Bank

To instytucja finansowa, której zadaniem jest obsługa obiegu pieniądza oraz skupianie wolnych kapitałów finansowych i oszczędności (przyjmowanie depozytów) i przekształcanie ich w kapitały funkcjonujące (udzielanie kredytów). Bank jest instytucją samodzielną i samo finansującą się, działającą w oparciu o prawo bankowe i własny statut. Dochodem banku jest różnica między wpływami z odsetek od udzielanych kredytów oraz pobieranych prowizji i opłat za wykonywane usługi a odsetkami płaconymi od złożonych w nim depozytów. Bank może również pełnić funkcję banku korespondenta dla innych banków.

System Bankowy:
System bankowy to ogół instytucji finansowych oraz norm prawnych, ustalających organizację, zakres i zasady, w których najważniejszą rolę odgrywa bank centralny. Współczesny system bankowy obejmuje następujące główne rodzaje banków:
- bank centralny (Narodowy Bank Polski),
- banki komercyjne.

1.Narodowy Bank Polski- Bank centralny
Bank centralny (Narodowy Bank Polski) - zadaniem jego jest prowadzenie działań służących stworzeniu podstaw do długotrwałego rozwoju gospodarczego państwa poprzez stabilność monetarną oraz stabilność systemu finansowego w kraju. W ramach zadań wykonywanych dla stabilności krajowego systemu finansowego NBP współuczestniczy w sprawowaniu nadzoru bankowego, stosując rozmaite środki oddziaływania na banki komercyjne w celu kontroli warunków kredytowania i przepływu pieniądza. Realizuje to za pomocą:
- zmiany oprocentowania udzielanych kredytów refinansowanych bankom komercyjnym (stopy redyskontowa i lombardowa), - zmiany wysokości stopy gotówkowych rezerw dla banków komercyjnych, - regulacji ilości pieniądza w obiegu poprzez prowadzenie skupu papierów wartościowych, - wykup i sprzedaż złota oraz walut wymienialnych i dewiz, - bezpośredniej kontroli zasadności udzielanych kredytów przez banki komercyjne.
W rozwiniętej gospodarce rynkowej bank centralny odgrywa kluczową rolę pełniąc trzy podstawowe funkcje:
- banku emisyjnego,
- banku banków,
- centralnego banku państwa.
*Centralny bank państwa
Narodowy Bank Polski prowadzi obsługę bankową budżetu państwa, a także rachunki bankowe rządu, centralnych instytucji państwowych, państwowych funduszy celowych, państwowych jednostek budżetowych oraz realizuje ich zlecenia płatnicze.
*Bank banków
Bank banków - NBP organizuje system rozliczeń pieniężnych, prowadzi bieżące rozrachunki międzybankowe i aktywnie uczestniczy w międzybankowym rynku pieniężnym. Narodowy Bank Polski jest odpowiedzialny za stabilność i bezpieczeństwo całego systemu bankowego. Pełniąc funkcję banku banków, sprawuje on kontrolę nad działalnością banków komercyjnych, a w szczególności nad przestrzeganiem przepisów prawa bankowego, a także nad zapewnieniem bezpieczeństwa wkładów oszczędnościowych. Nadzorowi temu podlegają też przedstawicielstwa banków zagranicznych. NBP odgrywa ponadto coraz większą rolę w zakresie nadzoru nad systemami płatności w Polsce.
*Bank emisyjny
Bank emisyjny jest jedyną instytucją mającą wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych, będących prawnym środkiem płatniczym w kraju. Narodowy Bank Polski określa wielkość emisji oraz moment wprowadzenia pieniądza gotówkowego do obiegu, za którego płynność odpowiada. Ponadto, organizuje on obieg pieniężny i reguluje ilość pieniądza w obiegu.

2.Banki komercyjne
Banki komercyjne - banki działające na zasadach rynkowych, dążące do osiągnięcia zysku dzięki środkom finansowym pochodzącym z depozytów przyjmowanych od klientów, które umożliwiają im prowadzenie działalności kredytowej. Ich podstawową funkcją jest obsługa klientów indywidualnych i podmiotów gospodarczych w pieniężnych rozliczeniach krajowych i zagranicznych. Wśród banków tych można wyróżnić banki detaliczne (ang. retail banks) nastawione przede wszystkim na obsługę osób fizycznych i małych firmy oraz tzw. banki hurtowe (ang. wholesale banks) obsługujące wyłącznie średnie i duże podmioty gospodarcze. Ponadto banki komercyjne świadczą także usługi z zakresu skupu i sprzedaży walut, wynajmowania sejfów do przechowywania kosztowności i papierów wartościowych, a także prowadzą własne biura maklerskie.
Istnieje duża różnorodność banków komercyjnych. Możemy je podzielić według dwóch podstawowych przekrojów: zakresu działalności oraz formy własności. Ze względu na funkcje dzielimy banki na:
- banki uniwersalne,
- banki inwestycyjne,
- banki specjalistyczne.
Z punktu widzenia form własności, polskie prawo bankowe dopuszcza tworzenie i działalność banków:
- państwowych,
- spółdzielczych,
- w formie spółek akcyjnych (w tym spółek Skarbu Państwa z udziałem kapitału zagranicznego),
- oddziałów i przedstawicielstw banków zagranicznych.
*Banki inwestycyjne
Banki inwestycyjne to instytucje finansowe zajmujące się bezpośrednim transferem oszczędności na rynek pieniężny i kapitałowy. Do podstawowych usług świadczonych przez banki inwestycyjne można zaliczyć:
- emisje papierów wartościowych na rynku kapitałowym i pieniężnym,
- tworzenie i zarządzanie funduszami inwestycyjnymi,
- doradztwo i zarządzanie finansami,
- działalność brokerska - obrót papierami wartościowymi na rynku wtórnym na zlecenie klientów,
- działalność dealerska - obrót papierami wartościowymi na rynku wtórnym,
- działalność badawcza i analityczna,
- obrót produktami ubezpieczeniowymi,
- leasing,
- faktoring.
*Banki uniwersalne
Są to banki, które nie mają żadnych ograniczeń w zakresie swojej działalności o charakterze bankowym i obejmują nią najszerszy obszar bankowości komercyjnej. W związku z tym banki uniwersalne można scharakteryzować jako instytucje, które łączą transakcje depozytowo-kredytowe z transakcjami z zakresu obsługi obrotu papierami wartościowymi oraz ubezpieczeń. Banki te mogą prowadzić obsługę wyłącznie osób fizycznych, bądź podmiotów gospodarczych lub prowadzić działalność mieszaną, czyli łączyć oba typy obsługi klienta.


3.Historia bankowości w Polsce
Początek bankowości w Polsce to druga połowa XVI wieku, kiedy to powstały pierwsze banki publiczne, a Sejm w roku 1588 uregulował prawo hipoteczne. Następne dziesięciolecia to powstawanie coraz większej ilości banków, zwłaszcza prywatnych i dalszy rozwój prawodawstwa z tego zakresu.
Niestety, pod koniec XVIII wieku wraz z upadkiem Rzeczypospolitej i rozbiorami załamał się także powstały system bankowy. Dopasowanie działalności do wymogów zaborców przetrwało zaledwie kilkanaście bankowych spółek akcyjnych, domów bankowych oraz nieco większa ilość banków spółdzielczych pod zaborem pruskim zrzeszonych w Banku Związku Spółek Zarobkowych.
Odzyskanie niepodległości w listopadzie 1918 r. to także początek nowego etapu dla bankowości. Jeszcze w grudniu tego samego roku dekretem Naczelnika Państwa powstaje Polska Krajowa Kasa Pożyczkowa pełniąca funkcję banku emisyjnego, przekształcona w 1924r. w Bank Polski SA - bank akcyjny z udziałem skarbu państwa. Okres międzywojenny to także wzrost liczby instytucji bankowych do blisko dwustu i zmiany statusowe domów bankowych na bankowe spółki akcyjne.
Po II Wojnie Światowej system bankowy został scentralizowany. W styczniu 1945 dekretem rządu zostaje powołany bank państwowy - Narodowy Bank Polski uzależniony od resortu finansów i rządu. Na jego czele banku stoi prezes pochodzący z nominacji władz państwowych. Od 1949 roku na bazie powstałej w 1919 r. Pocztowej Kasy Oszczędności rozpoczyna działalność Powszechna Kasa Oszczędności Bank Państwowy. W 1969 r. w zakres działalności PKO BP zostało włączone kredytowanie budownictwa mieszkaniowego, a w roku następnym obsługa sprzedaży ratalnej. W lipcu 1975 roku, decyzjami o charakterze administracyjnym, sieć PKO BP została włączona w strukturę NBP, a następnie reaktywowana w czerwcu 1987 r. jako bank oszczędnościowo-kredytowo-dewizowy, obsługujący osoby fizyczne i podmioty prawne.