Przebieg procesu prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych w Polsce
Przebieg prywatyzacji w Polsce przebiega w bardzo szybkim tempie. W Polsce spotykamy się z korupcją. Przedsiębiorstwa państwowe, fikcyjnie umierają by mogły powstać jako nowe prywatne firmy wspaniale funkcjonujące.
Korupcja w procesie prywatyzacji, rady nadzorcze, oszustwa i nadużycia w prywatyzacji przedsiębiorstw, konflikty interesów po prywatyzacji, przedsiębiorcy, robotnicy, wieś wobec prywatyzacji, bieda i bezrobocie to podstawowe zagadnienia w ówczesnym świecie.
W sprywatyzowanych przedsiębiorstwach państwowych spotykamy się z konfliktami. Występują spory między pracodawcami a pracobiorcami, między interesami państwa a interesami określonych grup inwestorów rozpatrywane w wymiarze ekonomicznym i społecznym. W dotychczasowych publikacjach prywatyzacja była rozważana z centralnego, krajowego, punktu widzenia. Tymczasem jej skutki mają przede wszystkim charakter regionalny i lokalny i dopiero później przekładają się na skalę krajową.
Modernizacja gospodarki oraz jej konsekwentna restrukturyzacja jest warunkiem przyspieszonego rozwoju gospodarczego. Ma ona również istotne znaczenie dla urynkowienia tych dziedzin, które zostaną najbardziej dotknięte konkurencją w ramach rynku wewnętrznego Unii Europejskiej. Z tego też powodu prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych uznana została przez rząd za podstawowy warunek przejścia do gospodarki rynkowej i spełnienia kryteriów kopenhaskich dotyczących przyszłego członkostwa Polski w UE. Głównym zadaniem prywatyzacji jest więc poprawa efektywności gospodarowania i konkurencyjności podmiotów gospodarczych zarówno na rynku krajowym jak i zagranicznym.
W kiedyś kontynuowane były zarówno procesy komercjalizacji jak i dalszej prywatyzacji jednoosobowych spółek Skarbu Państwa. Prywatyzacja pośrednia jest prowadzona w następujących branżach: farmaceutycznej, chemicznej, wytwarzania energii cieplnej, produkcji artykułów spożywczych, produkcji maszyn i urządzeń, materiałów budowlanych, środków transportu. Rozpoczęty zostanie m.in. proces prywatyzacji Telekomunikacji Polskiej SA, PZU S.A., a także sektora naftowego, przemysłu cukrowniczego i spirytusoweg. Prowadzone będą dalsze prace nad przebudową systemu bankowego, wdrożeniem Programu Regionalnych Funduszy Inwestycyjnych, projektem ustawy o powszechnym uwłaszczeniu obywateli oraz modyfikacją projektu ustawy reprywatyzacyjnej.
Prywatyzacja majątku państwowego jest niezbędnym warunkiem właściwego funkcjonowania gospodarki rynkowej. Celem prywatyzacji jest zwiększenie zdolności gospodarczych, poprawa konkurencyjności i w rezultacie wzrost przynoszącego efekty gospodarowania.
Celem prywatyzacji jest zapewnienie Polsce szybkiego i wieloletniego wzrostu gospodarczego, dającego podstawy do poprawy poziomu życia ludzi i tworzenia miejsc pracy. Celem średniookresowym jest poddanie wszystkich sektorów gospodarki procesom prywatyzacyjnym. Dla realizacji tych celów i programów niezbędne jest przyspieszenie procesów prywatyzacji poprzez ich skuteczniejsze powiązanie z demonopolizacją i restrukturyzacją gospodarki.
Wyróżniamy kilka rodzajów prywatyzacji jednym z nich jest prywatyzacja kapitałowa. Jest podstawowym sposobem przekształceń własnościowych. Obejmuje ona przede wszystkim przedsiębiorstwa duże z punktu widzenia dochodów budżetowych oraz rozwoju rynku kapitałowego. Warunkiem objęcia przedsiębiorstwa takim sposobem prywatyzacji są dobre wyniki ekonomiczne. Istnieją dwa etapu pracy. W pierwszym etapie przedsiębiorstwa państwowe przekształcane są w jednoosobowe spółki Skarbu Państwa (komercjalizacja). Jest to warunek wstępny poszukiwania dodatkowego kapitału koniecznego dla rozwoju lub utrzymania się firmy. W drugim etapie sprzedaje się akcje lub udziały skomercjalizowanych spółek osobom trzecim (prywatyzacja właściwa), którymi mogą być drobni inwestorzy, inwestorzy strategiczni (także z zagranicy) - w drodze oferty publicznej, zaproszenia do rokowań potencjalnych inwestorów strategicznych lub przetargu.
Najlepsze efekty ekonomiczne osiąga się przy łączeniu metody oferty publicznej z jednoczesnym zbyciem akcji w drodze rokowań podjętych na podstawie publicznego zaproszenia. Przystąpienie do prywatyzacji spółek poprzedzone zostaje opracowaniem koncepcji prywatyzacji całej branży. Do prawidłowego i efektywnego przebiegu prywatyzacji pośredniej przywiązywać się będzie dużą wagę, gdyż jej pomyślny przebieg daje gwarancję realizacji programów społecznych. Gwarantuje ona także optymalizację interesów spółki i jej pracowników poprzez selektywny wybór inwestora strategicznego zgodnie z zestawem kryteriów, wśród których obok wynegocjowanej ceny i warunków płatności, podstawowe znaczenie ma pakiet inwestycyjny, socjalny i środowiskowy.
Rodzajem prywatyzacji jest prywatyzacja bezpośrednia. Jest to zmiana formy własności przedsiębiorstw państwowych bez uprzedniej komercjalizacji. Ta forma prywatyzacji stosowana jest wobec przedsiębiorstw spełniających trzy przesłanki ustawowe: zatrudnienie na koniec roku poprzedzającego prywatyzację nie przekracza 500 osób, wartość sprzedaży towarów i usług nie jest wyższa od równowartości w złotych 6 mln ECU, a wysokość funduszy własnych nie jest wyższa od równowartości w złotych 2 mln ECU.
Zgodnie z projektem dokumentu prywatyzacji , stanowiącego średniookresową strategie prywatyzacji, przewiduje się zakończenie większości procesów prywatyzacyjnych w 2001 roku. W rękach Skarbu Państwa pozostaną tylko nieliczne przedsiębiorstwa takie jak Poczta Polska, porty morskie i lotnicze, sieci przesyłowe, infrastruktura transportu kolejowego oraz rzecznego śródlądowego. Sprywatyzowano Telekomunikacje Polską.
Proces prywatyzacji wiąże się ze zmianami właścicieli przedsiębiorstw. W takich przypadkach konieczne jest dokonanie analizy m.in. z zakresu finansów. Odbiorcami wspomnianych analiz mogą być zarówno dotychczasowi właściciele przedsiębiorstwa, jak i jego potencjalni nabywcy.
Jak już wspominałem w czasach teraźniejszych istnieją tylko nieliczne jednostki przedsiębiorstw państwowych. Prawie każda firma staje się własnością prywatną jakiegoś inwestora.
BIBLIOGRAFIA:
Proces prywatyzacji w Polsce, Zbigniew Olesiński
Manowce polskiej prywatyzacji, red. Maria Jarosz, Wydawnictwo Naukowe PWN