Władza organizacyjna

W społeczeństwach postindustrialnych obserwuje się wzrost znaczenia organizacji jako źródła władzy odbywający się kosztem innych źródeł. Władza uwarunkowana przekształca się we władzę organizacyjną.
Organizacja- zbiorowość społeczna, która ma sztuczną konwencjonalną genezę, co znaczy że organizacja została utworzona przez świadome działanie ludzi w celu spełnienia określonych zadań.
U podstaw organizacji istnieje funkcja, którą organizacja ma spełniać wobec otoczenia. ona stanowi wspólny cel działań członków organizacji. W toku tych działań wytwarzają się stosunki władzy, zaś oparcie ich na regułach organizacyjnych zapewnia im trwałość.
Struktura organizacji oraz przepisy określające strategie działań w ramach organizacji, a także strategie wzajemnego oddziaływania organizacji i jej otoczenia tworzą sfery niepewności, których kontrolowanie zapewnia przewagę w relacjach zachodzących w ramach organizacji. "Im bardziej istotna dla organizacji będzie sfera niepewności kontrolowana przez danego aktora, tym większą będzie on dysponował władzą".

Friedberg i Crozier wyróżniają 4 typy władzy odpowiadające 4 źródłom niepewności organizacyjnej:
1) władza wynikająca z opanowania pewnych szczególnych umiejętności lub specjalności funkcjonalnej- władza eksperta, który jako jedyny w organizacji wie, jak rozwiązać dany problem, co daje mu przewagę w stosunku do pozostałych członków organizacji
2) władza wynikająca z kontroli powiązań organizacji z jej otoczeniem- władza pośrednika między organizacją a jej otoczeniem, wynikająca bądź ze szczególnych umiejętności 1 z uczestników organizacji, bądź z jego doświadczenia w kontaktach z podmiotami społecznymi znajdującymi się poza organizacja
3) władza wynikająca z dostępu do kanałów komunikacyjnych oraz do określonych typów informacji- władza uczestnika organizacji posiadającego informacje niezbędne do wykonywania funkcji przez innych uczestników oraz władza wynikająca z dostępu do tego rodzaju informacji, a także z wiedzy jak daną informację zdobyć
4) władza wynikająca z operowania przepisami organizacyjnymi- władza podwładnych nad przełożonymi, która wynika z przepisów mających pierwotnie służyć tym ostatnim do kontrolowania sfer niepewności organizacji. Przepisy te tworzą nową sferę niepewności, która umożliwia podwładnym ochronę przed arbitralnością decyzji przełożonych
W ramach organizacji można wyróżnić kilka strategii wywierania wpływu:
a)lęk- nadzieję- podstawa realizowania władzy wymuszania i nagradzania
Podwładny uznaje prawo przełożonego do karania (kara jest czymś nieprzyjemnym lub przeszkodą w zaspokojeniu potrzeb) oraz żywi nadzieję na nagrodę realizując polecenia przełożonego.
b)tradycję- podstawa funkcjonowania władzy legalnej
Podwładny uważa, że przełożony ma prawo wpływać na jego postępowanie, a on ma obowiązek podporządkować się jego decyzjom. Organizacja wyposaża tu stanowiska kierownicze w autorytet formalny.
c) ślepą wiarę- oparcie dla władzy odniesienia
Podwładny identyfikuje się z charyzmatycznym przełożonym, przez co postępuje zgodnie z jego wskazaniami.
d) racjonalną wiarę- podstawa władzy eksperta
Podwładni realizują polecenia, gdyż wiedzą, że przełożony jest ekspertem w swojej dziedzinie i i wie najlepiej, jak postąpić w danej sytuacji.
e) racjonale przekonanie
Władza eksperta ulega wzmocnienie, gdy przełożony stara się przekonać podwładnego do własnej decyzji.
f) wspólne ustalenia- podstawa władzy przedstawicielskiej
Grupa podporządkowana deleguje swoje uprawnienia w górę, udzielając w ten sposób akceptacji przełożonemu. Może on realizować swą funkcję, dopóki konsultuje decyzje z podwładnymi i zmierza w pożądanym przez nich kierunku.
Aby organizacja osiągnęła przewagę w relacjach ze swoim otoczeniem , muszą być spełnione warunki:
- symetria binodalna- równowaga między rozmiarami i źródłami władzy sprawowanej w granicach organizacji a władzy prezentowanej na zewnątrz
- dostęp organizacji do innych źródeł władzy- autorytetu i własności. Za tym idzie możliwość sprawowania 3 rodzajów władzy: zasłużonej, kompensacyjnej, uwarunkowanej
- ograniczona liczna i różnorodność celów organizacyjnych, co oznacza, że siła wpływu wywieranego przez organizację na jej otoczenie jest odwrotnie proporcjonalna do liczby celów, które organizacja chce osiągnąć