Unia Europejska i NATO
Integracja:
-ekonomiczna- usuwanie ograniczen w handlu miedzy panstwami,swoboda przepływu towarów, usług, kapitału.
*strefa wolnego handlu- znoszenie cła i ograniczen ilościowych
*unia celna-wspólna taryfa celna
*wspólny rynek-swoboda w przepływie usług, kapitału, siły roboczej
*unia gosp.
*pełna integracja gosp
-polityczna- tworzenie instytucjonalnych mechanizmów i procedór podejmowania decyzji
integracja w Europie zapoczatkowana w 1950- Robert schuman przedstawia projekt Joanna Moneta utworzenia wspólnoty interesów Francji i Niemiec, dzieki powierzeniu zarzadzaniem rynkiem węgla i stali niezależnej instytucji.
1951- E współnota wegla i stali
1958- Europejska Wspólnota Gosp
1967- uzywanie nazwy wspólnota E
1968 – unia centralna
1970-wprowadznbie wspólnej polityki gosp wobec krajów trzecich
1979- wprowadzenie euro
1985- prozumienie w Schengen- znoszenie kontroli na granicach
1987- Jednolity akt e: wolny przepływ towarów, osób, kapitału
1992- Traktat o Unii E w Maastrich: traktat o unii politycznej i o unii gosp-walutowej, utworzenie E Banku Centralnego
1997-traktat amsterdamski, nowelizacja rpawa Unii
2001- traktat nicjeski2004- wprowadzenie konstytucji dla e, polska do unii
współpraca w unii: (I)polityka ekonomiczna, (II)zagraniczna, bezpieczeństwa, (III)spraw wewnterznych i sprawiedliwości
Organy Wspólnoty Europejskiej:
-Rada Europejska- naczelny organ decyzyjny, głowne kierunki polityki unii
-Parlament E. – 5 lat kadencji, pogrupowani wg orientacji politycznych: współtworzenie prawa, kontrola budżetu i Komisji E
-Rada UE – jedno panstwo kieruja nią pół roku, wszystkimi sprawami, wyznaczaja cele pol, ustawodawstwo unii, koordynuja polityke róznych panstw i rozstrzygaja spory,
-Komisja E. –siedziba w Brukseli, skład: 30 komisarzy- na 5 lat, odpowiedziali za poszczególnne dziedziny działania Unii. Niezależni od rzadów
-Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot E.
-Trybunał Obrachunkowy- skład: 15 członków na 6 lat, kontrola sposobów zarzadzania finansami.
Organizacje pomocnicze wspólnoty:
-Komitet regionów
-komitet ekon-społ
Wymagania dla panstw kandydujących:
-stabilność instytucji gwarantujących demokracje
-funkcjonowanie gospodarki rynkowej
- zdolność do sprostania warunkom konkurencji siłom rynkowym Unii
-zdolność przyjecia wszystkich zobowiązań
Członkiem Rady E może być panstwo które ma:
-stabilną demokracje
-podpisało E konwencje praw człowieka
-konwencje ramowa o ochronie mniejszości narodowych
Organy rady E:
-Komitet Ministrów- ministrowie spr zagranicznych
-Zgromadzenie Parlamentarne- przedstawiciele parlamentów past (np. Polska-12)
-Kongres Władz Lokalnych i Regionalnych – Izba Władz Lokalnych i izba Regionów.
-E trybunał Praw Człowieka- Sztrasburg, każdy może skałdac skragi.
KBWE ( Konferencja Bezp i wspó w E) – pierwotnie nawiązanie współpracy pomiedzy blokami socjalistycznymi (ZSRR) i E Zach. Z USA i Kanada. Akt Koncowy KBWE miał trzy koszyki;
- I- suwerenność, pokojowe rozwiązywanie spraw, nienaruszalność granic, poszanowanie praw człowieka, współpracy
-II dziedzina gosp, nauki, tach, turystyki,
-III ochrona praw człowieka i dziedzina humanitarna, swoboda podróżowania,
1990- spotkanie paryskie- obalenie komunizmu, koniec podziału Wsch-Zach. Dokumenty:
-Paryska Karta Nowej E- nowy charakter działania KBWE
-traktat o ograniczeniu zbrojen konwencjonalnych w E- pułap sił zbrojnych
1994 KBWE -> OBWE ( organizacja bezpieczeństwa i współpracy w E)
NATO
-powstało jako opozycja wchodu, traktat północnoatlantycki, IV 1949
-zasada solidarności wobec napaści
-zasada użycia sił zbrojnej w obronie napadniecietego
-zasada zgodności reakcji
*polityczna- reprezentacja narodowa państw członkowskich, instytucje miedzynarodowe
*wojskowa- połączenie sił zbrojnych
Polska rozpoczęła przystapienie do NATO w 1989 roku
1994- przystapiła do,,partnerstwa pokoju”
12 III 1999- Polska do NATO
Grupa wyszehradzka- Polska, Czechy, Słowacje, Węgry, p[przyspieszenie integracji ze wspólnotami E i NATO
Środkowoeuropejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu- porozumienie o współpracy gosp. Uzupełnienie grupy wyszehradzkiej, mogą należeć panstwa które maja:
-dwustronne umowy o wolnym handlu
-członkowstwo w Swiatowej Org Handlu
-stowarzyszenie z UE
Inicjatywa Środkowoeuropejska- 1989, udział w tworzeniu bezpoieczenstwa, i stabilizacji, popieranie rozwoju gosp.
Rada Państwa Morza Bałtyckiego- 1992, ochrona środowiska naturalnego, kultura, edukacja, transport, łaczność
Trójkąt Weimarski- Paryż-Berli-Warszawa, dialog dyplomatyczny, konsultacje, wymiana poglądów.
ONZ- Deklaracja Narodów zjednoczonych (1945) – siedziby: NY i Genewa
Karta Atlantycka, obrona pokoju i bezp., uznanie prawa wszystkich narodów do suwerenności, wyrzekniecie się przemocy w stosunkach miedzynarod. Zasady:
-utrzymywanie pokoju i bezp
-rozwijanie przyjaznych stosunków
-rozwiazywanie
-stanowienie ośrodka harmonizowania działalności międzynarodowej
Zasady obowiązujące panstwa:
-suwerenność
-wykonywanie zobowiązań
-załatwianie sporów miedzynarodowych środkami pokojowymi
-powstrzymywanie się od prosby uzycia siły
-okazywanie wszelkiej pomocy ONZ
-wpływanie na państwa , które nie są członkami, aby postepowały zgodnie z jej zasadami
-nieintegrowanie ONZ w sprawy, które należa do wewnętrznej kompetencji państw
Organy ONZ:
-zgromadzenie ogólne- organ plenarny, kazde panstwo ma 1 głos, co roku w 3 wtorek wrzesnia, decyzje o przyjeciu nowych członków, wylucznieu z ONZ, wybiera członków Rady Gosp-Społ, niestałych członków rady Bezpieczenistwa, sędziów Miedzynarod. Trybunału Spraw.
-Rada Bezpiecz. – centrum strategiczno-zarzadzające, zalezy od niej utrzymanie pokoju i bezpieczeństwo na swiecie. 5 stałych członków (USA, Chiny, Rosja itp.) oraz 10 niestałych (2 lata).
-Rada Społ-Gosp- 54 członków (3 lata), rozwoju międzynarodowej wpsółpracy gospodarczej, społecznej, kulturowej, oświaty, ochrony zdrowia, przestrzegania praw człowieka.
-Rada Powiernicza- 5 członków stałych Rady Bezpiecz. Nadzorowanie administracji sprawowej, przez poszczególne panstwa na terytoriach powierniczych ONZ.
-Miedzynarodowy Trybunał Spr.- siedziba w Hadze, 15 sędziów niezlaeznych od swoich panstw na 9 lat, rozstrzyga spory miedzy panstwami, Ne ma możliwości egzekwowania swoich orzeczen
-sekretariat- funkcjia admi.-tech. Kieruje nim sekretarz generalny(na 5 lat przez Zgromadzenie Ogólne), dobór pracowników ONZ,
-Miedzynarodowy Trybunał Karny (1998) – sadzenie jednostek za najcieńsze zbrodnietakie jak zbrodnie wojenne, przeciwko ludności, będą prowadziły działalność gdy day w danym panstwie Ebra ku temu niechętne lub nie będą miały możliwości.