Białowieski Park Narodowy - BPN
Białowieski Park Narodowy
Rezerwat biosfery UNESCO wpisany na listę Światowego Dziedzictwa Ludzkości
Położenie woj. podlaskie
Data utworzenia 1932
Powierzchnia
- leśna
- uprawna
- wodna 105.02 km2
95.94 km2
0.74 km2
0.09 km2
Pow. ochrony
- ścisłej
- częściowej
- krajobrazu
47.47 km2
48.47 km2
9.08 km2
Powierzchnia otuliny 32.24 km?
Długość szlaków turystycznych 24,5 km
Liczba odwiedzających rocznie 200 tys. [1]
Siedziba Białowieża
Oficjalna strona Parku
Puszcza Białowieska
Przewalony pień w Puszczy Białowieskiej
ŻubrBiałowieski Park Narodowy, utworzony w 1932 r., jest jednym z 23 parków narodowych na terenie Polski.
Jego historia sięga 1921 roku, kiedy utworzono leśnictwo "Rezerwat", które w 1932 roku zostało przemianowane na "Park Narodowy w Białowieży". W roku 1947 reaktywowano go pod obecną nazwą. Siedzibą dyrekcji parku jest Białowieża. Obejmuje fragmenty pierwotnej Puszczy Białowieskiej zachowane w stanie zbliżonym do naturalnego.
Białowieski Park Narodowy w 1979 z racji dużego znaczenia dla kultury i dziedzictwa ludzkości, wpisano na prestiżową Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. 26 czerwca 2004, na "II Forum Polskich Miast i Miejsc UNESCO", miasta i obiekty w Polsce, znajdujące się na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO, w celu przekazywania informacji, współpracy i promocji skupiły się w Ligę Polskich Miast i Miejsc UNESCO. Siedzibą Ligi został Toruń, a jej pierwszym prezesem Marcin Zamoyski.
W 1992 r. UNESCO rozszerzyło status obiektu dziedzictwa światowego na przylegający doń od wschodu fragment białoruskiego parku narodowego "Białowieżskaja Puszcza", podlegający ochronie ścisłej (4500 ha). W ten sposób powstał w Puszczy Białowieskiej jeden z siedmiu na świecie i trzech w Europie transgraniczny obiekt dziedzictwa światowego.
Wody
Białowieski Park Narodowy leży przy wododziale Wisły i Niemna. Na terenie parku nie ma żadnych jezior ani większych rzek. Najbardziej cenny obszar parku leży w widłach rzek Hwoźnej i Narewki. W puszczy ma swoje źródło rzeka Orłówka. Ponadto przez obszar parku przepływają dopływy Narewki: Łutownia, Przedzielna i Braszcza.
Fauna
W Puszczy Białowieskiej żyje około 12 000 gatunków zwierząt, wśród których przeważają bezkręgowce, a w szczególności owady (8 000 gatunków). Ponadto występuje tu 120 gatunków ptaków, 7 gatunków gadów i 11 gatunków płazów.
Symbolem parku jest żubr, gdyż właśnie w tym parku ocalono od zagłady to zwierzę. Żubry wyginęły już prawie całkowicie w XVIII wieku. Ich nieliczne populacje przeżyły jedynie na Kaukazie i w Puszczy Białowieskiej. W 1919 zabity został ostatni osobnik w Puszczy Białowieskiej. Wyginęła również populacja kaukaska. Do Białowieży zaczęto ściągać osobniki z ogrodów zoologicznych. Początkowo hodowane były na osobnym dziedzińcu. Dopiero w 1952 roku pierwsze okazy zostały wypuszczone na wolność. Obecnie w Białowieskiej Puszczy żyje około 700 żubrów (z czego około 400 po stronie polskiej), spośród 3000 na całym świecie; wszystkie pochodzą właśnie z białowieskiej hodowli.
Flora
Puszcza Białowieska jest najlepiej zachowanym lasem naturalnym na Niżu Europejskim. Ponad 2/3 powierzchni parku zajmują lasy liściaste. Największą powierzchnię zajmują lasy grądowe (dębowo-grabowe), które rosną na najżyźniejszych glebach puszczy. W miejscach zalewanych przez kilka miesięcy wodą, rosną olsy i łęgi, składające się głównie z olszy czarnej i jesionu. W suchszych miejscach rosną natomiast bory sosnowe, świerkowe i mieszane. Występuje tu 20 gatunków lasów. Ogólnie flora parku liczy 1000 gatunków roślin, w tym 728 gatunków roślin naczyniowych, 277 gatunków porostów oraz ponad 3000 gatunków grzybów. Spośród szczególnie rzadkich roślin należy wymienić pełnika europejskiego, kosaćca syberyjskiego, arnikę górską i fiołka bagiennego.
*Grądy
Bogactwo tutejszej puszczy najlepiej widać w piętrowości tutejszych lasów grądowych. Najwyższe piętro zajmują, przekraczające nierzadko 50m, pojedyncze świerki. Pod nimi, na wysokości 40 m rosną dęby, lipy i klony. Najniżej, bo na wysokości 20 m, rosną graby.
*Martwe drewno
W Białowieskim Parku Narodowym charakterystyczną cechą jest duża liczba martwego drewna. W obszarze ochrony ścisłej zajmuje ono około 25% masy wszystkich drzew. Dzięki rozkładowi martwych pni, do gleby wracają cenne substancje odżywcze, przywracające glebie żyzność. Ponadto, martwe drewno staje się domem dla niezliczonej ilości grzybów, bakterii i malutkich bezkręgowców. Wiele z nich to gatunki zagrożone wyginięciem, nie występujące nigdzie indziej w Europie.
Najciekawsze drzewa na terenie Białowieskiego Parku Narodowego:
*Dąb Jagiełły