Konie

Conieco o koniach
Konie należą do rodziny koniowatych, czyli nieparzystokopytnych, wysokonogich ssaków. Do koniowatych zaliczamy też np. zebrę czy osła. Uważa się, że udowmowienie konia nastapiło w Euroazji ponad 5000 lat temu. Konie pogrupowane są w rasy : gorącokrwiste, zimnokrwiste, prymitywne. Barwę sierści nazywa się maścią. Wyróżnia się wiele rodzajów umaszczenia.Najczęściej barwa grzywy i ogona są inne od barwy sierści. Wiek konia. Za średni wiek życia konia uważa się 20 lat. Wiek ten może być jednak w praktyce znacznie większy. Wiek konia określany jest na podstawie uzębienia. Wiek do 5 lat poznaje się po zmianie zębów mlecznych na stałe. Od 5 do 11 lat po scieraniu się rejestrów na siekaczach, a powyżej 11 lat po zmianie kształtu zębów. U ogierów w wieku 5 lat wyrastają kły. Najdokładniej wiek konia można określić do piątego roku życia, później można popełnić drobne błędy. Więcej na ten temat w Archiwum Uzębienie. Uzębienie konia to tak samo u góry i na dole 3 siekacze + 1 kieł + 3 przedtrzonowe + 3 trzonowe. Siekacze mają swoje nazwy : cęgi, średniaki i okrajki. Każda wada uzębienia u koni jest poważna gdyż utrudnia a czasem uniemożliwia rozcieranie pokarmu.

Odmiany. Wszytskie białe plamy na sierści konia nazywamy odmianami. Najczęściej występują one na głowie lub kończynach. Prosta i cienka linia biegnąca pionowo wzdłuż pyska to tzw. "strzałka". Konie bez takich plam nazywamy końmi bez odmiany. Układ nerwowy. U konia dzieli się na ośrodkowy, obwodowy, autonomiczny. Konie posiadają zmysły : wzroku, węchu, smaku, słuchu, czucia. Masa mózgowia u konia to ok. 650g. Co daje ok. 1/800 masy całego ciała. Czynności życiowe. Sen u koni może odbywać się w postaci stojącej lub leżącej(sen w postaci stojącej to tylko drzemka). Odżywianie. Układ pokarmowy koni składa się z 6 podstawowych części : jama ustna, gardło, przełyk, żołądek, jelito cienkie i grube. Ponieważ układ ten jest dłuższy od ludzkiego 12 razy, pokarm znajduje się w nim znacznie dłużej. Wydalany może być nawet do 12 razy na dobę. Oddychanie. Koń oddycha średnio 10 do 16 razy na minutę, a od 8 do 12 razy w ciągu minuty(stan spoczynku). Płuca u konia różnią się od siebie wielkością. Prawe jest większe. Powierzchnia płuc(pęcherzyków płucnych) to ok. 500 metrów kwadratowych. Podstawowe rodzaje chodu. Wyróżniamy trzy naturalne chody konia : stęp - trzy kończyny dotykają ziemi a czwarta jest w powietrzu, kłus - dwie przeciwstawne kończyny(tylnia lewa - przednia prawa) na ziemi a dwie w powietrzu, galop - koń stawia kończyny w trzech taktach. Najpierw lewą tylnią. Następnie prawą tylnią i lewą przednią. Na końcu prawą przednią. Każdy z podstawowych rodzajów chodów możemy podzielić na bardziej podstawowe. Wyróżniamy następujące rodzaje stępa : swobodny, skrócony pośredni wyciągnięty. Kłus dzielimy na : roboczy, pośredni, wyciągnięty. Galop : skrócony, pośredni, wyciągnięty, nadrzędny, cwał.Bodowa konia. Końskie ciało to w połowie mięśnie. Poniżej przedstawiony został ogólny schemat budowy konia.

1-łopatka;2-kłąb;3-grzbiet;4-lędźwie;5-guz biodrowy;6-wyrostek kulszowy;7-podudzie;8-staw skokowy;9-szczotka;10-nadpęcie;11-staw pęcinowy; 12-kopyto;13-udo;14-słabizna;15-łokieć;16-staw nadgarstkowy;17-przedramię;18-bark;19-pierś;20-ganasz;21-chrapy;22-nozdrza;
23-nos;24-czoło; 25-ciemię;26-potylica;

Umaszczenie - barwa
Umaszczenie : Barwa(sierść) :
siwe biała
kare czarna
gniade bunatna
bułana żółtobrązowa+czrne grzywa,ogon oraz kończyny do stawów skokowych
myszate popielata
kasztanowate brązowo-żółta
dereszowate biała mieszana
srokate białe płaty + płaty w innym umaszczeniu
Poniżej przedstawione zostły jedne z najczęściej wystepujących u koni chorób. U konia żadnej choroby nie wolno zaniedbać i po jej zauważeniu należy od razu skontaktować się z lekarzem wterynarii.
Choroby koni

Podbitek Mięśniochwat
Kolka Gruda
Nadgwożdżenie Zagwożdżenie
Ochwat Zapoprężenie


Konie możemy podzielić na kilka podstawowych grup, a mianowicie :
1 - Konie gorącokrwiste orientalne. Wywodzą się od tarpana. Dzielą się one na :
a) konie irańskie
b) konie czystej krwi arabskiej i z krwią arabską
c) konie pełnej krwi arabskiej i z krwią tej rasy
2 - Konie mongolskie, wywodzące się od konia Przewalskiego
3 - Konie zimnokrwiste
4 - Konie ras północnych, popularnie nazywane "pony"
5 - Konie małe górskie i leśne
Na świecie istnieje ponad 150 ras koni. Za rasę podstawową uznawany jest koń arabski. Wszystkie inne konie wywodzą się od konia hiszpańskiego, pełnej krwi angielskiej lub berberyjskiego. Zmiany w budowie koni spowodował głównie wpływ człowieka. Jakość paszy stosowanej w hodowli doprowadził do tego, że konie stawały się większe, szybsze i silnijesze. Człowiek opanował hodowlę do tego stopnia, że stworzył własne rasy. Przykładem mogą być miniaturowe konie falabella.
Np.

Koń czystej krwi arabskiej
Wzrost : 144-150 cm. Maść : gniada, kara, siwa Głowa : krótka, nozdrza duże, uszy stosunkowo małe, wypukłość między oczami Inne cechy : konia pełnej krwi arabskiej cechuje wytrzymałość przewyższająca inne rasy. Rasa ta należy do elity wśród koni. Długość życia wynosi ok. 30 lat i więcej. Dzięki swym ogromnym zaletom wykorzystuje się je do uszlachetniania innych ras.

Koń półkrwi arabskiej
Wzrost : 160-165 cm. Maść : gniada, siwa, kasztanowata Głowa : krótka, szczupacza, żywe oczy Inne cechy : piękny chód, są większe od koni czystej krwi arabskiej. Powstają poprzez kojarzenie ogierów czystej krwi arabskiej z klaczami gorącokrwistymi.
Koń holenderski gorącokrwisty
Wzrost : 160 cm. Maść : praktycznie każda Głowa : podobna do głów koni krwi angielskiej Inne cechy : konie te posiadają miano inteligentnych, świadczy o tym wykorzystanie ich do konkursów ujeżdżania, wywodzą się od Gelderlandera(patrz wyżej)

Polo Pony
Wzrost : 150 cm. Maść : praktycznie każda Głowa : proporcjonalna do reszty ciała Inne cechy : jak sama nazwa wskazuje konie te są używane do gry w Polo, w tym celu często goli się im grzywę, wtedy nie przeszkadza w grze, przypatrując się tym konikom w grze można doznać przekonania, że są wręcz stworzone do tej gry, cechami tych koni jest oczywiście szybkość

Shire
Wzrost : 170-180 cm. Maść : gniada, kara, siwa Głowa : szeroka, duże oczy, łagodny wyraz Inne cechy : są to bardzo ciężkie konie pociągowe (ważą od 1000-1200 kg), ciało umięśnione, cechuje je nieprzeciętna siła, wykorzystywano je do pojedynków rycerskich
Kuc walijski
Wzrost : 122-132 cm. Maść : praktycznie każda, przewarznie siwa, kasztanowata, gniada Głowa : szlachetna, przypomina głowę konia arabskiego Inne cechy : uważa się je za najładniejsze kuce angielskie, wykorzystywane do gry w Polo i jako konie pod wierzch dla dzieci