Polityka państwa działania samorządu terytorialnego i gospodarczego. Biura podróży i ich zadania w turystyce.

Polityka państwa działania samorządu terytorialnego i gospodarczego.

Turystyka – ogół czynności osób, które podróżują i przebywają w celach wypoczynkowych, służbowych lub innych, nie dłużej niż 1 rok bez przerwy, poza swoim codziennym otoczeniem, z wyłączeniem wyjazdów, w których głównym celem jest działalność zarobkowa wynagradzana w odwiedzanej miejscowości.

K. Przecławski, który twierdzi, że w szerokim znaczeniu turystyka jest to całokształt zjawisk ruchliwości przestrzennej, związanych z dobrowolną, czasową zmianą miejsca pobytu, rytmu i środowiska życia oraz wejściem w styczność osobistą ze środowiskiem odwiedzanym ( przyrodniczym, kulturowym bądź społecznym).
Pilot wycieczek zagranicznych świadomy podstawowych funkcji i skutków, jakie turystyka wywołuje, powinien ja zrozumieć jako: ogół zjawisk związanych z podróżą i pobytem osób przebywających czasowo i dobrowolnie poza swoim codziennym środowiskiem życia, a także wielorakie skutki wynikające z interakcji zachodzących między organizatorami, a usługodawcami turystycznymi, społecznościami terenów odwiedzanych oraz samymi podróżnymi, o ile głównym celem wyjazdu nie jest działalność zarobkowa w danej miejscowości.

Organizacja i funkcjonowanie rynku turystycznego:
Sektor bazy noclegowej – obejmuje funkcjonowanie wszystkich rodzajów bazy noclegowej wykorzystywanej dla potrzeb przemysłu podróży i turystyki w tym : hotele, motele, pensjonaty, senatoria, schroniska itp.





BIURA PODRÓZY I ICH ZADANIA W TURYSTYCE .

Biuro podróży – to nazwa przypisywana przedsiębiorstwu ( firmie) , w której załatwia się wszystkie sprawy związane z wycieczką, a właściwie z wyjazdem poza miejsce stałego zamieszkania najczęściej kojarząca się z wyjazdami zagranicznymi.

Możemy powiedzieć, że biuro podróży jest to podmiot gospodarczy prowadzący działalność w zakresie:
- organizowania
- realizowania
- sprzedawania
- usług niezbędnych dla podróżującego jak i sprzedaży usług towarzyszących i komplementarnych.

Działalność biura podróży – polegająca na organizowaniu różnego rodzaju usług tworzących wspólnie „pakiet podróży” ( często nazywana – „inclusive tour” lub podróż zryczałtowana) i sprzedaż go klientom, musi podlegać unormowaniom prawnym.
Biuro podróży tworzące „ pakiet podróży” występuje w stosunku do „ pakietu” nie jako pośrednim pomiędzy poszczególnymi usługodawcami ( hotelami, liniami lotniczymi, restauracjami) lecz jako twórca nowej usługi, którą sprzedaje za nową cenę obejmującą koszt wszystkich połączonych usług oraz koszt własny. Jego odpowiedzialność sprawdza się do odpowiedzialności za nowo wytworzony produkt.

Unia Europejska w dyrektywie 314 z dnia 3. 06.1990 Sformułowała obowiązek biura podróży zawierającego umowy z klientami:
Sejm ustalił o tę dyrektywę Ustawę o Usługach Turystycznych, która weszła w życie 1.07.1998r.

Ustawa o usługach turystycznych dzieli biura, sfery usług turystycznych na 3 rodzaje:
- organizatorzy turystyczni
- pośrednicy turystyczni
- agenci turystyczni

Organizator turystyki – przedsiębiorca organizujący imprezy turystyczne. Przez branże turystyczną używana jest nazwa turoperator, czyli biuro podróży, którego działalność polega na tworzeniu masowego produktu.

Obowiązek turoperatora -:
- tworzenie programów
- zamawianie świadczeń
- zatrudnianie pilotów
- zabezpieczenie transportu zgodnego z programem
- analizowanie i rozliczanie zamawianych usług.

Pośrednik turystyczny – biuro podróży, którego działalność polega na stałym pośredniczeniu w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych, czynności te wykonuje na zlecenie klienta.

Agent turystyczny – biuro podróży, którego działalność polega na stałym pośredniczeniu w zawieraniu umów na rzecz ( turoperatora) organizatorów z tytułu pośredniczenia w zawieraniu umów. Dostaje za to prowizje od turoperatora lub usługodawcy, która wliczona jest w cenę wycieczki.

Aby utworzyć biuro podróży, należy spełniać następujące wymagania:
1. Rejestracja działalności gospodarczej -> wpis do ewidencji, w urzędzie właściwym dla miejsca zamieszkania, należy wypełnić odpowiedni formularz . Po 14 dniach otrzymuje się zawiadomienie o wpisie do ewidencji.
1a) regon
1b) Nadanie numeru NIP ( we właściwym urzędzie skarbowym) i zgłoszenie VAT, po 14 dniach w tym samym urzędzie należy zarejestrować się jako płatnik podatku VAT.

2. Uzyskanie licencji – podstawa prawna: ustawa o usługach turystycznych Dz.U.nr 55 z2001r poz.578
Przynajmniej jedna osoba z kierownictwa firmy musi spełniać wymogi:
- posiadać wyższe wykształcenie w tym wypadku wymagany minimum rok doświadczenia w branży turystycznej ( np. działalność jako agent turystyczny lub pracownik biura podróży) Dokument należy złożyć w odpowiednim urzędzie wojewódzkim miasta, w którym prowadzona jest działalność.
- Można też zatrudniać na umowę o pracę na czas nieokreślony dodatkową, która spełnia w/w wymogi i formalnie będzie na stanowisku kierowniczym.

Posiadanie licencji pozwala organizować imprezy turystyczne, opracować pełne pakiet usług i podpisywać umowy bezpośrednio z kontrahentami, zwiększa to jednak koszty i odpowiedzialność biura.

PODZIAŁ NA ADMINISTRATORA, POŚREDNIKA I AGENTA decyduje o tym kto jest za co odpowiedzialny w całym procesie obsługi turystów.

Turoperator i pośrednik turystyczny odpowiadają za organizacje imprezy, jakość i standard usług, za realizowanie świadczeń zgodnie z zawartą z klientem umową.
Agent jako pośrednik w sprzedaży odpowiada za należyte i zgodne z programem turoperatora sprzedanie imprezy.
Taki podział uprawnień nakłada tylko i wyłącznie obowiązek zawarcia umowy z klientem zgodnie z programem. Kodeks cywilny określa to jako należytą staranność w pośredniczeniu . Odpowiedzialność agenta sprowadza się tylko do prawidłowego poinformowania klienta o wymogach związanych z wyjazdem.
.............

rysunek ;;
Proces powstawania produktu turystycznego .




Produkt w biurze podróży – produkty można podzielić na materialne i niematerialne
( usługi). Usługi określa się jako „czynności, których skutkiem jest ulotny produkt”, którego nie można magazynować, a tworzą go producenci i zazwyczaj przy współudziale klienta.

Definiując produkt turystyczny w biurze podróży, należy znać specjalizację biur, podział na agentów i droperatorów oraz na to, że w biurze podróży odbywa się sprzedaż usług komplementarnych bądź towarzyszących [podaży] Czyli to wszystko co jest sprzed w biurze jest własnością tego biura.

Można uznać, że produktem biura podróży będzie impreza własna lub zlecona, bez względu na to czy będzie dotyczyć klienta indywidualnego bądź grupowego i czy będzie to impreza krajowa czy zagraniczna.

Produkt obcy – z produktem obcym w biurze podróży mamy do czynienia w turystyce krajowej i zagranicznej wyjazdowej. Biuro podróży korzysta z ofert innych organizacji.
Współpraca opiera się na zasadzie umowy kupna – sprzedaży. Przy tej umowie biuro podróży sprzedaje pod swoim znakiem firmowym produkt doliczając odpowiednią marżę.

Produkt własny – z produktem własnym w biurze podróży mamy do czynienia wtedy gdy biuro podróży tworzy swój własny produkt turystyczny od początku do końca. Określa, tworzy, planuje ilość i standard świadczeń, rodzaj transportu. Po stworzeniu programu dokonuje kalkulacji imprezy i w dalszej kolejności zamawia świadczenia..

Wyróżnia się kilka kategorii produktu turystycznego:
Produkt turystyczny -impreza- składa się z kilku usług lub usług dóbr materialnych ( rzeczy) oferowanych przez organizatorów turystyki ( turoperatorów lub agentów) np. wycieczki, wczasy, rajdy itp.

Produkt turystyczny – miejsce – region, powiat, miejscowość, park narodowy, jest szczególnie zdeterminowanym geograficznie rodzajem produktu turystycznego.

Produkt turystyczny – obiekt – miejsce charakteryzuje się jednej konkretnej wiodącej
( usługi) i dodatkowo kilku usług tworzących, skupionych w jednym miejscu (obiekcie) mające charakter punktowy ( muzeum, zabytek, hala widowiskowo- sportowa, centrum rekreacyjne, hotel, jaskinia, pomnik przyrody)

Produkt turystyczny – szlak – składa się z szeregu „miejsc” lub „obiektów” związanych z nadrzędną ideą, połączonych ze sobą zwykle oznakowaną trasą ( pieszą, wodną, samochodowa)

Produkt turystyczny – wydarzenia – charakteryzują się dużą spójnością tematyczną, organizacyjną oraz konkretnym umiejscowieniem w czasie i, przestrzeni. Produkt ten może egzystować oddzielnie lub być częścią składową produktu turystycznego np.: Misterium Męki Pańskiej w Kalwarii Zebrzydowskiej i Jarmark Dominikański.

Produkt turystyczny – rzecz – może funkcjonować samodzielnie, zazwyczaj jest tylko dodatkiem do wymienionych produktów. Jest to dobro materialne np. przewodniki, mapy turystyczne, sprzęt turystyczny, pamiątki. Mogą to być multimedialne plany miast przewodniki po miastach czy zabytkowych obiektach CD-ROM lub strony internetowej.

ORGANIZACJA IMPREZ TURYSTYCZNYCH

Wszystkie działania biur podróży, które .................z produktem turystycznym (czyli imprezą) możemy podzielić na kilka etapów:
1. Organizowanie imprezy, obejmuje:
a) programowanie
b) kalkulowanie
c) zamawianie świadczeń
2. sprzedaż, obejmuje:
a) opracowanie koncepcji reklamy
b) przygotowanie komunikatów wprowadzających imprezę do sprzedaży.
c) Prowadzenie tej sprzedaży
3. Realizacja, obejmuje:
a) odprawę i wyjazd uczestników
b) realizacja świadczeń zgodnie z prawem
c) powrót uczestników

4. Rozliczanie i imprezy, obejmuje:

PROGRAMOWANIE IMPREZY TURYSTYCZNEJ

Jest to najważniejsze zadanie które stoi przed biurem podróży w całym procesie tworzenia produktu:
1. cel imprezy
2. program
3. termin imprezy
4. rodzaj transportu

Cel imprezy - Zadajemy sobie pytanie czy to będzie impreza objazdowa, pobytowa,
Pobytowo - objazdowa.
W przypadku imprezy objazdowej należy określić cel i czy to będzie np. Krajoznawstwo, nastawiona na zwiedzanie czy podstawowe świadczenia czyli noclegi trzy posiłki itp.
Dla kogo impreza jest przeznaczona np. czy dla określonej grupy wiekowej, czy jako pobyty rodzinne.
Decyzje czy będzie kierowana do osób bardzo zamożnych czy średni zamożnych.

Program imprezy – przy układaniu programu imprezy należy pamiętać o:
• program nie powinien być przeładowany
• uczestnik wycieczki jest w stanie 5 –6 godzin koncentrować się na zwiedzaniu, pop tym okresie należy uwzględnić przerwę na posiłek, latem czas zwiedzania powinien być skrócony.
• Poszczególne obiekty maja różne godziny otwarcia i wejścia na ostatnie zwiedzanie.
• W trakcie zwiedzania należy uwzględnić czas na zdjęcia i zakup pamiątek.
• Przeciętne zwiedzanie miasta trwa 3-4 godziny
• Uwzględnić przerwę na posiłek.
• Przerwa podczas jazdy autokarem nie powinna trwać krócej niż 20 – 30 minut
• Racjonalnie zaplanowany dzień wycieczki objazdowej nie powinien trwać dłużej niż 10 godzin.
• Klient przy podejmowaniu decyzji o wycieczce kieruje się ceną, w dalszej kolejności pozostałymi zaletami wycieczki.
• Włączenie do programu tylko najatrakcyjniejszego zwiedzania zmobilizuje klienta do podjęcia decyzji o uczestnictwie, natomiast w trakcie pobytu podejmie decyzje o poszerzeniu programu zwiedzania.
• Wskazane jest korzystanie z doświadczeń i wiedzy pilotów
• Przy programowaniu imprez specjalistycznych dane jest korzystanie z wiedzy specjalistów w danej dziedzinie.

Termin imprezy – przy jego ustalania należy kierować się zasadami:
• Imprezy pobytowe organizowane w cyklu tygodniowym powinny zaczynać się w soboty, umożliwia to łączenie kilku turnusów dla klientów zainteresowanych dłuższym pobytem.
•









Do wykładu poprzedniego o IMPREZIE TURYSTYCZNEJ.

Ustawa o usługach turystycznych określa minimalny zakres informacji, podawanych przez organizującego.
Broszury i ulotki, które jeśli podają cenę imprezy należy traktować jako ofertę organizatora. Dla tego w katalogach i folderach, które są udostępniane klientom powinny być podane dane proponowanej imprezy w sposób dokładny i zrozumiały.
1. Cena imprezy turystycznej lub sposób jej ustalania
2. Miejsce pobytu lub trasa imprezy
3. Rodzaj, klasa i kategoria.
4. Charakterystyka środka transportu
5. Położenie rodzaj i kategoria obiektu zakwaterowania
6. Ilość i rodzaj posiłków
7. Program zwiedzania
8. Atrakcje turystyczne
9. Kwota lub udział zaliczki oraz termin zapłaty całej ceny.
10. Termin powiadomienia klienta o ewentualnym odwołaniu imprezy turystycznej z powodu niewystarczającej liczby zgłoszeń.
11. Konsekwencje prawne


Zgodnie z ustawa organizatorzy zobowiązani są umieszczać w katalogach, ulotkach folderach informacje, które umożliwiają klientom uzyskanie pełnego rozeznania co do wszystkich istotnych cech umowy o imprezie turystycznej.

Stornami umowy są:
- przedsiębiorca organizujący imprezę turystyczną.
- Klient – osoba, które ma zamiar zawrzeć umowę o organizację imprezy turystycznej na swoją rzecz lub na rzecz innej osoby.
Klientem jest również osoba, której przekazano prawo do korzystania z usług turystycznych.

Podmiotem świadczenia w tej umowie jest zapewnieni klientowi wszystkich świadczeń wchodzących w skład imprezy turystycznej oraz zapłata zryczałtowanej ceny.

Organizator lub osoba działająca w jego imieniu ma obowiązek podać klientowi przed zawarciem umowy:
• Ogólne informacje o obowiązujących promocjach paszportowych i wizowych, przeciw wskazaniach zdrowotne do udziału w imprezie.
• Informacje o możliwości ubezpieczenia od kosztów rezygnacji z udziału w imprezie turystycznej od wypadków i kosztów leczenia.








Umowa o imprezę turystyczną wymaga formy pisemnej. Umowa ta powinna określać:
1. Organizatora turystyki i numer koncesji, lub imię i nazwisko osoby, które w jego imieniu umowę podpisała.
2. Miejsce pobytu i trasa wycieczki.
3. Czas trwania imprezy turystycznej
4. Program imprezy rodzaj, jakość, terminy oferowanych usług w tym:
a) rodzaj, charakter, kategorię środka transportu oraz datę, godzinę, miejsce wyjazdu i plan powrotu.
b) Położenie, rodzaj, kategorię obiektu hotelarskiego, zgodnie z przepisami kraju pobytu lub opis wyposażenia obiektu nie zaliczanych do rodzaju i kategorii.
c) Ilość i rodzaj posiłków
d) Program zwiedzania i inne usługi wliczone w cenę imprezy.
5. Cenę imprezy turystycznej z uwzględnieniem wszelkich koniecznych należności, podatków, opłat jeżeli nie są one zawarte w cenie oraz wyraźne sformułowanie okoliczności, które mogą spowodować podwyższenie ceny.
6. Sposób zapłaty
7. Rodzaj i zakres ubezpieczenia
8. Sposób zapłaty reklamacji związanych z wykonywaniem usług przez organizatora turystyki lub osoby z nim współpracujące wraz z podaniem terminu zgłaszania takich reklamacji.
9. Wymagania specjalne o których klient powiadamia organizatora lub pośrednika i na które strony wyraziły zgodę.
10. Podstawy prawne i konsekwencje wynikające z umowy.

Przed rozpoczęciem imprezy organizator obowiązany jest podać klientowi:
1. Nazwisko lub nazwę lokalnego przedstawiciela czyli organizatora turystyki lub innej instytucji do, której klient może się zwrócić. Adres , numer tel ...
2. W odniesieniu do imprezy dla dzieci przed rozpoczęciem należy podać: informacje o możliwości bezpośredniego kontaktu z dzieckiem lub osobom która jest odpowiedzialna za dziecko w miejscu jego pobytu.
3. Planowany czas przyjazdu, miejsce i czas trwania postoju.







UMOWA PRZEWOZU OSÓB.

Umowa z dnia 15 listopada 1984r nr.53 poz. 272
Ma zastosowanie do transportu kolejowego, lotniczego, samochodowego oraz żeglugi śródlądowej. Istnieją również regulacje odnoszące się do poszczególnych rodzajów transportu:
1. W dziedzinie transportu kolejowego, ustawa o kolejach, konwencja Bernejska o przewozie kolejami.
2. W dziedzinie transportu lotniczego Prawo Lotnicze oraz konwencja Warszawska z 12.10 1929r, która zmieniona została protokółem Haskim.
3. Kodeks morski, konwencja Ateńska 13.12.1994

Przedmiotem świadczenia przewoźnika jest przewiezienie czyli transport do miejsca docelowego osób lub rzeczy, a ze strony podmiotu z usługi uiszczenie przewoźnikowi wynagrodzenia.
Umowa przewozu na charakter umowy zobowiązującej, odpłatnej, wzajemnej.
Stronami umowy sa przewoźnik, którym jest osoba prawna lub fizyczna, prowadząca działalność przewozową oraz pasażerów.

Podróżny ma prawo do:
1. przewozu rzeczy podręcznych lub innych.
2. Zawarcia dodatkowej umowy o miejscówkę lub miejsca sypialne.
3. Prawo do zmiany umowy przewozu i odstąpienia od niej przed rozpoczęciem podróży albo w miejscu zatrzymania środka transportu.

Obowiązki podróżnego:
- okazanie biletu
- okazanie dokumentu uprawniającego do zniżek i bezpłatnych przejazdów
- zapłaty za przewóz
- przestrzegania przepisów porządkowych



UMOWA UBEZPIECZENIA.
W świetle przepisów kodeksu cywilnego.
Przez umowę ubezpieczenia, ubezpieczyciel, którym jest zakład ubezpieczeniowy obowiązuje się spełnić określone świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku , ubezpuieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Umowa ubezpieczenia może być zawarta na korzyść os 3.
Umowa ubezpieczenia ma charakter umowy odpłatnej i losowej.
W razie powstałego na skutek przewidzianego w umowie zdarzenia losowego np. utrata bagażu lub tez rezygnacja z imprezy godzi się ponieść ciężar niższy ale za to pewny w postaci zapłaconych składek.

Stronami umowy są:
- Ubezpieczyciel ( zakład ubezpieczeniowy)
- Ubezpieczany.

Zawierana jest ona przez zakład ubezpieczeniowy wg ogólnych warunków ubezpieczenia ustalonych dla danej grupy umów.
Dowodem zawarcia umowy jest POLISA UBEZPIECZENIOWA

Obowiązki ubezpieczyciela:
Wypłata odszkodowania w wypadku przewidzianego w umowie zdarzenia losowego.

Ubezpieczenia dzielą się na:
• Majątkowe – dotyczy osób lub mienia, zapłata odszkodowania na wypadek utraty lub uszkodzenia danego składnika majątkowego objętego ubezpieczeniem. .
Majątkowe dzielą się na:
- ubezpieczenie samochodowe : AC( auto casco),OC,
- agraniczne ubezpieczenie asistans ( zielona karata),
- ubezpieczenie bagażu,
- ubezpieczenie rezygnacji z imprezy
• Osobowe – dotyczy osoby. Chodzi w nich o zapłatę umówionej sumy pieniężnej np. w postaci renty lub świadczenia na wypadek uszkodzenia ciała, „ rozstroju zdrowia”, śmierci osoby ubezpieczonej na skutek nieszczęśliwego wypadku lub w sposób śmierci naturalnej. Do ubezpieczeń osobowych należą:
- ubezpieczenie kosztów leczenia
- ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków

Odgrywają dużą rolę w funkcjonowaniu sektora turystyki.

O czym należy pamiętać zawierając umowę ubezpieczenia?
1. Zakład ubezpieczeń wykorzysta każdy pretekst, aby nie wypłacić odszkodowania. Dlatego, gdy nie ma możliwości negocjowania treści umowy (a zazwyczaj tak jest) trzeba szczególnie starannie poznać swoje prawa, a także obowiązki z niej wynikające.
2. W razie konieczności wyceny przedmiotu, lepiej nie zawyżać jego wartości, bo odszkodowanie będzie i tak ustalone według ceny rynkowej przedmiotu ( nie wyższe od rzeczywistej szkody). Wycena ma tylko wpływ na wysokość składki ubezpieczeniowej oraz górną granicę odpowiedzialności zakładu. W razie zaniżenia wartości przedmiotu odszkodowanie należy się w granicach podanej sumy ubezpieczenia.
3. Wypełniając formularz ubezpieczenia nie należy udzielać fałszywych informacji, bo w razie ujawnienia się tych okoliczności po wypadku, jest to podstawa do odmowy wypłaty odszkodowania. Jeśli na przykład ktoś zataił fakt choroby zawierając ubezpieczenie na życie, a ta choroba stała się przyczyną śmierci i zakład ustalił, że trwała ona przed powstaniem ochrony, ma podstawy do odmowy wypłaty odszkodowania.
Ujawnienie tych okoliczności przed wypadkiem prowadzi do podwyższenia składki lub odstąpienia zakładu od umowy, gdyby ryzyko było dla niego zbyt duże.
4. Trwanie ochrony ubezpieczeniowej zależy od tego, czy terminowo będziemy opłacać składki (jeśli są one ratalne). W razie zalegania ze składką zakład może zastrzec, że po upływie określonego czasu wyznaczonego na zapłatę, jego odpowiedzialność wygasa.
5. Jeżeli wypadek objęty ubezpieczeniem nastąpił przed zawarciem umowy, jest ona nieważna. Można jednak zawrzeć umowę obejmującą odpowiedzialnością czas wcześniejszy, jednak tylko, jeśli żadna ze stron nie wiedziała o wcześniejszym zaistnieniu wypadku.
6. Zakład ubezpieczeń nie ponosi odpowiedzialności za szkodę wynikającą z działania umyślnego lub niedbalstwa samego ubezpieczonego lub osoby pozostającej pod jego opieką lub mieszkającej z nim, chyba, że przejął tą odpowiedzialność w umowie. Wyjątek stanowi ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych.
7. Zakłady ubezpieczeń zazwyczaj stosują obniżki składek dla klientów, którzy przez określony, dłuższy czas nie korzystali z odszkodowania (np. zniżki za bezwypadkową jazdę).
Pamiętaj, że:
• Odpowiedzialność ubezpieczyciela powstaje nie w chwili zawarcia umowy, ale od chwili opłacenia składki. Jeśli te dwie czynności nastąpiły równocześnie, odpowiedzialność zakładu zaczyna się dopiero w następnym dniu.
• Wyłudzenie odszkodowania, przez umyślne spowodowanie wypadku objętego ryzykiem jest przestępstwem zagrożonym karą pozbawienia wolności.
ROZWIĄZYWANIE SPORÓW I KWESTII SPORNYCH.
Spory na tle wykonywanych umów mogą być rozwiązywane na kilka sposobów:
• Sposób naturalny – jest to polubowne rozstrzyganie, dokonywane pomiędzy stronami
• Spory bardziej skomplikowane, w tych sporach można sporządzić tzw: ugodę poza sądową to znaczy dokument, w którym strony potwierdzają swoje stanowisko wobec kwestii spornej.
• Droga sądowa określane w przepisach kodeksu postępowania cywilnego Z zasady strony ubiegają się o rozstrzygnięcie sporu ( powód), składa pozew z określonym żądaniem i wskazaniem dowodów do właściwego rzeczowo i miejscowo sądu, a sąd pokazuje pozew pozwanemu. Pozwany w odpowiedzi na pozew ustosunkowuje się do pozwu i przedstawia swoje dowody na odparcie zarzutów pozwu. Właściwe postępowanie odbywa się na rozprawie, po której sąd wydaje wniosek.

W sprawach drobnych spór jest rozstrzygany poprzez nakaz zapłaty ( postępowanie nakazowe bez przeprowadzania rozprawy).
Dla stosunków prawnych w ruchu turystycznym charakterystyczne jest występowanie elementów międzynarodowych.

Umowy zawierane między podmiotami z różnych krajów, wykonanie umowy następuje często w innym kraju niż ten w którym nazwę zawarto. Dla przykładu w innych krajach mogą być inne zasady odpowiedzialności za niewykonanie umowy niż terminy przedawnienia roszczeń czy odrębne regulacje prawne i obowiązków stron.

Dla usunięcia tych niedogodności strony starają się zwykle szczegółowo określić swoje prawa i obowiązki. Mogą same też wskazać system prawny i ewentualnie sąd właściwy do rozstrzygania sporów.
Jeżeli strony tego nie uregulowały, a właściwości prawa rozstrzygają.
Ustawy kolizyjne w poszczególnych państwach. W Polsce jest to Ustawa „Prawo prywatne międzynarodowe”

Nowe uregulowanie ustawy o usługach turystycznych zabrania ograniczenia odpowiedzialności organizatora turystyki także w razie wyboru prawa obcego. Jeżeli prawo obce byłoby mniej korzystne niż polskie stosuje się w tym zakresie prawo Polskie.



CENY W TURYSTYCE - KALKULACJA IMPREZ
Kalkulacja określa ceny imprez z uwzględnieniem wszystkich jej elementów do, których zaliczamy:

• Koszt zamówionych świadczeń
• Marżę biura
• Stawkę akcyzyjną
• Podatek



Koszt świadczeń – jest to kwota netto, ale musimy zapłacić dostawcy usług lub usługi. Oznacza to, że jeżeli cena usługi jest podana łącznie z podatkiem, czyli brutto do ceny kalkulacji przyjmujemy kwotę pieniężną o podatek. Przy imprezach zagranicznych wyjazdowych , cena tych świadczeń podana jest w dewizach, bez względu na to czy jest tam wliczony podatek czy nie. Zawsze jest cenną netto.

W przypadku imprez jednostkowych, indywidualnych lub grupowych koszt świadczenia od odpowiedzialności faktycznej równa się cenie jaką płacą usługodawcy.

W przypadku imprezy kupowanej w czarterze, gdzie w zależności od pobytu uwarunkowaniem jest termin wyjazdu, koszt świadczeń jest zróżnicowany i nie jest on odpowiedni cenie płaconej usługodawcy.

Koszt świadczeń czyli cenę jaką płacimy za usługę w zależności od imprezy może być:
- podany w złotówkach ( imprezy krajowe)
- podany w dewizach i płatny w dewizach ( imprezy zagraniczne)
- Podany w dewizach i płatny w złotówkach ( imprezy zagraniczne przyjazdowe)

Przy kalkulacji imprezy należy brać pod uwagę fakt, że część kosztów jest związana w sposób bezpośredni z liczbą uczestników, natomiast są też koszty niezależne od liczby uczestników. Istnieją koszty stałe i zmienne:

Koszty stałe - związane z samym faktem organizacji imprezy. Nie zależne od liczby uczestników. Zaliczamy do nich:
- koszt pilota
- koszt przewodnika
- opłata rezerwacyjna
- usługi wykupione w czarterze, zarówno dotyczące zakwaterowania i transferu
- koszt wynajmu autokaru.

Koszty zmienne – zależne od liczby osób biorących udział w imprezie. Zaliczamy do nich:
- koszt noclegów
- koszt biletów
- koszt biletów wstępu
- koszt biletów komunikacyjnych.

Koszty te są zmienne przy zastrzeżeniu, że w przypadku wyjazdu mniejszej liczby uczestników niż planowaliśmy dokonamy zmniejszenia świadczeń w terminach, które umożliwiają dokonanie tych zmniejszeń bez ponoszenia kosztów. Terminy powinny być określone w umowie.

Marża biura – jest to narzut do kosztów świadczeń występujących w imprezie, doliczany przez biuro podróży. Jest to przychód biura.

Marża powinna :
- pokryć koszty związane z organizowaniem imprezy, promocja, reklama itp.
- Pokryć część kosztów związanych z prowadzeniem biura.
- Zapewnić zyski

Marża jest też elementem ceny, dla tego jej wielkość podlega wielu ograniczeniom.:
- o wysokości marży decyduje popyt, który waha się w zależności od sezonu.
- Innym ograniczeniem dowolności naliczania marży jest duża konkurencja na rynku szczególnie w turystyce krajowej i zagranicznej wyjazdowej.
- Ograniczeniem jest również, że klient oczekuje, że ceny z zeszłego roku nie powinny się zwiększać więcej niż o wzrost inflacji w turystyce krajowej oraz zmianę kursu dewiz w turystyce zagranicznej wyjazdowej.

Wszystkie te elementy powodują, że marża naliczana przez biuro waha się w granicach
15-20%. Natomiast w skrajnym przypadku impreza wyjątkowa, nawet przy naliczeniu 100% marży, może stać się szlagierem handlowym.

Stawka akwizycyjna dla agenta – jest to kwota doliczana do ceny jaką płaci klient, przeznaczona dla agenta. Jej wysokość nie jest stała. Naliczana tylko w imprezach przeznaczonych do sprzedaży poprzez sieć agentów.
W przypadku sprzedaży wycieczki przez samego organizatora, stawka akwizycyjna zwiększa się o jego marże.
Jeżeli impreza jest organizowana na zlecenie klienta lub sprzedawana w ramach wolnej akwizycji tylko w punkcie sprzedaży organizator wówczas nie nalicza stawki akwizycyjnej.

Podatki – jednym podatkiem wliczanym w cenę imprezy jest obowiązujący od 5 lipca 1993r podatek od towarów i usług VAT. Ustalany jest w ustawie o podatkach.

W TURYSTYCE GENERALNIE USTALANY JEST 7% PODATEK.

Ale istnieją pewne grupy towarów gastronomicznych przy których naliczany jest 22%podatek ( głównie napoje i używki nieprzetworzone.)
Jest tez pewna grupa usług dla młodzieży i usług senatoryjnych


Inna kolejność jest błędem w przypadku kontroli gałęzi sankcjami określonymi w ustawie z tytułu nieprawidłowego naliczenia podatku
1. Podobnymi konsekwencjami grozi też nieprawidłowe zastosowanie stawki podatku VAT.
2. Zobowiązanie podatkowe następuje 7 dni po zakończeniu imprezy lub jeżeli zaliczka wpłacona na rzecz danej imprezy przekroczy 50% ceny.
3. Dokumentację finansową dotyczącą rozliczenia podatku VAT należy przetrzymać prze 5 lat, w tym okresie urząd skarbowy może sprawdzić prawidłowość rozliczenia z podatku.

Często ceny towarów i usług podawane są jako ceny brutto, czyli wraz z naliczonym podatkiem. Natomiast my do kalkulacji bierzemy cenę netto.

Wyliczenie:
VAT 22% jeżeli cenę brutto podzielimy przez 122 i wynik pomnożymy przez 100 otrzymamy cenę netto.
Cenę brutto 120,00zl, cena netto ( 120,00 : 122) x 100 = 98,36zł

VAT 7% jeżeli cenę brutto podzielimy przez 107 i pomnożymy przez 100 otrzymamy cenę netto.
Cenę brutto 120,00 zł cena netto ( 120,00 : 107) x 100 = 112,15

Przedstawienie stawki VAT obowiązują formalnie od 1.05.2004. Po wejsciu do UE stawki będą inne ( wyższe)
Zgodnie z przyjętymi propozycjami VAT ma być podniesiony do 22%

KLAKULACJA IMPREZ
Dla prawidłowego dokonania kalkulacji imprezy należy posiadać niezbędne założenie i dane dotyczące kalkulowanej imprezy zależnie od rodzaju imprezy.
Szczególnie ważne przy kalkulacji imprez zagranicznych jest określenie kursu walut w okresie kiedy będzie rozliczona impreza.

Zasada prawidłowego sporządzania kalkulacji jest:
- program imprezy
- Umowy z dostawcami usług bądź potwierdzenia cen.
- Przy imprezach zagranicznych dodatkowo tabela kursów walut w okresie kiedy będzie dokonywane rozliczenie.

Kalkulację można przeprowadzić w przeliczeniu na jednego uczestnika, można również kalkulować koszt całej grupy, można też podać koszt poszczególnych świadczeń określając koszt na osobę i koszt związany z grupą. Każdy z tych sposobów może być stosowany do
ściśle określonego rodzaju imprezy.

Imprezy zlecone można kalkulować jako:
- koszt jednego uczestnika
- jako koszt całej grupy
- poszczególnych świadczeń i zamawiający w zależności od liczby osób biorących udział w imprezie sam dokona kalkulacji kosztów.

Imprezy przeznaczone do wolnej akwizycji czyli imprezy oferowane w katalogach muszą być skalkulowane w przeliczeniu na 1 osobę gdyż kupującego interesuje cena jednostkowa.

Podział imprez na :
- krajowe
- zagraniczne
- wyjazdowe
- przyjazdowe
Na wpływ ma sposób przeprowadzenia kalkulacji mimo, że zasada jest taka sama.

Wynika to z faktu ze:
- koszty świadczeń w turystyce krajowej podawane są w złotych i cena imprezy podawana jest w zł.
- Koszty świadczeń w turystyce zagranicznej wyjazdowej są podawane w dewizach w zło a cena imprezy jest podawana w zł lub w dewizach często nie występuje cena mieszana.
- Koszt świadczeń w turystyce zagranicznej przyjazdowej są podawane w dewizach i w zł a cena imprezy podawana w dewizach.
Kalkulacja imprezy powinna być przejrzysta i czytelna, łatwa do zrozumienia przez innego pracownika biura. .......................


18.04.04
KALKULACJA KOSZTÓW IMPREZY.
Transport
Autokar Kraków – Ankara ( Grecja) – Kraków
3000 km x 0,8 Euro = 2,400 DEMx4.30 PLN 10,320.00
Autokar w Grecji 300 Euro x 4,30 PLN 1,230,00
Diety kierowców 2x2 x 35 Euro = 140 x 4,30 PLN 620.00
Noclegi kierowców 2 x 20 Euro = 40 Euro x 4,30PLN 92,00

Koszt pilota ( pokój 2 osobowy albo 1 osobowy 20Euro)
Porto hali 9 x 20 Euro x 4,30 774,00
Prom 2 x 56 Euro = 4,30 PLN 481,60
Wynagrodzenie 15 dni x 100 PLN 1,500,00
Razem koszty stałe 15,059,60
Koszty stałe na 1 os
15,059,60 : 42 358,60

Pobyt koszty zmienne
Porto Hali ( miejsce w pokoju 2 os) 9x 15 Euro x 4,30 580,50
Prom 2 x 56 Euro = 112 Euro x 4,30 PLN 481,60
Ubezpieczenie 30, 00
Razem koszty zmienne 1,092,10

Razem koszty świadczeń 1,450,70
Stawka akwizycyjna 100.00
Marżą ( 15%) 232,50

Razem koszty imprezy 1,782,50
Vat 7% 124,77

Cena imprezy 1907,30
Zaakceptowana cena imprezy 1980,00


CZARTER
Bardzo specyficzna forma. Dla przykładu:
Zamawiający kupuje 50 miejsc w hotelu na 4 miesiące z góry, ustala że cena jednego będzie 10,00 PLN zakładając, że miesiąc ma 31 dni, zamawiający jest zobowiązany do zapłacenia właścicielowi hotelu dana kwotę wynikająca z poniższego wyliczenia:

50 miejsc x 4 miesiące x 30 dni x 10,00 PLN = 60,000 PLN

Zasady kupowania świadczeń w czarterze nie przewidują możliwości zmniejszania bądź anulacji zamówionej liczby miejsc. Sprzedający musi sprzedać 6,000 osobo noclegów. Jedno nie sprzedane miejsce oznacza stratę.
Określoną w % nie sprzedaną ilość miejsc określa się językiem CZARTERU

Przy założeniu, że nie sprzedamy 10% miejsc, ryzyko czarteru wyniesie 10%, a biuro musi sprzedać 5,400 osobo noclegów.
Przy założeniu, że nie sprzedamy 20% miejsc ryzyko czarteru wynosi 20% a biuro musi sprzedać 4.800 noclegów.
Przy założeniu 100% sprzedaży cena jednego miejsca będzie wynosić 10PLN . Wynika to z podzielenia kwoty, którą mamy zapłacić, czyli 60,000 PLN przez liczb osobo noclegów które mamy do sprzedania czyli :

60 000 PLN : 5,400 osobo noclegów = 10 PLN

Przy założeniu 20% :
60 000 PLN : 4,800 osobo noclegów = 12,50 PLN

Z wyliczenia wynika, że im większe założone ryzyko czarteru tym cena jednego jest wyższa. To jest ta granica której nie możemy zakładać dowolnej wysokości ryzyka czarteru, gdyż może się okazać, że cena jest tak wysoka, że nie będzie można sprzedać imprezy lub cena usługi zakupionej w czarterze będzie wyższa niż usługi kupionej na zamówienie jednostkowe.
Wielkość założonego ryzyka jest zależna tylko od osoby zatwierdzającej kalkulacje od jej rozeznania i popytu na daną imprezę. Określenie wysokości ryzyka jest cały czas gra między koniecznością zabezpieczenia się przed strata spowodowaną przez nie sprzedanie wytworzonych miejsc a obawa spowodowaną tym, że wysoka cena która będzie konsekwencja wysoko założonego ryzyka, będzie barierą w sprzedaży.






Powody zależne od nas :
• Możliwość dysponowania usługą
Kupując określoną usługę w czarterze mamy nieograniczoną możliwość prowadzenia sprzedaży, oznacza to, że sprzedaż możemy prowadzić do ostatniej chwili, nie jesteśmy obligowani terminami anulacji.
• Niższa cena usługi
Usługi kupowane w czarterze mają z zasady niższa cenę niż usługi kupowane na zamówienie jednostkowe, daje to możliwość tworzenia konkurencyjnej oferty.
• Możliwość prowadzenia polityki cenowej zależnej od popytu
Popyt na usługi turystyczne jest zróżnicowany w czasie ( sezonowość popytu) wykupienie usługi w czarterze daje nam możliwość zróżnicowania ceny w zależności od popytu w okresie niższego zainteresowania ofertą. Możemy cenę obniżyć w okresie dużego zainteresowania cenę możemy podnieść.
• Łatwość tworzenia oferty
Usługi kupowane w czarterze dają możliwość dostosowania oferty do oczekiwań klientów zarówno co do terminów jak i czasu trwania imprez.

Powody zależne od usługodawcy:
• Wymóg stawiany przez usługodawcę:
Często usługodawca mający duży popyt na swoje usługi stawia warunek zakupienia usługi w czarterze, nie zakupienie usługi w czarterze pozbawia nas możliwości tworzenia oferty.
• Jedyna możliwość zakupu usługi
Dotyczy to szczególnie przewozów lotniczych – przy barku lotniczych połączeń rejsowych bądź małej ilości rejsów, a innej możliwości dowozu uczestników nie ma. Chcąc zrealizować imprezę do której mamy zakupione pozostałe świadczenia ( noclegi, program) zmuszenia jesteśmy do zakupienia usług przewozowych w czarterze.
• Pojemność autokaru, który dostajemy do dyspozycji
Przy organizowaniu imprez autokarowych sprzedawanych z wolnej akwizycji, jesteśmy często zmuszeni do korzystania z autokaru większego niż są nasze potrzeby jest to spowodowane min małym zróżnicowaniem autokarów pod względem pojemności. Dodatkowo może się nałożyć niepełna sprzedaż w stosunku do założonej w kalkulacji imprezy . Dla tego kalkulując transport musimy założyć, że pewna ilość miejsc zostanie sprzedana:
Wysokość ryzyka zależy od możliwości elastycznego zmieniania pojemności autokaru w zależności od sprzedanych miejsc w imprezie.


Wpływ zmian kursu dewiz na cenę imprezy w turystyce zagranicznej przyjazdowej.
Ceny imprez zagranicznych przyjazdowych podawane są kontrahentowi zagranicznemu w dewizach. Przy rozliczeniu mamy sytuację odwrotną niż przy wyjazdach. Bank kupuje od nas dewizy wpłacone przez kontrahentów ( pozycja kupno dewiz w tabeli kursów) Podobnie jak w turystyce zagranicznej wyjazdowej, w stosunku do państw UE przyjęte jest prowadzenie rozliczeń EURO a z pozostałymi państwami w walutach narodowych lub dolarach amerykańskich. Przy kalkulowaniu cen w turystyce przyjazdowej nie mamy takich problemów jak przy turystyce zagranicznej wyjazdowej gdyż podstawowy partner w realizacji imprez przyjazdowych, czyli hotel najczęściej cenę swoich usług podaje w dewizach i zmiany kursów nie mają wpływu na rozliczenie. Biuro musi tylko pozostałe ceny podawane w złotówkach przeliczyć na odpowiednią walutę.


Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 o usługach turystycznych. Ustawa ta na nowo uregulowała wykonywanie zawodu pilota wycieczek jak i zawodu przewodnika turystycznego. Ustawa weszła w życie z dniem 01.VII.1998 przy czym przewidziano dodatkowo okres przejściowy 2 lata na potwierdzenie uprawnień ( do 30. VI. 2000r)

Na pełny stan prawny poza przepisami samej ustawy składają się dodatkowo regulacje zawarte w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 28.VI.20001r w sprawie przewodników i pilotów.

Rozporządzenie określa min:
• Warunki jakim powinien odpowiadać wniosek o nadanie uprawnienia przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek oraz wniosek o upoważnienie do szkolenia przewodników turystycznych i pilotów wycieczek.
• Program szkoleń i zasady egzaminowania kandydatów na przewodników i pilotów.
• Miasta w których wymagane są uprawnienia przewodnika miejskiego do oprowadzania wycieczek a także miasta i obszary turystyczne mają obowiązek zapewnienia udziału przewodnika turystycznego w obsłudze grup turystycznych.
• Skład sposobów powoływania i odwoływania członków komisji egzaminacyjnej, języków obcych dla przewodników turystycznych i pilotów wycieczek,
• Wzory dokumentów potwierdzających posiadanie uprawnień przewodnika i pilota wycieczek oraz wzory świadectw egzaminacyjnych języków obcych.
• Wysokość opłat egzaminacyjnych
• Sposób uprawnień do zakresu uprawnień przewodnika i pilota.

PILOT WYCIECZEK - to osoba, która w ramach umowy zawartej z biurem podróży ( organizator imprezy) uczestniczy w imprezie turystycznej by jako przedstawiciel tego biura zapewnić klientom właściwą realizację usług objętych programem.

Zadaniem pilota jest:
• kierowanie wycieczką oraz zapewnienie realizacji wszystkich świadczeń określonych w programie wycieczki
• wszechstronna opieka uczestników wycieczki oraz zapewnienie im informacji o przepisach obowiązujących w danym miejscu.
• Przekazywanie zagranicznym turystom wiedzy o Polsce w tym o jej dziedzictwie kulturowym i cywilizacyjnym
• Pełnić funkcje ANIMATORA imprezy turystycznej wzbogacanie programu o atrakcje nie przewidziane programowo ani nie zawarte w cenie, a mogące uatrakcyjnić pobyt.

Pilot powinien posiadać pełnomocnictwo biura podróży do reprezentowania go wobec instytucji świadczących usługi na rzecz uczestników wycieczki oraz wobec władz polskich i zagranicznych w sprawach wynikających bezpośrednio z prowadzenia wycieczki.

Pilot ma prawo do:
• Prowadzenia wycieczek oraz imprez specjalistycznych ( igrzyska, zjazdy) na zlecenie biura podróży.
• Podejmowanie decyzji w sprawach wychodzących z realizacji imprez zagranicznych w zakresie określonym przez biuro.
• Prawo do wynagrodzenia
• Prawo do korzystania ze świadczeń na równi z turystami
• Prawo do zwrotów kosztów poniesionych w związku z pełnionymi obowiązkami.

Biuro podróży szczegółowo określają w umowach prawa i obowiązki pilotów.

Przewodnik spełnia różne role i funkcje. Winien on:
• Być światowcem, nauczycielem, prelegentem, reprezentantem swojego Kraju wobec cudzoziemców, wychowawcą i opiekunem powierzonej mu grupy, informatorem turystycznym
• Przestrzegać i popularyzować zasady kultury turystycznej i ochrony przyrody i opieki nad zabytkami.
• Być Kwalifikowanym turystą oraz miłośnikiem krajoznawstwa, odznaczającym się szeregiem cech osobistych , które wraz z posiadaną wiedzą i umiejętnościami pozwala mu w pełni wykonywać powierzone zadanie.

Przewodnik ma prawo:
• Noszenia odznaki regionalnego koła przewodnickiego, posługiwać się legitymacją przewodnika.
• Do wynagrodzenia zgodnego z umową z organizatorem turystycznym.
• Występowanie do służb porządkowych i administracji terenowej w imieniu organizatora turystycznego
• Uzyskanie pomocy od wszystkich władz i służb w kwestiach dotyczących prowadzenia grupy turystów ( policja, straż miejska)
• Zrzeszenia się w kołach przewodnickich lub innych organizacjach zawodowych.

Przewodnicy otrzymują uprawnienia następujących rodzajów:
1. przewodników górskich dla określonych obszarów górskich.
2. Przewodników miejskich dla poszczególnych miast
3. Przewodników terenowych dla poszczególnych województw lub regionów.


Odstąpiono od dzielenia przewodników miejskich i terenowych na klasy. Natomiast uprawnienia przewodników górskich dzielą się na 3 klasy, w zależności od stopnia trudności tras i wycieczek.
Uprawnienia przewodników terenowych obejmują również miasta położone w obrębie województwa i regionów.

Uprawnienia przewodnika turystycznego i pilota wycieczek otrzymuje osoba:
1. ukończone 18 lat
2. ukończona szkoła średnia
3. posiada stan zdrowia umożliwiający wykonywanie zadań przewodnika lub pilota.
4. Nie była karana za przestępstwa umyślne i inne popełnione w związku z wykonywaniem zadań przewodnika lub pilota.
5. Odbyła szkolenie lub praktykę oraz dała egzamin na przewodnika lub pilota.




Wynagrodzenie :
wynika z umowy zawartej z biurem podróży. Nie obowiązują żadne stawki urzędowe uzależniające wysokość wynagrodzenia od stażu pracy, kwalifikacji czy innych cech pilota czy przewodnika.
Określając formę wynagrodzenia należy uwzględnić zobowiązanie podatkowe i zobowiązanie w zakresie ubezpieczeń społecznych. Zmienione przepisy zwolniły z obowiązku opłacania składek na rzecz ubezpieczenia społecznego studentów przed 26 rokiem życia jeżeli wykonują umowę zlecenie lub do niej podobną. Ze zwolnienia tego z pewnymi ograniczeniami, korzystają także emeryci, renciści oraz osoby zatrudnione „na etacie” w innym miejscu pracy.

Warto wiedzieć, że zwyczajowo pilotowi nie będącemu pracownikiem biura podróży przysługuje wynagrodzenie liczone od ilości dni trwania imprezy powiększone o czas w jakim pilot pozostawał do dyspozycji biura w związku z rozpoczęciem imprezy także powiększone o jedna lub dwie stawki dzienne ze względu na obowiązek przygotowania i rozliczenia imprezy.

Rozliczenie imprezy:
Rozliczenie powinno nastąpić w terminie wyznaczonym przez biuro, jednak nie później niż 3 dni po zakończeniu imprezy. Najważniejsze dokumenty, które pilot przedstawia referentowi ( ich ilość i występowanie uzależnione są od rodzaju imprezy)
1. VOUCHER podpisany przez obu pilotów
2. Sprawozdanie i notatki służbowe
3. Wykonanie kwot, rachunków i limitów
4. Rachunki płacone przez pilota
5. Uaktualniona lista uczestników
6. Rachunek za pracę pilota
7. Rachunek za przejazdy służbowe i diety
8. Oświadczenie podatkowe
9. Rozliczenie zaliczki

Przepisy paszportowe, wizowe, celne i dewizowe.

PASZPORT:
Zgodnie z ustawą z 29 listopada 1990 o paszportach, jest dokumentem urzędowym uprawniającym do przekraczania granicy i pobytu za granicą oraz poświadczającym obywatelstwo polskie, a także tożsamość osoby w nim wskazanej w zakresie danych, jakie dokument ten zawiera.

Podstawowym organem paszportowym jest wojewoda właściwy za granicą paszport może wystawić konsul wyjątkowo paszport może wystawić minister właściwy do spraw administracji publicznej, który jest organem odwoławczym w sprawach paszportowych.

W Polskim prawie występują cztery rodzaje paszportów:
- paszport
- paszport dyplomatyczny
- paszport służbowy ministerstwa Spraw Zagranicznych.
- Paszport tymczasowy

Paszport ważny jest przez 10 lat. Utrata ważności nie pozbawia jego posiadacza do powrotu na podstawie tego paszportu na terytorium Rzecz Pospolitej Polskiej.
Paszport wydaje się zwykle n 1 osobą, ale może on obejmować także dzieci do lat 16, odbywające podróż pod opieką posiadacza paszportu.

W sytuacjach awaryjnych placówki dyplomatyczne mogą wydawać uproszczony dokument – paszport tymczasowy, uprawniający do powrotu do kraju, osoby, która za granicą zgubiła paszport podstawowy.

Konsul wydaje paszport określa jego termin ważności, termin ważności nie może być ................

Wzory paszportów, a także postępowanie w sprawach paszportowych określa rozporządzenie Ministra Spraw Wew i Administracji z dnia 12 lipca 2002 w sprawie wzorów oraz trybu wydawania paszportu, dokumentów wymaganych do ich otrzymania.

Osoby ubiegające się o wydanie paszportu w kraju składają następujące dokumenty:
- kwestionariusz paszportowy, według ustalonego wzoru
- dwie aktualne fotografie o wymiarach 5/4
- W przypadku ubiegania się o paszport po raz pierwszy – odpis skrócony aktu urodzenia, dowód osobisty, dowód wpłaty

Osoba ubiegająca się o wydanie paszportu za granicą składa:
- kwestionariusz paszportowy
- dwie fotografie zgodnie z określonymi wymaganiami
- uzasadnienie o okolicznościach, dacie, miejscu utraty paszportu.
- Dowód uiszczenia opłaty konsularnej oraz przedstawienie do wglądu dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość i obywatelstwo Polskie. Dopuszcza się oświadczenie osoby trzeciej posiadającej obywatelstwo Polskie która potwierdzi te fakty.


Paszport odbiera się osobiście lub przez przedstawiciela ustawowego, potwierdza jego odbiór własnoręcznym podpisem.
Funkcjonariusz straży granicznej nie dopuści do przekroczenia granicy przez osobę która przy przekraczaniu granicy przedstawi paszport zawierający wady.

WIZY:
Wiza to zezwolenie władza jednego kraju na wyjazd do kraju obywatela obcego państwa cudzoziemca ( wiza wjazdowa) lub wyjątkowo, w niektórych krajach także na wyjazd z kraju własnych obywateli ( wiza wyjazdowa)
W Polskim prawie wiza oznacza zezwolenie właściwego organu Polskiego na wydane cudzoziemcowi uprawniając go do wjazdu na teren Rzecz Pospolitej Polskiej, przejazdu przez to terytorium, pobytu na nim, wyjazdu z terytorium.

Każda wiza powinna zawierać:
- Numer dokumentu podróży cudzoziemca, miejsce i datę wydania
- Cel wyjazdu
- Okres ważności
- Okres pobytu cudzoziemca w Polsce
Od 1 września 2003 została wprowadzona systematyka wiz:
- 1) lotniskowa( A)
- 2) tranzytowa (B)


..................
Ubezpieczenie w turystyce jest ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej, posiadaczy pojazdów mechanicznych. Za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów, zgodnym z artykułem 4 o ubezpieczeniach obowiązkowych.



Ubezpieczenie dobrowolne
Obejmują min ubezpieczenia takie jak:
1. od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia
2. ubezpieczenie rzeczy osoby i bagażu podręcznego
3. ubezpieczenie kosztów odstąpienia od umowy
4. ubezpieczenie pomocy prawnej ASISTANS
5. Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej
6. Ubezpieczenie obligatoryjne ( nie są obowiązkowe) zawarcie ich jest wymuszane przez obowiązujące prawo. Uzależniające np. uzyskanie zezwolenia na działalność gospodarczą od zawarcia umowy ubezpieczenia

W turystyce podobny charakter maja ubezpieczenia zawierane przez biura podróży jako zabezpieczenie finansowe na rzecz klientów, których posiadanie ( zamienne z gwarancją bankową lub ubezpieczeniową) jest warunkiem uzyskania zezwolenia na działalność organizatora turystyki lub pośredników turystycznych oraz ubezpieczenie następstw nieszczęśliwych wypadków, kosztów leczenia, które organizator jest zobowiązany zawrzeć na rzecz uczestników, organizowanych przez siebie imprez turystyki zagranicznej wyjazdowej.