Podstawowe pojęcia z psychologii.

Psychologia-to nauka o zachowaniu. Zachowania wewnetrzne-emocje, myśli, uczucia, sny, marzenia, fantazje, postawy wobec sytuacji. Zachowanie zewnetrzne-możemy zobaczyć. Zachowanie werbalne-słowa, symbole, znaki. Podział psychologii: poznawcza (bada umysł i inteligencje) i dynamiczna. Inteligencja słownopojęciowa-umiejetnosc formułowania wypowiedzi, definiowanie jest odpowiedzialne za zapamiętywanie. Inteligencja spostrzeżeniowo wykonawcza-odpowiada za syntezę i analizę myślenia, wyciąganie wniosków. Procesy intelektualne: Pamięć ? świeża (krótkotrwała) oraz stara (długotrwała). Percepcja-recepcja, umiejętność odbierania i interpretowania bodźców ? (wzrokowa, słuchowa, koordynacyjna, wzrokowo ruchowa, słuchowo ruchowa).Dorosła osoba ma zdolność zwracania uwagi na określoną rzecz. Psychologia dynamiczna-zajmuje się procesami które aktywizują i determinują ludzkie działanie, procesy które są odpowiedzialne za temperament i osobowości. Cechy osobowości- forma, siła, natężenie i tempo. Pojęcia: ekstrawertyk (osoba otwarta), emocje (pozytywne, negatywne, intensywne i trwające krótko), uczucie (jest trwalsze niż emocje i głębsze). Współpraca i integracja. Człowiek rozwija się dzięki rożnym interakcją. Człowiek szuka równowagi miedzy zachowaniem swojej indywidualności a życiem w grupie. Ludzie często robią rzeczy razem bo nie lubią być sami (Monika Kostera). Ludzie organizują zgrane zespoły by współpracować i komunikować się. Człowiek ma potrzebę afiliacji (potrzeba przynależności do jakiejś grupy). W czasie zagrożenia człowiek czuje potrzebę bycia z ludźmi. Fascylitacja społeczna-ułatwienie, określa grupę pozytywna, grupa ułatwia nasze działanie. Grupa ułatwia gdy jest łatwe zadanie a gdy staje się trudniejsze to lepiej zabrać się za nie samemu. Próżniactwo społeczne: zasada równości, rozproszenie odpowiedzialności, chowanie się w tłum. Umowa psychologiczna- kontakt, zbiór niepisanych oczekiwań jakie ma jednostka i grupa względem siebie. Sposoby rozwiązywania konfliktów: Dominacja ? rywalizacja, walka, dążenie do osiągnięcia swoich celów nie licząc się z interesem drugiej strony. Aby wygrać używa się perswazji, presji i przemocy. Podporządkowanie- ustępstwo, uległość, ugodowość, porozumienie za wszelka cenę. Strona rezygnuje z realizacji swoich celów, akceptując wygrana przeciwnika. Unikanie- wycofanie się, rezygnacja z jakiegokolwiek działania licząc na wygaśniecie konfliktu, który najczęściej pozostaje jednak nie rozwiązany. Kompromis- rezygnacja z części własnych celów, ambicji, dążeń w zamian za podobną rezygnacje drugiej strony (zgniły kompromis). Współpraca- wspólne rozwiązanie problemu, partnerskie współdziałanie w poszukiwaniu rozwiązań satysfakcjonujące obie strony. Negocjacje- nastawione na współprace, to taki sposób rozwiązywania konfliktu, który uwzględnia interesy wszystkich stron. Podstawowe reguły negocjowania- oddziel ludzi od problemów, koncentruj się na interesach a nie na stanowiskach, formułuj pytania przed odpowiedziami, poszukaj rozwiązań dających korzyści obu stronom, nazywaj osiągnięcia w negocjacjach. Kolejność etapów negocjacji- ustalanie reguł postępowania, nazywanie interesów (swoich, drugiej strony, wspólnych, sprzecznych), zdefiniowanie problemu, poszukanie rozwiązań. Koncepcje rozwoju osobowości człowieka: psychodynamiczna (koncepcja psychoseksualna, psychoindywidualizacji, psychospołeczna). Behawioralna (koncepcja oparta na uczeniu się, rozwój). Komitywna (koncepcja PIAGET- badał dzieci pod kątem procesów poznawczych). Kompleksowa (uwzględnia cechy biologiczne, psychiczne i społeczne, koncepcja LEVINSONA i koncepcja ekologiczna BRONFENBRENER). Humanistyczna (koncepcja ROGERS i MASLOW). Kulturowo ? historyczna (antropologia kulturowa WYGOTSKI). Teoria Levinsona- życie ludzkie jest podzielone na ery i okresy. Marostruktora ? ukryty porządek er i okresów. W życie ludzkie jest wpisany kryzys. Środki na zażegnanie kryzysu: określenie własnej tożsamości, nowe środki poznawania siebie i świata, korzystanie ze wzorców kulturowych, osiąganie kolejnych stopni i autonomii. Koncepcja ERIKSONA: rozwój w kategoriach psychospołecznych, biologiczne, popędowe, czynniki społeczne, rozwój człowieka trwa cale życie, mówi o kryzysach i konfliktach który ma każdy etap życia, ważne w jego koncepcji są role społeczne, zasada epigenezy <wszystko co wzrasta ma swój plan podstawowy>. Etapy i najważniejsze przemiany człowieka: wczesne dzieciństwo 1 do 3 roku życia, kształtowanie się pierwotnych emocji i dominacja motywów biologicznych, początki widzenia siebie jako odrębny podmiot i nabywania umiejętności wchodzenia w role, kontakt ze środkami przymusu w których wyrażają się wartości przekazywania. Średnie dzieciństwo 1 do 6 roku życia posługiwania się językiem, wchodzenie w różnorodne role, początki tworzenia obrazu samego siebie, powstawanie motywacji społecznych. Późne dzieciństwo od 1 do 12 roku, dobra umiejętność realizowania ról, koncepcja staje się spójna i trwała, początki świadomości oraz internalizacja wartości. Okres dojrzewania do 17 roku życia, własny styl realizowania ról, swoiste wyrażenie emocji, obraz siebie stosunkowo trwały, pełna internalizacja wartości. Model Eriksona: poczucie zaufania wobec nieufności, uczucie wewnętrznej dobroci, zaufanie do siebie i innych, optymizm, poczucie autonomii wobec niepewności i wstyd związany z wczesnymi doświadczeniami w uczeniu, ćwiczenie roli, samokontrola, zdolność do dokonywania wyborów lub nieustępliwość, przesadne sumienie, zwątpienie, przewrażliwienie, wstyd. Inicjatywa i pewność siebie wobec poczucia winy, niepowodzenie w poznawaniu otoczenia, czerpanie przyjemność z działania, osiągnięć lub niechęć do podejmowania inicjatyw. Pracowitość wobec poczucia niższości w wyniku przynależności do grupy i organizacji, zaspokojenie wymogu pilności, chęci działania, zdolność do zaangażowania w twórcza prace, duma lub niezdolność do ukończenia działania. Model Levinsona: wiek 0 ? 22 lat era dzieciństwa i dorastania. Interakcjonizm ? D. Magnusson, jeden z głównych przedstawicieli tego kierunku. Ujmuje środowisko człowieka <osobę> jako otwarty system złożony z podsystemów o hierarchicznej strukturze, wchodzących stale we wzajemne, dynamiczne związki i stosunki oraz spoldzialajacych na siebie.