Polityka społeczna - ściąga

Podwójne znaczenie pojęcia:
 polityka społeczna jako działanie
 polityka społeczna jako nazwa dyscypliny naukowej
 idea socjalna a działanie
 filantropia czy pomoc ku samopomocy
 opiekuńczość państwa czy jego pomocniczość
Polityka społeczna jako działalność:
 definicje polityki społecznej jako działalności z punktu widzenia:
 państwa
 jednostki
Spór o rolę nauki: Czy tylko badać i opisywać rzeczywistość? Czy proponować rozwiązania socjalne?
Horyzont czasowy nauki jest wieloletni, a polityki krótkoterminowy.
Polityka społeczna z punktu widzenia państwa:
- za pomocą ustawodawstwa i administracji zwalcza niedomagania w dziedzinie procesu dystrybucji
- wyrażone w ustawodawstwie i administracji stanowisko wobec sprzeczności (antagonizmów) społecznych
- całość środków mających na celu wspieranie dobra wspólnego
- istotą jest dążenie do równowagi między wymogami etycznymi (szczególnie ze strony sprawiedliwości) i politycznymi roszczeniami władzy
- celowy wpływ władzy publicznej na kształtowanie położenia różnych warstw społecznych
- środki i wysiłki które powinny chronić równowagę społeczną
- własne uporządkowanie sieci relacji między mężczyznami i kobietami żyjącymi razem w społeczeństwie
- reformowanie społeczeństwa aby wyeliminować słabości jednostek lub grup społecznych
Polityka społeczna z punktu widzenia jednostki:
- dopomóc człowiekowi pracy aby mógł realizować prawo do godności ludzkiej i stał się indywidualnością
- kształtowanie dogodnych warunków życia ludności i poprwnych stosunków międzyludzkich
- zapewnianie każdemu człowiekowi wspólnoty minimalnych standardów i możliwości rozwoju
- budowanie tożsamości osoby w ramach pewnej wspólnoty
- zorganizowane wysiłki społeczeństwa, aby zaspokoić możliwe do zidentyfikowania potrzeby osobiste grup lub jednostek
- obrona człowieka przed niezaspokojeniem jego potrzeb, początkowo najbardziej elementarnych, niezbędnych dla fizjologicznego przetrwania a następnie także potrzeb rozwojowych
Cele polityki społecznej:
-wyrównywanie warunków życia i pracy poprzez zaspokajanie potrzeb ludności w różnym wieku
-tworzenie równego dostępu w korzystaniu z obywatelskich praw
-usuwanie nierówności społecznych
-ukształtowanie stosunków społecznych
-asekurowanie przed ryzykami społecznymi
Zadania polityki społecznej jako nauki:
- dotrzeć, ocenić i zaproponować działania
- refleksja naukowa o warunkach bytu ludności
- metoda i teoria przezwyciężenia niedostatku
- kierowanie procesem rozwoju potrzeb
- celowe przekształcanie struktur społecznych.
Na potrzeby sfery pozamaterialnej składają się:
-ochrona zdrowia
-edukacja
-usługi
-działalność kulturalna
-uznanie i satysfakcja z pracy
-poczucie bezpieczeństwa socjalnego
Polityka społeczna dotyczy więc warunków życia społeczeństwa oraz stosunków międzyludzkich w środowisku pracy i w środowisku zamieszkania.
Polityka społeczna posiada subdyscypliny tzn., że w zakres szeroko rozumianej polityki społecznej należą różnego rodzaju polityki szczegółowe:
-polityka ludnościowa
-polityka rodzinna
-polityka rynku pracy i bezrobocia
-polityka migracyjna
-polityka edukacyjna
-polityka zabezpieczenia społecznego
-polityka ochrony zdrowia
-kwestia starości
-kwestia niepełnosprawności
-polityka mieszkaniowa
-polityka czasu wolnego( kulturalna, wypoczynkowa)
-polityka ochrony środowiska
-prognozowanie społeczne
-polityka warunków życia ludności
Polityka społeczna jest nauką interdyscyplinarną:
Składa się z: socjologia, psychologia, filozofia,geografia, demoskopia, statystyka, politologia, demografia, pedagogika, prawo, ekonomia, historia.

Geneza polityki społecznej:
-uprzemysłowienie w XIX w. masowo wciągało do pracy rzesze ludzkie
-migracje ze wsi do miast
-wyzysk w postaci: niskich zarobków (na poziomie minimum egzystencji), wydłużonego czasu pracy, ciężkich warunków pracy, pracy dzieci od 6 roku życia
-krótka średnia życia
-analfabetyzm
WYKŁAD 2.
PODMIOTY POLITYKI SPOŁECZNEJ
Definicje podmiotów
- ze względu na interes państwa
- ze względu na interes obywatela
definicje te dotyczą definicji polityki społecznej z pkt. widzenia jednostki
Podmioty polityki społecznej:
Osoby prawne, które w swoim obszarze kompetencji działają na rzecz wyrównania szans życiowych ludzi potrzebujących lub/i na rzecz poprawy ich położenia materialnego.
Klasyfikacja podmiotów polityki społecznej:
*państwowe- mają za zadanie porządkowanie życia społecznego, tworzenie osłon socjalnych na poziomie ekonomicznych możliwości budżetu państwa. Ich zadaniem jest także wyrównywanie szans życiowych zgodnie z zasadą konstytucyjnej sprawiedliwości.
*pozarządowe- mają na celu wszechstronne uzupełnianie działań państwa na rzecz jednostek i grup socjalnie najsłabszych
Podział ze względu na zasięg działania:
*globalne- są to organizacje międzynarodowe, które w swoim zasięgu działania realizują zadania polityki społecznej występujące w skali globalnej
*regionalne- obejmujące swoim obszarem działania dany region
*krajowe- instytucje realizujące politykę społeczną w skali danego kraju
*lokalne- działające na obszarze określonego terytorium, wsi, powiatu. Jest to zazwyczaj samorząd terytorialny
Podział na podmioty pierwotne i wtórne:
rodzina samorząd państwo
(pierwotne) (wtórne) (wtórne)
Państwowe podmioty polityki społecznej- podział ze względu na kompetencje:
-ustawodawcze- Sejm, Senat
-wykonawcze- Premier, Ministrowie
-kontrolne- NIK (Najwyższa Izba Kontroli), RPO (Rzecznik Praw Obywatelskich), RPD (Rzecznik Praw Dziecka), PIP (Państwowa Inspekcja Pracy)
-sądownicze- Trybunał Konstytucyjny, Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Podmioty globalne:
1. Organizacja Narodów Zjednoczonych
a) organizacje wyspecjalizowane- ILO, FAO, WHO, UNESCO, Fundusz Walutowy
b) programy- UNICEF, UNDP 9UNV i UNIFEM)
c) agencje- WFP, UNHCR
Podmioty kontynentalne:
-Rada Europ
-Unia Europejska
-Rada Unii Europejskiej (ustawodawcze)
-Parlament Europejski
-Komisja Europejska (wykonawcze)
-Trybunał Sprawiedliwości
Wykład 3
Polityka społeczna ma dwa znaczenia:
Działalność państwa, samorządów i organizacji samorządowych, której celem jest poprawa położenia materialnego, asekuracja przed ryzykami życiowymi i wyrównywanie szans życiowych grup społeczeństwa ekonomicznie i socjalnie najsłabszych
Dyscyplina naukowa, która diagnozuje bieżącą sytuację socjalną, pokazuje ona mapę kwestii socjalnych, wyjaśnia ich genezę, wskazuje perspektywy i warianty rozwiązań
Polityka społeczna- jest celową działalnością państwa i innych podmiotów na istniejący układ stosunków społecznych zmierzająca do poprawy warunków życia i pracy ludności, usuwania nierówności społecznych oraz podnoszenia kultury życia. Jeżeli chodzi o poprawę warunków bytowych polityka społeczna zajmuje się kwestią wyżywienia, mieszkania, pomocy społecznej, pomocy w przypadku zdarzeń losowych i kwestią niezdolności do pracy.
Natomiast na strefę pozamaterialną: kwestia ochrony zdrowia, edukacja, świadczone usługi socjalne, działalność kulturalna, formy aktywności społecznej, poczucie bezpieczeństwa socjalnego.
Polityka społeczna dotyczy więc warunków życia społeczeństwa oraz stosunków międzyludzkich, zarówno w środowisku pracy i środowisku zamieszkania.
W zakres szeroko rozumianej polityki społecznej wchodzą jej polityki szczegółowe:
Ludności, rodzinna, rynku, pracy, wynagrodzeń, kształtowania dochodów z pracy, BHP, zabezpieczenia społecznego, ochrony zdrowia, edukacyjna, pomoc społeczna, wobec osób starych, wobec osób niepełnosprawnych, ochrony środowiska, patologie społeczne.
Polityka socjalna – ma węższe znaczenie niż polityka społeczna i ma za zadanie badać te wszystkie działania, które są nakierowane na poprawę socjalnego położenia oraz ludności najsłabszej życiowo, których los wymaga poprawy i zabezpieczenia od ryzyka zagrażającego egzystencji.
Polityka społeczna jest natomiast pojęciem szerszym obejmującym nie tylko szczegółowe kwestie społeczne ale także zagadnienia sterowania społecznym rozwojem i problemem zmian w strukturach społecznych.
W polskiej polityce społecznej występują 4 nurty:
1) socjologiczno –strukturalny: przedmiotem badań jest struktura społeczna czyli każdorazowy udział stosunków społecznych, uwarstwienie społeczne i jego budowa. Interesują ją zmiany struktury społecznej oraz usuwanie nierówności i sprzeczności społecznych będącymi podstawowymi problemami.
2) ekonomiczno – społeczny: oparty na powiązaniu polityki społecznej z polityką gospodarczą. Głosi koncepcje powiązania rozwoju społecznego z rozwojem gospodarczym. Im wyższy rozwój gospodarczy tym wyższy standard życia.
3) socjalno – bytowy głoszący poprawę warunków pracy i bytu. Naczelnym zadanie p.s. jest dostęp ogólnego dobrobytu za pośrednictwem reform społecznych obejmujących kolejno poszczególne grupy społeczne.
4) społeczno – bytowy: p.s. powinna zaspokajać potrzeby ludności w przekroju demograficznym.
Wykład 4 (14.03.2006) GLOBALIZM:
(odglob= kula ziemska)
- doktryna dążąca do zapewnienia jedności politycznej świata postrzeganego jako jedna wielka wspólnota ludzka - uwzględnianie problemów w skali globalnej
- koncepcja filozoficzna głosząca, że zbiór złożony z elementów posiada właściwości, których nie mają jego części składowe - całościowe postrzeganie przedmiotów i zjawisk
- wzrost podatności społeczeństw, gospodarek i państw narodowych na oddziaływanie ze strony środowiska międzynarodowego
Globalizacia
- forma umiędzynarodowienia życia społecznego
- proces, który polega na zagęszczaniu się różnorodnych związków i współzależności- ekonomicznych, politycznych, kulturowych, w skali ogólnoświatowej
- proces zagęszczania się różnorodnych związków w skali światowej
- intensyfikacja przepływów w obrocie kapitałowym, towarowym, ludzkim, informacyjnym, itd.
Definicje pejoratywne ..globalizacii":
- smok pożerający miejsca pracy i nadzieje na sprawiedliwy podział tego, co wytwarza ludzkość
- ciemna, ślepa i - bezduszna siła podmywająca suwerenność tradycyjnych organizmów państwowych
- wehikuł makdonaldyzacji i bezmyślnej unifikacji lokalnych kultur
- zagrożenie dla narodowych tożsamości
- wyrafinowane narzędzie amerykańskiego panowania nad światem _
Definicje pozytywne „głobalizacii":
- główny motor postępu technologicznego i rozwoju gospodarczego
- katalizator awansu cywilizacyjnego w skali narodów i całego świata
- gwarant otwartych rynków oraz swobodnego przepływu informacji, idei, ludzi
- wszechogarniający zwiastun jednej, zintegrowanej, ogólnoludzkiej wspólnoty
Podwóine znaczenie globalizacii:
- tendencje i procesy wzajemnie się wykluczające
- przeciwstawne, sprzeczne wobec siebie
- łączy i dzieli
- integruje i dezintegruje
- eksponuje głęboką linię podziału między tymi, którzy posiadają odpowiednie kwalifikacje i doskonale sobie radzą na światowych rynkach a tymi, którzy nie posiadają odpowiednich umiejętności i postrzegają ekspansję światowego rynku jako zagrożenie dla ich bezpieczeństwa socjalnego oraz
głęboko zakorzenionych norm
Konsekwencje globalizacii:
- postępująca polaryzacja na globalne elity i globalną podklasę
- powoduje społeczną frustrację, narastanie poczucia krzywdy i niesprawiedliwości, coraz większe niezadowolenie, bunt, protest, niestabilność
- zagrożenie dla pokoju społecznego, międzynarodowej stabilności i bezpieczeństwa
Aspekty pozytywne ęlobalizacji:
- wspiera procesy integracyjne, scala świat
- różnorodność globalizującego się świata uświadamia, że jest on wielokultucowy, wieloreligijny, wielorasowy
- silne tendencje integracyjne
- regionalizacja i globalizacja wzajemnie się wspierają
- ujednolicanie norm, standardów
- napędza postęp technologiczny
- dynamizuje wzrost gospodarczy
- przyspiesza rozwój na wielu obszarach świata
- korzyści dla nielicznych
- szybszy i intensywniejszy rozwój gospodarczy
- globalizacja stwarza zapotrzebowanie na coraz lepsze, jakościowo sprawniejsze i skuteczniej funkcjonujące państwo
- wzrost liczby państw o demokratycznym ustroj
- liberalizacja przepływu czynników produkcji I
- postępująca specjalizacja
- wzmożona konkurencja
- transfer nowoczesnych technologii, sposobów zarządzania i organizacji pracy otwarcie na świat
- mieszanie się języków i kultur
wyodrębnienie
Aspekty negatywne:
- stymuluje tendencje ośrodkowe, dezintegracyjne (np. parcelacja świata na mniejsze fragmenty poprzez wzrost liczby państw narodowych) _
- odrodzenie nacjonalizmów, fundamentalizmów
- potrzeba poszukiwania i ochrony przez dane społeczeństwo i jednostki własnych korzeni, własnej tożsamości i autonomii
- doprowadzenie do różnicowania się, postępującej różnorodności jest czynnikiem konfliktogennym
- polaryzacja technologiczna, dochodowa i socjalna
- marginalizowana większość mieszkańców Ziemi
- asymetria społeczno- ekonomiczna
- redukuje funkcje, kompetencje i pole działania poszczególnych rządów (potrzeba uzgodnień działań międzynarodowych) f - demokratyczny deficyt (mniejsza rok obywatela, a uwzględnienie aspektów międzynarodowych)
- imigracja zarobkowa z biednego Południa na Północ
- stagnacja płac robotników
- wzrost bezrobocia
- wielkie ruchy migracyjne
- wzrost postaw ksenofobicznych
- 80% społeczeństwa Ziemi marginalizowana
- nasilające się różnice w poziomie rozwoju gospodarczego i standardach życia w układzie geograficzno- kontynentalnym
Globalny podmiot polityki społecznej- ONZ
- założona 26.06.1948 r. w San Francisco
- promuje rozwój społeczny w skali ogólnoświatowej
- zapewnia jednakowe standardy socjalne
- promuje sprawiedliwość między państwami
- patronuje inicjatywom, które rozdzielają pomoc biednym państwom
- zwalcza dyskryminację poprzez: zagwarantowanie i przestrzeganie równych praw dla wszystkich ludzi bez względu na płeć, rasę, religię, poglądy polityczne, przynależność państwową
Dokumenty ONZ:
- Powszechna Deklaracja Praw Człowieka (1948)
- Pakty Praw Człowieka (1966)
- Deklaracje o Postępie Społecznym i Rozwoju (1969)
- Międzynarodowa Konkurencja o Eliminacji Wszelkich Form Dyskryminacji Rasowej (1969)
- Konwencje o Eliminacji Wszelkich Form Dyskryminacji Kobiet (1979)
- Konwencja o Prawach Dziecka (1989)
Struktura ONZ z podziałem na kompetencje:
ustawodawcza- Zgromadzenie Ogólne (uchwala deklaracje, rezolucje, programy)
wykonawcza- Rada Bezpieczeństwa, Rada Gospodarczo- Społeczna
kontrolna- Rada Powiernicza
sądownicza- Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości
Działalność ONZ — zwalcza dyskryminację poprzez zagwarantowanie i przestrzeganie różnych praw dla wszystkich ludzi bez względu na płeć, rasę, religię, poglądy polityczne, przynależność państwową, orientację seksualną.
Organizacje wyspecjalizowane:
ILO- Międzynarodowa Organizacja Pracy- Genewa (realizują międzynarodową politykę rynku pracy, dostęp do szkolenia zawodowego, walka z wypadkami przy pracy, z chorobami zawodowymi, czas pracy, prawo pracy, równość szans w dostępie do rynku pracy)
FAO- Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa- Rzym (zwalcza kwestię głodu w skali lokalnej, pomaga w regionach gdzie jest klęska)
WHO- Światowa Organizacja Zdrowia- Genewa (zwalcza choroby cywilizacyjne, zwalcza epidemie na całym świecie)
UNESCO- Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Oświaty, Nauki i Kultury- Paryż (zwalcza analfabetyzm, chroni zabytki dziedzictwa narodowego, prowadzi szkolenia, kursy nauki czytania i pisania)
Fundusz Walutowy (Bank Światowy)- Waszyngton (współfinansuje projekty na rzecz wsparcia regionów najsłabszych) Agencie ONZ:
WFP- Światowy Program Żywnościowy- Rzym (udziela pomocy żywnościowej w naturze i środkach finansowych dla krajów cierpiących na niedobór żywności)
UNHCR- Urząd Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców- Genewa (pomoc uchodźcom poprzez ich repatriację i asymilację w nowym środowisku) Programy:
UNICEF- Fundusz Narodów Zjednoczonych Pomocy Dzieciom- Nowy Jork UNDP- Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju- Nowy Jork UNV- Wolontariat Narodów Zjednoczonych- Bonn
UNIFEM- Fundusz Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju Kobiet- Nowy Jork
Globalizacia- zjawiska pozytywne
- wzrost długości życia obywateli świata o 16 lat
- spadek umieralności niemowląt o 50%
- spadek liczby analfabetów o 2/3
- wzrost poziomu życia, w tym wyżywienia z 2500 kcal do 2750
- wzrost dostępu do wody pitnej z 40% do 72%
- wzrost PKB o 1% rocznie
- wzrost aktywności zawodowej kobiet o 6%
- redukcja zanieczyszczenia środowiska o 2/5
- wzrost państw demokratycznych
GIobalizacja- zjawiska negatywne
- widmo społeczeństwa rozczłonkowanego, rozwarstwionego i podzielonego na biednych i bogatych
- nierównomiernie rozmieszczony wzrost dochodów
- zagrożenie instytucji rodziny (coraz więcej samotnych rodziców) - osłabienie więzi społecznych (efekt urbanizacji)
- rozwój gospodarczy nie kompatybilny ze wzrostem społecznym
- spadek przeciętnych dochodów
- liczne kryzysy gospodarcze i finansowe
- „globalizacyjna pułapka"
WYKŁAD 5
Świat- ludność:
-Świat- ogółem 6 mld 78 mln
-Afryka- 800mln
-Ameryka Płd- 345 mln
-Ameryka Płn-Śr- 481 mln
-Azja- 3mld 734 mln
-Europa- 729mln
-Oceania- 30mln
-Polska- 38mln 460tys
Globalne kwestie społeczne:
Ubóstwo
-1,3 mld ludzi żyje w absolutnej nędzy (poniżej 1 $ dziennie), w tym 600mln dzieci
-3mld ludzi żyje w biedzie mając na utrzymanie 1-2 $ dziennie
-12% ludności państw najbogatszych żyje w biedzie
-za 1 USD dziennie utrzymuje się przy życiu 522mln mieszkańców Azji Płd, 291mln Afryki Subsaharyjskiej, 278mln Azji Wschodniej, 78mln Ameryki Łacińskiej, 24mln w Europie Środkowo- Wschodniej
-2/3 osób żyjących w absolutnej nędzy, to osoby poniżej 15 roku życia
-70% osób żyjących w absolutnej nędzy to kobiety i dzieci
- za 1 USD dziennie utrzymuje się przy zyciu: 522 mln mieszkańców Azji PLD, 291 mln Afryki Subsaharyjskiej, 278 mln Azji Wsch, 78 mln Ameryki Łacińskiej, 24 mln w Europie Środkowo Wschodniej.
Zdrowie:
-ponad 1mld osób nie ma dostępu do opieki zdrowotnej
-1,5mld ludzi żyje średnio poniżej 60 lat
-340mln kobiet żyje średnio poniżej 40 lat
-dwukrotny wzrost osób chorych na AIDS/HIV z 15mln na ponad 33mln
-50% kobiet jest wyzyskiwana seksualnie przez swoich partnerów
-co roku 3mln ludzi umiera z powodu zanieczyszczonego środowiska, zaś 5mln zapada na nieuleczalne choroby
Głód, niedożywienie:
-ponad 800mln ludzi cierpi z głodu lub niedożywienia, w tym 160 mln dzieci
-3mld ludności ma niedobór żywności
-ponad 1,4mld osób nie ma bezpośredniego dostępu do wody pitnej
-5 najbogatszych społeczeństw świata konsumuje 16 razy więcej niż 5 najbiedniejszych społeczeństw świata
Edukacja:
- 880mln osób to analfabeci, z czego 866mln zamieszkuje w państwach rozwijających się
- 260mln dzieci nie ma dostępu do szkoły podstawowej lub średniej
- ponad 250mln dzieci pracuje na utrzymanie
Warunki mieszkaniowe:
- 2mld osób zamieszkuje pomieszczenia bez elektryczności
- 4,5mld (80% globu) nie ma dostępu do usług telekomunikacyjnych
Kraje bogate
1. Kanada (1)
2. Norwegia
3. USA
4. Japonia
5. Belgia
6. Szwecja
7. Australia
8. Holandia
9. Islandia
10. Wielka Brytania
Kraje biedne:
1. Republika Środkowej Afryki
2. Mali
3. Erytrea
4. Gwinea- Bissau
5. Mozambik
6. Burundi
7. Burkina Faso
8. Etiopia
9. Niger
10. Sierra Leone (188)
WYKŁAD 6
Europejska polityka społeczna
Polska jest członkiem Rady Europy od 25.11.1991 roku.
Rada Europy:
-została powołana 05.05.1949 r. w Paryżu przez 10 państw Europy Zachodniej: Belgia, Dania, Francja, Irlandia, Włochy, Luksemburg, Holandia, Norwegia, Szwecja, Wlk. Brytania.
-posiada siedzibę w Strasburgu w północno - wschodniej Francji
-w 2005 r. w jej skład wchodzi 46 państw europejskich ( w tym 21 państw Europy Środkowej i Wschodniej).
Rada Europy – cele:
-ochronie praw człowieka i podstawowych wartości, demokracji parlamentarnej i rządów prawa
-rozwijać porozumienia o zasiegu kontynentalnym w celu ujednolicenia praktyki społecznej i prawnej poszczególnych państw
-promować świadomość europejską, tożsamośc opartą na wspólnych wartościach wartościach obecnej w różnych kulturach
Organy :
-Zgromadzenie parlamentarne :organ ustawodawczy
-Komitet ministrów –organ decyzyjny
-Sekretariat- organ wykonawczy
-Bank rozwoju rady europy – podmiot finansowy
-Komisarz praw człowieka – organ kontrolny
-Europejski Trybunał Praw Człowieka (w Strassburgu), organ sądowniczy
-Kongres Władz Lokalnych i Regionalnych – organ opiniodawczy doradczy
Sekretariat Rady Europy:
- 1800 osobowy
- od 09.2004 Sekretarz generalny Rady Europy to Terry Davis ( Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Pn), były Wiceprzewodniczący Zgromadzenia parlamentarnego parlamentarnego były przewodniczący Grupy socjalistycznej Zgromadzenia Parlamentarnego.
Zgromadzenie Parlamentarne:
- skupia 630 członków ( 315 przedstawicieli i 315 zastępców) z 46 parlamentów krajowych oraz delegacje o statusie gościa specjalnego
- specjalnego Polski 12 deputowanych
- przewodniczącym jest obecni Rene van der Linden (Holandia)
Komitet Ministrów:
- złożony z 46 ministrów spraw zagranicznych lub ich zastępców rezydujących w Strasburgu
- komitet jest organem decyzyjnym rady Europy
Bank rozwoju Rady Europy:
- przyznaje pożyczki do wysokości 60 % ogólnych kosztów na działanie zmierzające do:
* tworzenia nowych miejsc pracy w małych i średnich przedsiębiorstwach usytuowanych w strefach wysokiego bezrobocia
* opracowania programów kształcenia zawodowego
* budowy tanich mieszkań
* tworzenia infrastruktury w takich obszarach jak zdrowie, ochrona środowiska, modernizacja terenów wiejskich
Kongres Władz Lokalnych i Regionalnych Rady Europy:
- zlożony z Izby Władz Lokalnych i Izby Regionów ( 281 członków)
- przewodniczącym Kongresu jest obecnie Giovanni Di Stasi ( Włochy)
- zapewnia udział społeczności lokalnych w realizacji idei zjednoczenia Europy
- promuje samorządność lokalną i regionalną
- promuje ponadnarodową współpracę społeczności lokalnych i regionalnych
Budżet zwyczajny: w 2005 roku wynosił 186 012 700 euro.
Rada Europy – kwestia praw człowieka
- równość kobiet i mężczyzn (dostęp do edukacji i rynków pracy, kształcenie ustawiczne, działy w procesach decyzyjnych)
- walka z rasizmem i nietolerancją
- współpraca i świadomość w zakresie praw człowieka
Działania te obejmują:
- rozwijanie świadomości i zrozumienia praw człowieka na uczelniach, szkolach i wśród róznych grup zawodowych
- pogłębianie i umacnianie świadomości społecznej w tej dziedzinie poprzez kampanie informacyjne, publikacje, rozpowszechnianie materiałów audiowizualnych i innych również przez Internet
- funkcjonowanie sieci instytucji oraz NGOs zajmujących się prawami człowieka
Spójność społeczna:
- - zagwarantowanie właściwego poziomu ochrony socjalnej
- zwiększenie zatrudnienia, szkolenia zawodowego i praw pracowniczych
- zapewnienie ochrony najsłabszym grupom społecznym
- zapewnienie równych szans
- zwalczanie przejawów marginalizacji społecznej i dyskryminacji
- konsolidacja współpracy europejskiej w kwestiach migracji
Problematyka społeczna Rady Europy:
- poprawa systemów zabezpieczenia społecznego
- polityka promowania zatrudnienia
- polityka społeczna w miastach
- program na rzecz dzieci
- integracja osób niepełnosprawnych
- integracja imigrantów
Dokumenty Rady Europy z obszaru polityki społecznej:
 Europejska Karta Społeczna 16. 10. 1961r. w Turynie- zawiera katalog podstawowych praw socjalnych dla pracowników i członków jego rodziny
Prawa pracownicze:
-prawo do pracy i godziwego wynagrodzenia
-prawa związkowe
-ochrona socjalna w przypadku niezdolności do pracy (choroba, kalectwo, macierzyństwo, bezrobocie)
-prawa pracowników migrujących
-prawo do pracy dla osób niepełnosprawnych
-prawo do mieszkania
-prawo do edukacji i szkolenia zawodowego
 Europejski Kodeks Zabezpieczenia Społecznego z 1964 r.
-koordynuje system zabezpieczenia społecznego w państwach RE w dostępie doświadczeń emerytalnych, rent rodzinnych i inwalidzkich, świadczeń chorobowych, świadczeń macierzyńskich, z tytułu bezrobocia, z tytułu śmierci jedynego żywiciela
-znowelizowany kodeks (1990) uwzględnia zmiany w ustawodawstwie dotyczącym zabezpieczenia społecznego jakie dokonały się w ciągu ostatnich lat w wielu państwach członkowskich, a także usprawnia działania systemu ochrony na szczeblu krajowym
 Europejska Konwencja Zabezpieczenia Społecznego z 1972 r
- opiera sięna 4 fundamentalnych zasadach rózności w traktowaniu, jednolitości stosowanych przepisów prawnych, przestrzeganiu praw i przekazywaniu świadczeń socjalnych za granicą
- konwencja dotyczy wszystkich przepisów prawnych odnoszących się na następujących dziedzin zabezpieczenia społecznego: zasiłków chorobowych z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, macierzyństwa i bezrobocia oraz świadczeń rodzinnych, emerytur…
 Europejska Konwencja o Pomocy Społecznej i Medycznej z 1975 r.
-gwarantuje prawo obywatelom państw członkowskich RE do wzajemności w korzystaniu z usług medycznych i socjalnych w państwie drugim
 Europejska Konwencja Pracowników Migrujących z 1957 r.
-reguluje zasady wjazdu, pobytu, zatrudnienia, równych praw pracowników pochodzących z innych państw europejskich
-konwencja ta w swoich zapisach zrównuje w prawach wszystkich pracowników
 Europejska Konwencja Praw Człowieka z 1959r.
 została wydana w rocznicę 05.05. 1850r.
WYKŁAD 7
POLITYKA SPOŁECZNA W UNII EUROPEJSKIEJ
Działalność podmiotów Wspólnoty Europejskiej, państw członkowskich, samorządów i organizacji pozarządowych, której celem jest:
-poprawa warunków pracy i życia obywateli Unii
-asekuracja przed ryzykami życiowymi
-wyrównywanie różnic i szans osób będących w gorszej sytuacji socjalnej lub ekonomicznej
Działalność UE w obszarze socjalnym:
-zintegrowane działanie polityki społecznej na szczeblu UE przedkładają się na ustawodawstwo socjalne oraz wspólnotowe instrumenty finansowe i organizacyjne
-zintegrowane działania na rzecz aktywnego zwalczania bezrobocia, ubóstwa, ekskluzji socjalnej, zagrożeń współczesnej rodziny, przeciwdziałania starzeniu się społeczeństw, budowania poczucia bezpieczeństwa socjalnego obywateli UE oraz zagwarantowanie na wysokim poziomie zabezpieczenia społecznego (włączając w to kwestie starości, niepełnosprawności, zdrowia i ochrony socjalnej)
Specyfika polityki społecznej UE:
-wysokie standardy socjalne uchwalane na szczeblu wspólnotowym
-rozbudowane prawo socjalne dla wszystkich pracobiorców
-wysoki poziom ochrony pracy i zdrowia w miejscu pracy
-wysokie standardy mieszkaniowe
-duża rola związków zawodowych
-przestrzeganie równości szans dla kobiet i mężczyzn
-uchwalane programy socjalne
-wspólne środki finansowe
-wartości i idee socjalne przyznawane wszystkim obywatelom UE
-cztery zasady jednolitego rynku- swobodny przepływ osób, dóbr, usług i kapitału (swobodny przepływ osób oznacza prawo każdego obywatela każdego państwa członkowskiego do swobodnego przemieszczania się, wyboru miejsca zamieszkania i zatrudnienia na dowolnym obszarze UE, bez konieczności uzyskiwania zezwolenia na pobyt i pracę, pod warunkiem, że nie będzie się obciążeniem finansowym dla systemu socjalnego państwa pobytu.)
-zasada subsydiarności (pomocniczości- jest to decentralizacja władzy, czyli oddanie wielu uprawnień na szczebel samorządu terytorialnego. Jest to zaspokajanie potrzeb społecznych społeczności lokalnej.)
Wartości i idee socjalne:
1. Zasada godności osoby ludzkiej
- prawo do życia, które interpretuje się jako zakaz stosowania i wykonywania kary śmierci
- integralność fizyczna i psychiczna osoby ludzkiej, czyli zakaz klonowania istot ludzkich
- zakaz handlu żywym towarem
- zakaz pracy przymusowej, nieludzkiego traktowania
- zakaz molestowania seksualnego
2. Zasada równości
- zakaz wszelkiej dyskryminacji
- jednakowy dla wszystkich dotęp do wszystkich dóbr i usług
3. Zasada wolności
- myśli słowa, sumienia
- prawo do własności
- prawo do nauki
- prawo do migracji
- prawo do wyboru stanu cywilnego
- prawo do ochrony prywatności (ochrona danych osobowych)
- prawo do przynależności do organizacji politycznych
- prawo do własnych poglądów religijnych
4. Zasada solidarności
- są to wszystkie prawa pracownicze ( do pracy, do zabezpieczenia socjalnego, do ochrony zdrowia, do działalności gospodarczej, do ochrony konsumenta, do ochrony środowiska)
5. Zasada sprawiedliwości
- zagwarantowanie róznych praw zgodnie z ustawodawstwem
Prawa socjalne:
-swoboda poruszania się i wyboru miejsca zamieszkania
-swoboda zrzeszania się i negocjowania umów zbiorowych
-ochrona zdrowia i bezpieczeństwo w miejscu pracy
-prawo do sprawiedliwego wynagrodzenia
-równe traktowanie kobiet i mężczyzn
-kształcenie zawodowe/ ustawiczne
-prawo do poprawy warunków życia i pracy
-dialog socjalny
-zabezpieczenie społeczne
-ochrona pracy dzieci i młodzieży
Socjalne funkcje:
-dążenie do pełnego zatrudnienia
-podnoszenie poziomu życia i pracy
-równość szans
-umożliwienie wszystkim opieki zdrowotnej
-wysoki poziom ochrony socjalnej
-edukacja dla wszystkich
-rozwój budownictwa mieszkaniowego
-zwalczanie zagrożeń współczesnej rodziny
-zagwarantowanie odpowiedniego minimum socjalnego dla wszystkich osób
-inkluzja socjalna- łączenie socjalne (osoby niepełnosprawne, osoby, które opuściły zakłady karne, osoby samotnie wychowujące dzieci, osoby leczące się z uzależnień, środowiska patologiczne, wsparcie dla nieletnich przestępców, klienci pomocy społecznej)
-przeciwdziałanie starzeniu się społeczeństw
Swobodny przepływ osób: oznacza prawo do przemieszczania się, wyboru miejsca zamieszkania i zatrudnienia na dowolnycm obszarze UE bez konieczności ubiegania się o zezwolenie na popyt lub pracę ppd warunkiem, że nie będzie się obciążeniem dla systemu socjalnego w pańtwie pobytu czyli posiada się własne źródło utrzymania.
Zasada subsydiarności: (pomocniczości) jest to decentralizacja władzy o oddaniu wielu uprawnień władzy o oddaniu wielu uprawnień na szczeblu lokalnym tak aby wszelkie problemy społeczne były rozwiązane w środowisku zamieszkania.
Czynniki sprzyjające kreowaniu wspólnotowej polityki społecznej:
-wędrówka idei socjalnych
-ewolucja kwestii socjalnej i jej ponadnarodowy wymiar
-powołanie do życia międzynarodowych organizacji
-uchwalenie międzynarodowego, wspólnotowego ustawodawstwa socjalnego
-uchwalenie ponadnarodowych środków finansowych
-zniesienie granic wewnętrznych między państwami członkowskimi WE
-obowiązujące swobody jednolitego rynku, w tym swobodny przepływ osób
-postępujące procesy demokratyzacji życia społeczno- gospodarczego
-logika procesu integracji europejskiej obejmującej stopniowo nowe obszary
-klimat polityczny w państwach członkowskich WE- rządy partii socjaldemokratycznych w państwach
Podmioty wspólnotowej polityki społecznej:
-ustawodawcze- Parlament Europejski, Rada UE, Rada Europejska
-wykonawcze- Komisja Europejska]
-finansowe- Europejski Bank Inwestycyjny, Europejski Bank Centralny
-opiniodawczo- doradcze- Komitet Ekonomiczno- Społeczny, Komitet Regionów, Komitet ds. Zatrudnienia
-kontrolne- Ombudsman/ Rzecznik Praw Obywatelskich
-sądownicze- Europejski Trybunał Sprawiedliwości
Instrumenty finansowe:
-Europejski Fundusz Społeczny
-Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
-Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej
-Finansowy Instrument Wspierania Rybołówstwa
-Fundusz Spójności
EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOŁECZNY
Został powołany na mocy traktatu o EWG w 1958r. jako aktywny instrument finansowy wspierania europejskiego rynku pracy.
1. Aktywne formy zwalczania bezrobocia:
-zwalczanie bezrobocia młodzieży (w Polsce 44%, w UE 18%-19%)
-zwalczanie bezrobocia długoterminowego
-wspieranie osób zagrożonych bezrobociem
-wspieranie osób powracających na rynek pracy po dłuższej nieobecności
-ułatwianie powrotu na rynek pracy
2. Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu
-wspieranie niepełnosprawnych (fizycznie i psychicznie)
-wspieranie imigrantów i uchodźców, mniejszości kulturowych, narodowych i etnicznych
-działanie w celu ponownej integracji byłych więźniów i recydywistów
-pomoc dla narkomanów i alkoholików
-wspieranie osób bezdomnych, żebraków
-pomoc rodzicom samotnie wychowującym dzieci
-wspieranie młodzieży patologicznej i grup wykluczonych społecznie
3. Promowanie i poprawa kształcenia ustawicznego
-ukierunkowanie systemów kształcenia na potrzeby rynku pracy
-rozwój sieci kształcenia, lokalnych ośrodków szkoleniowych
-dostosowywanie siły roboczej do zmieniających się potrzeb rynkowych
-permanentne szkolenia, kursy, doskonalenie się
-wzmacnianie mobilności i elastyczności zawodowej
-wzmacnianie powiązań między instytucjami oświaty i kształcenia a rynkami pracy
4. Doskonalenie kadr gospodarki i rozwój przedsiębiorczości
-promowanie wysoko wykwalifikowanych i wyszkolonych kadr
-ulepszanie zdolności przystosowawczych i adaptacyjnych
-rozwój innowacji w organizacji pracy i zarządzania ludźmi
-wsparcie dla przedsiębiorczości
-wspieranie inicjatyw oddolnych
-wspieranie rozpoczynających działalność gospodarczą
-wdrażanie nowych technologii w małych o średnich firmach
-rozwój wiedzy i dostępu w zakresie informatyki, telekomunikacji, przekazywania informacji
5. Aktywizacja zawodowa kobiet
-poprawa dostępu kobietom do zatrudnienia i edukacji
-rozwój zawodowy i dostęp do karier, stanowisk kierowniczych
-zwalczanie segregacji i dyskryminacji kobiet na rynku pracy ze względu na płeć
-wspieranie inicjatyw o rozpoczęciu działalności gospodarczej przez kobiety
-pomoc w łączeniu zajęć zawodowych z obowiązkami domowymi, szczególnie opieką i wychowywaniem dzieci
Najważniejsze kwestie społeczne w UE:
1. Rynek pracy – bezrobocie w 25 państwach (8,9%) w tym najniższe jest w Luksemburgu 4,5%, a najwyższe w Polsce 18,9%.
2. Edukacja – wykształcenie wyższe posiada przeciętnie 18%, średnie 58%, niskie 24%.
Polska: wyższe 10%, średnie 33%, niskie 68%.
3. Zdrowie: (długość życia)
Najdłuższa średnia życia kobiet – 82 lata we Francji
Mężczyzn – 78 lat w Danii, Szwecji
Najniższa średnia długość życia kobiet – 77 lat w Grecji; mężczyzn 72 lata w Portugalii.
4. Ubóstwo- 12% (przeciętnie) obywateli UE życje w ubóstwie
4% - Dania
33% - Polska (najwyższe w UE)
5. Migracje- najatrakcyjniejsze kraje napływu: Wlk. Brytania, Niemcy/// najmniej atrakcyjne: Portugalia i Litwa. Łotwa, Etsonia
6. Równouprawnienie: I miejsce Szwecja (50%), II miejsce Finlandia, najniższe – Hiszpania, Grecja, Irlandia
WYKŁAD 8
Geneza UE:
- 1951 Traktat o Europejskiej wspólnocie Węgla i Stali
- 6 państw założycielskich: Belgia, Holandia, Luksemburg, Francja, RFN, Włochy
- 1957 Traktat o EWG, Traktat o EWEA
- 6 państw założycielskich: Belgia, Holandia, Luksemburg, Francja, RFN, Włochy
Rozszerzenie WE:
- 1973 Dania, Irlandia, Wlk Brytania
- 1981 Grecja
- 1986 Hiszpania, Portugalia
- 1995 Austria, Finlandia, Szwecja
- 2004 Czechy, Cypr, Malta, Słowacja, Słowenia, Litwa, Łotwa, Estonia, Polska,Węgry
Demografia WE:
6 – 165 mln
9 – 256,6 mln
10 – 266 mln
12 – 321 mln
15 – 371 mln
25 – 454,5 mln
Liczebność państw:
Niemcy – 82 mln
Francja, Włochy, Wlk Brytania – 58 mln
Hiszpania, Polska – 39 mln
Holandia – 16 mln
Belgia, Grecja, Czechy, Portugalia, Węgry – 10 mln
Austria, Szwecja – 8 mln
Dania, Finlandia, Słowacja – 5 mln
Irlandia – 4 mln
Litwa – 3,5 mln
Słowenia, Łotwa – 2 mln
Estonia – 1,3 mln
Cypr – 715 tys
Luksemburg – 440 tys
Malta – 390 tys
Główne problemy socjalne:
- brak pracy (20 mln Europejczyków) masowe bezrobocie
- ubóstwo – nie przekracza poziomu ninim socjalnego
- kryzys demograficzny ujemny przyrost naturalny
Przeciętne roczne wynagrodzenie w niektórych państwach członkowskic

Bezrobocie w UE:
Luksemburg, Austria, Irlandia – 4,5%
Polska – 18,7%
Młodzież: 19% w UE, 44% w Polsce.
Niektóre Pożytki z ubóstwa:
- tania siła robocza
- biedni subsydiują bogatych swoją pracą
- biedni sprzyjają tworzeniu miejsc pracy
- ubodzy kupują dobra tanie przecenione
- stwarzają szanse awansu społecznego
- legitymizują isnienie dewiantów i patologii
Program walki z ubóstwem w UE:
- pierwszy program walki z ubóstwem 1975 – 1980
- drugi 1985 – 1989 (budżet 25 mln ECU, zasoby materialne, kulturalne, społeczne gospodarstwa domowego)
- trzeci 1989 – 1994 (budżet 55 mln ECU; cel – upowszechnienie najlepszych praktyk walki z biedą)
- czwarty 1994 – 1999 ( budżet 121 mln ECU, zablokowane przez Niemcy i Wlk Brytanię)
Trzy obszary aktywności:
- profilaktyka (zapobieganie chorobom w społeczeństwie poprzez kształtowanie odpowiedniego rozwoju człowieka oraz warunków jego zycia)
- lecznictwo: nastawione na człowieka chorego, na rozpznanie i leczenie chorych
- rehabilitacja – przywracanie do zdrowia, sprawności i przydatności społecznej ludzi dotkniętych kalectwem lub upośledzonych fizycznie, psychicznie, społecznie.
Polityka społeczna a zdrowie:
- wyrównywanie dostępu do służby zdrowia oraz tworzeniem warunków dla zdrowia społeczeństwa
- niwelowanie nierówności zdrowotnych oraz umacnianie zdrowia
- patologie narkomania, alkoholizm, subkultury młodzieżowe
- wieś bez perspektyw