Grecja

1. Metryczka w załączniku

2. Informacje o kraju
Państwo greckie leży w południowo - wschodniej Europie, w najbardziej wysuniętej na południe części Półwyspu Bałkańskiego. Obejmuje część kontynentalną - półwysep (oblewany od zachodu przez Morze Jońskie, na południu Morze Śródziemne i na wschodzie Morze Egejskie), a także około 2000 wysp. Pod względem wielkości Grecja zajmuje 14 miejsce w Europie. Jest jedynym państwem Unii Europejskiej, które nie graniczy z innymi państwami członkowskimi. Około 80% powierzchni kraju zajmują góry. Obszar Grecji jest wciąż aktywny sejsmicznie, czego dowodem są trzęsienia ziemi, gorące źródła oraz czynne wulkany (Kajmeni). Większość obszaru Grecji leży w strefie klimatu śródziemnomorskiego. Stolicą Grecji są leżące na południu Ateny (Athine), liczące blisko 4 mln mieszkańców.
Językiem urzędowym w Grecji jest tzw. język nowogrecki. Został on zapisany w Księdze Rekordów Guinessa jako najbogatszy pod względem słownictwa spośród wszystkich języków używanych na świecie, bowiem liczy on około 5 mln słów. W Europie znany jest również odwieczny spór zwolenników języka tradycyjnego z tymi, którzy raczej preferują język ludowy. Ciekawostką jest fakt, iż większość słownictwa języka greckiego od czasów starożytnych nie uległa zmianie.
Społeczeństwo Grecji jest stosunkowo jednolite tak pod względem wyznaniowym jak i etnicznym, bowiem aż 98% ogólnej liczby ludności posługuje się językiem greckim, a tylko 2% słowiańskim, tureckim bądź albańskim. Najbardziej skomplikowana struktura narodowościowa występuje w północno-wschodniej części kraju, gdzie zamieszkują mniejszość turecka i macedońska, Żydzi, Romowie, Gagauzi oraz Athingani

3. Specyfika dnia codziennego
Wśród najważniejszych wartości Grecy, wspierani przez religię prawosławną szczególnie chronią instytucję rodziny. Mimo wyraźnego spadku liczby urodzin w kraju, chęć wychowania dzieci, jako najważniejszy cel życiowy, deklaruje większość społeczeństwa. Wskaźnik rozwodów w Grecji, trzykrotnie niższy od średnich wskaźników unijnych, jest porównywalny jedynie z Hiszpanią. Tradycyjnym modelem rodziny, najczęściej występującym dziś na wsi, pozostaje rodzina wielopokoleniowa, często mieszkająca w jednym domu albo w bliskim sąsiedztwie. Średni wiek zawieranych małżeństw w przypadku mężczyzn wynosi 29 lat, w przypadku kobiet 25-26 lat. Mimo wysokiego bezrobocia wśród kobiet 47,7% mężatek pracuje zawodowo.
Średnie wynagrodzenie w Grecji należy do najniższych w Unii Europejskiej, chociaż dla porównania jest trzykrotnie wyższe niż w Polsce. Paradoksalnie Grecy wydają znacznie więcej pieniędzy, niż wynoszą ich oficjalne dochody. Niskie wynagrodzenia skłaniają ich do poszukiwania dodatkowego miejsca pracy, a co za tym idzie do zdobywania dodatkowych środków.
Grecy spędzają wolny czas na spotkaniach w gronie przyjaciół w kawiarni (kafenion), zwykle przy kawie lub alkoholu. W czasie urlopu natomiast, mieszkańcy miast chętnie wyjeżdżają do małych miejscowości. Na prowincji, gdzie nie ma kin, teatrów czy też obiektów sportowych, jedyną rozrywką są rozmowy i spędzanie czasu w towarzystwie przyjaciół. Rozmawia się o sprawach społecznych i politycznych, o zbiorach, pogodzie, w trakcie rozmowy tworzą się plotki, ale też powstają plany małżeńskie. Dystans do upływającego czasu i fanatyczne wręcz zamiłowanie do rozmów sprawia, że w życiu codziennym Grek rzadko przyznaje pracy zawodowej miejsce priorytetowe. Zamykanie warsztatu przez właściciela, który chce podyskutować z przyjaciółmi w kafenionie nikogo nie oburza, wręcz przeciwnie - uważane jest za sytuację normalną i uzasadnioną. Kobiety mieszkające na wsi bardzo rzadko przychodzą do kawiarni, za to przesiadują na schodkach przed domem albo przed kościołem, gdzie czas upływa im na rozmowie i szydełkowaniu. W naturalny sposób szybsze tempo życia jest typowe dla miast. Rozrywki w miastach nie odbiegają od pozostałych krajów Europy Zachodniej. W Atenach ulubionym miejscem spędzania wolnego czasu jest Plaka - dzielnica na północnych zboczach Akropolu, pełna kawiarni i lokali rozrywkowych.
Niezwykle ważną uroczystością rodzinną dla każdego Greka są imieniny. Zwyczajem jest tu urządzanie balów imieninowych dla dzieci, które nie ukończyły jeszcze 12 roku życia, zaś dorośli dla rodziny i przyjaciół wyprawiają z tej okazji przyjęcia. Zasadą jest składanie solenizantowi życzeń oraz wręczanie mu drobnych upominków. Imieniny świętuje się również w miejscu pracy, wyprawiając niewielki poczęstunek dla współpracowników. W dobrym tonie jest wysyłanie życzeń wspólnikom, a nawet klientom. Znacznie mniej uwagi przywiązuje się do dnia urodzin.
Grecy znani są ze swojej uległości do przesądów. Szczególnie ważne są zasady "gwarantujące" bezpieczeństwo nowonarodzonego dziecka, czy też reguły związane z przyjmowaniem gości. Wiele osób wierzy w skuteczność i niezwykłą moc amuletów, które zwykle przybierają formę złotych łańcuszków z kamieniem szlachetnym. Grupą zawodową, która szczególnie ceni moc amuletów są zawodowi kierowcy.
4. Kuchnia
Kuchnia grecka ma wiele cech wspólnych z kuchnią turecka, ormiańską oraz bałkańską. Ze względu na nocny tryb życia Greków jada się tu dość późno. Dzień zaczyna się od lekkiego posiłku zwykle złożonego z kawy i kilku biszkoptów. Pomiędzy 14.00 a 15.00 jada się obiad, zaś kolację, będącą podstawowym i najobfitszym posiłkiem jada się w godzinach 21.00-23.00. Potrawy podaje się zwykle na zimno lub lekko podgrzane, gdyż panuje tu pogląd, iż gorące dania szkodzą zdrowiu.
Wśród dań mięsnych bardzo popularne są souvlki i brizóles (kotlety). W obu przypadkach lepsze i tańsze niż cielęcina (moscharsio) jest mięso wieprzowe (chirinó). Najlepsze souvlki robi się z baraniny (arnsio), ale przyrządza się je stosunkowo rzadko. Pieczona baranina (arn psitó) i koźle mięso (katski stó fournó), są wysoko cenione przez Greków jako najlepsze przysmaki. Nadmorskie tawerny i bary oferują przeróżne dania rybne. Latem jest stosunkowo mały wybór ryb, ponieważ od połowy maja do połowy października połów siecią jest zabroniony. Podczas ciepłych miesięcy złowione ryby mogą być małe i suche, dlatego często podaje się do nich masło. Ciekawostką jest, że większość ryb podawanych na greckich stołach w okresie letnim, to mrożonki rodem z Egiptu lub północnej Afryki. Jesienią w jadłospisie pojawia się zupa rybna (psarósoupa/kakavi). Odkąd najpopularniejsze gatunki ryb stały się trudno dostępne ze względu na nadmierne połowy, do łask wróciły zarezerwowane dotychczas tylko dla biedoty niecodzienne owoce morza. Raja, czyli płaszczka, znana jest w Grecji jako plat, selchi, trgona lub vtos, może być smażona lub gotowana (jako podstawa zupy).
W restauracjach kelnerzy zawsze zachęcają do skosztowania sałatki choritiki, czyli tradycyjnej sałatki wiejskiej, w Europie znanej jako sałatka grecka. Co ciekawe jest ona najdroższa w menu. Najprostsze sałatki zrobione są z pomidora (domatosalta) lub pomidora z ogórkiem (angourodomta). Zimą i wiosną najczęściej zamawia się lchano (kapustę) lub maroli (sałatę).
Tradycja uprawy winogron sięga w Grecji czasów starożytnych. Wina greckie zyskują oryginalny smak dzięki specjalnym zaprawom żywicznym, takim jak np. retsina. Spożycie wina w Grecji przekracza 30 litrów rocznie na jednego mieszkańca, co stanowi najwyższy wskaźnik na świecie. Znanym napojem alkoholowym w Grecji jest ozo (raki), będące 48-procentowym napojem alkoholowym, destylowanym z zacieru winogronowego pozostałego po wyrobie wina i doprawianym takimi ziołami, jak anyż czy koper. Zamawiając ozo, zawsze otrzymuje się dwie szklaneczki, jedną z ozo, drugą z czystą wodą, którą dolewa się do alkoholu (wedle uznania), aż przybierze barwę mleka.

5. Święta
Religią, która ma największą liczbę wyznawców w Grecji jest prawosławie (ok. 97% ogółu). Kościół prawosławny w Grecji jest autokefaliczny, czyli organizacyjnie niezależny, zaś prawosławie ogólnie określone jest w konstytucji mianem religii dominującej.
Wśród greckich świąt najbardziej uroczyście obchodzona (szczególnie na wyspach i w małych wioskach) jest prawosławna Wielkanoc (Pascha). Przez cały tydzień Grecy uczestniczą w uroczystych procesjach, ze świątyń powracają do domu z zapalonymi świecami. Dzień Św. Wasylego (Agios Vasilios), 1 stycznia, wiąże się ze zwyczajem pieczenia chleba zwanego Vassilopitta, w którym umieszcza się pieniążek. Podobnie jak na Cyprze, spożywaniu chleba towarzyszy przekonanie, że ten, kto znajdzie w swojej części monetę, będzie szczęśliwy. Obchodzony 6 stycznia dzień św. Teofanii poprzedza poświęcenie mieszkań przez kapłanów, którzy następnie święcą chrzcielnice i zbiorniki wodne oraz wypędzają złe duchy z miejsc zamieszkanych przez ludzi. Charakter religijny ma także wolny od pracy Dzień Niepodległości (25 marca) połączony ze Świętem Zwiastowania (Evangelismos). Święto Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny obchodzone 15 sierpnia to dzień pielgrzymek religijnych do świątyń, w których znajdują się cudowne obrazy Matki Boskiej. Rok kończy Boże Narodzenie (Christujena). W Grecji najważniejszym bożonarodzeniowym dniem jest 25 grudnia. Nie obchodzi się tu Wigilii, a jeśli już, to o bardzo późnej porze. Nie ma również Świętego Mikołaja, choć w tym dniu ludzie szczodrze obdarzają się prezentami.
Obchody świąt Bożego Narodzenia trwają w Grecji aż 12 dni. Przed mszą Bożego Narodzenia chłopcy śpiewają kolędy, za co w wioskach dostają słodkości: migdały i orzechy, a w miastach pieniądze. Nabożeństwo zaczyna się o czwartej rano i trwa do wschodu słońca.
Ważna potrawą dla Greków jest christopsomo, czyli chleb Chrystusa: duży, okrągły chleb z orzechami, z odciskiem drewnianej pieczęci z symbolem religijnym. Tradycyjne świąteczne potrawy to również pieczone jagnię, pieczony prosiak lub indyk nadziewany kasztanami i ryżem. Oprócz importowanego zwyczaju ubierania choinki, w wielu rodzinach symbolem święta pozostaje mały okręcik, ozdabiany podobnie jak choinka.
Większość greckich świąt ma charakter lokalny. 8 stycznia w Tracji obchodzi się święto zwane Gynekokratia. W tym dniu zmieniają się role społeczne: kobiety przychodzą do kawiarni, zaś mężczyźni zajmują się obowiązkami domowymi. Inny charakter ma z kolie święto zwane Anastenaria który przypada na dzień 21 maja (w dzień św. Heleny i św. Konstantyna). Głównym punktem uroczystości jest taniec boso po rozżarzonych węglach, wykonywany przez grupę mężczyzn trzymających w ręku ikony. Stan uniesienia religijnego jest tak mocny, że pozwala uniknąć tańczącym poparzeń
6. Gdzie warto pojechać?
Zdecydowanie świecki charakter ma karnawał trwający zwykle 3 tygodnie. Największą atrakcją dla turystów jest karnawał w Patras, połączony z paradą rydwanów i balem przebierańców, osobliwością wyspy Skiros są kozie tańce (tancerze w maskach kozłów), w Tebach zaś inscenizacja wesela pasterskiego.
Wśród atrakcji turystycznych najczęściej odwiedzane miejsca to:
• Ateny - " przedziwna krzyżówka wielkiej metropolii i prowincjonalnej dziury, Wschodu i Zachodu..."
Najczęściej zwiedzanym miejscem jest Akropol, zaraz za nim Narodowe Muzeum Archeologiczne, Rzymskie Forum i Wieża Wiatrów. Forum zbudowali Juliusz Cezar i Oktawian August jako przedłużenie greckiej agory na zachód. Obecnie prowadzone są tu intensywne prace wykopaliskowe, ale nie utrudnia to zbytnio ruchu turystycznego. Główne wejście na Forum od strony zachodniej stanowiła zachowana w stosunkowo niezłym stanie Brama Ateny Archegetis (Rządzącej), składająca się z doryckiego portyku i czterech kolumn wspierających belkowanie oraz fronton. Na pilastrze wychodzącym na Akropol wyryto zarządzenie Hadriana określające zasady i podatki związane ze sprzedażą oliwy.
Najlepiej zachowaną i najbardziej intrygującą budowla w rejonie Forum jest ośmiokątna Wieża Wiatrów (gr. Arides), zwana też Zegarem Wodnym, zbudowana w I w. p.n.e. według projektu syryjskiego astronoma, Andronikosa z Kyrros. Wieża pełniła funkcję kompasu, zegara słonecznego, wiatrowskazu i zegara wodnego, napędzanego strumieniem z jednego ze źródeł na Akropolu. Każdą ze ścian wieży zdobi płaskorzeźba przedstawiająca unoszącą się w powietrzu postać, która symbolizuje jeden z ośmiu wiatrów. Poniżej każdej płaskorzeźby nadal widać ślady po ośmiu zegarach słonecznych.
U podnóża Akropolu rozpościera się Plka, pełna zabytków z czasów Bizancjum, średniowiecza i XIX w., które wydały się tak egzotyczne Byronowi i innym romantykom. Ateny słyną też z najlepszych restauracji, tawern i kawiarenek, w których kwitnie życie nocne.
• Korynt
Tak jak i jego starożytnego poprzednika, współczesny Korynt (Kórinthos) kilkakrotnie niszczyły trzęsienia ziemi. Ruiny starożytnego miasta znajdują się 7 km na południe od Koryntu, do którego w czasach rzymskich przeniesiono z Aten stolicę prowincji Achaja. Główną budowlą, dającą pewne pojęcie o skali miasta, jest majestatyczna świątynia Apollina, choć do obecnych czasów przetrwało tylko kilka kolumn z fragmentami belkowania. W mieście jest też wiele pozostałości średniowiecznych zabudowań. Znajdują się one na miejscu dawnego akropolu, na Akrokoryncie, wznoszącym się na wysokość 565 m .
Ruiny starożytnego Koryntu obejmują fragmenty starożytnych murów miejskich (w czasach rzymskich liczyły one 15 km długości) i położone nieco dalej stadiony, gimnazjony i nekropolie. Jednak do zwiedzania nadaje się tylko część w centrum, wokół rzymskiego forum i doryckiej świątyni Apollina.
• Rodos
Jest to jedna z najchętniej odwiedzanych wysp greckich, a to za sprawą pięknych piaszczystych plaż na wschodnim wybrzeżu i specyficznego urok stolicy wyspy, również Rodos - świetnie zachowanego średniowiecznego miasta, spuścizny po zakonie joannitów. Starożytne miasto leży niemal całkowicie pod terenem dzisiejszego ośrodka. Zostało ono zaprojektowane przez Hippodamosa z Miletu (choć niektórzy uznają to za wątpliwe), z zastosowaniem powszechnej w tym czasie prostokątnej siatki ulic. Zaplanowano osobne dzielnice mieszkalne i handlowe. W obrębie murów o długości 15 km , na przestrzeni prawie dwukrotnie większej od obecnego Rodos, mieszkało w czasach hellenistycznych ponad 100 tys. ludzi, co w owym okresie było liczbą imponującą.


Źródła:
• Czekalski Tadeusz, "Grecja", wyd. TRIO Warszawa 2003
• Internetowy przewodnik Pascala www.przewodnik.onet.pl
• http://grecja.home.pl/
• http://free.polbox.pl/3/32hdw/