Bezrobocie

Według Art. 2 ust 1 pkt. 2: „Bezrobotnym jest osoba niezatrudniona i niewykonującą innej pracy zarobkowej, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub służbie albo innej pracy zarobkowej (a jeżeli jest osobą niepełnosprawną: zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia co najmniej w połowie tego wymiaru czasu pracy), nieucząca się w szkole (z wyjątkiem szkoły dla dorosłych lub osoby przystępującej do egzaminu eksternistycznego z zakresu tej szkoły lub ucząca się w szkole wyższej w systemie wieczorowym, zaocznym lub eksternistycznym) zarejestrowana we właściwym dla miejsca zameldowania stałego lub czasowego powiatowym urzędzie pracy oraz poszukująca zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej”
Tłumacząc zawiłą ustawę na przystępny język bezrobocie jest zjawiskiem społecznym polegającym na tym, że część ludzi zdolnych do pracy i deklarujących chęć jej podjęcia nie znajduje faktycznego zatrudnienia z różnych powodów. Stanowi jeden z najtrudniejszych problemów społeczno-gospodarczych. Jest od dawna przedmiotem zainteresowania socjologów i psychologów, ponieważ ze względu na swoje następstwa jest poważnym problemem społecznym. Podstawowym miernikiem poziomu bezrobocia jest stopa bezrobocia czyli stosunek bezrobotnych do osób aktywnych zawodowo (zdolnych prawnie do wykonywania pracy) wyrażony w procentach.
Wyróżniamy różne rodzaje bezrobocia ze względu na przyczynę i charakter i tak oto podstawowymi reprezentantami jest: bezrobocie dobrowolne - mimo wolnych miejsc pracy osoba nie chce jej podjąć, bezrobocie przymusowe – spowodowane brakiem miejsc pracy na rynku, bezrobocie frykcyjne - jest rezultatem ruchu zatrudnionych na rynku pracy; dotyczy ludzi zmieniających zawód, pracę, przenoszących się do innej miejscowości, bezrobocie strukturalne – np. w razie zmian gospodarczych czy organizacyjnych (nieopłacalność zbiorów, zamykanie kopalń i fabryk) pojawia się miejscowe bezrobocie obejmujące dużą grupę osób. Bezrobocie technologiczne- kiedy maszyna zastepuje człowieka, bezrobocie koniunkturalne – wywołane np. kryzysem kiedy to następuje spadek popytu i produkcji, bezrobocie sezonowe – wynikające z sezonowości produkcji np. przy zbiorach owoców, warzyw. Zjawiskiem bardzo trudnym do uchwycenia jest również bezrobocie utajone (nierejestrowane). Przykładem bezrobocia utajonego są niewątpliwie czasy PRL-u kiedy na jednym stanowisku pracowało kilka osób. Ze względu na czas trwania możemy wyróżnić bezrobocie krótkookresowe (do 3 miesięcy bez pracy), średniookresowe (od 3 miesięcy do 12) i długookresowe (ponad rok).
Istnieje wiele przyczyn bezrobocia do których zalicza się m.in. likwidacja niektórych gałęzi przemysłu np. górnictwa, zmniejszenie popytu na konkretne dobra czy usługi, ograniczanie produkcji, przeniesienie zakładu do innego rejonu, niedostosowane do potrzeb rynku wykształcenia pracowników, zmiany w technologii. Bezrobocie sprawia, ze ludzie nie mogą w pełni zaspokajać swoich potrzeb, zaś to odzwierciedla się w nędznej codziennej egzystencji. Praca dla człowieka to jedna z najważniejszych potrzeb - Z nowoczesnych badań wynika zaś, że bezrobocie prowadzi do pogorszenia zdrowia zarówno psychicznego, jak i fizycznego: do wyższego poziomu zachorowań na choroby serca, przypadków alkoholizmu, samobójstw. Bezrobocie często odpowiedzialne jest za występowanie patologii społecznych (bezdomność, alkoholizm, konflikty z prawem itd.). Przynosi ono również poważne skutki dla gospodarki. Okresy, w których poziom bezrobocia jest wysoki, to okresy, w których faktyczny poziom PNB spada poniżej jego poziomu potencjalnego. A zatem wysokiemu poziomowi bezrobocia towarzyszy wysoki poziom produktu, którego wytworzenia zaniechano - zupełnie tak samo jak gdyby tę właśnie ilość zmarnotrawionych, nie wytworzonych samochodów, środków żywności i budynków po prostu wyrzucono w błoto. Dodatkowe problemy to również spadek wartości PKB, obciążenie państwa (zasiłki, renty) oraz obniżenie standardu życia obywatelii, migracje, niechęć wobec władz.
Jak można walczyć z bezrobociem ? W pierwszej kolejności z bezrobociem powinie walczyć rząd. Może to realizować poprzez m.in. upusty w podatkach dla pracodawców uruchamiających nowe stanowiska pracy, stworzenie systemu bardziej elastycznego kształcenia, Udzielenie kredytów dla bezrobotnych, ograniczenie biurokracji związanej z otwieraniem nowych firm, skracanie czasu pracy, wspieranie drobnych i średnich przedsiębiorstw, przyciąganie kapitału (głównie zagranicznego), mądre korzystanie z unijnych dotacji, wsparcie dla restrukturyzacji wsi i tworzenie tam nowych miejsc pracy. Ważnym elementem jest również Udzielanie zasiłków - w Polsce za pośrednictwem powiatowych urzędów pracy. Aby nie pozbawiać motywacji do pracy osób otrzymujących zasiłek ma on charakter krótkotrwały.