest dla niego dobre.
Nieco podobnym zagadnieniem jest wpływ czasopism na młodego, dopiero co kształtującego się człowieka. Obecnie na polskim rynku występuje wiele czasopism, które czytelnika przez zawarte treści oraz propagowane wzory kulturowe mają wpływ na wychowanie współczesne. Takie pisma, które są bardzo popularne wśród młodzieży jak Brawo, Popcorn czy Dziewczyna, poruszają tematy, które –jak się wydaje – interesują przeciętnego nastolatka: muzyka, filmy, trochę plotek z życia gwiazd, porady dotyczące tego, jak się ubrać i jak dbać o siebie, wreszcie sprawy związane z dojrzewaniem seksualnym. Nie tyle jednak dobór tematów, ale sposób podejścia do nich wzbudza wiele kontrowersji. Pisma te kreują bowiem określony obraz rzeczywistości, pokazują pewne wzorce zachowań i wzorce osobowe.
W moim przekonaniu czasopisma mają charakter antywychowawczy. Są to pisma łatwo dostępne, które propagują hedonistyczne wzory zachowań oraz negatywne cechy kultury masowej.
Innym, poważnym zagrożeniem mającym wpływ na wychowanie młodego człowieka w Polsce jest korupcja
Beznadzieja polityczna, bagno: jakie powstało u szczytów władzy, tak centralnej jak i lokalnej, powoduje już zupełną apatię i marazm społeczeństwa. I dlatego skowronkiem nadziei stają się niezależne stowarzyszenia, grupy ludzi inteligentnych, którzy w odróżnieniu od zawodowych polityków chcieliby jeszcze coś zmienić i naprawić. Akcje przygotowywania konferencji, dyskusji panelowych i artykułów w czasopismach, śledzenie i tropienie polityków – złodziei, muszą w końcu przełożyć się na wymierne efekty. Czy jest szansa na stworzenie grupy ludzi, którzy sprawowaliby władzę w sposób jej nie urągający? Na pewno dobrym rozwiązaniem nie jest uciekanie przed tymi problemami. A przecież wielu naszych studentów deklaruje wyjazd z Polski w poszukiwaniu nie tylko pracy, ale i normalności. Najważniejsze, to zaangażowanie jak największej liczny ludzi w tzw. „pracę u podstaw”. Trzeba uświadamiać o potrzebie aktywnego uczestnictwa w życiu politycznym i społecznym. To podstawa dobrego, normalnego państwa.
Papież Jan Paweł II 21 czerwca 1983 r we Wrocławiu przestrzegał iż „cały naród polski musi żyć we wzajemnym zaufaniu, a to zaufanie opiera się na prawdzie. Owszem, cały naród polski musi odzyskać to zaufanie w najszerszym kręgu swej społecznej egzystencji. Jest to sprawa zupełnie podstawowa. Nie zawaham się powiedzieć, że od tego właśnie - od tego przede wszystkim: od zaufania zbudowanego na prawdzie - zależy przyszłość Ojczyzny. Trzeba centymetr po centymetrze i dzień po dniu budować zaufanie - i odbudowywać zaufanie - i pogłębiać zaufanie! Wszystkie wymiary społecznego bytu, i wymiar polityczny, i wymiar ekonomiczny, i oczywiście - wymiar kulturalny i każdy inny, opiera się ostatecznie na tym podstawowym wymiarze etycznym: prawda - zaufanie - wspólnota. Tak jest w rodzinie. Tak jest też na inną skalę w narodzie i państwie. Tak jest wreszcie w całej rodzinie ludzkości."





BIBLIOGRAFIA:
1.Czapow C., Rodzina a wychowanie, Warszawa 1968;
2. Encyklopedia pedagogiczna pod red. W. Pomykało, Warszawa 1994 r
3. Etyka zawodu nauczyciela. Nauczanie etyki, praca zbiorowa pod red. K. Kaszyńskiego
i L. Żuk – Łapińskiej, Zielona Góra 1995.
4. Jan Paweł II Encyklika Familiaris consortio
5. Kawula S., Pedagogizacja rodziców, Warszawa 1993.
6. Kowalski S., Socjologia wychowania w zarysie, Warszawa 1979.
7. Krawcewicz Stanisław, Rozważania nad etyką zawodu nauczyciela, Warszawa 1987
8. Kunowski S., Podstawy współczesnej pedagogiki, Warszawa 2001.
9. Pedagogika- podręcznik akademicki, praca zbiorowa pod red.M Godlewski,
S. Krawcewicz, T. Wujek , PWE Warszawa 1975 r
10. Internet http://www.nonpossumus.pl/encykliki/Jan_Pawel_II/familiaris_consortio/I.php