Prawo podatkowe.
Podatek- publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy, które wynika z ustawy podatkowej.
Elementy stałe podatku ? wszystkie musza wystąpić jednocześnie wtedy to jest podatek!!!!
- jest pobierany w pieniądzu
- pobierany przez podmioty prawa publicznego
- jest świadczeniem ustanowionym jednostronnym pobieranym przez pobierający go podmiot
- jest świadczeniem ogólnym
- należy do publicznych dochodów zasadniczych
- jest świadczeniem bezzwrotnym
- jest świadczeniem nieodpłatnym
- jest świadczeniem przymusowym
Podmiot podatku:
- czynny ? ten, kto ustanawia podatek i pobiera
- bierny ? ten kto jest obowiązany do jego uiszczenia
Podatnik (podmiot bierny) ? osoba fizyczna, osoba prawna, jednostki nieposiadające osobowości prawnej, które podlegają na mocy ustawy podatkowej obowiązkowi podatkowemu.
Pośrednicy pomiędzy podmiotem czynnym a podatnikiem
Płatnik ?oblicza podatek, pobiera go od podatnika i wpłaca organowi podatkowemu w określonym terminie.
Inkasent- pobiera podatek od podatnika i wpłaca organowi podatkowemu we właściwym terminie.
Przedmiot podatku- rzecz, zjawisko, zdarzenie, które podlega opodatkowaniu.
System podatkowy- ogół podatków pobieranych w danym państwie
Klasyfikacja podatków
1. ze względu na podmiotu prawa publicznego
podatki państwowe, samorządowe
2. ze względu na osobę podatnika
podatek pobierany od osób fizycznych, osób prawnych i jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej. OD OSÓB FIZYCZNYCH POBIERA SIĘ PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZ., PODATEK OD SPADKÓW I DAROWIZN, PODATEK OD POSIADANIA PSÓW.
3. z punktu widzenia tożsamości podatnika formalnego i rzeczywistego
podatki: pośrednie i bezpośrednie
4. ze względu na okoliczności wprowadzenia podatku
podatki zwyczajne i nadzwyczajne
5. ze względu na sposób wprowadzenia podatków
podatki obligatoryjne, fakultatywne
6. ze względu na charakter pobieranych podatków
podatki rzeczowe, osobiste
Funkcje systemu podatkowego:
- fiskalna ?związana z dostarczeniem państwu i jednostkom s.t. środków pieniężnych niezbędnych do ich działalności
- redystrybucyjna ? rozdzielcza. Część PKB wpływa do budżetu państwa a następnie państwo rozdziela przyjęte PKB na realizację zadań publicznych
- stymulacyjna ? poprez odpowiednia konstrukcję systemu podatkowego państwo może wywoływać zjawiska korzystne dla państwa a szkodliwe hamować.
- Informacyjno-kontrolna ? pobór podatków dostarcza informacji o zachodzących zjawiskach społecznych i gospodarczych.
Obowiązek podatkowy- wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach.
Zobowiązanie podatkowe- wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa , lub j.s.t. podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonym w przepisach prawa. Treścią świadczenia wynikającego z zobowiązania podatkowego jest podatek. ZOBOWIĄZANIE PODATKOWE JEST NASTĘPSTWEM OBOWIĄZKU PODATKOWEGO.
Sposoby powstania zobowiązań podatkowych
- z mocy prawa ? najczęściej występuje np. podatek od osób fizycznych czy od wygranej, termin płatności to ostatni dzień, w którym zapłata powinna nastąpić
- poprzez wydanie i doręczenia decyzji ustalającej wysokość zobowiązania np. podatek rolny, leśny ? termin 14 dni od daty doręczenia decyzji.
Sposoby wygasania zobowiązań podatkowych
- efektywne ? wygaśnięcie zobowiązania z jednoczesnym zaspokojeniem wierzyciela podatkowego
- - nieefektywne ? wygaśnięcie zobowiązania bez zaspokojenia wierzyciela poprzez zaniechanie poboru podatku lub umorzenie zaległości podatkowej
Odroczenie terminy płatności podatku oraz rozłożenie na raty ? przesłanki
- na wniosek podatnika, za odroczeniem przemawiać musi ważny interes podatnika lub interes publiczny
Opłata prolongacyjna
- jest pobierana od odroczenia terminu płatności, obowiązkowa przy podatkach państwowych, fakultatywna przy podatkach samorządowych
Odpowiedzialność podatkowa ? jest instytucja prawną, która daje odpowiedź na pytanie: od kogo i w jakim zakresie wierzyciel podatkowy może żądać zapłaty podatku, a w razie potrzeby od kogo i w jakim zakresie może podatek egzekwować. Może być odpowiedzialność:
- za własny dług, za własne działanie, zaniechanie (odpowiedzialność podstawowa)
- za cudzy dług podatkowy, za cudze działanie. Wyróżniamy tu odpowiedzialność obok podatnika (osoby trzecie) lub odpowiedzialność zamiast podatnika (następcy prawni)
Postępowania podatkowe ? to określony przez zorganizowany ciąg czynności podejmowanych przez podmioty tego postępowania. Wyróżniamy trzy rodzaje:
- postępowanie podatkowe
- czynności sprawdzające
- kontrola podatkowa
Podmiot postępowania:
- organ podatkowy (naczelnik US, naczelnik UC, wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta, marszałek województwa, dyrektor Izby Skarbowej, dyrektor Izby Celnej, samorządowe kolegium odwoławcze, minister właściwy do spraw finansów publicznych
- strona w postępowaniu podatkowym (podatnik, płatnik, inkasent, lub ich następca prawny itp.), które żądają czynności organu podatkowego do których czynność organu podatkowego się odnosi lub której interesu prawnego działanie organu podatkowego dotyczy. Stroną może być małżonkowie. Występuje to również podmiot na prawach strony. TO: Rzecznik Praw Obywatelskich czy prokurator. Może tez być pełnomocnik.
Terminy dzielą się na:
- ustawowe ? nie mogą być zmienione przez organ podatkowy
- urzędowe - mogą być zmienione przez organ podatkowy
Doręczenia:
Organ podatkowt doręcza pisma za pokwitowaniem przez:
- pocztę, swoich pracowników, upoważnione do tego osoby
Pisma doręcza się stronie, a gdy ona przez przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika pisma doręcza się przedstawicielowi lub pełnomocnikowi.
Rodzaje doręczeń:
- właściwe ? osobom fizycznym w mieszkaniu osobom prawnym w doręcza się w lokalu, siedzibie firmy.
- Zastępcze ? w przypadku nieobecności adresata w mieszkaniu pismo doręcza się pełnoletniemu domownikowi za pokwitowaniem. Pismo awizowane poczta przechowuje przez 14 dni. Jeżeli nie będzie odebrane w tym terminie to i tak przyjmuje się ze pismo zostało doręczone.
Wezwanie w przypadku:
Złożenia zeznań, wyjaśnień lub dokonania określonej czynności osobiście.
Jeżeli się nie staw można zostać ukaranym grzywną.
Decyzja podatkowa ? kończy postępowanie w danej instancji. Zwykle oznacza merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy. Jest aktem administracyjnym o charakterze:
- jednostronnym ? treść formułuje tylko organ podatkowy
- zewnętrznym
- konkretnym
- indywidualnym
Postanowienie ? jest wydawane w toku postępowania i nie stanowi rozstrzygnięcia o istocie sprawy
Zwyczajne środki zaskarżenie:
Odwołanie ? w ciągu 14 dni od daty doręczenia, tylko od decyzji podatkowej, do organy wyższej instancji za pośrednictwem organy który wydał decyzję
Zażalenie ? przysługuje jedynie na te postanowienia, w stosunku do których o.p. przewiduje ten środek zaskarżenia. Zażalenie wnosi się w ciągu 7 dni od daty doręczenia postanowienia.