Porównanie form organizacyjno- prawnych przedsiębiorstw

Osoba fizyczna to prawne określenie człowieka w prawie cywilnym, od chwili urodzenia do chwili śmierci, w odróżnieniu od osób prawnych. Bycie osobą fizyczną pociąga za sobą zawsze posiadanie zdolności prawnej, czyli możliwość bycia podmiotem stosunków prawnych (praw i zobowiązań). Osoby fizyczne mają także zdolność do czynności prawnych, uzależnioną jednak od dalszych warunków.
Spółka cywilna jest wyjątkową kategorią spółek. Kodeks cywilny wyraźnie wskazuje na jej brak podmiotowości. Oznacza to, że nie jest ona podmiotem działalności gospodarczej, a więc nie jest przedsiębiorstwem i nie ma osobowości prawnej. Podmiotowość mają natomiast uznawani za przedsiębiorców wspólnicy spółki8 cywilnej.
Spółka jawna jest spółką handlowa, nie jest osobą prawną choć może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, została utworzona, aby eliminować z życia gospodarczego, a w przyszłości zastąpić niedoskonałą spółkę cywilną. Spółki cywilne muszą być przekształcane w spółki jawne, gdy ich obroty w kolejnych dwóch latach przekraczają w każdym roku 800 tys. euro. Wspólnicy spółki jawnej za zobowiązania firmy odpowiadają bez ograniczenia, majątkiem firmy i majątkiem osobistym.
Spółka partnerska jest spółka osobowa zakładaną przez co najmniej dwie osoby o różnych lub takich samych zawodach, których wykonywanie w ramach tej spółki jest działalnością gospodarczą. Każdy partner może reprezentować spółkę samodzielnie, chyba że w umowie zapisano inaczej. Partner nie odpowiada za zobowiązania spółki powstałe w wyniku działań innych partnerów lub osób zatrudnionych przez spółkę.
Spółka komandytowa jest spółką osobową. Powstaje z chwilą wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego, a jej umowa powinna być zawarta pisemnie w formie aktu notarialnego. W nazwie spółki komandytowej powinno znajdować się nazwisko co najmniej jednego komplementariusza. Odpowiedzialność wspólnika jest ograniczona do wysokości sumy komandytowej.
Spółka komandytowo – akcyjna jest spółką osobową, w której za zobowiązania wobec wierzycieli co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz) a drugi co najmniej jeden wspólnik (akcjonariusz) nie odpowiada za zobowiązania spółki. Firma spółki komandytowo – akcyjnej powinna zawierać nazwiska jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie „spółka komandytowo – akcyjna”
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest spółką kapitałową utworzoną przez jedną lub kilka osób. Działa ona w oparciu o kapitał zakładowy, który tworzony jest z udziałów wnoszonych przez wspólnika lub wspólników w wys. przynajmniej 50 tys. zł. W spółkach z o.o., w których kapitał zakładowy przewyższa 500 tys. zł, a wspólników jest więcej niż 25, powinna być Rada Nadzorcza i Komisja Rewizyjna. Odpowiedzialność prawna za zobowiązania spółki z o.o. ciąży na Zarządzie spółki.
Spółka akcyjna należy do spółek kapitałowych. Może ją zawiązać jedna osoba, założycielem może być także Skarb Państwa. Wspólnikami spółki akcyjnej są akcjonariusze, którzy po podpisaniu statutu w formie aktu notarialnego wybierają Zarząd spółki. Minimalny kapitał zakładowy spółki akcyjnej wynosi 500 tys. zł. Jeśli założyciele spółki zatrzymują dla siebie 51% akcji, decydują o wszystkich sprawach związanych z funkcjonowaniem firmy. Zysk rozdziela się w stosunku do liczby akcji, w tym akcji uprzywilejowanych.
Rozwój firmy, wzrost produkcji i potrzeba coraz większych pieniędzy na inwestycje powoduje, że zachodzi konieczność zmiany formy prawnej spółki. W celu poszerzenia rynków zbytu, zwiększenia zdolności produkcyjnych i możliwości marketingowych firmy łączą się, tworząc duże przedsiębiorstwa, związki spółek, korporacje, monopole, holdingi lub koncerny, które mają zasięg globalny, a ich kapitał zakładowy przewyższa dochody wielu państw.