Pozarządowe organizacje ochrony przyrody w Polsce

1) „Towarzystwo na rzecz Ziemi” z siedzibą w Oświęcimiu

Towarzystwo na rzecz Ziemi (TnZ) jest organizacją wywodzącą się z Federacji Zielonych – Oświęcim (FZ-O). Grupa ta powstała w 1989 r. na fali protestu przeciwko budowie rafinerii w Oświęcimiu. Po kilkuletniej działalności nieformalnej w 1994 r. FZ-O przyjęła status Stowarzyszenia. W latach 1994 – 1997 jej działalność koncentrowała się przede wszystkim na rozwiązywaniu problemów ochrony środowiska w skali lokalnej. W 1997 r. członkowie Stowarzyszenia podjęli decyzję o przekształceniu FZ-O w organizację ogólnopolską i zmianie nazwy na Towarzystwo na rzecz Ziemi.

Zadania i cele:
Zachowanie, ochrona i odtwarzanie środowiska naturalnego.
Podejmowanie działań na rzecz rozwoju demokracji lokalnej, pobudzania aktywności społecznej i dalszego upodmiotowienia społeczeństwa.
Umacnianie pokoju, przeciwdziałanie powstawaniu konfliktów i antagonizmów.
Pobudzanie świadomości ekologicznej społeczeństwa.
Działanie na rzecz zmniejszania ilości wytwarzanych zanieczyszczeń i odpadów oraz proekologicznego ich zagospodarowania.
Promocja czystej produkcji i opakowań wielorazowego użytku.
Udział w postępowaniach administracyjnych dotyczących spraw związanych z ingerencją w środowisko naturalne.
Występowanie do właściwych władz lokalnych, wojewódzkich i krajowych (zgodnie z ich kompetencjami) oraz sądów z wnioskami o zastosowanie środków zmierzających do usunięcia zaistniałego zagrożenia środowiska na określonym terenie, do przywrócenia stanu poprzedniego lub do naprawy zaistniałych w związku z tym szkód.
Składanie organom administracji wniosków i zastrzeżeń do projektów lokalizacyjnych, decyzji inwestycyjnych o znaczącym wpływie na środowisko oraz do przygotowania przedsięwzięć z punktu widzenia ich zgodności z interesami ochrony przyrody i zdrowia ludności.
Prowadzenie działalności wydawniczej.
Pomoc ubogim i potrzebującym.
2) Zachodniopomorskie towarzystwo ornitologiczne
Zachodniopomorskie Towarzystwo Ornitologiczne jest organizacją zrzeszającą obecnie około 100 ornitologów działających głównie na terenie Pomorza Zachodniego. Zostało zarejestrowane 30 sierpnia 1994 roku ale jako nieformalna grupa działa już od ponad 20 lat. Jak dotąd cała działalność ZTO opiera się na pracy społecznej. Prawnej rejestracji dokonano w celu zwiększenia efektywności działań podejmowanych w regionie przez miłośników ptaków.
Zadania i cele: Głównym celem Stowarzyszenia jest doprowadzenie do objęcia ochroną na Pomorzu Zachodnim, maksymalnie dużej liczby terenów cennych przyrodniczo.
- Sponsorowany przez Program PHARE-Dialog Społeczny projekt "Ostoje ptaków wodnych i błotnych nad Zalewem Szczecińskim",
- tworzenie bazy danych o cennych dla ptaków obszarach na Pomorzu Zachodnim,
- wnioskowanie o tworzenie stref ochronnych wokół gniazd ptaków drapieżnych,
- uczestnictwo w ustalaniu przepisów prawnych dotyczących ochrony ptaków drapieżnych, ,
- europejskie liczenie dzikich gęsi
- tworzenie kartoteki ptaków Pomorza Zachodniego i przygotowywanie monografii faunistycznej regionu.
3) Mazowiecki regionalny ośrodek edukacji ekologicznej

Fundacja Ośrodka Edukacji Ekologicznej powstała w 1992 roku, po to, by wspierać programy prowadzone przez Ośrodek Edukacji Ekologicznej EKO - OKO, zarówno pod względem merytorycznym, jak i finansowym. Od początku praca Zarządu Fundacji skupiała się na pozyskaniu wsparcia, partnerów oraz uzyskania dotacji na realizowane programy z dziedziny edukacji ekologicznej. Efekty tej pracy zaowocowały po kilku latach - Ośrodek Edukacji Ekologicznej EKO - OKO, jest jednym z pierwszych ośrodków tego typu w Polsce, a realizowane przez niego programy były wielokrotnie nagradzane za wybitne walory edukacyjne.

Zadania i cele:
- prowadzenie Ośrodka Edukacji Ekologicznej w formie organizowania i finansowania szeroko rozumianej działalności wpływającej na rozwijanie świadomości ekologicznej społeczeństwa.
- inspirowanie i tworzenie form kulturowych sprzyjających całościowemu oglądowi świata i człowieka.
- poszukiwanie i propagowanie nieagresywnych wobec otoczenia sposobów życia, działania i wytwarzania.
- prowadzenie badań i wdrażanie metod promujących ekologiczne rolnictwo, budownictwo i planowanie przestrzenne.
- szkolenie i wspieranie merytoryczne oraz materialne środowisk zajmujących się działalnością ekologiczną.
- prowadzenie edukacji i profilaktyki w zakresie szeroko rozumianego zdrowia.
- organizowanie niezależnych placówek badających stan środowiska naturalnego

4) Dolnośląska Fundacja ekorozwoju

Korzenie działalności sięgają Społecznego Ruchu "Wolność i Pokój", który w latach osiemdziesiątych przeciwdziałał m.in. niszczeniu przyrody. Fundacja została formalnie zarejestrowana w 1991 roku, od tego czasu działa na rzecz ochrony środowiska naturalnego i zrównoważonego rozwoju. Jej założycielem jest Radosław Gawlik. naszego działania rozwija się. Główna siedziba Fundacji znajduje się od kilku już lat we Wrocławiu w stojącej na głazach kamieniczce, przed którą niegdyś płynęły wody rzeki. Dziś jednak nasza aktywność nie ogranicza się tylko do Wrocławia - choć jesteśmy tu najbardziej widoczni. Areną naszych działań jest Dolny Śląsk. Poprzez i sieci współpracy, takie jak Polska Zielona Sieć, koalicja Czas na Odrę, Program PCB - Stop działalność nasza nabiera charakteru ponadregionalnego.

Zadania i cele: Pierwotna nazwa Fundacji (Fundacja Oławy i Nysy Kłodzkiej) mówiła o początkowych priorytetach: kompleksowej ochronie wód i restytucji dolin rzecznych. Od początku jednak zdawaliśmy sobie sprawę, że stan rzek jest rezultatem popełnianych niegdyś błędów i symbolem kondycji naszej cywilizacji. Dlatego naszą misją stał się zrównoważony rozwój.

5) Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska

Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska została utworzona w grudniu 1988 roku z inicjatywy 48 osób fizycznych i 26 osób prawnych. Wśród założycieli znaleźli się wybitni działacze ekologiczni, dziennikarze i menadżerowie przejęci wspólną troską o stan środowiska przyrodniczego w naszym kraju. W gronie inicjatorów znalazły się również proekologiczne organizacje społeczne i duże jednostki gospodarcze. NFOŚ jest niezależną organizacją pozarządową powołaną do życia zgodnie z Ustawą Sejmową o Fundacjach i posiada osobowość prawną na podstawie rejestracji sądowej z dnia 9 marca 1989 roku. Statut Fundacji został zaaprobowany przez Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz przez Ministra Finansów.

Zadania i cele: Zgodnie ze statutem działalność Fundacja ma na celu:
- materialne wspieranie działań i inicjatyw społecznych w dziedzinie ochrony środowiska,
- rozwijanie edukacji ekologicznej i propagowanie idei proekologicznych,
- organizowanie i rozwój przepływu między Polską a innymi krajami myśli naukowo-technicznej i innych wartości związanych z ochroną środowiska,
- promowanie i wdrażanie nowych rozwiązań w dziedzinie ochrony środowiska,
- organizację działań gospodarczych oraz świadczenie usług (technicznych, projektowych, pomiarowo-analitycznych) mających na celu ochronę środowiska.

6) Liga Ochrony Przyrody

Liga Ochrony Przyrody powstała w 1928 r. Jej twórcami byli wybitni pracownicy nauki oraz działacze ochrony przyrody, a wśród nich: Aleksander Janowski, Władysław Szafer, Walery Goetel, Jan Gwalbert Pawlikowski, Bolesław Hryniewiecki oraz Mieczysław Limanowski. Pierwszy Zjazd Organizacyjny odbył się w dniu 9 stycznia 1928 r. Druga wojna światowa przerwała działalność Stowarzyszenia. Wznowiono j wkrótce po zakończeniu działań wojennych. W dniu 17 lipca 1945 r. z inicjatywy działaczy łódzkich odbyło się w Łodzi zebranie organizacyjne przedstawicieli dawnych oddziałów, na którym wybrano Zarząd Główny i uchwalono program działania. Funkcję prezesa powierzono prof. Edwardowi Potędze. Nastąpił dynamiczny rozwój Stowarzyszenia. Powstawały koła i kluby Ligi w szkołach i zakładach pracy, w osiedlach i gminach oraz w przedsiębiorstwach, i co zasługuje na uwagę, w wielkich zakładach przemysłowych. Liga stała się powszechną organizacją społeczną. Doniosłą rolę w ochronie przyrody i środowiska w Polsce odegrały opracowywane przez Ligę raporty o stanie przyrody i środowiska oraz wnioski i postulaty, zgłaszane do władz państwowych. Pierwszy Raport o stanie środowiska przyrodniczego w Polsce i zagrożeniu zdrowia ludzkiego" został przygotowany przez Radę Naukową ZG LOP w 1981 r. i opublikowany w „Przyrodzie Polskiej”.

Zadania i cele:
- Prowadzenie działalności edukacyjnej w celu kształtowania stosunku społeczeństwa do przyrody
- Popularyzowanie wiedzy o przyrodzie i ochronie przyrody
- Zachęcanie do podejmowania i wykonywania społecznie prac na rzecz środowiska przyrodniczego oraz organizowania takich prac
- Inicjowanie oraz inspirowanie działań na rzecz środowiska przyrodniczego
- Czuwanie nad przestrzeganiem prawa ochrony przyrody oraz interweniowanie w przypadkach jego naruszenia.


Najczęstsze źródła dochodów:
- darowizny, spadki i zapisy
- dotacje otrzymywane ze źródeł krajowych i zagranicznych
- dochody z działalności gospodarczej
- dochody z seminariów, wykładów, warsztatów, kursów i innych imprez publicznych