Systemy finansowe w Polsce

System finansowy: gospodarka rynkowa opiera się na pieniądzach a system finansowy umożliwia ich przepływ między uczestnikami gospodarki, składniki: instrumenty finansowe [czyli papiery wartościowe, za pomocą których regulowane są zobowiązania między podmiotami, dzieli się je na długoterminowe (mają termin wykupu dłuższy niż rok np.obligacje, akcje) i krótkoterminowe (o okresie wykupu do roku np. bony skarbowe, papiery wartościowe, papiery emitowane przez przedsiębiorstwa i lokaty międzynarodowe)] reguły funkcjonowania rynku finansowego: przepisy prawne, które regulują obrót instrumentami finansowymi i zasady działania uczestników rynku finansowego Rynki finansowe: miejsca gdzie są sprzedawane i kupowane instrumenty finansowe np rynek pieniężny walutowy kapitalowy Instytucje finansowe: których majątek stanowia w większości zasoby finansowe, dzieli się je na: instytucje wyłącznie pośredniczące w rozdziałe instrumentów finansowych np. domy maklerskie i fundusze inwestycyjne. i na instytucje tworzące instrumenty finansowe: tworzą one własne instrumenty finansowe za pomoca których prowadzą dzialalnośc dochodową, np. banki komercyjne , bank centralny, Instytucje rynku kapitałowego: choć same nie gromadzą środków finansowych uczestniczą w sterowaniu ich obrotem i kontroli mechanizmów finansowych: najważniejsze instytucje: giełba papierów wartościowych, centralna tabela ofert (CeTO) komisja papierów wartościowych i giełd, krajowy depozyt papierów wartosciowych.** Praca: jest to świadome i celowe działanie człowieka który stopniowo ale stale podporządkowuje sobie siły przyrody by coraz lepiej zaspokajać swoje potrzeby. Czynniki wpływające na popyt pracy: zasób kapitału potrzeby do stworzenia nowych miejsc pracy, wielkość globalnego popytu na rynku dóbr i usług, struktura dóbr i usług na rynku, postęp techniczny i związana z nim wydajność pracy. Bezrobocie'; dzili się na: krótkookresowe [trwajaca krócej niz 3 miesiące] średniookresowe [trwająca od 3 do 12 miesięcy] długookresowe [trwające dłużej niż rok] chroniczne [trwające ciągle] ze względu na rozmieszczenie dzieli się na: globalne, krajowe, regionalne i lokalne, ze wgledu na przyczyne dzieli sie na: naturalnę, koniuktóralną, strukturalną, technologiczną, sezonową, Czynniki określające wielkość podażu pracy: czynniki demograficzne: przyrost naturalny, saldo migracji, struktura ludnosci wg wieku, struktura ludnosci wg płci, struktura rozmieszczenia "miasto-wieś" mobilnośc siły roboczej, system szkolenia i kształcenia, indywidualne motywacje i decyzje ludzi. czynniki ekonomiczne: wysokość płacy realnej, wysokość płacy minimalnej, system opieki społecznej państwa, działalność związków zawodowych, wysokość podatków od dochodów. Pasywne i aktywne narzędzia działania walki z bezrobociem: aktywne [posrednictwo pracy, poradnictwo zawodowe, szkolenie o przekwalifikowanie bezrobotnych, współfinansowanie prac interwencyjnych oraz robót publicznych], pasywne [zasiłki dla bezrobotnych, zasiłki i świadczenia przedemerytalne, świadczenia przysługujace rolnikom zwalnianym z pracy, obniżenie wieku emerytalnego, wydłużenie okresu obowiązkowej nauki dla młodzieży] ** Funkcje państwa; tworzenie i ochrona prawa, ściganie przestępców, zapewnianie bezpieczeństwa, ochrona zdrowia, podatek: przymusowe świadczenie pieniężne nakładane na obywateli przez państwo w celu pokrycia jego wydatków dzili sie je na posrednie [wliczone do ceny dóbr i sług] i bezposrednie [płacone od dochodów indywidualnych osób]. Budżet państwa: plan dochodów i wydatków, uchwalony w formie wstawy budżetowej na okes roku kalendarzowego, zwanego "rokiem budżetowym" .Dług publiczny: całkowita kwota zadłuzenia państwa u osób które zakupiły obligacje skarbu państwa. Bank centralny: spełnia nst funkcje: jest bankiem emisyjnym [ma prawo emitowania pieniedzy, sprawdza prawdziwość banknotówi niszczy zużyte] ban państwa [otrzymuje dochody z podatków i innych źródeł] bank banków [inne banki utrzymują swoje rachunki w NBP, zaciągają u niego kredyty] realizuje polityke pieniężną i kredytową państwa [ustala wysokośc stopy %] wpływa na politykę obrotu obcymi walutami. Cele polityki gospodarczej państwa: symulowanie wzrostu gospodarczego, minimalizowanie bezrobocia aby każdy kto chce pracować miła mozliwość znalezienia pracy, tworzenie stabilnego poziomu cen czyli zapobieganie inflacji, utrzymanie stabilnego kursu walut dla zapewnienia bezpiecznej wymiany międzynarodowej, ochrona środowiska naturalnego, zachowanie równowagi bilansu płatniczego czyli wspieranie działań wyrównujących wartość eksportu i importu, Instrumenty jakimi państwo oodzaiaływuje na gospodarke: polityka fiskalna, polityka militarna, bezpośrednia kontrola, stan własności publicznej, ** Rodzaje inflancji: ciągniona przez popyt
[występuje gdy całkowita wielkość planowanych wydatków ludności wzrasta szybciej niż całkowita wielkość produnkcji] pchana przez koszty [pojawia się gdy z rozmaitych przyczyn rosną ceny jednego lub kilku zasobów niezbędnych do produkcji dóbr i usług] strukturalna [wustępuje gdy firmy nie mogą sprawnie dopasować struktury swojej produkcji do zmian struktury gospodarki] pełzającą [przy której stopa inflancji nie przekracza wartości jednocyffrowej] galopująca [kiedy cena rośnie w tempie kilkunastu i kilkudziesięciu % rocznie] hiperinflacja [kilkusetprocentowy wzrost cen rocznie] Podstawowe funkcje pieniądza: miernik wartości [za jego pomocą mierzymy wartość nabytych rzeczy] środek wymiany [pośredniczy w akcie kupna-sprzedaży towaru] środek tezauryzacji [łatwo się przechowuje nie traci wartości] środek płatniczy [umożliwia spłatę wszelkiego rodzaju długów i zobowiązań jest miernikiem długów] Rynek- jest to instytucja umożliwiająca dokonywanie transakcji kupna, sprzedaży, na rynku spotykają się kupujący i sprzedający, dochodzi między nimi do konfliktu, który polega na iż kupujący chce kupić jak najtaniej a sprzedający jak najdrożej chcą sprzedać. Między sprzedającymi dochodzi również do konfliktu, do konkurencji, wyróżniamy konkurencję cenową i procentową. Czynniki wpływające na wielkość popytu: cena danego dobra, cena innych dóbr, dochód, ilość kupujących, moda, gust, pora roku, jakość, pozostałe czynniki, dobra substytucyjne [dobra wzajemnie zastępujące się np. kawa i herbata] dobra komplementarne [dobra konsumowane wspólnie np. płatki i mleko] Wielkość popytu: to ilość danego dobra która znajduje nabywców po określonej cenie. Prawo popytu mówi że jeśli cena danego dobra podnosi się to popyt spada i odwrotnie. Podaż- jest to ilość dóbr i usług jakie producenci chcą sprzedać w danym czasie w podanej cennie, wpływają na nią nst. czynniki: cena dobra, ilość sprzedających, postęp techniczny, pora roku, koszty, popyt, pozostałe czynniki. Wielkość podaży: to ilość dobra oferowanego po danej cenie. Prawo podaży: mówi że jeśli cena dobra rośnie sprzedający są skłonni wprowadzić na rynek większą jego ilość, i odwrotnie. Równowaga rynkowa: stan zrównania wielkości podaży i popytu na określone produkty przy danej cenie. RYNKI Rynek finansowy: miejsce dokonywania obrotu instrumentami finansowymi [np. akcjami obligacjami, bonami skarbowymi itp.] rynek kapitałowy: segment rynku finansowego na którym przedmiotem obrotu są instrumenty długookresowe rynek pieniężny: segment finansowego rynku, na którym przedmiotem obrotu są instrumenty krótkookresowe rynek pracy: rynek kupna i sprzedaży pracy, biorą w nim udział pracodawcy oferujący miejsca pracy oraz ludzie poszukujący pracy. Rynek czynników produkcji: jest tworzony przez rynek pracy, dóbr produkcyjnych, ziemi. Rynek dóbr produkcyjnych: kupuje i sprzedaje się tam maszyny, surowce i materiały które wykorzystywane są do produkcji innych dóbr i usług. Rynek ziemi: oferuje się ziemie. RYNEK: rynek dóbr i usług konsumpcyjnych, rynek czynników produkcji [rynek pracy, dóbr produkcyjnych, ziemi] rynek finansowy [pieniężny, kapitałowy, walutowy] Makrootocznie- to zjawiska które wpływają na p. podczas gdy ono same nie może ich zmieniać; tworzy warunki funkcjonowania p. wynikające z tego że działa ono w konkretnym kraju i regionie itp. Firma może tylko się przystosować do makrootoczenia. O. Konkurencyjne: tworzą ją podmioty które wpływają na p.; zaś te także może na nie oddziaływać np. firma korzystająca z usług dostawców może domagać się wysokiej jakości surowców. O. Ekonomiczne: ułatwia lub utrudnia działanie p.. Stan gospodarki wpływa bezpośrednio na kondycję p., zamożne firmy maja dużo większe możliwości zbytu swoich produktów. Jeżeli społeczeństwo się wzbogaci to i firmy mogą liczyć na większą sprzedaż. O. Polityczne i prawne: związane są z nimi zjawiska dotyczące porządku prawnego państwa i zakresu działań elit politycznych. Przepisy te tworzą zasady działalności gospodarczej i określają jej ramy. Np. ustanowienie że w sklepach powinny być kasy fiskalne spowodowało że sklepy musiały je kupić ale też wzrosła produkcja tych kas. O. Społeczne- obejmuje zjawiska związane z postawami społecznymi ludzi ich stylem życia modą i zachowaniami. Ludzkie potrzeby i sposób ich zaspokajania decydują o możliwościach ograniczeniach lub rozwoju firm. Każda firma jest uzależniona od swoich klientów dlatego musi znać ich potrzeby. O. Demograficzne- występują tam zjawiska dotyczące populacji np. zmiany liczby mieszkańców przyrostu naturalnego czy wieku zawierania małżeństw. Rynek polski przyciąga zagranicznych inwestorów które budują u nas swoje firmy. O. Technologiczne- to zmiany w technikach i technologiach wytwarzania. Rozwój Internetu powoduje ogromne zmiany w handlu i innych dziedzinach gospodarki. Dzisiaj trudno nawet określić jakie nowe zastosowanie i zmiany przyniesienie Internet. O. Międzynarodowe: grupuje relacje między gospodarkami różnych krajów jest istotne dla wszystkich p. np. zmniejszenie ropy w krajach arabskich odbiło się wzrostem cen ropy na świecie. Współpraca gospodarcza krajów nie ogranicza się tylko do importu i eksportu towarów oraz możliwości uzyskania kredytów inwestycyjnych. MAKROOTOCZENIE [ekonomiczne, prawne i polityczne, społeczne, demograficzne, technologiczne, międzynarodowe] OTOCZENIE KONKURENCYJNE [klienci, konkurenci istniejący, producenci substytutów, dostawcy, potencjalni konkurenci] PRZEDSIĘBIORSTWO