Makroekonomia-ściąga

Mam nadzieję, że ta ściąga będzie pomocna. Zawarta jest w niej tylko i wyłącznie teoria.

Ekonomia- nauka poddająca analizie sposób podejmowania decyzji gospod. społ. do realizacji celów konsumpcyjnych i produkcyjnych, oraz badająca następstwa tych decyzjiModel ekonomiczny- to zbiór założeń tworzący uproszczony schemat fragmentu lub całości gospodarki, do analizy rzeczywistości gospod.Teoria ekonomiczna-zbiór twierdzeń wyjaśniających zjawiska i procesy zawarte w modelach ekonomicznychMakroekonomia-bada całą gospodarkę i zachodzące w niej zjawiska, oraz bada wielkości nazywane agregatami gospod.Mikroekonomia-bada zjawiska i procesy gosp. na poszczególnych rynkach.Krótki okres gospodarowania- oznacza że wzrost podaży zostaje osiągnięty przy założeniu że jeden czynnik wytwórczy jest stały (kapitał)Długi okres gospod.-polega na tym że zmianie ulegają wszystkie nakłady czynników wytwórczych.Proces gospodarowania - ciągłe przekształcanie czynników produkcji w dobra i usługi oraz nieustanne zużywanie wyprodukowanych dóbr i usług; jest proces produkcji, podziału i konsumpcji dóbr i usługGospodarstwa domowe - właściciele wszystkich czynników produkcji: ziemi, pracy i kapitału; są również konsumentami dóbr i usług finalnychPrzedsiębiorstwa - uczestnik procesu gospodarczego, który wykorzystuje produkcyjnie udostępnione mu prze gospodarstwa domowe zasoby produkcyjne; celem firmy jest maksymalizacja zysku prowadząca do podniesienia wartości rynkowej firmy i tym samym do maksymalizacji dochodów właścicieli przedsiębiorstwaSektor publiczny - to rząd oraz jego organy terenowe; sektor publiczny nie prowadzi działalności produkcyjnej ani inwestycyjnej; zajmuje się redystrybucją dochodów uzyskanym za pomocą podatków obciążających inne podmioty gospodarcze; uzyskane środki przeznacza na zakup dóbr i usług dla sfery budżetowej oraz na płatności transferowe, Sektor zewnętrzny - oddziałuje na gospodarkę każdego kraju prowadzącego wymianę z zagranicą; wpływ ten może być zarówno pozytywny (przyczyniając się do wzrostu gospodarczego i podniesienia poziomu życia) jak i negatywny(przy zbyt dużym napływie dóbr i usług zagranicznych ograniczającym popyt na dobra i usługi krajoweCzynniki produkcji - to ziemia, praca i kapitał; w zamian za udostępnianie czynników produkcji gospodarstwa domowe otrzymują wynagrodzenie(praca), np. czynsz dzierżawny(ziemia) lub np. zysk(kapitał)Prawo malejącej produktywności – mówi o tym, iż stopniowe zwiększanie jednego czynnika prod. przy zachowaniu pozostałych czynników przynosi coraz mniejszy efekt produkcji oraz wyższe koszty. Krzywa możliwości produkcyjnych ilość dwóch dóbr jakie można wytworzyć w danym czasie jeżeli w pełni wykorzystane są posiadane czynnikiKoszt alternatywny to wrat. kosztu utraconych korzyściObieg okrężny dochodu w gospodarce - ogólny model gospodarki wyjaśniający zachodzące w makroskali procesy gospodarcze; przedstawia krążenie dóbr, usług i pieniędzy między gospodarstwami domowymi, przedsiębiorstwami, sektorem publicznym i sektorem zewnętrznymProdukt krajowy brutto - wartość strumienia nowych dóbr i usług finalnych wytworzonych w danym czasie przez czynniki produkcji zlokalizowane na terenie danego kraju, niezależnie od tego, kto jest ich właścicielemWartość dodana – to przyrost wart. dóbr w wyniku danego procesu prod.Dobra finalne - dobra i usługi nabywane przez ostatecznych użytkowników, nie podlegające dalszej obróbce ani odsprzedażyProdukty pośrednie - dobra i usługi nabywane w celu ich dalszego przetwarzania, których wartość wchodzi w dobra l usługi finalne sprzedawane ostatecznym użytkownikomKonsumpcja (C) - wydatki na dobra i usługi finalne w celu zaspokojeni potrzebnie mające charakteru inwestycyjnegoInwestycje (I) - zakup dóbr kapitałowych(inwestycyjnych), które są używane do produkcji innych dóbr i usługInwestycje odtworzeniowe - inwestycje przeznaczone na zastąpienie zużytych składników Kapitału, które nie powiększają możliwości wytwórczych w przyszłościInwestycje netto - inwestycje przyczyniające się do powiększenia rozmiaru działalności gospodarczej w przyszłości oraz majątku produkcyjnego krajuInwestycje brutto - całość inwestycji w gospodarce równa sumie inwestycji netto i inwestycji odtworzeniowychInwestycje niezamierzone - nieprzewidywalne zakupy dóbr i usług(np., powiększenie zapasów produkcyjnych przez wyprodukowane a niesprzedane dobraOszczędności (S) - część dochodu gospodarstw domowych nie przeznaczona na konsumpcjęZakupy rządowe (G) - wydatki państwa dokonywane przez szczeble centralny i lokalny na rynku towarów i usług finalnychPłatności transferowe (B) - wydatki budżetu państwa na rzecz pewnych osób fizycznych lub prawnych, w zamian za które nie wymaga żadnych dóbr i usługPodatki - obowiązkowe świadczenie pieniężne nakładane przez rząd na inne podmioty gospodarcze stanowiące dochód państwa;Podatki bezpośrednie (Td) - podatki bezpośrednio obciążające dochód gospodarstw domowych powodujące zmniejszenie kwoty dochodu z udostępnienia czynników produkcji;Podatki pośrednie (Te) - podatki pośrednio obciążające dochód gospodarstw domowych wówczas gdy wydają one dochód na zakup towarów i usług zaspokajających ich potrzeby; m.in. podatek od wartości dodanej, akcyza, cłoPKB w cenach rynkowych – miara produkcji krajowej łącznie z podatkamiPKB=C+I+GPKB w cenach czynników wytwór. miara PKB bez podatków pośrednichY=C+I+I+G-TeDochód rozporządzalny - wartość, którą gosp.domowe mogą wydać na konsumpcję lub oszczędności, dochód bez podatków Deficyt budżetowy - saldo finansowe dochodów i wydatków państwa; --rzeczywisty: to faktyczna różnica między dochodami a wydatkami w danym roku budżetowym; -strukturalny: to hipotetyczny deficyt jaki wystąpiłby przy założeniu, że wydatki państwa i stopypodatkowe nie zmieniły się, natomiast gospodarka znajduje się w stanie pełnego zatrudnienia czynników produkcji jest wielkością obliczaną szacunkowo); -cykliczny(koniunkturalny): to deficyt będący skutkiem wpływu cyklu koniunkturalnego na dochody i wydatki budżetu państwa, jest różnicą między deficytem rzeczywistym a strukturalnymEksport (X) - polega na sprzedawaniu za granicę dóbr, usług, zasobów oraz przekazywaniu dochodówEksport netto (NX) - różnica między eksportem a importem danej gospodarkiImport (Z) - polega na kupowaniu za granicą dóbr, usług i zasobów oraz sprowadzaniu dochodówProdukt Narodowy Brutto -jest miarą aktywności gospodarczej całego narodu, wlicza się więc do niego produkcję powstałą jako rezultat wykorzystania czynników produkcji danego narodu bez względu na ich lokalizację;Produkt Narodowy Netto - wyraża wielkość produktu narodowego z potrąceniem tej części produkcji, która jest niezbędna do odtworzenia zużytych dóbr kapitałowych;Dochód Narodowy - jest równy sumie wynagrodzeń czynników produkcji, będących własnością obywateli danego kraju i Jest produkt narodowy netto pomniejszony o podatki pośrednie czyli produkt narodowy netto w cenach czynników produkcjiNominalny PNB wyrażony w cenach bieżących obowiązujących na danym etapie produkcji.Realny PNB wyrażony za pomocą cen stałychDeflator PNB stosunek realnego PNB do realnego PNBProdukcja potencjalna - produkcja przy pełnym wykorzystaniu wszystkich czynników produkcji; jest realna wielkość produkcji jaką można uzyskać przy dostępnym kapitale produkcyjnym i zasobach pracyPopyt globalny - ogólny popyt na towary i usługi w danej gospodarce przy danym poziomie cenAD=C+IGlobalne wydatki konsumpc. są suma autonomicznych wydatków oraz wydatków zależnych od dochodu, będących iloczynem KSK oraz dochodu rozporządzalnegoKonsumpcja autonomiczna - konsumpcja, której poziom nie zależy od bieżącego poziomu dochodu; jest to minimalny poziom konsumpcji potrzebny do przeżycia i pokrycia wydatków stałychKrańcowa skłonność do konsumpcji (KSK) - to część dodatkowej jednostki dochodu, którą gospodarstwa domowe zamierzają przeznaczyć na konsumpcjęFunkcja konsumpcji - pokazuje wielkość zamierzonych wydatków konsumpcyjnych przy każdym poziomie dochodu rozporządzalnegoKrańcowa skłonność do oszczędzania (KSO) - to część dodatkowej jednostki dochodu, którą gospodarstwa domowe zamierzają przeznaczyć na oszczędnościParadoks zapobiegliwości - zjawisko polegające na zmianie zamierzonych oszczędności przy każdym poziomie dochodu, które prowadzi do zmiany poziomu dochodu równowagi bez zmiany poziomu oszczędności w punkcie równowagi; oszczędności nadal muszą być równe planowanym inwestycjomPolityka fiskalna - polityka państwa polegająca na zmianie wysokości i struktury wydatków państwowych i polityki podatkowej w celu realizacji określonych zadań gospodarczych, najczęściej stabilizacji gospodarki na założonym poziomie produkcji i zatrudnieniaAutomatyczne stabilizatory - mają za zadanie zmniejszenie wpływu zmian w popycie globalnym na poziom produkcji i dochodu (przyczyniają się do złagodzenia amplitudy wahań koniunktury gospodarczej są to min, progresywny system podatkowy, podatki od wartości dodanej, zasiłki dla bezrobotnych oraz inne wydatki socjalne, te instrumenty są uruchamiane automatycznie i nie potrzeba żadnej decyzjiInstrumenty dyskrecjonalne (aktywna polityka fiskalna) - są uruchamiane na określony czas i w określonym celu; wymagają przy tym decyzji rządu lub parlamentu; np. okresowa obniżka podatków dochodowych, ulgi inwestycyjne, specjalne strefy ekonomiczneEfekt wypierania wydatków prywatnych -zjawisko wywołane deficytem budżetowym; polega na ograniczeniu prywatnych inwestycjiwywołanym potrzebą finansowania deficytu budżetowego Mnożnik zrównoważonego budżetu - jest to mnożnik pokazujący, iż identyczna zmiana wydatków państwa i wpływów podatkowych przy niezmienionej wysokości wydatków inwestycyjnych powoduje zmianę poziomu dochodu równowagi o wielkość odpowiadającą zmianie rozmiarów wydatków państwaBudżet państwa - zestawienie dochodów i wydatków państwa w określonym czasieDeficyt rzeczywisty faktyczna różnica między dochodami a wydatkamiDeficyt strukturalny obliczany szacunkowo jaki by wystąpił przy stałych wpływach i wydatkach państwa, a gosp. jest w stanie pełnego zatrudnienia czynników wytwórczych.Deficyt cykliczny - jest wpływem cyklu koniunkturalnego. Funkcje pieniądza:1. środek wymiany2. miernik wartości3. środek przechowywania wart.4. miernik odroczonych płatnościSystem bankowy skonstruowany jest na zasadzie dwuszczeblowej1. bank centralny2. bank komercyjnyBank centralny wpływa na realizację polityki pieniężnej i stabilizacji systemu bankowego. pełni funkcje1. banku państwa2. banku emisyjnego3. banku banków Banki komercyjne mają charakter banków uniwersalnych świadczących usługi· przyjmowanie depozytów· udzielanie kredytów· prowadzenie rach. i rozliczeń· emitowanie pap. wart.· obrót wierzytelnościami pienięż.Płynność szybkość z jaką instrument finansowy może być zamieniony na pieniądz/Agregat M1 to got, depozyty na żądanie, mierzy zasób pieniądza jako środka wymianyAgregat M2 mierzy zasoby pieniądza jako siły nabywczejAgregat M3 obejmuje jeszcze szerszy zasób pieniądza, w jego skład wchodzą depozyty długoterm.Proces kreacji pieniądza banki komercyjne kreują pieniądz tworząc wkłady pochodne a wart. tych wkładów jest większa od wkładu pierwotnegoBaza monetarna to pieniądz banku centralnego , zasób pieniądza znajdujący się w obiegu poza bankowym oraz w posiadani syst. bankowegoOperacje otwartego rynku to skup lub sprzedaż przez bank centralny papie. wart. aby zmienić płynność bankówStopy procentowe banku centralnego wyznaczają cenę pieniądza.Polityka refinansowa bank centralny pełni funkcję ostatniej szansy udzielając kredytu refinansowegoPolityka kursowa- bak centarny za jego pomocą wprowadza równowagę na rynku walutowymPopyt na pieniądz – realna wartość pieniądza wyrażona wart. towarów i usług jakie mogą być nabyte.Motyw transakcyjny utrzymywanie pewnych zasobów got. ułatwiających bieżącą realizację konsumpcjiMotyw przezorności podmioty utrzymują pewien zasób pieniądza ze względu na nieoczekiwane wydatki.Motyw portfelowy polega na rozstrzygnięciu jak rozdzielić dochód pomiędzy zasoby pieniądza a inne alternatywne formy jego utrzymania.