Ogólne zagadnienia z prawa
1. PRAWO
PRAWO ? zespół norm(regulujących stosunki społeczne) ustanowionych przez państwo. może być
prawo naturalne (zespół zasad mających kierować światem przyrody i życiem człowieka, prawo obowiązujące niezależnie od woli człowieka ).
2..NORMA PRAWNA
Norma prawna-to wynikająca z przepisów reguła postępowania, wydana lub usankcjonowana przez państwo, zagwarantowana przymusem państwowym.
Norma dzieli się na trzy części:
1.Hipoteza-określa rodzaj sytuacji w przypadku której zaistnienia norma znajdzie zastosowanie
2.Dyspozycja-wskazuje obowiązujący w danej sytuacji sposób zachowania,tzn.że precyzuje co jest zabronione, a co należy zrobić
3.Sankcja-inforuje nas jakie skutki wywoła niezastosowanie się do dyspozycji normy.Należy zwrócić uwagę na to że nie każda sankcja jest karą.Sankcja może też powodować nieważność danej czynności.
3. UKŁAD (GAŁĘZIE) PRAWA
Gałęzie prawa:
? prawo państwowe (konstytucyjne),
? prawo cywilne,
? prawo rodzinne,
? prawo pracy,
? prawo administracyjne,
? prawo finansowe,
? prawo gospodarcze,
? prawo karne,
? prawo procesowe
((((((((((((((((1) Prawo państwowe (konstytucyjne)- podstawowym jego źródłem jest ustawa zasadnicza, czyli Konstytucja, oraz inne akty prawne z nią związane, np. ordynacje wyborcze do Sejmu i Senatu. Prawo to reguluje działania najważniejszych instytucji wymienionych w Konstytucji oraz podstawowe prawa i obowiązki obywateli.
2) Prawo cywilne - wprowadza ład w stosunki majątkowe między podmiotami prawa oraz w niektóre sprawy niemajątkowe, jak np. prawo do nazwiska, ochrony czci, praw autorskich i związane z nimi roszczenia majątkowe.
3) Prawo rodzinne - normuje stosunki osobiste i majątkowe między małżonkami, stosunki między rodzicami i dziećmi oraz wynikające z przysposobienia, opieki i kurateli.
4) Prawo pracy - zawiera normy prawne regulujące stosunki pracy i płacy. W jego zakresie znajdują się także zagadnienia dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy.
5) Prawo administracyjne - stanowi zbiór norm prawnych regulujących stosunki społeczne powstałe w wyniku działalności organów administracji publicznej.
6) Prawo finansowe - jest zbiorem norm dotyczących finansów publicznych i zajmujących się nimi instytucji. Dotyczy ono budżetów, podatków i opłat, działalności banków, zakładów ubezpieczeń i innych instytucji finansowych.
7) Prawo gospodarcze - stanowi swego rodzaju ujęcie w odrębną całość zagadnień z dziedziny prawa cywilnego, administracyjnego i finansowego. Przedmiotem jego regulacji są przedsiębiorcy, ich działalność oraz środki służące realizacji tej działalności, jak umowy, weksle, czeki, akcje, obligacje, itp.
8) Prawo karne - jest zbiorem norm określających, co w świetle prawa jest przestępstwem i jaka kara grozi za jego popełnienie. Z prawem tym łączy się problematyka wykroczeń (ujęta w odrębnym kodeksie) oraz prawo karne wykonawcze.
9) Prawo procesowe - ( cywilne, karne ) - stanowi zespół norm regulujących postępowanie przed sądami w sprawach cywilnych i karnych. Odmiennym systemem regulującym tok postępowania przed organami administracji publicznej są normy zawarte w kodeksie postępowania administracyjnego. Z prawem procesowym łączy się zbiór przepisów dotyczących organów ochrony prawnej, sądownictwa, prokuratury, adwokatów, radców prawnych, notariuszy oraz organów wykonawczych sądownictwa i organów ścigania.
Gałęzie prawa wymienione w punktach 1-8 są dziedzinami prawa materialnego . Oznacza to, że określają obowiązki i prawa oraz regulują zachowania ludzi i różnych instytucji w społeczeństwie. Normy prawne, określające organizację i strukturę organów wymiaru sprawiedliwości i administracji oraz tryb postępowania przed nimi, kompetencje co do rodzaju miejsca postępowania (własność rzeczową i miejscową ), procedury postępowania , pisma procesowe, wnioski, dowody, środki odwoławcze itp. są normami prawa procesowego, określanego mianem prawa formalnego .
Prawo materialne formalne
-państwowe - procesowe
-cywilne
-rodzinne
-pracy
-administracyjne
-finansowe
-gospodarcze
-karne))))))))))))))))
4. PRAWA OBYWATELSKIE
- wolność i prawo osobiste
-wolności i prawo polityczne
-wolności i prawo ekonomiczne, socjalne i kulturalne
-prawo do życia w każdym jego stadium
-ochrona życia prywatnego
-nietykalność osobista
-wolność osobista
-wolność słowa
-ochrona danych
-równouprawnienie (kobiet, mężczyzn)
-prawo do decydowania życia osobistego
-prawo postępu
-prawo do służby politycznej
-zrzeszenia się
- p. do informacji publicznej
-p. do głosowania w referendum
- p. do składania petycji ,wniosków, skarg
-p. własności i dziedziczenia
-p. do nauki
-p. ochrony zdrowia
-p. do ochrony pracy
5. ZASADY RP
- zasada równości
-wolność słowa
-wolność wyznania
-zasada suwerenności narodu
- niepodległość i suwerenność państwa
-zasada legalizmu
-zasada społecznej gospodarki rynkowej
-zasada przyrodzonej godności człowieka
-zasada trójpodziału władzy
6. OBOWIĄZKI OBYWATELA
-przestrzegania prawa
-wierności
-dbałości o stan środowiska
-ochrony ojczyzny
-ponoszenia świadczeń i ciężarów publicznych
7. ŹRÓDŁA PRAWA
- konstytucja
- ustawy
- ratyfikowane umowy miedzynar.
- rozporządzenia
- akty prawa miejscowego
8. DZIAŁY PRAWA CYWILNEGO
Działami prawa cywilnego są:
1) część ogólna;
2) prawo rzeczowe;
3) prawo zobowiązaniowe;
4) prawo spadkowe;
5) Prawo autorskie i wynalazcze.
6) prawo rodzinne
9.SPRAWA CYWILNA
Sprawa Cywilna dotyczy z reguły dóbr majątkowych, często też praw rodzinnych, pracowniczych i in. Najczęściej występuje w postaci sporu między dwiema osobami o określone dobra i toczy się w trybie procesu cywilnego. Proces kończy się wyrokiem zasądzającym żądane świadczenie lub oddalającym. Są także sprawy cywilne nieprocesowe, w których nie ma sporu, np. o uznanie osoby za zmarłą o stwierdzenie nabycia praw do spadku i inne.
10. DZIAŁY PRAWA CYWILNEGO
Działami prawa cywilnego są:
1) część ogólna;
2) prawo rzeczowe;
3) prawo zobowiązaniowe;
4) prawo spadkowe;
5) Prawo autorskie i wynalazcze.
11. ŹRÓDŁA PRAWA
Podstawowym źródłem prawa cywilnego jest Kodeks cywilny - ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - obowiązujący od 1 stycznia 1965 r. CYWILNEGO
-ust. Z dnia 8. Lipca 1982 r. ? o księgach wieczystych i hipotezie
-21.czerwiec. 2001r. - o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowych zasobie gminy, o zmianie kodeksu cywilnego
- 27. Lipiec. 2002r. ? o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej
12. ZDOLNOŚĆ PRAWNA
Zdolność prawna przysługuje każdemu w takim samym stopniu ? jest to zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków.
14. ZOLNOŚĆ DO CZYN NOŚCI PRAWNYCH
Zdolność do czynności prawnych jest to zdolność do nabywania praw i zaciągania zobowiązań we własnym imieniu i na własny rachunek. Zależy ona od wieku, małżeństwa i ubezwłasnowolnienia.
1. pełną zdolność do czynności prawnych posiadają osoby pełnoletnie, nie ubezwłasnowolnione całkowicie lub częściowo oraz małoletnia osoba przez fakt zawarcia małżeństwa (dot. kobiet od 16 roku życia),
2. ograniczoną zdolność do czynności prawnych mają osoby pomiędzy 13 a 18 rokiem życia oraz osoby pełnoletnie ubezwłasnowolnione częściowo,
3. nie mają zdolności do czynności prawnych małoletni do 13 roku życia oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie.
15. OSOBA FIZYCZNA
Osobą fizyczną jest każdy człowiek. Pozostaje nią od urodzenia aż do śmierci Każdy człowiek jako osoba posiada zdolność prawną czyli zdolność Do posiadania określonych Praw i obowiązków w zakresie Prawa cywilnego.
16.OSOBA PRAWNA
Są to jednostki organizacyjne posiadające osobowość prawna np. Skarb państwa, spółki z o.o. spółki akcyjne, fundacje, kościoły, stowarzyszenia, związki zawodowe itp.) Osobowość prawną można nabyć z chwilą zarejestrowania we właściwym rejestrze sądowym.
17. KONSUMENT
18. PRZEDSIĘBIORCA
19.OŚWIADCZENIE WOLI
Oświadczenie woli nazywamy uzewnętrzniony przejaw woli wywołania określonych skutków prawnych.
20.WADY OŚWIADCZONEJ WOLI
Wada oświadczenia woli (prawo cywilne) ? szczególne stany faktyczne, wskazane przez ustawodawcę, które uzasadniają pozbawienie aktu prawnego jakim jest oświadczenie woli skuteczności prawnej. Wada oświadczenia woli może powodować: 1.bezwzględną nieważność, co oznacza, że czynność prawna zawierająca wadliwe oświadczenie woli, od momentu jej dokonania nie wywołuje żadnych skutków prawnych i nie ma możliwości jej konwalidacji - przywrócenia ważności; 2.wzruszalność czynności prawnej (nieważność względną), co oznacza, że czynność jest ważna i wywołuje skutki, jednakże może zostać wzruszona prze osobę wskazaną przez ustawodawcę i w czasie przez niego wskazanym. W razie jeśli nie zostanie wzruszona w odpowiednim czasie następuje jej konwalidacja, czynność staje się ważna w sposób niewzruszalna. Wadami oświadczeń woli w prawie polskim są:1.brak świadomości i swobody (co oznacza, że osoba oświadczająca swoją wolę nie znajduje się w normalnym stanie psychicznym i fizycznym) 2.pozorność (złożenie oświadczenia woli pozornego, które nie ma wywołać skutków prawnych lub zrobione jest dla żartu) 3.błąd (mylne wyobrażenie u osoby oświadczającej swoją wolę o rzeczywistym stanie rzeczy) 4.groźba (wymuszenie oświadczenia woli i stanowi jego wadę jeśli jest poważne i bezprawne)
21.PRZEDSTAWICILESTWO
Przedstawicielstwo jest to reprezentowanie przez osobę zwaną przedstawicielem (pełnomocnikiem, prokurentem) innej osoby (reprezentowanego, mocodawcy) przy dokonywaniu czynności prawnych.
Wyróżnia się dwa rodzaje przedstawicielstwa:
1. Przedstawicielstwo ustawowe - dokonywane przez przedstawiciela czynności prawnych w czyimś imieniu wynikające z obowiązujących ustaw (np. przedstawicielem ustawowym małoletnich dzieci są z mocy ustawy ich rodzice),
2. Pełnomocnictwo - prawo przedstawiciela do dokonywania czynności prawnych w cudzym imieniu opiera się na woli osoby reprezentowanej (mocodawcy)
22. PRAWO WŁASNOŚCI
Własność jest kategorią zarówno ekonomiczną, jak i prawną. W sensie ekonomicznym własność określana jest jako stosunek do dóbr materialnych, obejmujący wszelkie formy przynależności tych dóbr do poszczególnych osób. Prawo własności stanowi formę takiej przynależności uregulowaną przez prawo.
23.WSPÓWŁASNOŚĆ
24.ZASIEDZENIE
25. OGRANICZONE PRAWA RZECZOWE
Treść ograniczonego prawa rzeczowego polega na określonym uprawnieniu do rzeczy cudzej. Ograniczone prawa rzeczowe są prawami bezwzględnymi, toteż podmiot ograniczonego prawa rzeczowego w wypadkach naruszenia jego prawa ma roszczenie nie tylko przeciwko właścicielowi rzeczy, lecz przeciwko każdemu, kto naruszył przysługujące mu prawo.
Ograniczone prawa rzeczowe są ustanawiane w drodze umowy zawartej między właścicielem rzeczy a nabywcą ograniczonego prawa rzeczowego na tej rzeczy. Do
ustanowienia praw rzeczowych stosuje się, w myśl kodeksu cywilnego, odpowiednie
przepisy o przeniesieniu własności. Oświadczenia właściciela nieruchomości o ustanowieniu ograniczonego prawa rzeczowego powinno być dokonane w formie aktu notarialnego. Ograniczone prawa rzeczowe na tej samej rzeczy mogą pozostawać w kolizji między sobą. Tak np. na nieruchomości może być ustanowiona służebność, a po jakimś czasie użytkowanie na rzecz innej osoby. Uprawnienia z tytułu służebności znajdują się w kolizji z uprawnieniami z tytułu użytkowania (kolizja powstaje w wypadku, gdy jedna nieruchomość jest obciążona kilkoma hipotekami). Użytkowanie może być ustanawiane na rzeczach ruchomych i nieruchomych: zastaw tylko na rzeczach
ruchomych, a pozostałe na nieruchomych.
Ograniczonymi prawami rzeczowymi są:
? użytkowanie
? służebność
? zastaw
? hipoteka
? spółdzielcze prawo do lokalu, domów jednorodzinnych i lokali mieszkalnych budowanych w celu przeniesienia ich własności na rzecz członków
26. POJĘCIA
1.Dłuznik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią oraz w sposób odpowiadający celowi społeczno gospodarczemu, zasadom współżycia społecznego i ustalonym zwyczajom.
2. Spadek to ogół majątkowych praw i obowiązków zmarłego w chwili śmierci.
3. Spadkodawca to zmarły, którego śmierć zapoczątkowuje proces dziedziczenia. Może być tylko osobom fizyczną.
4.Spadkobierca to osoba, która dziedziczy lub mogłaby dziedziczyć po zmarłym, może być osobom fizyczną lub prawną.
5.Dziedziczenie jest podstawowym mechanizmem przenoszenia prawa własności majątku spadkowego. W jego wyniku spadkobierca z mocy prawa nabywa całość lub część spadku.