Teatr grecki.
Tragedia - ma związek z obrzędami - Dionizje Wielkie i Małe. Teatr staro grecki powstał w odmianach tragedii, komedii i dramatu satyrowego. Z pieśni - dytyrambu - narodziła się tragedia. Jej budowa oparta jest na dialogu, prowadzonym przez Koryfeusz z chórem. Tespis wprowadził jednego aktora, który występował kolejno w kilku rolach. W dramacie antycznym istnieje zasada trzech jedności - czasu (nie więcej niż dobę), miejsca i akcji (fabuła jednowątkowa). Na scenie może być najwyżej 3 aktorów i chór. Tragedia składa się z prologu (wprowadzenie, kończył się węzłem dramatycznym), epeisodiów (akty), stasimonów (pieśni chóru), perypetii (przełom akcji), katastrofy oraz epilogu (wypowiedź do publiczności). Epeisodia dzieliły się na parodos (wejściowy) i exodos (wyjściowy). Chór zapowiadał wejście aktorów, komentował wydarzenia, wypowiadał refleksję w pieśniach, wykonywał figury taneczne. Brak było scen drastycznych. Bohatera cechuje tragizm; fatum. Temat zaczerpnięty z mitologii ("Antygona" Sofoklesa). Zadaniem tragedii było katharsis. Najwybitniejszymi dramaturgami byli Ajschylos, Sofokles i Eurypides. Fakt że taki teatr podobał się wskazuje na bardzo wysoki poziom kulturalny przeciętnego Ateńczyk w wieku V . Świadomość wartości , jakie przedstawiał ustrój Aten w przeciwieństwie do arystokratycznego ustroju Sparty , przebija sławnej mowy Peryklesa , wygłoszonej w r. 430 na cześć poległych : " Myśmy też stworzyli najwięcej sposobności do odpoczynku po pracy organizując przez cały rok igrzyska i uroczystości religijne oraz pięknie zdobią nasze prywatne mieszkania , których urok codziennie rozprasza troski .
TEATR GRECKI
Najogólniej jest to teren na którym ma się rozegrać jakaś akcja. Ściślej miejsce (najczęściej budynek )przeznaczone dla odegrania sztuk dramatycznych ;także ogół literatury dramatycznej pewnego narodu. Początki teatru europejskiego sięgają aż 2 tysiące lat przed Chrystusem ; tak np: na Krecie ( Kronos , Faistos ) odbywały się przedstawienia na dziedzińcach pałacowych i placach na których stawiano schody dla widzów . Grecki budynek teatralny składał się z następujący ch części : środek stanowiła okrągła orchestra ( ob. orkiestra ) , miejsce na tańce, o podłodze z ziemi ; w jej środku stał zwykle ołtarz ( thymele ) więcej jak połowę orkiestry otaczała łukiem widownia , którą już bardzo wcześnie rozbudowano w opadające ku orkiestrze tarasy , zaopatrzone w siedzenia drewniane później kamienne . Od wolnej strony orchestrty przylegała do niej budowla sceniczna skene . Po obu jej stronach leżały paraskenie , między tymi zaś znajdowała się ruchoma ściana ( proskenion ) . Dostęp dl widzów chóru , a po części także dla aktorów prowadził odstępami pomiędzy widownią a sceną ( parodoi ) . Aktorzy stawali z reguły w tej części orchestry , która przylegała prostokątnie do sceny , i która nosiła nazwę logeion ( mównica ) . Tylny plan sceny przedstawiał wnętrze pałacu lub domu i posiadał drzwi do otwierania . Od strony wewnętrznej paraskeniów , albo też przed nimi umieszczono periakty , Obracalne graniastosłup trójkątne , których każda ściana przedstawiała inną dekoracje . Funkcję dzisiejszej zapadni spełniały na scenie anapiesczata . Dachu nie było co najwyżej osłaniano nim najwyższe diazoma oraz scenę .Teatr wystawiony w Atenach w latach od 340 do 328 mieścił 14 tysięcy , teatr w Megalopolis 20 tysięcy osób . Greckich teatrów zachowało się wiele i bardzo dobrze .
Teatr grecki
Sztuka aktorska
Polega na umiejętności uzmysłowienia pewnej czynności dramatycznej w postaci osoby działającej. Wypływa z prastarego instynktu naśladowczego u człowieka ,a obejmuje akcję (ruch ),mimikę ( grę twarzy i gestów ),maskę i wygłaszanie pewnego tekstu. Z rozwinięcia się z mimicznej strony przedstawienia w samodzielny dział sztuki powstały mimy i pantomimy w najnowszych zaś czasach sztuka filmowa i balet ;analogiczny rozwój i uniezależnienie słowa aktorskiego stworzyły specjalną sztukę recytacyjną. Aktor jest zależnym nie tylko od autora dramatycznego , lecz również od innych współgrających ( gra zespołowa " Ensemble" ) dążenie do uniezależnienia się autora spowodowało pojawienie się przedstawień improwizowanych ( improwizacja ) , przez które też wzrosła wzajemna współzależność aktorów. Zgodną i harmonijną grę zespołową zaczyna odtąd dbać specjalny kierownik artystyczny widowiska ( reżyser ) . Zaniedbany zaś równowagi i harmonii zespołowej stwarza z kolei wirtuozerię aktorską , skierowaną ku możliwie świetnemu zaprezentowaniu kunsztu poszczególnych aktorów , z ujmą dla potrzeb i efektów całości . Specjalne wymogi stawia też sztuce aktorskiej widowisko muzyczne , jak sztuka ze śpiewami , opera , dramat muzyczny , a także operetka i rewia . Teatr starożytnych Greków rozwiną się z kulty Dionizosa . Związana z nim sztuka sceniczna nie mogła mieć charakteru naturalnego wynika choć by z tego że aktorzy musieli , przez wzgląd na rozmiary teatru , posługiwać się koturnom .
Od czasów Thespisa który miał występować po kolei w trzech odmiennych maskach (rolach) , datuje się zapewne pojawienie w teatrze greckim trzech aktorów ( protagonista , deuteragonista tritaginista ) . Kobiety nie występowały w teatrze chociaż od czasów Demostenesa tworzyli aktorzy odrębny stan . Rzym rozwiną teatr grecki że powiększył ilość aktorów oraz zarzucił maski i wykształcił mimikę do tego stopnia że dominującą formą przedstawienia stała się pantomima . Za czasów cesarstwa występowały w teatrze już także kobiety , co zresztą jako nie moralne , zwalczało chrześcijaństwo .
Teatr grecki wykształcił się z obrzędów na cześć boga wina - Dionizosa . Niemal wszystkie dramaty greckie jakie przetrwały do naszych czasów napisane zostały na Dionizje - święta tragedii obchodzone w Atenach wiosną każdego roku .