Biologia - komórka
bł.kom.(białkowo-lipidowa)-skład chem.:1.lipidy(tł.):fosfolipidy charakter amfipatyczny(1biegun wykazuje powinowactwo do H2O,2 to tł.;glikolipidy(galaktoza);strerole(cholesterol)-mało w kom.rośl.,dużo w zwierz.;swingolipidy-pochodne cukrów(swingozyna)2.białka:integralne-zrąb bł.białk.lip.;receptorowe-odbierają informacje ze środowiska zewn.;przenośnikowe-wspomagają transport subst.do wnętrza kom.(dyfuzja wspomagana);własności:elastyczna i półstała,pozwala na dopasowanie do kształtu kom.;dyanmiczna,skł.białk.i lipidowe mogą się w niej przemieszczać;skł.chem.i właściwości zmieniają się z wiekiem i stanem czynnościowym kom.;selektywna,niektóre subst.mogą swobodnie dyfudować przez bł.kom.(H2O,CO2,O2,mocznik),inne jony,glukoza,fruktoza,maltoza są transportowane przez bł.kom.przy pomocy dyfuzji wspomaganej lub transportu aktywnego;spolaryzowana.
GERL(syst.bł.białk.-lip.):1.REszorstkie-zbud.z lip.(lecytyna),znacznie mniej z cholesteroli i białka(przenośnikowe,enzymatyczne),synteza białek i sterydów2.REgładkie- synteza tł.;funkcje:zwiększają powierzchnie wewn.kom. umożliwiając jednoczesne zachodzenie procesów bio.-chem.przeciwstawnych;stanowią łączność między strukturami kom.;w kom.mięśniowych-siat.sarkoplazmatyczna-przekazywanie bodźców;ilość RE jest zmienna,zależy od stanu czynnościowego kom.;w kom.nerw.skupienie REsz.,które otaczają wolne rybosomy-tigroidy(ciałko Missla).3.ap.Goldiego-składa się ze spłaszczonych woreczkow ułożonych 1na2,jest ich 8-10(dichtiosomy);funkcje:przebudowa,pakowanie,przekazywanie zagęszczonych subst.poza kom.;synteza polisacharydów(celuloza,pektyna);przekazywanie informacji wewn.kom.;tworzenie lizosomów.4.lizosomy-pęcherzyli otoczone bł.kom.,zawierają enzymy hydrolityczne działające w środ.kw.,powstają z ap.Goldiego,działają z środ.lekko kw.;fukcje:umożliwiają wewnątrzkom.trawienie;procesy metabol.,trawią zbędne skł.kom.umożliwiając regenerację i przebudowę kom.
sok kom:1.org.subst.zapasowe:cukry-glukoza,fruktoza,sacharoza,glikogen;białka-ziarna aleuranowe;wolne aminokw.2.sole min.3.metabolidy wtórne:glikozydy-antycyjany(czerwony),flawony(żółty);akaloidy(bezbarwne)-nikotyna,chinina,strichnina,kokaina,kofeina;garbniki-wyst.w postaci skupień brunatnych lub żółtych.
plastydy:proplastydy-w kom.embrion.,z nich powstają plastydy;chloroplasty-barwniki asym.,uczestniczą w fotosynt.;etioplasty-pozbawione światła proplastydy,zawierają protochlorofil,oświetlenie powoduje przejście w chloropl.;leukoplasty-wyst.w korzeniach,liścieniach,bulwach,funkcja spichrzowa;chromoplasty-barwne,nieaktywne w fotosynt.,nadają czerwoną barwę(karotenoidy).
mitochondrium-zbudowane z 2 błon białk.-lip.(bł.wewn.tworzy grzebienie mitochondrialne) i macierzy ,posiada własne DNA ;odpowiada za uwolnienie en.i jej magazynowanie w ATP.
st.upakowania DNA w j.kom.:I-DNA w postaci podwójnej helisy(2x);II-helisa nawinięta na oktamery histonowe-powstają nukleosomy,szereg nukleos.połączonych tworzy fibrylę chromatyczną;III-solenoid-fibr.chrom.zwija się w cienką rurkę,na 1 skręt przypada 12nukleos.;IV-solenoid tworzy dł.pofałdowane pętle ułożone 1przy2(100x);V-chrom.metafazowy(11000x)
typy chrom.:metacentryczny,submetacentryczny,akrocentryczny,terocentryczny.
interfaza-stadium pomiędzy podziałami:G1(przedreplikacyjna)-synteza białka-10h;S(replikacja)-replikacja,synteza DNA-8-9h;G2(poreplikacyjna)-synteza białek uczestniczących w podziale kom.-4h.
mitoza-podział pośredni,kom.potomna identyczna do kom.macierzystej,kom.somatyczne.
1.podział j.kom.(kariokineza)-profaza,metafaza,anafaza,telofaza;2.podział cytoplazmy(cytokineza)
mejoza-podział redukcyjny,redukcja liczby chrom.o ?,kom.płciowe.
I.kariokineza:1.I podział mejot.(R!):a)profaza I:leptoten,zygoten,pakyten,diploten,diakineza,b)metafaza I,c)anafaza I,d)telofaza I,2.II podział mejot.(mitoza):a)profaza II,b)metafaza II,c)anafaza II,d)telofaza II;II.cytokineza.
1.leptoten(stadium cienkich nici)-z siat.chromatynowej wyodrębniają się chrom.,są cienkie i dł.;2.zygoten-chrom.hom.(identyczne)układają się w pary tworząc biwalenty-koniugacja;3.pakyten-każdy z chrom.hom. w biwalencie dzieli się na 2chromatydy,powstają tetrady,pod koniec pakytenu zachodzi crossing over-wymiana odcinków chrom.hom.;4.diploten-chrom.hom.w biwalentach oddzielają się od siebie,jedynymy punktami kontaktu są chiazmy;5.diakineza-chrom.hom.skracają się i grubieją,liczba chiazm maleje,zanika bł.jadr.i jąderko.