Podatki
Podatek dochodowy od osób prawnych obowiązane są płacić wszystkie przedsiębiorstwa prywatne i państwowe, jeśli ze swojej działalności osiągają zysk. Stawka tego podatku jest jednakowa dla wszystkich przedsiębiorstw i nie zależy od wysokości zysku.
Przedsiębiorstwa polskie płacą też podatek od towarów i usług czyli VAT . 22%-na większość towarów i usług 7%-obniżony na niektóre produkty i usługi, np. artykuły szkolne 0%-na książki, aparaty słuchowe.
Podatek VAT pobierany jest na każdym etapie wymiany; płaci go do urzędu skarbowego: producent, hurtownik, właściciel sklepu itp.
Akscyza -jest podatkiem pośrednim wliczonym w cenę niektórych towarów-benzyna i oleje nap.-papierosy-spirytus i alkohole-broń myśliwska, futra, łodzie żaglowe, auta osobowe, wyroby kosmetyczne i perfumeryjne.
Podatek akcyzowy jest źródłem znacznych dochodów budżetowych państwa. Państwo za pośrednictwem podatku akcyzowego może też oddziaływać popyt określonych towarów. Podatki VAT i akscyza powinny być stosowane z umiarem ponieważ mają bezpośredni wpływa na wzrost cen towarów i usług.
___Podatki dochodowe PIT i CIT oraz VAT i akscyza zasilają budżet centralny państwa, natomiast podatki: leśny, rolny, od mieszkań, spadków i darowizn, od środków transportu oraz od posiadania psa wpłacane są do budżetu samorządu terytorialnego (gmin, powiatów).
__Podatki: Bezpośrednie:Dochodowe pod.:-od osób fizycznych(PIT)-od o.prywat.(CIT); majątkowe pod.:-od spadków i darowizn-od nieruchomiści-rolny i leśny-od środków transportu-od psa; ___ Pośrednie:Konsumpcyjne podatki:-od towarów i usług (VAT)-akscyza-cło.
Rynek pracy w Polsce kształtuje się głównie pod wpływem realizownaych reform i ciągle się zmienia. Niektóre przedsiębiorstwa upadają ,inne przechodza restrukturyzacje, powstają też nowe.Dlatego liczba ofert pracy ciągle się zmienia. W wyniku trwającej prywatyzacji i restrukturyzacji przemysłu wystąpiły na polskim rynku pracy takie zjawiska jak:
-spadek ogólnej liczby pracujących niemal we wszystkich działach gospodarki narodowej
-wzrost liczby pracujących w sektorze prywatnym i spadek zatrudnienia w sektorze publicznym
-bezrobocie
-zmieniająca się struktura gałęziowa zatrudnienia;coraz więcej osób jest zatrudnionych w handlu i w usługach oraz małych przedsiębiorstwach produkcyjnych (zaczyna się kształtować struktura zatrudnienia właściwa dla gospodarki rynkowej).
BEZROBOCIE wystepuje w gospod.wtedy,gdy liczba miejsc pracy jest mniejsza niż liczba osób zdolnych do pracy i poszukujących zatrudnienia.
Koniuktura-tu:ogólny stan gospodarki określony wskaźnikami produkcji:cen,popytu,stanu zatrudninia itp.;koniunkturalny-powstały pod wpływem sprzyjających danemu zjawisku okoliczności.
Bezrobocie koniunkturalne-spowodowane jest ogolnym spadkiem produkcji i zmniejszonym popytem na towary i usługi;skutkiem takiej sytuacji są zwolnienia zbędnych pracownik.
B.strukturalne-zw.ze zmainami gospodarki-np.niektóre gałezie gospodarki są likwidowane jako nienowoczesne, często przynoszące straty, a ludzie są zwalniani z pracy.Przyczyny-modernizacja(unowoczesnienie)produkcji-potrzebni sa wtedy ludzie o wysokich kwalifik.,a pracownicy którzy nie mogą sprostac nowym wymaganiom, traca prace.
B.sezonowe-jest uwarunkowane zmianami klimatycznymi i wystepuje w zakladach pracy sezonowej, np. w budownictwie, cukrowniach, a także w rolnictwie, turystyce itp.
B.frykcyjne(przejsciowe)polega na niedopasowaniu wolnych miejsc pracy do wolnej sily roboczej, np.miejsca pracy(wolne) i ludzie poszukujacy pracy znajduja się w roznych, odleglych rejonach kraju.
Transformacja-(przeksztalcac)-przemiana,przeksztalcanie, np.gospodarki socjalistycznej(centralnie zarzadzajacej) w gospodarke rynkowa.
W Polsce w okresie transformacji gosp.wystapily wszystkie rodzaje bezrobocia.
-wysok.stopa bezrobocia wystepuje w panstwach rolniczych(przewazaly gosp.panstwowe-ich likwidacja spowod.masowe bezr.
Przyczyny rosnacego bezrobocia:
-wyz demograficzny-na rynek pracy wchodzi prawie dwukrotnie wiecej ludzi mlodych, konczacych szkoly, niż odejdzie ludzi starszych na wypracowane emerytury
-zwolnienia pracownikow(wyst.rowno.)w ramach opoznionej restrukturyzacji deficytowych galezi gospodarki, np.gornictwa, PKP
-inwestycje w nowoczesne technologie i urzadzenia, co jest zjawiskiem pozytywnym,ale powoduje zmniejszenie zapotrzebowania na sile robocza
-wysokie koszty pracy(skladki na ZUS, Funduszy Pracz= nie zachecaja przedsiebiorcow do tworzenia nowych miejsc pracy
Status-położenie,pozycja,np.spoleczna,stan prawny.
UPRAWNIENIA i obowiazki osoby bezrobotnej:
Powszecgnym swiadczeniem na rzecz bezrobotnego jest zasilek pieniezny, wyplacany co miesiac w ustalonej wysokosci. Okres pobierania zasilku jest zroznicowany i wynosi:
-6miesiecy, jeśli bezrobotny mieszka w rejonie, gdzie stopa bezrobocia nie przekracza sredniej krajowej
-12msc jeśli bezr.mieszka na terenie, na którym bezrobocie jest wyzsze od sredniej krajowej
-18msc może pobierac zasilek bezrobotny mieszkajacy w rejonie , w którym bezrobocie dwukrotnie przekracza stope bezrobocia w kraju, ponadto musi posiadac co najmniej 20-letniokres upowazniajacy do zasilku(zatrudnienia, dzialalnosci gospodarczej, urlop wycchowawczych iitp) lub mieć na wylacznym utrzymaniu dziecko do lat 15
-do lat 5-swiadczenie wynosi 80% zasilku podstawowego
-od 5 do 20 lat-bezrobotny otrzymuje pelna stawke podstawowa
-powyzej20-wysokosc zasilku stanowi 120% stawki podstawowej
Bezrobotny korzystajacy z zasilku ma także prawo do bezplatnych swiadczen opieki zdrowotnej.
Bezrobotny ma także obowiazki:
-zglaszanie się do urzedu pracy w wyznaczonych terminach
-poddawanie się badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolnosci do zatrudnienia
-uczestniczenie w roznych pracach zgodnie z otrzymanym skierowaniem