Naturalne metody planowania rodziny a antykoncepcja
Spis treści:
1. Naturalne metody planowanie rodziny
a) Stosunek przerywany
b) Metoda kalendarzowa
c) Metoda pomiaru podstawowej temperatury ciała
d) Metoda Billinga- obserwacji śluzu szyjkowego
e) Metoda objawowo- termiczna
2. Antykoncepcja
a) Doustne środki antykoncepcyjne
b) Efekt uboczny pigułki
c) Minipigułka
d) Środki o przedłużonym działaniu
e) IUD (Wkładka domaciczna)
3. Pigułki i inne metody antykoncepcji dla mężczyzn
4. Inne metody
5. Sterylizacja
6. Przydatne pojęcia
7. Biografia
1. Naturalne metody planowania rodziny
Polecane są kobietom o silnej motywacji, bardzo dobrej znajomości własnego organizmu, regularnie miesiączkującym o ustabilizowanym trybie życia (odpada alkohol i nocne imprezy!). Najczęściej stosują je osoby, które pozostają ze sobą w trwałym związku. Słusznie, ponieważ metody te często zawodzą i ewentualna ciąża nie będzie powodem do rodzinnej tragedii.
Podstawą wyliczenia dni płodnych są trzy zaobserwowane prawidłowości:
· komórka jajowa ma zdolność do zapłodnienia przez 24 godziny po owulacji;
· plemnik może zapłodnić komórkę jajową do 72 godzin od wytrysku, jeśli znajdzie się w sprzyjających warunkach (a takie panują w kobiecych drogach rodnych);
· owulacja ma miejsce około 14+/-2 dni przed kolejną miesiączką i ta faza cyklu jest względnie stała.
a) Stosunek przerywany
Stosunek przerywany, stosowany przez większość par w naszym kraju. Polega on na wycofaniu członka z pochwy tuż przed wytryskiem.
Zalety:
· można ją stosować obok innych środków antykoncepcyjnych;
· nie ma wpływu na karmienie piersią;
· żadnych kosztów.
Wady:
· metoda jest zawodna, gdyż plemniki mogą być obecne już w pierwszej kropli wydzieliny z cewki moczowej, która pojawia się jeszcze przed wytryskiem. To wystarczy, by doszło do przypadkowej ciąży;
· może w znaczący sposób obniżać satysfakcję seksualną;
· nie zapobiega przenoszeniu różnych chorób: wenerycznych, wirusa HIV.
b) Metoda kalendarzowa
Metoda kalendarzowa polega na obliczeniu dni płodnych i niepłodnych na podstawie długości cyklu kobiety. Aby dowiedzieć się, kiedy mamy "bezpieczne dni" należy przez pół roku obserwować długość cykli miesiączkowych. Od najkrótszego odejmujemy 18 dni, od najdłuższego 11 i otrzymujemy przedział dni płodnych, podczas których powinno powstrzymać się od współżycia. Przy bardzo krótkich cyklach "niebezpieczne dni" mogą zaczynać się już w czasie miesiączki.
Zaletą metody kalendarzykowej jest całkowita obojętność dla zdrowia.
Wady:
· niska skuteczność;
· konieczność powstrzymywania się od współżycia w okresach płodnych.
c) Metoda pomiaru podstawowej temperatury ciała
Metoda pomiaru podstawowej temperatury ciała polega na obserwowaniu wpływu hormonów kobiecych na temperaturę ciała. Estrogeny zazwyczaj obniżają temperaturę o kilka stopni. Progesteron i jego pochodne mają działanie odwrotne. Na skutek zwiększonej produkcji progesteronu, przez powstałe z pęcherzyka Graafa po owulacji ciałko żółte, temperatura podnosi się o kilka dziesiątych stopnia (0,4-0,8C). Dzięki pomiarom temperatury można określić, kiedy miała miejsce owulacja i unikać współżycia w okresie kilku dni poprzedzających i następujących po niej. Temperaturę powinno się mierzyć w pochwie lub ustach, rano, zaraz po przebudzeniu.
Główną zaletą tej metody jest jej całkowita obojętność dla zdrowia.
Wady:
· konieczność powstrzymywania się od współżycia płciowego;
· wymaga samodyscypliny, systematyczności, dokładności;
· możliwe błędy przy interpretacji otrzymywanych wyników;
· duża możliwość błędu przy stanach zapalnych.
d) Metoda obserwacji śluzu szyjkowego
Metoda obserwacji śluzu szyjkowego. W każdej fazie cyklu miesiączkowego śluz jest inny. Tuż po miesiączce jego wydzielanie jest skąpe - są to dni niepłodne. Przed owulacją śluz staje się rozciągliwy i wypływa z pochwy "kaskadą". Rozprowadzony na szkiełku, krystalizuje w postaci, tzw. "liści paproci". Podobne właściwości krystalizacji ma w tym czasie ślina. To zjawisko wykorzystano w niektórych testerach dni płodnych. Po owulacji śluz staje się gęsty, matowy i skąpy.
Metoda obserwacji śluzu szyjkowego jest całkowicie obojętna dla zdrowia.
Wady:
· konieczność powstrzymywania się od współżycia;
· wymaga wysokiej samodyscypliny, systematyczności;
· trudności z właściwą interpretacją wyników;
· niska skuteczność.
e) Metoda objawowo- termiczna
Metoda objawowo-termiczna jest kombinacją pomiaru temperatury i obserwacji śluzu szyjkowego.
Pamiętaj, że stres, wyczynowe uprawianie sportu, choroby, spożywanie alkoholu, zmiany klimatu oraz przyjmowanie antybiotyków, mogą wpływać na długość cyklu i wystąpienie owulacji. W takich przypadkach naturalne metody planowania rodziny często bywają zawodne.
2. Antykoncepcja
Pomimo możliwości skutecznego planowania rodziny i wzrostu liczby dostępnych metod zapobiegania ciąży tysiące kobiet na całym świecie ciągle ryzykuje nie planowaną ciąże, ponieważ ani one, ani ich partnerzy nie stosują regularnie sprawdzonych metod jej zapobiegania
Każdego roku dwa miliony Amerykanek poddaje się zabiegowi aborcji, a liczba nie chcianych ciąż jest nadal wysoka. Jedną z przyczyn jest to, że informacja o metodach antykoncepcji nie trafia najczęściej do tych, którzy jej najbardziej potrzebują. W rezultacie ludzie wybierają nieodpowiednie środki lub stosują je niewłaściwie i nieregularnie. Inni po prostu nie stosują żadnych metod, licząc tylko na łut szczęścia.
Nie jest to jednak dziwne, ponieważ informacje o środkach antykoncepcyjnych stale się zmieniają. W miarę ich poznawania i nabywania doświadczeń okazuje się, jakie kryją w sobie niebezpieczeństwo, powodując zakłopotanie zarówno u lekarzy, jak i osób je stosujących. Wybór staje się jeszcze trudniejszy, gdy badania naukowe wskazują na ograniczone możliwości ich stosowania w zależności od wieku i stanu zdrowia kobiet.
Kobiety, bowiem poznały swoją fizjologie i już tak chętnie nie akceptują wszystkiego, co się im przepisze. Coraz częściej interesują się metodami, które uważają za bardziej naturalne, postępując zgodnie z panującym obecnie trendem do naturalnego trybu życia.
a) Doustne środki antykoncepcyjne
Doustne środki antykoncepcyjne (DSA), nazywane pigułkami antykoncepcyjnymi, zawierają dwa hormony, estrogen i progesteron, które hamują owulacje. Pigułki pokazały się w sprzedaży na początku lat sześćdziesiątych i zyskały sobie dużą popularność. Po pierwszych problemach związanych z ich używaniem stały się najczęściej stosowanym środkiem antykoncepcyjnym. Przez ostatnie 20 lat zgromadzono szereg informacji na temat wpływu tabletki na zdrowie kobiet. Niektóre z nich były niepokojące. W efekcie doprowadziło to do nasilenia prac nad modyfikacją pigułki i wyprodukowania drugiej generacji doustnych środków antykoncepcyjnych, zawierających dużo mniejsze dawki hormonów.
b) Efekt uboczny pigułki
Dzięki przeprowadzonym badaniom określono grupy kobiet, dla których stosowanie DSA może być szkodliwe. Dotyczy to np. kobiet palących papierosy, otyłych lub chorujących na nadciśnienie. W październiku 1983 roku opublikowano informacje sugerującą, że kobiety stosujące DSA częściej chorują na raka piersi i szyjki macicy. Pomimo wiadomość ta nie jest w pełni potwierdzona, kobiety coraz częściej dokonują wyboru pomiędzy zdrowiem a skutecznością środka. Dzięki swojej skuteczności i wygodzie w stosowaniu DSA cieszą się dużą popularnością. Dla wielu par są one jedyną możliwością osiągnięcia całkowitej swobody i spontaniczności w życiu seksualnym. Kobieta zanim zacznie stosować DSA, powinna rozważyć wszystkie aspekty brania pigułki. Najgroźniejszym powikłaniem przy ich stosowaniu jest skłonność do tworzenia się zakrzepów żylnych, chociaż ryzyko jest minimalne, jeśli kobieta nie pali tytoniu lub niema nadwagi. Inne objawy to depresja, utrata masy ciała, zmniejszona pobudliwość seksualna, bóle głowy. Objawy te zwykle ustępują po zmianie preparatu. Warto pamiętać jednak, że zapobiegają one niektórym chorobą, np. rakowi jajników reumatoidalnemu zapaleniu stawów. Obecnie jest to najpopularniejsza metoda antykoncepcji.
c) Minipigułka
Dla kobiet, które chcą zmniejszyć uboczne skutki zażywania pigułek, dobrym rozwiązaniem jest stosowanie tzw. minipigułek. Zawierają one tylko jeden hormon- progesteron; jego dawka jest mniejsza w porównaniu z tradycyjną pigułką złożoną. Minipigułka nie zatrzymuje owulacji; zapobiega ciąży nie przez zahamowanie owulacji, ale powodując między innymi zwiększenie warstwy śluzu szyjkowego, co zmniejsza możliwości przeniknięcia plemników do macicy. Ryzyko wystąpienia zakrzepów czy raka jest mniejsze, pigułki, bowiem nie zawierają estrogenów. Z drugiej strony są one mniej skuteczne i jeśli wystąpi zapłodnienie, to wzrasta ryzyko wystąpienia ciąży pozamacicznej, zwykle jajowodowej. Kobiety stosujące minipigułki mają nieregularny okres. Aby minipigułki były skuteczne, kobiety muszą je zażywać codziennie o tej samej porze. Branie tych pigułek zaleca się zwykle kobietom starszym i matką karmiącym piersią. Ich stosowanie nie jest jednak zbyt rozpowszechnione.
d) Środki o przedłużonym działaniu
Depo-provera jest syntetycznym progesteronem powodującym zahamowanie owulacji. Podaje się go w iniekcjach domięśniowych. Absorbowany jest do krwiobiegu przez około 3 miesiące. Używanie tego hormonu jako środka antykoncepcyjnego jest kontrowersyjne. Przez wiele lat był on stosowany w Anglii w określonych przypadkach i tylko przez krótki okres. W 1984 roku lek uzyskał licencję na przewlekłe stosowanie i od tej pory stał się ogólnie dostępny. Kontrowersje, które powstają wokół tego specyfiku, dotyczą objawów ubocznych, takich jak nieregularne i częste miesiączki, przyrost masy ciała, przedłużony okres powrotu do płodności oraz niebezpieczeństwo rozwoju raka piersi czy macicy. Istnieje obawa, że depo-provera jest czasami podawany bez odpowiedniego objaśnienia ubocznych skutków, co powoduje, że kobieta zauważywszy pewne objawy związane z braniem leku, nie wie, co jest ich przyczyną. Korzyścią z podawania tego leku jest jego wysoka skuteczność i łatwość w użyciu. Większość lekarzy zajmujących się planowaniem rodziny nie traktuje tego preparatu jako środka podstawowego, a raczej podaje się go jako uzupełniający preparat dla kobiet, które nie mogą stosować innych metod.
e) IUD (wkładka domaciczna)
IUD jest małym, dwuipółcentymetrowej długości giętkim plastykowym przedmiotem zwykle z dodatkiem miedzi, który lekarz zakłada do jamy macicy. Wkładki mają różne kształty. W zależności od typu zakładane są do macicy na okres od 2 do 5 lat. Do tej pory nie wyjaśniony jest do końca mechanizm ich działania. Wiadomo, że uniemożliwiają między innymi implantacje jaja. Podobnie jak pigułki antykoncepcyjne, wkładki do maciczne pojawiły się w życiu w latach sześćdziesiątych, ale nigdy nie były tak szeroko rozpowszechnione. Jedną z przyczyn tego faktu były przeciwwskazania dla kobiet, które jeszcze nie rodziły, wkładki, bowiem były zbyt duże w stosunku do wielkości jamy macicy. Zastosowanie dodatku miedzi umożliwiło zmniejszenie rozmiaru wkładek, ale nadal nie są one polecane kobietom przed urodzeniem dziecka. Mogą one, bowiem spowodować zakażenie w obrębie macicy, a w konsekwencji prowadzić do niepłodności. Skuteczność IUD jest podobna jak minipigułek, a ciąża, jeśli wystąpi, jest ciążą pozamaciczną. Jednym z nieprzyjemnych objawów ubocznych wkładek jest występowanie nadmiernych i bolesnych miesiączek, czasami również krwawienia międzymiesiączkowego. Korzyścią z ich stosowania jest to, że raz założone nie wymagają dodatkowej uwagi; wystarczy, jeśli kobieta od czasu do czasu sprawdzi, czy jest w stanie wyczuć palcami wystające do pochwy nitki umocowane do wkładki. Co najmniej raz w roku konieczna jest wizyta kontrolna u ginekologa.
3. Pigułki i inne metody antykoncepcji dla mężczyzn
Prawdopodobnie najbardziej intrygującym zadaniem dla przemysłu farmaceutycznego jest wynalezienie środka antykoncepcyjnego dla mężczyzn. Badania sondażowe przeprowadzone wśród mężczyzn na temat ponoszenia przez nich odpowiedzialności za unikanie niepożądanej ciąży ujawniły różne reakcje. Kobiety zapytane, czy chciałyby, aby odpowiedzialność przenieść na mężczyznę, wątpiły, czy przyjmowaliby oni tabletki regularnie. To przecież nie mężczyzna byłby w ciąży, gdyby o niej zapomniał. Znacznie trudniej jest wynaleźć tabletkę antykoncepcyjną dla mężczyzny niż dla kobiety. Jak do tej pory najbardziej obiecujące doniesienia na ten temat pochodzą z Chin. Przypadkowo stwierdzono tam, że w rejonach wiejskich, gdzie do gotowania używano oleju z nasion bawełny, mężczyźni byli bezpłodni. Pierwsze badania nad wpływem wyciągu z bawełny na płodność u mężczyzn rozpoczęto w 1972 roku, a opublikowano je w 6 lat później. Rezultaty były bardzo zachęcające. Skuteczność wynosiła prawie 100 procent, przy niewielu skutkach ubocznych. Przeprowadzone później badania pod kontrolą WHO ujawniły jednak, że niepożądane objawy, jak uczucie osłabienia, dolegliwości przewodu pokarmowego czy obniżenie libido, występują znacznie częściej. Na podstawie tych badań stwierdzono, że wyciąg z bawełny nie spełnia oczekiwań jako środek antykoncepcyjny dla mężczyzn. Być może środek taki będzie mógł być wyprodukowany na bazie któregoś z powszechnie już stosowanych leków. W Izraelu bada się preparat, który leczy nadciśnienie, a jednocześnie działa hamująco na wytrysk nasienia. Prowadzone są także badania nad syntetycznym hormonem- 19-nortestosteronem- używanym przez kulturystów jako preparat wzmacniający mięśnie. Wykazuje on jednocześnie działanie antykoncepcyjne. W toku jego stosowania obserwuje się jednak poważny objaw uboczny, polegający na zaniku jąder. Zawiodła również próba podawania u mężczyzn testosteronu i estradiolu. Stwierdzono bowiem, że partnerkom testowanych mężczyzn rosną wąsy. Nie udały się także inne próby użycia hormonów czy leków uwalniających endogenne hormony jako środki antykoncepcyjne dla mężczyzn.
4. Inne metody
Kobiety i mężczyźni od lat próbowali stosować metody polegające na stworzeniu bariery uniemożliwiającej plemnikom postanie się do macicy. Obecnie dostępnych jest wiele rodzajów błon pochwowych i kapturników naszyjkowych. Wszystkie te przedmioty wykonane są z miękkiej gumy i zakładane na część pochwową szyjki macicy. Stosuje się je wraz ze środkami plemnikobójczymi w postaci kremu lub galaretki, które wkłada się do pochwy przed stosunkiem. Najnowszym środkiem tego typu jest gąbka dopochwowa. Jest ona mniej skuteczna od kapturków, a więc polecana jedynie kobietom, dla których ewentualna ciąża nie będzie nieszczęściem. Stosowanie gąbki dopochwowej jest mnij kłopotliwe niż kapturka. Większość kobiet uskarża się, że używanie tych środków jest mało wygodne oraz uniemożliwia pełną swobodę seksualną. Gąbka, która jest nasączona środkiem plemnikobójczym, podobnie jak kapturek musi pozostać w pochwie co najmniej 6 godzin po stosunku, a potem się ją wyrzuca. Środek antykoncepcyjny dla mężczyzn- prezerwatywę, stosuje się dzisiaj coraz chętniej. Jej podstawową zaletą jest to, że nie daje objawów ubocznych. Obecnie produkowane są prezerwatywy bardzo wytrzymałe; mają one także nierówną powierzchnie, aby zwiększyć doznania seksualne.
5. Sterylizacja
Nieodwracalną metodą antykoncepcji jest sterylizacja kobiety lub mężczyzny. Wymaga ona wykonania niezbyt trudnej operacji, polegającej na podwiązaniu i przecięciu jajowodów u kobiety, a nasieniowodów u mężczyzny. Przecięcie nasieniowodów wykonuje się w znieczuleniu miejscowym, a zabieg trwa kilka minut. Podwiązanie jajowodów jest zabiegiem trudniejszym i wykonywanym w znieczuleniu ogólnym. Istnieje kilka sposobów prowadzenia sterylizacji u kobiety. Jednym z nich jest zastosowanie laparoskopu. Sterylizacja nie powoduje zaburzeń hormonalnych, zabieg ten nie wpływa na odczucia erotyczne. Do niedawna pary posiadające liczne potomstwo decydowały się na sterylizacje w ostateczności. Obecnie decyzje taką podejmują współmałżonkowie, którzy nie chcą powiększać rodziny. W wielu krajach jedna para na pięć podjęła decyzję o sterylizacji. Jednakże w czasach zwiększającej się liczby rozwodów, coraz więcej wysterylizowanych osób zgłasza się na operacje odtwórcze. Zwykle są one jednak nieskuteczne.
7. Przydatne pojęcia
Antykoncepcja (anti conceptio – przeciw poczęciu) – wszelkie działania mające na celu zapobieganie niezaplanowanemu poczęciu dziecka w trakcie stosunku płciowego.
Skuteczność metod antykoncepcyjnych określa się w medycynie za pomocą wskaźnika Pearla. Wskaźnik ten określa statystycznie jaki procent kobiet zajdzie w ciążę przy właściwym stosowaniu danej metody przez rok. Wskaźnik 100 oznacza, że metoda jest zupełnie nieskuteczna, zaś wskaźnik 0, że jest absolutnie skuteczna. Jedyną skuteczną metodą antykoncepcji jest abstynencja seksualna. Nawet sterylizacja nie daje 100% pewności, choć jej wskaźnik Pearla wynosi 0,5.
Prezerwatywa (nazywana też kondomem) jest mechanicznym środkiem antykoncepcyjnym stosowanym przez mężczyzn. Zakłada się ją na penisa w stanie erekcji bezpośrednio przed stosunkiem płciowym. Prezerwatywa chroni także przed niektórymi chorobami przenoszonymi drogą płciową, takimi jak: kiła i rzeżączka oraz wirus HIV.
Stosunek płciowy – zespół czynności i zachowań seksualnych, w trakcie których dochodzi do fizycznego zbliżenia z użyciem narządów płciowych.
Tabletka antykoncepcyjna - doustny środek antykoncepcyjny. Działanie jej polega na wpływie na układ hormonalny kobiety. Wynalazł ją Gregory Goodwin Pincus w 1955. Po raz pierwszy pojawiła się w sprzedaży w USA w 1960, choć badania nad skutecznymi metodami zapobiegania zajściu w ciążę rozpoczęły się w latach 40. XX wieku. W krajach komunistycznych pigułka została wprowadzona po raz pierwszy do sprzedaży w 1965 w NRD. Wskaźnik Pearla tabletki antykoncepcyjnej dwuskładnikowej E+P przy doskonałym stosowaniu się do zaleceń wynosi 0,1-1,25 (w zależności od typu, producenta oraz badania), a dla typowego stosowania zaleceń 6-8 (rzadziej podawane 2-8) . Przez wielu naukowców oraz ruchy feministyczne uważana jest za największe odkrycie XX wieku.
Wskaźnik Pearla - wskaźnik opracowany przez R. Pearla w 1932 roku określający skuteczność metod antykoncepcyjnych. Wskaźnik ten wyznacza się jako pomnożony przez 1200 (u niektórych badaczy 1300) stosunek liczby niezamierzonych poczęć do liczby badanych cykli, przy stosowaniu ustalonej metody antykoncepcji. Podaje więc liczbę zapłodnień w ciągu roku na 100 badanych kobiet (ok 1200 cykli). Im niższy jest wskaźnik Pearla, tym metoda jest skuteczniejsza. Bez stosowania antykoncepcji wskaźnik Pearla wynosi 85.
Sterylizacja - pozbawianie płodności przy zachowaniu czynności hormonalnej gruczołów płciowych. U kobiet polega na chirurgicznym zamknięciu jajowodów (metodą laparoskopii lub laparotomii), u mężczyzn na podwiązaniu nasieniowodów (wasektomia).
Menstruacja (miesiączka, ang. period, łac. menses); krwawienie miesięczne — fizjologiczne zjawisko polegające na cyklicznym złuszczaniu się nabłonka macicy (endometrium) pod wpływem charakterystycznych zmian stężenia hormonów płciowych (estrogenu i progesteronu), wynikających z układów wzajemnych sprzężeń zwrotnych między gonadami, przednim płatem przysadki mózgowej i podwzgórzem.
Estrogeny należą do hormonów płciowych. Jest to grupa związków chemicznych o budowie sterydowej, wydzielanych przede wszystkim przez jajniki (cykl miesiączkowy), ale również w niewielkich ilościach przez jądra i korę nadnerczy. Estrogeny są uznawane za hormony żeńskie, ale są też niezbędne dla mężczyzny - ich niedobór w jądrach może powodować bezpłodność.
Progesteron (luteina) - steroidowy żeński hormon płciowy wytwarzany przez ciałko żółte i łożysko (w czasie ciąży). Najważniejszy hormon wydzielany przez gonady (jajniki i jądra).
Owulacja, jajeczkowanie to proces polegający na wytwarzaniu gamet żeńskich zdolnych do zapłodnienia - komórek jajowych w jajnikach.
U ssaków zachodzi przy tym pęknięcie pęcherzyka Graafa oraz wydzielenie hormonu hamującego następną owulację, która u większości kręgowców odbywa się w regularnych cyklach. Rozpoczęcie owulacji spowodowane jest przez hormon gonadotropowy, wydzielany przez przysadkę mózgową. Przebieg owulacji uwarunkowany jest również czynnikami zewnętrznymi. U człowieka owulacja występuje co ok. 28 dni.
Pęcherzyk Graafa - pęcherzyk otaczający komórkę jajową (oocyt) w jajniku, pęcherzyki dojrzewają w każdym cyklu płciowym (miesiączkowym). Rozwój pęcherzyka jest pobudzony przez hormon folikulotropowy, uwolniony przez przysadkę mózgową. Pęcherzyk dojrzewa w fazie przedowulacyjnej cyklu, a jego pęknięcie następuje na skutek działania hormonu luteinizującego uwalnianego przez przysadkę mózgową, wraz z homornem folikulotropowym. Pęknięcie pęcherzyka i uwolnienie komórki jajowej nazywa się owulacją. W jajniku z pękniętego pęcherzyka formuje się ciałko żółte
Ciałko żółte (łac. corpus luteum) przekształcony pęcherzyk jajnikowy funkcjonujący jako gruczoł dokrewny. Powstaje po uwolnieniu oocytu II rzędu w miejscu pęknięcia jajnika. Ciałko żółte produkuje progesteron, hormon przygotowujący błonę śluzową macicy do przyjęcia zapłodnionego jaja i umożliwienia jego rozwoju (od około czwartego miesiąca ciąży produkcję progesteronu przejmuje łożysko). Gdy nie dojdzie do zapłodnienia, ciałko żółte po 10-12 dniach zaczyna zanikać (przekształca się w ciałko żółte miesiączkowe, a następnie białawe), wskutek czego poziom progesteronu gwałtownie spada (spadek poziomu progesteronu jest powodem rozpoczęcia krwawienia). Natomiast gdy komórka jajowa zostanie zapłodniona, ciałko żółte rozrasta się i tworzy ciałko żółte ciążowe.
Komórka jajowa (łac. ovum, ang. egg cell)- gameta żeńska u zwierząt i roślin. Komórkę jajową określa się także mianem jaja. U zwierząt komórka jajowa powstaje w wyniku oogenezy w jajniku i jest stosunkowo duża i nieruchoma. Komórka jajowa może zostać zapłodniona przez plemnik, co prowadzi do powstania zygoty. Komórki jajowe zwierząt są mało zróżnicowane morfologicze, a ewentualne różnice dotyczą przede wszystkim wielkości, ilości materiału zapasowego oraz jego lokalizacji.
Plemnik, spermatozoid - haploidalna komórka rozrodcza wytwarzana przez gonadę osobnika płci męskiej służące do rozmnażania płciowego. Plemniki występują zarówno u zwierząt, jak i u roślin, choć różnią się budową. U zwierząt plemnik jest zwykle ruchliwy, o długości zależnej od gatunku: od 40, u waleni, do 250 mikrometrów u niektórych chrząszczy (u człowieka długości ok. 50–60 µm).
Ejakulacja – jest to wytrysk nasienia (spermy) z dróg rodnych samca. Porcja nasienia wytryskiwana w trakcie ejakulacji nazywana jest ejakulatem.
Prącie, członek, penis - narząd kopulacyjny u samców ssaków. Penisa posiadają także inne kręgowce, np. wiele gadów oraz niektóre ptaki (kazuar, struś).
Pochwa (łac. vagina) to u ssaków mięśniowo-błoniasty, silnie rozciągliwy i elastyczny przewód, stanowiący połączenie między macicą, a przedsionkiem pochwy. Jest końcowym odcinkiem dróg rodnych u kobiet i samic ssaków; przedłużenie macicy; u dziewiczych kobiet i niektórych samic ujście pochwy osłania błona dziewicza. Najwęższa w swojej dolnej części stopniowo się rozszerza. Pochwa stanowi miejsce wprowadzenia nasienia, obejmując prącie w czasie kopulacji oraz drogę, którą wydostaje się płód podczas porodu, a także drogę odpływu krwi menstruacyjnej. Powstaje z połączenia części dystalnych przewodów przyśródnerczowych (przewodów Mllera). Jest narządem kopulacyjnym, umożliwiającym wprowadzenie nasienia do dróg rodnych kobiety.
Ciąża u samic ssaków (wyłączając stekowce) okres od momentu zapłodnienia do wydania na świat płodu (porodu). U kobiety prawidłowy czas trwania ciąży wynosi 266 dni. Przybliżony termin spodziewanego porodu oblicza się dodając do daty pierwszego dnia ostatniej miesiączki 280 dni lub 9 miesięcy i 7 dni.
Hormon (od gr. ὁρμάω hormao - rzucam się naprzód, pędzę) – u kręgowców związek chemiczny, który jest wydzielany przez gruczoły lub tkanki układu hormonalnego. Funkcją hormonu jest regulacja czynności i modyfikacja cech strukturalnych tkanek leżących w pobliżu miejsca jego wydzielania lub oddalonych, do których dociera poprzez krew. Istnieją także takie hormony, które wywierają wpływ na funkcjonowanie wszystkich tkanek organizmu.
Aborcja (od łac. abortio – poronienie) – celowe, przedwczesne zakończenie ciąży, skutkujące śmiercią zarodka lub płodu.
Samoistne przedwczesne zakończenie ciąży nazywane jest poronieniem (jeśli ma miejsce do 22 tygodnia ciąży) lub porodem przedwczesnym (jeśli ma miejsce po 22 tygodniu ciąży). Poronieniem kończy się około 1 na 5 ciąż, najczęściej w ciągu pierwszych trzynastu tygodni, stąd wiele kobiet nie jest świadomych, że były w ciąży. Przyczynami najczęściej są letalne (śmiercionośne) wady zarodka lub płodu i wady biologiczne ciężarnej, rzadziej urazy fizyczne, wpływ środków chemicznych, choroby, konflikt serologiczny i inne. W języku polskim nie używa się słowa aborcja w znaczeniu poronienie samoistne.
Ciąża pozamaciczna - (łac.graviditas extrauterina) zwana również ciążą ektopową, to każdy przypadek rozwoju płodu poza jamą macicy.
Z uwagi na niemożność prawidłowego rozwoju ciąży poza jamą macicy najczęściej kończy się poronieniem, często wśród objawów zagrożenia życia matki.
8. Biografia
· „Przewodnik po miłości wyrafinowanej- seks egzotyczny” konsultant dr Glenn Wilson
· „Zdrowie kobiety” pod redakcją Ireneusza Roszkowskiego
· Wikipedia- wolna encyklowedia
· „Szkolna Encyklopedia” John Farndon
· „Biologia” Małgorzata Kłys, Krystyna Żbikowska- Zdun