Kultura

KULTURA
1.KULTURA
2.KULTURA JAKO WYRÓŻNIK CZŁOWIEKA
3.ELEMENTY KULTURY
4.RÓŻNORODNOŚĆ KULTUR
5.ETNOCENTRYZM
6.RELATYWIZM KULTUROWY
Ad.1 KULTURA
KULTURA- jako zbiór wartości symbolicznych, sztuka , literatura, film, religia, zabawa, rozwijanie nauki inaczej KULTURA SYMBOLICZNA
KULTURA- jako tradycja ,dorobek, spuścizna, jakiegoś narodu (różne narody mają różne kultury).
KULTURA- wg. TAYLORA Kultura to całość obejmująca wiedzę, wierzenie sztukę , moralność, prawo, zwyczaje i inne umiejętności nabywane przez człowieka jako członka społeczeństwa.
ELEMENTY SZCZEGÓLNE
• Całość- wszystkie wytwory działalności człowieka składają się na kulturę.
• Członkami kultury jesteśmy tylko wtedy kiedy jesteśmy członkami społeczeństwa
• Odróżnia te definicja naturę od kultury
1.Wniosek- Kultura zwiększa naszą wolność wyzwala nas od ograniczeń jakie narzuca natura (np. pogoda ,przed deszczem parasol, przed chłodem płaszcz).
2.Wniosek- Kultura ogranicza ludzką wolność. Narzuca nam normy , których musimy przestrzegać.
Zygmund Freud( czyt.Frojd) czołowy przedstawiciel tej tezy. Według niego kultura jest źródłem cierpień.
EROS- dążenie do zabezpieczenia potrzeb seksualnych (tabu do kazirodztwa)
TANATOS- dążenie do śmierci
Ad.2 KULTURA JAKO WYRÓZNIK CZŁOWIEKA
I. CECHA
Kultura obejmuje całość życia człowieka wg. niej nie ma czynności i zachowania , które nie byłyby regulowane przez kulturę.
II. CECHA
Tak rozumiana kultura nie ma charakteru wartościowego. Do kultury należy wszystko zarówno to co ładne i dobre jak i to co brzydkie i złe
III. CECHA
Mówi o tym , że kultura jest tworem zbiorowym, a nie indywidualnym. To oznacza , że nasze indywidualne zachowania (np. zaczepianie breloczka do kluczy) nie stają się elementem kultury. Jeżeli elementy indywidualne zostają przyjęte przez innych członków społeczeństwa i upowszechnione w plany zbiorowości.
IV. CECHA
Kultura narasta i przekształca się w czasie to znaczy , że kultura nie jest utworzona raz na zawsze oznacza , że nieustannie pojawiają się w niej nowe elementy. Przykład pojawienie się telefonu komórkowego.
Ad.3 ELEMENTY KULTURY
Przekazywane są tylko elementy niematerialne np.
-jak zrobić chleb
-technika namalowania obrazu
-technika produkcji
I. ELEMENT
Po pierwsze wzory sposobów myślenia , reagowania i odczuwania . Wzory te możemy podzielić na IDELANE i REALNE
IDEALNE- mówią o tym jak powinniśmy postępować i odczuwać w pewnych okolicznościach ( Każdy z nas wie jak zachować się w danej sytuacji
REALNE- w przeciwieństwie do idealnych wzory realne wymagają regularności zachowań , występujące w pewnej zbiorowości nie to co powinno być ale to co jest (np. żeby mieć dobre oceny trzeba się uczyć , ale wiadomo , że niekiedy przygotowuje się ściągi). Wzory te możemy podzielić w inny sposób JAWNE I UKRYTE.
JAWNE- to te których zdajemy sobie sprawę
UKRYTE- to te , których sobie nie uświadamiamy (NP. to co się dzieje w czasie rytuałów, to co nie skrywane tylko nieświadome).
II. ELEMENT
WZORY WARTOŚCI wg. Jana Szczepańskiego
WARTOŚĆ- to przedmiot materialny lub idealny w stosunku do którego jednostki lub zbiorowości przyjmują postawę szacunku, przypisują mu ważną rolę w swoim życiu i dążenie do osiągnięcia, odczuwają jako przymus.
Przykłady wartości:
 Samorealizacja
 Zdobywanie wykształcenia
 Materialne
 Posiadanie dzieci
 Rodzina najwyższa wartość
 Zdrowie
Możemy wyróżnić 3 rodzaje wartości:
• UZNAWANE- które powinny być dla człowieka atrakcyjne. Człowiek powinien dążyć do idealizacji. Te wartości są przez nas indywidualnie uznawane za ważne jak również przez społeczeństwo , dlatego dążenie do nich uznajemy za przymus zewnętrzny.
• ODCZUWANE- to wartości własne głęboko przez nas przyjęte. Dążenie do nich odczuwamy jako przymus wewnętrzny( np. wykształcenie)
• REALIZOWANE-to te do których rzeczywiście dążymy. Łatwiej dążyć do odczuwanych niż do uznawanych.
III. ELEMENT
NORMY I SANKCJE
Normy to następny element kultury. To inaczej prawidła i reguły wedle których grupa żyje, wiążą się z poczuciem powinności. Są to powinności co do sposobu naszego zachowania. Normy wyrastają z wartości .Wartości to cel do którego dążymy, a normy to sposób osiągania celu dopuszczalny przez społeczeństwo.
Robert Neto- w społeczeństwie amerykańskim zauważył ,że bardzo ważny jest sukces materialny.
SANKCJE- to inaczej kary i nagrody służące do motywowania członków zbiorowości do pewnych zachowań i ukazania innych. Sankcje pozytywne to nagrody, a negatywne to kary.
Sankcje dzielimy na: formalne i nieformalne, pozytywne i negatywne
FORMALNE- zapisane w prawach i regulaminach
NIEFORMALNE- to te które nie zostały spisane, a posługuje się nimi społeczeństwo( uścisk dłoni, przytulamy dzieci).
Ad.4.RÓŻNORODNOŚĆ KULTUR
Uważa się , że poszczególne kultury powstały ze względu na różne zbiorowości.
KRYTERIA- zróżnicowanie terytorialne, kultura zbiorowości terytorialnej zamieszkujących wyodrębnione obszary np. kultura azjatycka i europejska. Kultury się różnią co do aspektów w społeczeństwie. Europa działania indywidualne, azjatycka kultura kunfukcjańska – paterializm. (W kulturze konfucjańskiej każdy kontakt pomiędzy członkami danej grupy czy społeczności odbywa się zawsze z uwzględnieniem nierówności istniejących pomiędzy nimi. Miejsce każdego Koreańczyka w społeczeństwie wyznaczają: jego pochodzenie i status społeczny rodziny, wiek biologiczny, stanowisko/pozycja zawodowa, płeć, formalne wykształcenie oraz status materialny – mniej więcej w tej właśnie kolejności. Związane jest z tym całe mnóstwo rad i wskazówek międzykulturowych. Jego najważniejsze cechy to: hierarchiczność, zamiłowanie do ceremoniału, posłuszeństwo wobec przełożonych, lojalność, dążenie do centralizacji władzy, kolektywizm i stawianie interesów grupy ponad interesami jednostki, szacunek dla starszych oraz wysoka etyka pracy).
TERYTORIALNE – kultury zbiorowości zamieszkujących obszary jednolite ze względu na cechy środowiska przykładem jest kultura górali karpackich.
POŁĄCZENIE TERYTORIALNEGO I ETNICZNEGO –Cechy które wyróżniają etniczne to wspólne pochodzenie od przodków język, historia. Kiedy połączymy te dwie to powstanie kultura narodowa np. POLSKA, MEKSYKAŃSKA.
Kryterium Chronologiczne- kultura średniowiecza, renesansu , oświecenia.
SUBKULTURA – inaczej podkultura są to kultury które wyróżniamy w ramach jakieś całości, są to wzory zachowań mniejszych zbiorowości, które ze względu na ich odmienność wyróżniają się w szerszym społeczeństwie. Subkultura więzienna, lekarzy, młodzieży.
KULTURA ALTERNATYWNA I KONTRKULTURA
Obie możemy zdefiniować. Wzory przeciwne do obowiązujących. Przykładem alternatywnej odrzucenie dorobków cywilizacji i Zycie np. bez prądu, cudów cywilizacji. Kontrkultura jest przeciwna i sprzeczna z ogólnymi zasadami. SATANIZM-kontrkultura.
KULTURA DOMINUJĄCA- kultura ,która jest podzielana przez większość społeczeństwa.
Konstatacje (konstatacja stwierdzenie, ustalenie faktu), że kultury różnią się doprowadziła do ETROCENTRYZMU.
Etnocentryzm –( stawianie własnego narodu lub grupy etnicznej w centrum zainteresowania i wywyższanie go ponad inne.) Uznawanie, że cechy własnej kultury za wyższe lub lepsze. Rodzaj postawy jest to inaczej ocenianie innych kultur wedle norm kultury własnej.
EUROPOCENTRYZM- polega na poszczeganiu i ocenianiu innych kultur wedle norm i wartości obowiązujących w kulturze europejskiej.
W odpowiedzi powstał RELATYWIZM KULTUROWY jako zasada metodologiczna odnosi się do sposobu badania różnych kultur zakłada, że w trakcie tego typu będą (socjologia ,filozofia) powinniśmy przyjmować perspektywy badanej zbiorowości, a nie norm i wartości zbiorowości własnej. Taką postawę FLORIAN ZNANIECKI nazywał współczynnikiem HUMANISTYCZNYM.
RELATYWIZM KULTUROWY- to relatywizm jako element światopoglądu zakładamy , że wszystkie kultury są równe nie ma lepszych i gorszych. RELATYWIZM KULTUROWY jako teoria i filozofia człowieka wedle tego RELATYWIZMU KULTUROWEGO człowiek jest bez reszty wytworem kultury osoby które zgadzają się z tą teorią uważają, że czynniki biologiczne nie maja wpływu na zachowanie człowieka.
RELATYWIZM KULTUROWY- jako relatywizm wartości zakłada , że nie ma wartości uniwersalnych tj. nie ma takich wartości do których mogłyby się odwoływać wszystkie kultury, które by wskazywały co jest dobre , a co złe.
Każda kultura ma własna hierarchię wartości, która mówi co dobre , a co złe. Regulują sferę moralności i przyjmując ten relatywizm powinniśmy to uszanować.
Ten rodzaj relatywizmu też budzi zastrzeżenia przedstawiciele religii uważają , że wiedza co dobre , a co złe.
LEVI – STRAUSS- który ma zastrzeżenia co do tego relatywizmu uznaje on , że jeśli nie uznajemy pewnych zachowań w kulturach za złe np. kanibalizm to można mieć wątpliowści co do uznania przez nas takich samych zachowań za złe. Uznaje za postawę moralności istoty człowieka. Sam człowiek ma nam pokazywać co dobre , a co złe. Moralność powinna się odnosić co do moralności człowieka.