Wymagania dotyczące ochrony zdrowia w gminie

Wymagania dotyczące ochrony zdrowia w gminie XYZ
Kwidzyn, który jest stolicą Powiśla, znajduje się w południowo – wschodnim obszarze województwa pomorskiego. Miasto znajduje się na pograniczu Pojezierza Iławskiego oraz Doliny Dolnej Wisły nad rzeką Liwą, jaka otacza miasto od wschodu, południa oraz zachodu.
Powiat kwidzyński podzielony jest na 6 jednostek administracyjnych:
 Miasto Kwidzyn
 Gmina wiejska Kwidzyn
 Gmina wiejska Gardeja
 Gmina wiejska Sadlinki
 Gmina miejsko-wiejska XYZ
 Gmina wiejska Ryjewo.
Powiat kwidzyński zajmuje obszar 835 km2, co wyniosło 4,5% powierzchni województwa, zaś samo miasto zajmuje obszar 22 km2, czyli 2,6% powierzchni całego powiatu. Najwyższy udział w powierzchni miasta zajmują obszary zabudowane i zurbanizowane. Wynoszą one niespełna połowę powierzchni Kwidzyna. Na zwrócenie uwagi zasługuje wielkość udziałów powierzchni obszarów mieszkaniowych oraz przemysłowych. Użytki rolne to 27% powierzchni miasta, zaś grunty leśne to około 26% .
Służba zdrowia na terenie powiatu kwidzyńskiego w procesie restrukturyzacji od 2001 r. została praktycznie w całości sprywatyzowana. Placówki ochrony zdrowia działające na obszarze powiatu funkcjonują jako niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej albo samodzielne podmioty w sferze praktyk indywidualnych. Na obszarze miasta Kwidzyna własną siedzibę posiada „Zdrowie” sp. z o.o. Jest to największy podmiot oferujący usługi medyczne na terenie powiatu kwidzyńskiego. Główny udziałowiec spółki „Zdrowie” to Powiat Kwidzyński, pozostałymi akcjonariuszami są Miasto Kwidzyn, PEC sp. z o.o. w Kwidzynie, PWiK Sp. z o.o. Kwidzyn. Dnia 31.05.2013 r. EMC Instytut Medyczny S.A. mający siedzibę we Wrocławiu podpisał przedwstępną umowę nabycia 87,5% udziałów spółki „Zdrowie”. Nabycie udziałów będzie miało miejsce po 5 latach, do tego momentu wrocławska spółka będzie je dzierżawić. W strukturach NZOZ „Zdrowie” działa nowocześnie wyposażony szpital z około 160 łóżkami, w jakiego skład weszło 9 oddziałów szpitalnych:
Oddział Chirurgiczny
 Oddział Chirurgii Urazowo-Ortopedycznej
 Oddział Urologiczny
 Oddział Położniczo-Ginekologiczny
 Oddział Noworodków i Wcześniaków
 Oddział Dziecięcy
 Oddział Wewnętrzny
 Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii
 Szpitalny Oddział Ratunkowy
Szpitalny Oddział Ratunkowy (SOR), funkcjonujący od 1 stycznia 2005 r., został zorganizowany w zgodzie z ustawą o ratownictwie medycznym. Jego celem jest udzielanie kwalifikowanej pomocy medycznej w stanie zagrożenia życia, ale również prowadzenia wstępnej diagnostyki przed przyjęciem pacjenta do szpitala. SOR posiada w dyspozycji stanowiska reanimacyjno-resuscytacyjne oraz stanowiska krótkotrwałej intensywnej terapii, ma salę zabiegową i obserwacyjną, a także pełne zaplecze diagnostyczne. Szpitalny Oddział Ratunkowy poprzez odpowiednie wyposażenie, wykwalifikowaną kadrę, a także skoordynowaną współpracę z zespołami ratownictwa medycznego gwarantuje mieszkańcom powiatu niezwłoczną pomoc w stanie zagrożenia życia. Dodatkowo mieszkańcy powiatu kwidzyńskiego posiadają zagwarantowany dostęp doświadczeń medycznych finansowanych ze środków publicznych w całkowitym obszarze podstawowej opieki zdrowotnej oraz stomatologicznej, wykonywanych poprzez niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej, przychodnie medycyny rodzinnej, osobiste praktyki lekarskie, indywidualne oraz grupowe praktyki pielęgniarek oraz położnych. Ambulatoryjną opiekę specjalistyczną zabezpieczają lekarze różnorodnych specjalności, którzy świadczenia zdrowotne w takim obszarze wykonują w poradniach specjalistycznych, funkcjonujących na obszarze powiatu kwidzyńskiego .
XYZ to gmina miejsko-wiejska w województwie pomorskim, w powiecie kwidzyńskim. W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie elbląskim. W skład gminy wchodzi 20 sołectw: Antonin–Kamienna, Gdakowo, Gilwa, Gonty, Górowychy, Grodziec, Jakubowo, Julianowo, Kołodzieje, Laskowice, Obrzynowo, Pilichowo, Pólko, Raniewo, Rodowo, Stańkowo, Stary Kamień, Sypanica, Szramowo, Trumiejki, Wybudowanie. Siedziba gminy to XYZ .


Rys. 1. Położenie na mapie województwa pomorskiego
Źródło: www.XYZ.pl, dn. 02.11.2016r.
Polityka ochrony zdrowia w gminie XYZ jest istotnym wycinkiem działań politycznych wszystkich aparatów państwowych, który zazwyczaj znajduje się w ramach polityki społecznej.
Opieka zdrowotna mieszkańców była dobrowolnie przejęta poprzez władze gminy, dzięki jakim stworzone zostały warunki dużo lepsze od wcześniejszych. W 2003 r. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej udzielił w sumie 34260 porad lekarskich w poradni ogólnej oraz pediatrycznej. Gabinet rehabilitacyjny udzielił 13571 zabiegów, zaś stomatologiczny 5259 zabiegów. Poza wspomnianymi gabinetami w gminie działają poradnie neurologiczna, ortopedyczna, laryngologiczna, „K”. SPZOZ w Prabutach posiada podpisany kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia na świadczenie usług medycznych oraz pielęgniarskich w 2004 roku. Personelem medycznym są lekarze ogólni, pediatra, laryngolog, ginekolog, stomatolog. Pozostałe świadczenia oraz porady specjalistyczne oferują placówki w Grudziądzu, Kwidzynie, Elblągu. Poprzez starania gminy miejscowa służba zdrowia wzbogacona została o ultrasonograf, elektrokardiograf, urządzenia laboratoryjne, profesjonalnie wyposażony gabinet stomatologiczny, a także sprzęt ratujący życie. Gmina ma również świetnie wyposażony gabinet rehabilitacji narządów ruchu. Baza lokalowa oraz wyposażenie placówek służby zdrowia są ciągle modernizowane. Do dyspozycji mieszkańców znajduje się jedna apteka, w Prabutach .
W naszym kraju polityka ochrony zdrowia wykonywana jest przez system opieki zdrowotnej, do którego wchodzą wszyscy ubezpieczeni obywatele. Bowiem ubezpieczenie jest tam sprawą kluczową, gdyż to ono gwarantuje dostęp do bezpłatnej opieki zdrowotnej oferowanej w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia. Powracając do sprawy modelu ubezpieczeniowego, należy dodać, iż tak w rzeczywistości każda osoba ma prawo do opieki zdrowotnej. Polityka zdrowotna zakłada zwyczajnie, iż osoby zatrudnione każdego miesiąca opłacają składkę ubezpieczeniową (9% dochodu), z kolei w wypadku ludzi bezrobotnych koszt ich opieki zdrowotnej pokrywany jest przez państwo. Rzecz jasna zakres takich kosztów jest odgórnie ustalony oraz, oczywiście, chodzi jedynie o publiczną służbę zdrowia. Stanowi to rozwiązanie zasadniczo dosyć wygodne, stwarzając poczucie bezpieczeństwa. Tak zatem występujące raz na pewien czas głosy niektórych polityków na temat tego, iż publiczna służbę zdrowia należy zlikwidować bądź zwyczajnie ograniczyć dostęp do niej, wywołują zazwyczaj wielki sprzeciw społeczny oraz nie mają szans na zrealizowanie .
Co prawda polityka ochrony zdrowia w gminie XYZ nie funkcjonuje bez zarzutu, o czym świadczą chociażby kolejki do lekarzy, nie za bardzo dobre warunki w szpitalach, lecz pomimo wszystko rozwiązanie, którym jest publiczna służba zdrowia, i tak cieszy się poparciem społecznym u większej ilości obywateli. Tak, zatem zwyczajne wysiłki polityków koncentrują uwagę raczej na usprawnieniu funkcjonowania służby zdrowia zamiast na wdrożeniu w danym resorcie pewnych ogromnych zmian.
W oparciu o ogólnie przyjęte zasady polityki ochrony zdrowia zasadnicza jednostka systemu opieki zdrowotnej to lekarz medycyny rodzinnej, do którego pacjenci udają się na początku, bez względu na dolegliwości. Dopiero taki lekarz daje skierowanie do poradni specjalistycznej albo do szpitala, jeżeli jest to niezbędne. Rozwiązanie to wzbudza dużo kontrowersji oraz często staje się tematem różnorodnych dyskusji politycznych, jednakże póki co instytucja lekarza rodzinnego funkcjonuje bardzo dobrze oraz następne rządy raczej nie dążą do przemiany danego systemu. Warto ponad to dodać, iż pod względem prawno- politycznym zakład opieki zdrowotnej w gminie XYZ jest podległy jednostkom samorządu terytorialnego, które zasadniczo przesądzają o otwarciu albo zamknięciu takiego bowiem zakładu. Według założeń polityki ochrony zdrowia wykonywanej poprzez państwo, także samorząd terytorialny decyduje o przyznaniu wyznaczonych dotacji finansowych na funkcjonowanie zakładów opieki zdrowotnej.
Każdy system ochrony zdrowia to dzieło wyznaczonej polityki zdrowotnej. To polityka zdrowotna przesądza o celach oraz charakterze takiego systemu, o sprawności oraz kosztach jego działania, o jego skuteczności. Tworzy zinstytucjonalizowaną postać urzeczywistniania jednej z najistotniejszych wartości w życiu każdego obywatela, jaką jest zdrowie. W znacznym stopniu waży na jakości oraz długości naszego życia oraz naszym poczuciu bezpieczeństwa. Funkcja polityki zdrowotnej, tak w życiu całego społeczeństwa, jak także każdego z jego uczestników okazuje się zatem przeogromna. Jej efekty bowiem mogą być oraz zazwyczaj bywają zbawienne, lecz również mogą być nawet zgubne, szczególnie wtedy, kiedy polityka zdrowotna uprawiana zostaje w sposób arbitralny, arogancki, chaotyczny, czy też bezrefleksyjny. Jednakże, uprawiania polityki zdrowotnej ominąć się nie da, gdyż nawet świadome jej zaniechanie, jest również metodą jej uprawiania .
Systemy opieki zdrowotnej w gminie XYZ powinny zagwarantować trudną do pozyskania równowagę, po pierwsze pomiędzy wzrastającym zapotrzebowaniem na usługi zdrowotne i ich ograniczoną podażą; zaś po drugie, pomiędzy potrzeba zaspokojenia potrzeb ludzi na poziomie lokalnym i gotowością do podejmowania działań także w przypadku znacznych sytuacji kryzysowych związanych ze zdrowiem publicznym. Żeby w odpowiedni sposób stawić czoła takim wyzwaniom, systemy opieki zdrowotnej powinny dysponować wystarczającą ilością najwyżej wykwalifikowanych pracowników, pracujących sprawnie oraz skutecznie, gdyż usługi zdrowotne wymagają ogromnego nakładu pracy.
Służba zdrowia jest jednym z największych sektorów gospodarki Unii, dając zatrudnienie 1/10 pracowników w Unii, a blisko 70% budżetów służby zdrowia przeznaczone zostaje na wynagrodzenia oraz inne płatności wiążące się wprost z zatrudnieniem pracowników służby zdrowia . Jako, iż personel w gminie XYZ przybliża się do wieku emerytalnego, niezbędna będzie odpowiednia ilość nowych pracowników, żeby zastąpić tych odchodzących. Ilość kobiet pośród pracowników służby zdrowia od dawna jest wysoka oraz wciąż się zwiększa. W sumie kobiety stanowią około 3/4 pracowników służby zdrowia w Unii, zaś w niektórych krajach członkowskich stanowią one aktualnie ponad 50% studentów, którzy rozpoczynają studia medyczne. Z tego powodu upowszechnianie działań dla równości płci w sferze zasobów ludzkich jest wyjątkowo istotne. Projekt działań dla równości kobiet oraz mężczyzn 2006-20109 określa mnóstwo działań polegających na osiąganiu takiej samej niezależności ekonomicznej, a także takiego samego zaangażowania podczas podejmowania decyzji pośród kobiet oraz mężczyzn, a także proponuje działania ukierunkowane na zagwarantowanie pogodzenia życia zawodowego, rodzinnego oraz prywatnego.
Klucz do utrzymania odpowiedniej liczby personelu służby zdrowia w obliczu przybliżającego się wieku przechodzenia na emeryturę z pokolenia wyżu demograficznego stanowi kształcenie, zatrzymywanie oraz zatrudnienie młodych pracowników z jednoczesnym inwestowaniem w starszych pracowników. Niedobór pracowników w służbie zdrowia stanowi zjawisko globalne, ale problem taki jest najbardziej dotkliwy na terenach Afryki subsaharyjskiej, w której to niedobór spowodował sytuację kryzysową .
Obraz placówki ochrony zdrowia w gminie XYZ utworzony w oczach pacjenta to sprawa subiektywna, gdyż powstaje w efekcie kontaktu pacjentów z personelem, wiadomościami, a także ofertą bądź jest rezultatem świadomego działania instytucji, która wykorzystuje różne instrumenty, które kreują w świadomości odbiorców dobry wizerunek. Kreowanie wizerunku musi być precyzyjnie zaplanowane oraz profesjonalnie zarządzane, a także odbywać się po szczegółowej analizie sytuacji rynkowej. Kreowanie wizerunku placówki ochrony zdrowia ma na celu wywoływać zamierzone reakcje pośród adresatów. Wykorzystując kryterium „lokalizacji”, adresatów dzieli się na dwie grupy – wewnętrznych oraz zewnętrznych, a to natomiast umożliwia rozróżnienie wizerunku wewnętrznego oraz zewnętrznego, pomiędzy którymi występuje sprzężenie zwrotne – wizerunek wewnętrzny wpływa na zewnętrzny oraz odwrotnie. Jeżeli nie ma zgodności pomiędzy ich komponentami, efekt wpływów może okazać się daleki od oczekiwanego. Cel procesu kształtowania wizerunku to wywołanie wśród pacjentów związków uczuciowych z placówką ochrony zdrowia. Kreowanie klienteli przeprowadzane jest dwutorowo. W sytuacji „dotychczasowych” pacjentów cel stanowi ich utrzymanie, powodowanie, żeby kupowali usługi medyczne częściej, nie korzystali z usług medycznych u konkurencji oraz utrwalali w swej świadomości przekonanie na temat słuszności dokonanego wyboru. W sytuacji nowych pacjentów cel stanowi przekonanie ich do skorzystania z propozycji po raz pierwszy .
Problem stanu zdrowia ludności w gminie XYZ wywołuje potrzebę określenia rodzaju potrzeb zdrowotnych, gdyż są one decydującym elementem polityki ochrony zdrowia. Można wyróżnić trzy typy potrzeb zdrowotnych. Pierwszą kategorią są potrzeby wiążące się z utrzymaniem oraz wzmacnianiem zdrowia. Wchodzą do niej:
 działania zapobiegawcze,
 działania, jakie przeciwdziałają zachorowalności (szczepienia ochronne, a także okresowe badania lekarskie),
 potrzeby w dziedzinie wiedzy zdrowotnej,
 kształtowanie potrzebnych postaw zdrowotnych.
Następna kategoria związana jest z potrzebami, jakie zawierają warunki zdrowotne. Zalicza się tam potrzeby wiążące się z warunkami bytu, a także standardem życia ludności, z jakich znacząca część znajduje się poza oddziaływaniem polityki ochrony zdrowia. Są to sprawy szczegółowe polityki społecznej, jak na przykład:
 polityka mieszkaniowa,
 płac,
 zatrudnienia społecznego.
Potrzebami wiążącymi się z przywracaniem zdrowia są:
 potrzeby w dziedzinie leczenia chorób,
 rehabilitacja lecznicza,
 rehabilitacja zawodowa.
 rehabilitacja społeczna.
Powszechne zabezpieczenie zdrowotne jest jedną z najistotniejszych potrzeb społeczeństwa w gminie XYZ, jest jednym z pierwszych funkcji instytucji każdego państwa, jednym z najważniejszych kryteriów oceny stopnia rozwoju cywilizacyjnego każdego państwa. Od wielu lat sektor taki podlega w naszym kraju przemianom, jakie nie zapewniają oczekiwanego rozwoju. Jego stan w połowie 2004 roku, a także bieżące uwarunkowania społeczne, polityczne, legislacyjne oraz ekonomiczne eliminują możliwość przeprowadzenia w danej dziedzinie w przeciągu półrocza racjonalnej, kompleksowej reformy, a z pewnością już reformy na miarę wymagań. Od lat otóż polską politykę zdrowotną nękają tak liczne jej wady genetyczne, jak także przeróżne chroniczne oraz sezonowe choroby oraz niedomagania. Sytuacja polskiego sytemu ochrony zdrowia latem w 2004 roku przesądziła o kierunkach priorytetowych działań badawczych oraz pierwszych przedsięwzięciach nowo utworzonych jednostek organizacyjnych.
W sytuacji, kiedy cel stanowi już nie jedynie systemowe racjonalizowanie systemu, jak działania dotyczące jego przetrwania, nasz wkład w dzieło ratunku systemu ochrony zdrowia w naszym kraju sprowadzamy głównie do szczegółowego zdiagnozowania oraz opracowania rozwiązań czterech - w naszym przekonaniu najważniejszych - problemów warunkujących skuteczność funkcjonowania danego systemu:
 koszyk świadczeń medycznych, co się w nim znajduje, sposób konstruowania oraz wdrażania w system;
 komplementarne, ponadstandardowe zdrowotne ubezpieczenia komercyjne;
 status formalno-prawny, sposób działania oraz finansowania najistotniejszego ogniwa w systemie, jaki stanowi świadczeniodawca;
 racjonalne gospodarowanie lekarstwami, które stanowią jeden z najistotniejszych instrumentów systemu ochrony zdrowia, lecz także są najszybciej wzrastającym jego finansowym ciężarem.
Zasadnicza Opieka Zdrowotna w gminie XYZ, jako część systemu ochrony zdrowia, gwarantuje zdrowym oraz chorym świadczenia w miejscach zamieszkania a także środowisku nauczania oraz wychowania, w warunkach ambulatoryjnych lub domowych. Świadczenia w Podstawowej Opiece Zdrowotnej ukierunkowane są na promocje oraz profilaktykę zdrowotną, zapobieganie, diagnostykę schorzeń, leczenie, zapobieganie bądź ograniczanie niepełnosprawności, usprawnianie a także pielęgnację oraz edukację zdrowotną. Świadczenia realizuje się poprzez: lekarza POZ (lekarza rodzinnego), pielęgniarkę środowiskową/rodzinną, położną środowiskową/rodzinną oraz pielęgniarkę w środowisku nauczania oraz wychowania, (higienistkę szkolną). Świadczenia takie realizowane są w oparciu o kompetencje wyznaczone oddzielnie dla konkretnych grup zawodowych. Obszar kompetencji lekarza, pielęgniarki oraz położnej musi być dostępny do wglądu dla ubezpieczonych w ach realizowania świadczeń. Pacjent ubezpieczony musi wybrać lekarza (lekarza rodzinnego), pielęgniarkę środowiskowo-rodzinną oraz położną środowiskowo-rodzinną przez złożenie deklaracji wyboru.
Zespoły jednostek chorobowych, poziom niepełnosprawności a także wielkość udziału własnego osoby ubezpieczonej w kosztach przejazdu środkami transportu sanitarnego zostały określone w odniesieniu do osób ubezpieczonych, które:
 nie wymagają potrzeby rozpoczęcia natychmiastowego leczenia w zakładzie podstawowej opieki zdrowotnej bądź potrzeby konsultacji leczenia;
 nie mają dysfunkcji narządów ruchu które uniemożliwiają korzystania ze środków transportu publicznego celem przejazdu na leczenie do najbliżej znajdującego się zakładu opieki zdrowotnej jaki udziela świadczeń w odpowiednim zakresie a także z powrotem.
Pacjent w gminie XYZ posiada prawo do skorzystania z rzetelnej, opierającej się na kryteriach medycznych listy osób oczekujących – w przypadku zminimalizowanej dostępności do świadczeń zdrowotnych. Pacjent ma prawo do żądania drugiej opinii. Pacjent posiada prawo do świadczeń zdrowotnych jakie udzielane są z należytą starannością, i które odpowiadają wymaganiom bieżącej wiedzy medycznej. W przypadku wątpliwości pacjent posiada prawo żądać, żeby lekarz zasięgnął opinii kolejnego lekarza bądź zwołał konsylium lekarskie, zaś pielęgniarka (bądź położna) zasięgnęła opinii drugiej pielęgniarki (położnej). Żądanie, a także ewentualne odmówione zostaje odnotowane w dokumentacji medycznej .
Potrzeba skorzystania z opieki w gminie XYZ nie musi być powodem ubóstwa ani uzależnienia finansowego. Jednak nie za każdym razem do praw uniwersalnych zagwarantowany jest powszechny dostęp, zaś nierówności oraz przeszkody wciąż istnieją. Istnieje powszechna zgodność poglądów dotyczących tego, iż dostępność do opieki zdrowotnej nie może być ograniczana możliwościami płatniczymi konkretnych pacjentów ani uzależniona od ich dochodów bądź statusu materialnego.
Reasumując, struktura oraz działanie systemu opieki zdrowotnej w gminie XYZ są wyznaczone kilkoma aktami prawnymi, między innymi ustawami jakie regulują zawody medyczne, ustawą dotyczącą Państwowego Ratownictwa Medycznego, ustawą o służbie medycyny pracy, ustawą dotyczącą praw pacjenta oraz Rzecznik Praw Pacjenta, prawem farmaceutycznym, ustawą dotyczącą chorób zakaźnych oraz zakażeniach, ustawą dotyczącą publicznej służby krwi, ustawą dotyczącą ochrony zdrowia psychicznego, ale i również ustawami związanymi z trzema szczeblami samorządu terytorialnego, prawem zamówień publicznych bądź też ustawą dotyczącą finansów publicznych. Lecz dwie najistotniejsze ustawy to: ustawa dotycząca świadczeń opieki zdrowotnej jakie są finansowane ze środków publicznych oraz ustawa dotycząca zakładów opieki zdrowotnej. Są one podstawą działania systemu wyznaczając tak warunki, zakres, zasady oraz tryb finansowania świadczeń w opiece zdrowotnej ze środków publicznych, przepisy powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, jak również pracę Narodowego Funduszu Zdrowia (płatnika) a także zakładów opieki zdrowotnej (najważniejszego dostawcy świadczeń).

Bibliografia
• Dubois C., Mc Kee M., Nolte E., Human Resources for Health in Europe, Open University Press, Anglia 2006.
• Firlit-Fesnak G, Szylko-Skoczny M. (red.), Polityka społeczna, PWN, Warszawa 2007
• Frąckiewicz L. (red.), Zdrowie i jego ochrona, Śląski Instytut Naukowy, Katowice 2001
• Grzegorczyk F., Ustawa o działalności leczniczej. Komentarz, LexisNexis, Warszawa 2012
• Karpowicz E., Modele polityki społecznej. Kierunki zmian polityki społecznej w Polsce. W: Informacja BSiE nr 1249, Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2009
• Podolski K., Turnowiecki W., Polityka społeczna, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańska 2012
• Włodarczyk C., Polityka zdrowotna w społeczeństwie demokratycznym, Vesalius, Łódź 2004