Ogólna charakterystyka prawa administracyjnego
Pojęcie prawa jest prawie tak stare jak ludzkość. Prawo administracyjne nie jest w tej kwestii wyjątkiem. Historia ludzkości, jej rozwoju, łączy się ze sprawnym funkcjonowaniem organizmów państwowych. Tutaj właśnie możemy rozpocząć dyskusję na temat administracji. Państwo bez administracji nie istnieje. Początkowo władcy ściągali tylko należne im podatki co nie wymagało rozbudowanej struktury administracyjnej, system udoskonalili Rzymianie.
To co my dzisiaj nazywamy administracją narodziło się w epoce oświecenia. Po raz pierwszy za prawo uznano to co pochodziło od przedstawicieli narodu, a nie z ust czy kancelarii panującego. Od tegoż momentu obserwujemy bardzo szybki rozwój prawa, jego ciągłą ewolucję „ Zmieniają się cele administracji jej zadania, formy i metody działania struktury organizacyjne, zasięg regulacji prawem, ludzie, a nawet nazwy. Nie ma tu nic trwałego z wyjątkiem niej samej (administracji).” .
Warto by zatem podać definicję prawa administracyjnego. Jest to tak szerokie pojęcie, że ludzkość na przestrzeni trzech wieków funkcjonowania nowożytnej administracji państwowej wypracowała wiele jej definicji. Postaram się przytoczyć najpopularniejsze z nich.
Jan Boć w swym podręczniku pisze: „ Prawo administracyjne jest to zespół norm regulujący działalność administracyjną (administrację w sensie przedmiotowym), lub prościej i szerzej: prawo administracyjne jest to prawo, które normuje administrację publiczną.”
Bardzo podobną, ale już bardziej precyzyjną definicję podaje inne źródło, mianowicie: „W znaczeniu szerokim przez prawo administracyjne rozumie się normy prawne regulujące organizację i zachowanie się administracji państwowej jako części aparatu państwowego, a także zachowanie się osób fizycznych i innych podmiotów, w zakresie nie unormowanym przez przepisy należące do innych gałęzi prawa. Prawo administracyjne w tym znaczeniu składa się z co najmniej trzech części: prawa o ustroju administracji państwowej, prawa materialnego i prawa proceduralnego.”
Prawo o ustroju administracji państwowej reguluje zasady funkcjonowania oraz organizację aparatu państwowego.
Prawo materialne zawiera normy ustanawiające wzajemne uprawnienia i obowiązki organów administracji państwowej i podmiotów znajdujących się na zewnątrz administracji państwowej jako części aparatu państwowego.
Prawo proceduralne, najbardziej rozwinięte i rozbudowane, zawiera normy, które wyznaczają postępowanie mające na celu urzeczywistnienie (wykonanie) norm prawa ustrojowego i materialnego.
Podsumowując można powiedzieć, że nauka prawa administracyjnego zajmuje się normami regulującymi zachowanie się administracji, ale również jego strukturą, systemem norm, a także poglądami na owe normy, strukturę, system itp. Mam nadzieję, że udało mi się w sposób skrótowy przedstawić proces ewolucji prawa administracyjnego co pozwoliło mi na jego scharakteryzowanie.