Pedagogika pracy socjalnej

Pedagogika Pracy Socjalnej

A. Omówienie programu nauczania
przedmiotu pt.: Pedagogika pracy socjalnej?
J. Materne pisząc o pedagogice socjalnej w strukturze pedagogiki społecznej, stwierdza między innymi, iż w tej ostatniej można wyróżnić kilka odrębnych zakresów zagadnień, w tym dział dotyczący szeroko rozumianych zagadnień opieki społecznej i określa je (te zagadnienia) pedagogiką socjalną. Nazwa ?pedagogika socjalna? różni się od pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej, gdyż ta druga zajmuje się głównie problemami i instytucjami (rodzinnymi i zakładowymi) dotyczącymi dzieci i młodzieży.?Pedagogika socjalna? ma te same zadania co cała pedagogika społeczna jako nauka praktyczna. Jest zatem zobowiązana do opisywania i teoretycznego wyjaśniania swojego przedmiotu badań oraz do konstruowania wskazań dla praktyki socjalnej.
Ad. B. Cele kształcenia.
Zasygnalizowanie podstawowych pojęć pedagogiki pracy socjalnej.
Ukazanie związków pedagogiki pracy socjalnej z innymi naukami pedagogicznymi, w szczególności z pedagogiką społeczną.Nakreślenie genezy i rozwój pomocy społecznej.Zaprezentowaniewspółczesnegorozumieniapomocyspołecznej.Przedstawienie głównych problemów socjalnych współczesności. Scharakteryzowanie sylwetki pracownika socjalnego.Wymienienie i scharakteryzowanie najważniejszych instytucji socjalnych i specyfiki pracy w tych instytucjach.Omówienie celów, metod i zasad pracy socjalnej.Zaprezentowanie europejskich trendów i kierunków przemian w pedagogice pracy socjalnej.
Ad. C. Treści kształcenia ujęte w blokach tematycznych.
Teoretyczne podstawy pedagogiki pracy socjalnej.Podstawowe pojęcia pedagogiki pracy socjalnej.Miejsce pedagogiki pracy socjalnej w naukach pedagogicznych ze szczególnym uwzględnieniem pedagogiki społecznej.Pedagogika pracy socjalnej ? jej wymiar teoretyczny i praktyczny.Geneza i rozwój pedagogiki pracy socjalnej.Rys historyczny formowania się działalności socjalnej.Filantropia, służba społeczna, polityka i praca socjalna.Rodzaje i formy opieki.Współczesne problemy socjalne.Teoretyczne i praktyczne problemy wykluczania społecznego.Praca społeczna i socjalna wobec wykluczenia społecznego.
Po utworzeniu Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej (1960 r.), powstały pierwsze szkoły pracowników socjalnych (1966 r.), utworzono też sieć ośrodków opiekuna społecznego.
Obowiązujący do wybuchu II wojny światowej system ubezpieczeń społecznych został zreorganizowany. W jego skład weszły ubezpieczenia obowiązkowe i dobrowolne.
Zadania te realizował Zakład Ubezpieczeń Społecznych w formie ubezpieczeń na wypadek choroby
oraz różnego rodzaju rent i emerytur.Po odzyskaniu niepodległości uchwalono Ustawę o Opiece Społecznej (1923 r.)
Art. 1
tego dokumentu mówi o tworzeniu specjalnych komunalnych organów opieki społecznej czyli komisji opieki społecznej i opiekunów społecznych. Było to stanowisko honorowe i bezpłatne.Ustawa określała również obowiązki opiekunaUstawa o pomocy społecznej wymienia zadania, jakie winny realizować placówki pomocy społecznej.Pierwsze z nich, czyli ?tworzenie warunków organizacyjnych funkcjonowania pomocy społecznej, w tym rozbudowę niezbędnej infrastruktury socjalnej? oznacza w praktyce funkcjonowanie w obszarze pomocy społecznej takich jednostek organizacyjnych jak : -regionalne ośrodki polityki społecznej
-powiatowe centra pomocy rodzinie,
-ośrodki pomocy społecznej
-placówki specjalistycznego poradnictwa socjalnego,
-środowiskowe domy samopomocy,
-dzienne domy pomocy,
-noclegownie,
Drugie zadanie pomocy społecznej, jakie wymienia ustawa, to :
?analiza i ocena zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia pomocy społecznej?.
Trzecim zadaniem pomocy społecznej jest : przyznawanie i wypłacanie przewidzianych ustawą świadczeń.
Zadanie to wymaga od pracowników socjalnych szerokiej wiedzy z zakresu prawa dotyczącego przyznawanych świadczeń oraz aktywności w śledzeniu zachodzących w nich zmian.
Zadanie to nie ma nic wspólnego z pracą socjalną ; jest to typowe zadanie przewidziane dla urzędnika administracji samorządowej, jakim jest także pracownik socjalny.
Ostatnim zadaniem pomocy społecznej, jest praca socjalna. Działalność w Polsce, o której można powiedzieć, iż istnieje w szczątkowej formie, przygnieciona administracyjną stroną systemu pomocy społecznej. Ustawa o pomocy społecznej definiuje pracę socjalną ?jako działalność zawodową, skierowaną na pomoc osobom i rodzinom we wzmocnieniu lub odzyskaniu zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie oraz tworzeniu warunków sprzyjających temu celowi.
1. Powiatowe centra pomocy rodzinie Instytucje tego typu zaistniały w obrębie polskiego systemu pomocy społecznej z dniem 1 stycznia 1999 roku. Bezpośrednią przyczyną ich powołania była reforma ustrojowa państwa polskiego.Centra te oprócz koordynowania działalności systemu opieki nad dzieckiem w danym powiecie i inicjowania nowych, alternatywnych rozwiązań pomocowych na rzecz dzieci i ich rodzin,
zwłaszcza tzw. rodzin ryzyka, mają do wykonania cały wachlarz zadań związanych z rodzinami zastępczymi, jako przyjazną dziecku i umożliwiającą reintegrację rodziny naturalnej formą opieki.
2. Ośrodki pomocy społecznej Odgrywają zasadnicze znaczenie przy realizowaniu zadań, jakie wyznacza sobie system pomocy społecznej :
-przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych, renty socjalnej,
-przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych, gwarantowanych, okresowych
i specjalnych okresowych, macierzyńskich okresowych i jednorazowych,
-przyznawanie i wypłacanie zasiłku celowego na pokrycie wydatków powstałych w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej,
-przyznawanie zasiłku celowego w formie biletu kredytowego,
-świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych, przysługujących na podstawie przepisów o ochronie zdrowia psychicznego,
-organizowanie i prowadzenie środowiskowych domów samopomocy,
-zadania wynikające z rządowych programów pomocy społecznej bądź innych ustaw mających na celu ochronę poziomu życia osób i ich rodzin po zapewnieniu odpowiednich środków,
-tworzenie i utrzymanie ośrodka pomocy społecznej i zapewnienie środków na wynagrodzenia pracowników realizujących zadania określone w pkt 1-7.
Zadania własne gminy z zakresu pomocy społecznej to :
-prowadzenie domów pomocy społecznej, ośrodków wsparcia o zasięgu lokalnym oraz kierowanie do nich osób wymagających opieki,
-przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych i specjalnych celowych,
-przyznawanie pomocy rzeczowej,
-przyznawanie pomocy w naturze na ekonomiczne usamodzielnienie,
-przyznawanie i wypłacanie zasiłków i pożyczek na ekonomiczne usamodzielnienie,
inne zadania z zakresu pomocy społecznej wynikające z rozeznanych potrzeb gminy.
Do zadań własnych z zakresu pomocy społecznej o charakterze obowiązkowym, realizowanych przez gminy, należy :
-udzielanie schronienia, posiłku, niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym, w tym osobom bezdomnym,
-świadczenie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych, w miejscu zamieszkania,
-pokrywanie wydatków na świadczenia zdrowotne, w szczególności osób bezdomnych i innych, które nie mają żadnych źródeł -----utrzymania i nie są objęte ubezpieczeniem zdrowotnym,
-udzielanie zasiłku celowego na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego,
-praca socjalna,
-sprawienie pogrzebu,
-zapewnienie środków na wynagrodzenia dla pracowników i warunków realizacji zadań.
Dom pomocy społecznej zapewnia całodobową opiekę oraz zaspokaja niezbędne potrzeby bytowe, edukacyjne, społeczne i religijne na poziomie obowiązującego standardu. Wyróżnia się domy dla:
-osób starszych,
-osób przewlekle somatycznie chorych,
-osób umysłowo upośledzonych,
-osób przewlekle psychicznie chorych,
-osób niepełnosprawnych fizycznie,
--samotnych kobiet w ciąży,
-samotnych matek z małoletnimi dziećmi.
Dzienny dom pomocy społecznej należy do lokalnych ośrodków wsparcia. Wspiera on osoby :
-osamotnione,
-starsze,
-przewlekle chore,
-niepełnosprawne,
-które wymagają pomocy innych osób (stałej lub okresowej) w prowadzeniu samodzielnego życia,
a zwłaszcza wymagające świadczenia usług opiekuńczych.
Drugim kryterium decydującym o przyjęciu do domu, jakie się pojawia, a które stanowi pewną cechę charakterystyczną osób korzystających z jego usług jest fakt osamotnienia, czyli nieposiadania osób mogących być pomocą w funkcjonowaniu indywidualnym i społecznym.
Placówka tego typu czynna jest w dniach roboczych, w godzinach ranno-popołudniowych (zazwyczaj takich samych w jakich czynna jest większość biur i zakładów pracy). W czasie tego zazwyczaj ośmiogodzinnego pobytu można skorzystać z całodziennego wyżywienia.
Dom zapewnia także dostęp do urządzeń zapewniających utrzymanie higieny. Usługi opiekuńcze, jakie należą do zakresu
oferowanych usług, to pomoc w podstawowych czynnościach życiowych, prowadzenie terapii mającej na celu podnoszenie sprawności psychofizycznej, a także pomoc w załatwianiu różnego rodzaju spraw. Dzienny dom stara się także zaspokoić zdrowotne potrzeby swych klientów poprzez kontakt z placówkami służby zdrowia. Zadaniem domu jest także przeciwdziałanie poczuciu osamotnienia i izolacji społecznej swych podopiecznych. Odbywa się to poprzez organizowanie imprez i uroczystości (świątecznych i innych) zarówno przeznaczonych dla podopiecznych domu, jak i imprez integrujących ze środowiskiem lokalnym.
Pobudza się także środowisko sąsiedzkie, by włączało się ono w życie i problemy osób znajdujących się na jego terenie.
Świadczone są także usługi opiekuńcze oraz całodzienne wyżywienie dla klientów domu w miejscu ich zamieszkania. Dodatkowym zadaniem jest dożywianie dzieci z rodzin będących klientami pomocy społecznej.
Środowiskowe domy samopomocy Należą do jednostek organizacyjnych pomocy społecznej nazywanych ogólnie ośrodkami wsparcia.
Ośrodki te to środowiskowe formy pomocy półstacjonarnej służące utrzymaniu osoby w jej naturalnym środowisku i przeciwdziałaniu instytucjonalizacji, a w szczególności :
-środowiskowe domy samopomocy
-dzienne domy pomocy,
-noclegownie,
-ośrodki opiekuńcze.
Mieszkania chronione Według ustawy o pomocy społecznej aktualnie obowiązującej mieszkanie chronione ?oznacza mieszkanie przeznaczone dla osób mogących, przy odpowiednim wsparciu, samodzielnie żyć w środowisku, w szczególności dla osób z zaburzeniami psychicznymi oraz osób opuszczających placówki opiekuńczo-wychowawcze, resocjalizacyjne, zakłady dla nieletnich i rodziny zastępcze.
Wynika z tego, że osób mogących korzystać z tej formy pomocy jest dość dużo.Zaliczamy do nich osoby z zaburzeniami psychicznymi, które zazwyczaj wcześniej zamieszkiwały w domu pomocy społecznej, osoby opuszczające dom dziecka, zakłady poprawcze, zakłady karne czy rodziny zastępcze. Cechą wspólną jest więc opuszczenie instytucji, która odpowiadała na ich problemy.
Pracownik socjalny ma za zadanie pomóc w zdobyciu umiejętności samodzielnego życia wśród tych osób. Samodzielnego życia w zakresie jak największym, najszerszym do osiągnięcia. W początkowej fazie z osobami zamieszkującymi mieszkanie chronione dosyć często kontaktuje się pracownik socjalny. Pomaga im w zdobyciu umiejętności samodzielnego życia, a także sprawdza, jakie mają kłopoty w tym życiu.
Obserwuje, jak sobie radzą i czy mają szansę na samodzielność. Określa, jaki będzie stopień tej samodzielności.
W zależności od tego stopnia wycofuje się systematycznie z uczestnictwa w życiu mieszkańców lub też może się to skończyć powrotem do instytucji, z której osoby te wyszły.
NoclegownieNoclegownia jest instytucją odpowiadającą na problem społeczny, jakim jest bezdomność. Problem bezdomności pojawił się w Polsce na nowo w roku 1989. Przyczyny bezdomności można podzielić na :
-społeczne,
-patologiczne,
-prawne,
-psychologiczne.
Ośrodki opiekuńcze Ośrodki opiekuńcze są jednostkami organizacyjnymi powołanymi do świadczenia usług opiekuńczych.
Czym są usługi opiekuńcze, jaki zakres czynności obejmują, jakie są ich rodzaje określa art. 18 ustawy o pomocy społecznej :
Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz w miarę możliwości również zapewnienie kontaktów z otoczeniem?.
Ośrodki interwencji kryzysowej Ośrodki interwencji kryzysowej powołane są do wykonywania zadań, które ogólnie określa się mianem interwencji kryzysowej. Wyrażenie to oznacza ?świadczenie specjalistycznych usług, zwłaszcza psychologicznych, prawnych, hotelowych, które są dostępne całą dobę ? osobom, rodzinom i społecznościom będącym ofiarami przemocy lub znajdującym się w innej sytuacji kryzysowej ? w celu zapobieżenia powstawania lub pogłębiania się dysfunkcji tych osób, rodzin lub społeczności.
Widzimy, że klientami ośrodków interwencji kryzysowej są kobiety, kobiety z dziećmi ofiary przemocy domowej, jak i osoby dotknięte zdarzeniem losowym, takim jak klęska żywiołowa?. W Polsce o klęsce żywiołowej najczęściej mówi się
w przypadku powodzi, jednak można sobie wyobrazić inne okoliczności, które będą spełniać wymogi opisujące tego typu zdarzenie.
Interwencja kryzysowa dotyczyć będzie także osób, które uczestniczyły w zdarzeniu losowym typu pożar, wypadek, w wyniku którego pozbawione zostały schronienia lub wymagają tymczasowego udzielenia pomocy tego rodzaju. ?Interwencja kryzysowa? jako forma pomocy psychologicznej, polega na kontakcie terapeutycznym, skoncentrowanym na problemie wywołującym kryzys, czasowo ograniczonym, w którym dochodzi do konfrontacji osoby z kryzysem i do jego rozwiązania. Redukcja symptomów i przywrócenie równowagi psychicznej zapobiega dalszej dezorganizacji.
Placówki specjalistycznego poradnictwa socjalnego zatrudniając specjalistów z danej dziedziny wiedzy mającej ścisły związek z problemami, jakimi zajmuje się cała praca socjalna, służą radą i pomocą zarówno pracownikom socjalnym jak i podopiecznym systemu pomocy społecznej. Wśród zatrudnionych pracowników, którzy jednocześnie są lub byli czynnymi pracownikami socjalnymi spotkać możemy psychologa, socjologa, pedagoga, prawnika, a także starszego pracownika socjalnego, który przede wszystkim dzieli się zdobytym doświadczeniem. Często metodą pracy jest zwoływanie zespołu interdyscyplinarnego, którego członkowie specjaliści wymienieni powyżej wraz z zainteresowanym pracownikiem socjalnym, poprzez burzę mózgów proponują mu sposoby rozwiązania danego problemu.
Nigdy jednak nie precyzuje się jedynej, najlepszej drogi rozwiązania danego przypadku, a odpowiedzialność za podjęte decyzje pozostaje na pracowniku socjalnym. Specjalistyczne poradnictwo dotyczy takich problemów jak :
-problem bezrobocia,
-kwestia rodziny,
-problemów opiekuńczo-wychowawczych w rodzinie,
-problemów w stosunku do osób starszych i niepełnosprawnych.
Jednak placówka specjalistycznego poradnictwa socjalnego powinna zająć się każdym skomplikowanym problemem, z którym zwróci się do niej pracownik socjalny lub podopieczny pomocy społecznej, nie mogąc sobie z nim poradzić.
Placówki opiekuńczo-wychowawcze Typy placówek opiekuńczo-wychowawczych określone zostały w rozporządzeniu Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, które ukazało się 1 września 2000 roku. W rozporządzeniu tym występuje następujący podział placówek dokonany ze względu na specyfikę działań w nich wykonywanych :
-placówki wsparcia dziennego (świetlice szkolne, świetlice środowiskowe, świetlice terapeutyczne, ogniska wychowawcze, itp.);
-placówki interwencyjne (centra interwencji kryzysowej, pogotowia opiekuńcze, rodziny zastępcze działające na zasadzie pogotowia opiekuńczego, itp.);
-placówki rodzinne (rodziny zastępcze, rodziny adopcyjne);
-placówki socjalizacyjne (domy dziecka, rodzinne domy dziecka);
-placówki resocjalizacyjne (ośrodki szkolno-wychowawcze, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze, zakłady wychowawcze, -------zakłady poprawcze, ośrodki terapii uzależnień, itp.).
WOLONTARIAT
1. ?dobrowolna, bezpłatna praca społeczna, zwłaszcza związana z opieką nad nieuleczalnie chorymi lub niepełnosprawnymi ludźmi?.
2. ?bezpłatna forma stażu?.
WOLONTARIUSZ, WOLUNTARIUSZ
1. ?osoba pracująca gdzieś dobrowolnie, bez wynagrodzenia, zwłaszcza opiekująca się
nieuleczalnie chorymi lub niepełnosprawnymi ludźmi?,
2. ?praktykant pracujący bez wynagrodzenia w celu zaznajomienia się z zawodem?,
3. dawniej ?ochotnik w wojsku?.
Działalność o charakterze wolontariackim uprawiają liczne zastępy dzielnych ludzi: opiekunowie społeczni,strażnicy przyrody, instruktorzy klubów i świetlic,kuratorzy, sądowi,ochotnicy straży pożarnej, opiekunowie zabytków kultury
aktywiści ugrupowań politycznych,animatorzy działalności kulturalnej w środowisku lokalnym,liderzy życia religijnego,
działacze samorządowi,instruktorzy harcerscy,i wielu innych.Wolontariuszy można spotkać niemal we wszystkich dziedzinach aktywności społecznej,swoje zaangażowanie i umiejętności przejawiają zarówno na polu opieki społecznej, jak i w dziedzinie kultury, ekologii, rekreacji, zdrowia czy bezpieczeństwa publicznego.Można przyjąć, że osoba jawi się WOLONTARIUSZEM
gdy ochotniczo, amatorsko, poza wykonywanym zawodem, nauką czy studiowaniem,podejmuje działalność ważną i potrzebną społecznie, indywidualnie lub w instytucjach, stowarzyszeniach, samorządach i innych grupach o różnym charakterze opiekuńczym i socjalnym, rekreacyjnym, kulturalnym czy edukacyjnym, i innym, zawsze jednak ze zrozumieniem jej sensu i doniosłości społecznej. Ochotnicza działalność zawiera w sobie cechę dobrowolności oraz to, że jest podejmowana honorowo (nie dla zarobku czy też innych korzyści materialnych). Jej ważnym wyróżnikiem jest tu także amatorski tj. miłośniczy klimat uprawianych działań.Praca wolontariusza bezinteresowna, w znaczeniu rezygnacji z korzyści finansowych czy materialnych, nie musi być bezinteresowna w rozumieniu jej pobudek psychologicznych.Jednakże motywy zaangażowania w dany rodzaj pracy muszą być moralnie uzasadnione chęcią czynienia dobra, a efekty nie mogą być szkodliwe
OSOBOWOŚĆ
to termin używany w różnych znaczeniach. ?zespół stałych właściwości i procesów psychofizycznych, odróżniających daną jednostkę od innych, wpływający na organizację i zachowania, a więc na stałość w nabywaniu i porządkowaniu doświadczeń, wiadomości i sprawności, ...
Z definicji J. MikulskiegoPracownik socjalny jest specjalistą zajmującym się zawodowo zaspokajaniem potrzeb socjalnych za pomocą metod pracy socjalnej?.Z definicji tej wynikają cztery główne zasady :
-Pracownik socjalny jest specjalistą od spraw ludzkich.
-Pracownik socjalny wykonuje czynności zawodowe, które polegają na rozwiązywaniu problemów socjalnych lub realizacji troski o człowieka.
-Pracownik socjalny pracuje w dziedzinie zaspokajania potrzeb jednostek, małych grup i społeczności.Pracownik socjalny wykonuje swoje czynności za pomocą następujących metod pracy socjalnej:
--metody prowadzenia indywidualnego przypadku;
--metody pracy z grupą;
--metody organizowania środowiska.
Do głównych czynników określających zawód pracownika socjalnego należą :
która opiera się przede wszystkim na wykształceniu formalnym zdobywanym w odpowiednich instytucjach kształcących.
Są to rozległe i pogłębione wiadomości, - między innymi z zakresu socjologii, psychologii, pedagogiki, polityki społecznej, organizacji i zarządzania, medycyny społecznej, prawa rodzinnego.Jest to cały proces dochodzenia do wiedzy, gdzie wykształcenie formalne stanowi jedynie pierwszy podstawowy element,na którym opiera się proces samokształceniowy.Umiejętności które opierają się na podbudowie teoretycznej, ale stanowią jednocześnie swoistą konkretyzację tej wiedzy, wzbogaconą o określone umiejętności osobowe.
Zatem np. predyspozycje psychospołeczne (empatia, życzliwość, łatwość nawiązywania kontaktów interpersonalnych, oraz cały szereg umiejętności typu technicznego (analiza, diagnoza, techniki, strategia pomocy itp.)Wartości dotyczące zawodu oraz życia społecznego. Pod uwagę należy wziąć zarówno wartości deklarowane, jak i rzeczywiste, ogólne i konkretne, a wszystkie one mogą przybierać kształt zhierarchizowanego systemu, bądź też funkcjonować niejako niezależnie od siebie.Etyczne standardy które służą zarówno pracownikom socjalnym jak i klientom. Istnieje silna potrzeba funkcjonowania i stosowania pewnych wypracowanych przez tradycję zawodową standardów etycznych powiązanych z obowiązującym w danym systemie kulturowym systemem wartości.Udział w badaniach ma miejsce na różnych poziomach i przy wykorzystaniu różnych metod i technik i badawczych.Czynnik ten powinien zajmować szczególne miejsce, ponieważ jest jednocześnie dobrym wskaźnikiem aktywności zawodowej pracownika socjalnego, a także poziomu jego profesjonalizmu.
Współtworzenie polityki społecznej,które powinno stanowić nakaz moralny tego zawodu. Pracownik socjalny z racji swojej wiedzy i doświadczenia jest spośród przedstawicieli innych zawodów najlepiej przygotowany do takiej roli, ponieważ z jednej strony to właśnie on wciela niejako w życie politykę społeczną państwa, a z drugiej ? obserwuje tego efekty i w każdej chwili może sygnalizować wszelkie nieprawidłowości.Współpraca ze specjalistami innych zawodów,która stanowi nieodłączny warunek poprawności zawodowej pracowników socjalnych. Profesjonalizm w tym zawodzie zakłada ścisłą współpracę z innymi specjalistami, by uniknąć błędów w sztuce.Dodajmy, że działania pracownika socjalnego powinny się opierać na trzech podstawowych kanonach:-wiedzy,-umiejętnościach,-wartościach.Z nich wywodzą się odpowiednie postawy w stosunku do ludzi, oraz metody rozumienia i rozwiązywania ich problemów.
Do cech warunkujących skuteczne funkcjonowanie pracownika socjalnego zalicza się:--Radość życia:dojrzewanie i rozwój; akceptacja zmiany; uznanie, że wszyscy ludzie , i on sam stale muszą sobie radzić z problemami;
--Brak konformizmu; twórczość, otwartość, chłonność umysłu. Uznanie, że większość rozwiązań w życiu ma charakter tymczasowy;
--Samoświadomość, autentyczność: samowiedza, szacunek dla samego siebie, wiara w siebie;
--Pragnienie zwiększania u ludzi swobody wyboru i kontroli nad własnym życiem;
--Odwaga mówienia podopiecznym o realnych aspektach ich problemów, odwaga podejmowania ryzyka niepowodzenia w realizacji celów pracy socjalnej, odważne próby radzenia sobie z sytuacjami nieprzewidywalnymi, odwaga konfrontacji z krytyką i oskarżeniami;
--Wrażliwość na uczucia, wątpliwości, lęki i wzruszenie emocjonalne podopiecznego.
Do cech szczególnie pożądanych pracownika socjalnego zalicza się:ciepło,empatia,sprawność działania,wrażliwość,dar przekonywania,wysoka świadomośćwiedza,nastawienie praktyczne,autentyczność.
Wśród umiejętności pracownika socjalnego szczególną rolę powinny odgrywać:umiejętności metodyczne społeczne,i stosowania prawa, współpracy z instytucjami menadżerski podejmowania szybkich i trafnych decyzji,umiejętności wykorzystania oraz stosowania teorii i wiedzy naukowej.Profesor Andrzej Olubiński pisze:
?Podsumowując całość dotychczasowych rozważań dotyczących roli osobowości pracownika socjalnego w efektywności realizacji celów pracy socjalnej oraz z drugiej strony, w eliminacji możliwych błędów, trudności i barier ? sądzę, iż ...
... wzorzec takiej osobowości powinien obejmować 5 zasadniczych komponentów:
-Szeroką wiedzę o człowieku oraz środowisku,
-Umiejętności prospołeczne,
-Predyspozycje psychologiczne,
-Praktyczną znajomość różnorodnych metod technik oraz narzędzi badań oraz pracy z podopiecznymi,
-Zespół podstawowych wartości etycznych wraz z gotowością ich upowszechniania.
CZŁOWIEK STARSZY I JEGO WSPOMAGANIE
Druga połowa XX wieku i początek XXI to okres w dziejach ludzkości charakteryzujący się znacznym wzrostem liczby osób starszych W tym czasie w wielu krajach, zarówno rozwijających się, nasiliło się zjawisko zwane
STARZENIEM SIĘ SPOŁECZEŃSTWAbędące skutkiem wydłużenia się trwania życia ludzkiego
STARZENIE SIĘ SPOŁECZEŃSTWA to proces polegający na systematycznym wzroście liczby osób starszych w ogólnej strukturze ludności. i malejącego przyrostu naturalnego.Przewiduje się, iż w przyszłości nastąpi intensywne tempo starzenia się populacji
w krajach rozwijających się, natomiast w krajach rozwiniętych utrzymany zostanie wysoki odsetek osób starszych. Obecnie mówi się o tak zwanej GLOBALIZACJI STARZENIA SIĘSTARZENIU SIĘ ŚWIATA o czym świadczy fakt, iż dzisiaj CO DZIESIĄTY mieszkaniec Ziemi ma 60 i więcej lat, 2050w roku CO PIĄTY mieszkaniec Ziemi będzie miał 60 i więcej lat
2150CO TRZECIWedług prognoz ONZ W 2010 będzie ponad 1 miliard osób starszych w wieku 60 i więcej lat,W 2025ponad 2 miliardy Najszybciej rosnąć będzie liczba osób, które ukończyły 80-ty rok życia, starszych kobiet oraz starszych mieszkańców wsiSzybkie tempo wzrostu liczby osób w starszym wieku w europejskich krajachwysoko rozwiniętych trwa od połowy XX wieku.Od lat 90-tych XX wieku wzrasta także liczba osóbstarszych żyjących w krajach Europy Wschodniej i byłego ZSRR
(w 1990 r. w tej części Europy było 15,3 % osób powyżej 60-tego roku życia, natomiast w roku 2075 wg szacunków Banku Światowego ? ma być aż 28,7 %).Pod koniec XX w. co piąty Europejczyk był człowiekiem starszym ,a w połowie XXI w. będzie to co trzeci. W skali Europy liczba osób w wieku 60 i więcej lat wzrośnie do 2050 r. o 42 %,najmniejszy przyrost nastąpi
w Europie Wschodniej ? 39% w Europie Południowej ? 43% w Europie Północnej ? 45% w Europie Zachodniej - 46% Znaczna liczba państw europejskich dotknięta jest zjawiskiem tzw. ?STAROŚCI DEMOGRAFICZNEJ?.
POLSKA przekroczyła PRÓG STAROŚCI DEMOGRAFICZNEJ? 1986Wówczas udział ludzi w wieku 65 lat i więcej w ogólnej strukturze społeczeństwa osiągnął ponad 8 %. Od tego czasu następuje intensywny przyrost ludzi starszych w społeczeństwie polskim, szczególnie tych po 80-tce. W roku2003 w ogólnej liczbie ludności Polski było 16,9 % ludzi, którzy ukończyli 60 lat i więcej.
Przewiduje się, że proces starzenia się społeczeństwa polskiego będzie się pogłębiać i nasili się znacznie w drugiej połowie XXI w.
W 2050 roku w Polsce udział osób w wieku 60 lat i więcej w ogólnej strukturze społeczeństwa wyniesie 35,8 %.