Papiery wartościowe

-------------------PaPiery WaRtościoWe.----------------------------------

Postać i forma papierów wartościowych.

1. Papier wartościowy ma postać dokumentu, określonego przepisami prawa;
2. Zawiera określone w nim prawa majątkowe;
3. Jest dokumentem zbywalnym;
4. Ma postać legitymizacji praw majątkowych.


Cechy wspólne papierów wartościowych.

- papier wartościowy potwierdza i gwarantuje prawa majątkowe.
- obrót papierami wartościowymi ma charakter masowy.
- łatwa wzajemna wymienialność papierów wartościowych.
- szerokie rozproszenie papierów wartościowych.
- prosty sposób przenoszenia wartości np. gotówka-> obligacje-> akcje-> gotówka- weksle.


Podział papierów wartościowych ze względu na sposób przenoszenia praw.

- Papiery wartościowe imienne;
- Papiery wartościowe na zlecenie;
- Papiery wartościowe na okaziciela.
Przeniesienie praw na inną osobę w każdym powyższym przypadku jest inny, ale wiąże się zawsze z wydaniem jej odpowiedniego papiery wartościowego.



Papiery wartościowe i ich cechy.

Grupy papierów wartościowych:
Pap. wart. towarowe. Pap. wart. pieniężne. Pap. wart. kapitałowe.
-kwity składowe; -czeki; -obligacje;
-kwity załadowcze; -weksle; -akcje;
-konosamenty; -bony skarbowe; -udziały.



Podział instrumentów finansowych współczesnego rynku kapitałowego.

1) Podstawowe (bazowe) papiery wartościowe: wierzytelnościowe i udziałowe;
2) Listy zastawne;
3) Instrumenty pochodne;
4) Inne instrumenty- tworzone i adaptowane.


Podstawowe rodzaje papierów wartościowych kapitałowych.

1. Papiery wartościowe kapitałowe

Papiery potwierdzające Papiery potwierdzające
wierzytelności współwłasność

-obligacje skarbowe; -akcje;
-obligacje komunalne; -udziały;
-obligacje hipoteczne; -certyfikaty inwestycyjne;
-obligacje przemysłowe;
-obligacje zamienne;
-inne obligacje (dewizowe, obcyjne)

2. Rodzaje zamiany kapitału na papiery wartościowe:

- wierzyciel – dłużnik (forma pożyczki)
- przekazujący udział majątkowy – przyjmujący udział (współudział)

3. Charakter kapitalizacji i zysku.

 wierzytelności – określona kapitalizacja;
 współwłasność – wspólne ryzyko kapitalizacji.





OBLIGACJE---------------------------------------------------------------

Cechy obligacji.

1) Istota.
Obligacja jest papierem wartościowym, emitowanym w serii, w której emitent stwierdza że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatoriusza) i zobowiązuje się do wykupu obligacji w ustalonym terminie.
Zobowiązanie emitenta polega na zapłaceniu należności głównej (wartości określona w obligacji) oraz należności ubocznych (odsetek) w sposób i terminach określonych w warunkach emisji.

2) Forma obligacji:
 materialna, obejmująca „płaszcz” i stronę kuponową;
 zdematerializowana;

3) Podstawowe treści oligacji:
- podstawy prawne emisji;
- nazwa emitenta;
- nazwa obligacji i cel emisji;
- wartość nominalna;
- numer serii i numer kolejny obligacji;
- wysokość oprocentowania;
- data od której nalicza się oprocentowanie;
- termin i miejsce wpłaty oprocentowania;
- warunki wykupu;
- zakres i forma zabezpieczenia;
- miejsce i data wystawienia;
- podpisy osób uprawnionych.

Funkcje obligacji.

 pożyczkowa (po stronie emitenta)
 lokacyjna (po stronie obligatoriusza)
 płatnicza;
 obiegowa;
 gwarancyjna.

Rodzaje emisji obligacji.

Obligacje emitowane są w seriach. Emisja może odbywać się:

1. w trybie publicznej subskrybcji:
- oferta do więcej niż 300 osób;
- zgoda komisji Papierów Wartościowych i Giełd;
- obowiązki informacyjne (prospekty);
- złożenie obligacji w depozycie (KDPW);
- obrót publiczny;

2. w trybie niepublicznym (prywatnym):
- oferta do nie więcej niż 300 osób:
- obrót na rynku prywatnym.


Rodzaje obligacji.

1. Wg emitentów:
- skarbowe;
- przemysłowe;
- komunalne (municypalne)
- hipoteczne;

2. Wg terminu wykupu:
- krótkoterminowe – do 1 roku (rynek pieniężny);
- średnioterminowe – 1-5 lat;
- długoterminowe – 5-30 lat.

3. Wg zasad oprocentowania:
- o stałym oprocentowaniu;
- o zmiennym oprocentowaniu;
- indeksowane;
- o zerowym oprocentowaniu.

4. Wg zabezpieczenia:
- zabezpieczone całkowicie;
- zabezpieczone częściowo;
- niezabezpieczone.

5. Inne kryteria:
- obligacje zamienne:
- obligacje rolowane;
- obligacje krajowe;
- obligacje zagraniczne;
- obligacje międzynarodowe (euroobligacje)


Obligacje hurtowe i detaliczne.

 Obligacje hurtowe to obligacje emitowane i przeznaczane dla instytucji finansowych i podmiotów gospodarczych.

 Obligacje detaliczne przeznaczane są wyłącznie dla osób fizycznych.



Wartości i ceny obligacji.

WARTOŚĆ NOMINALNA – wartość określona przez emitenta, wymieniona w
obligacji, stanowi kwotę wykupu przez emitenta, jest
podstawą naliczania odsetek.

WARTOŚĆ EMISYJNA - cena sprzedaży obligacji pierwszym nabywcom.

CENA RYNKOWA (wartość bieżąca) – wartość określona przez popyt i podaż na
rynku.

CENA ROZLICZENIOWA - cena rynkowa powiększona o narosłe odsetki,
rzeczywista wartość transakcyjna jaką płaci kupujący i
otrzymuje sprzedający.











----------------------------------------------------------------------------------------------

Pojęcie i cechy akcji.

Akcja jest papierem wartościowym stwierdzającym bezwarunkowe uczestnictwo jej właściciela w kapitale spółki akcyjnej, uprawniającym do partycypacji w jej zyskach w formie tzw. dywidendy oraz do majątku spółki w razie jej likwidacji.
Niezależnie od dywidendy akcje dobrze prosperujących przedsiębiorstw mogą zapewnić posiadaczowi korzyści ze względu na wzrost wartości rynkowej walorów.
Wg kodeksu handlowego istnieją 2 sposoby zgromadzenia kapitału i zawiązania spółki akcyjnej:
1) na rynku kapitałowym prywatnym - przez wniesienie wniesienie udziałów majątkowych, zainteresowanych danym przedsięwzięciem udziałowców (minimum 3) Jest to tzw. zawiązanie jednoczesne – akcje spółki obejmują sami założyciele lub założyciele i osoby trzecie (emisja zamknięta)
2) na rynku kapitałowym publicznym. Tzw. zawiązanie sukcesywne – polega na zebraniu kapitału akcyjnego w drodze publicznej sprzedaży wyemitowanych akcji spółki (emisja otwarta)


Treść dokumentu akcji.

Akcja składa się z następujących elementów:
- zapisu udziałowego (tzw. :płaszcza”)
- arkusza kuponowego;
- talonu.

Zapis udziałowy zawiera nazwę spółki, wielkość jej kapitału podstawowego, liczbę akcji, wartość nominalną jednej akcji, miejsce rejestracji spółki, rodzaj akcji, podpisy przedstawicieli spółki oraz datę emisji.

Arkusz kuponowy zawiera odcinki służące do inkasowania dywidendy i znajdują się na nim m.in. nazwa spółki, numer akcji, numer odcinka, data inkasa dywidendy.

Talon akcyjny służy do otrzymywania nowego arkusza kuponowego i nowego talonu. W terminie płatności dywidendy, posiadacz akcji przesyła spółce odpowiedni odcinek arkusza kuponowego , a jeśli zostały one już wykorzystane to przesyła talon i w zamian otrzymuje nowy.

Akcje występują w formie zmaterializowanej tzn. postaci autentycznego papieru wartościowego, posiadającego walory banknotu w większej formie. Ta forma współcześnie zanika. Zastępuje ją forma zdematerializowana – bak postaci fizycznej, są to tylko zapisy komputerowe, potwierdzone w postaci wydruku.






Rodzaje i cechy akcji.

AKCJE
Na okaziciela Imienne

Gotówkowe Aportowe

Zwykłe Uprzywilejowane
-w głosowaniu
-w dywidendzie
-w podziale majątku
-inne przypadki.


Rodzaje wartości / cen akcji.


1. Wartość / ceny: - nominalna;
- emisyjna;
- rynkowa.
2. Relacje cen i korzyści finansowych.

---------------------------------------------------------- cena rynkowa
----------------------------- cena emisyjna

Cena Nadwyżka Możliwa nadwyżka
nominalna emitenta ponad cenę emisyjną

kapitał akcyjny kapitał zapasowy korzyści akcjonariusza



LIST ZASTAWNY--------------------------------------------------

List zastawny jest papierem wartościowym dłużnym. Jego szczególną cechą jest zabezpieczenie majątkowe hipoteczne. Celem emisji jest pozyskanie kapitału na kredytowanie budownictwa. Emitentami są banki hipoteczne.

Forma listu zastawnego.

- nazwa „list zastawny”; - terminy wypłaty odsetek;
- terminy wypłaty odsetek; - warunki wykupu;
- data i miejsce wystawienia, podpisy. - wartość nominalna;
- nazwa emitenta;
- wysokość oprocentowania;

Listy zastawne mogą być wypuszczane w formie tradycyjnej – zmaterializowanej lub zdematerializowanej; imienne lub na okaziciela; w walucie krajowej lub zagranicznej. Są to papiery wartościowe średnio i długoterminowe rynku kapitałowego.


FINANSE MIĘDZYNARODOWE -----------------------------


Istota i cechy finansów międzynarodowych.

- Finanse międzynarodowe powstały i rozwinęły się w związku z handlem przygranicznym, a później z innymi państwami jeszcze w starożytności w rejonie Morza Śródziemnego.
- Obejmują rozliczenia pieniężne i inne finansowe w walutach uznanych na rynkach zagranicznych (rozliczenia walutowe)
- Ważnym czynnikiem rozwoju finansów międzynarodowych była międzynarodowa działalność banków. Początki pośrednictwa banków w płatnościach zagranicznych to XVIII i XIX w. Rozwój bankowości międzynarodowej na dużą skalę nastąpił w XX w.
- Współczesne finanse międzynarodowe to wszechstronny system walutowy operacji pieniężnych i kapitałowych na międzynarodowych rynkach finansowych.
- Międzynarodowy rynek finansowy to przestrzeń globalna nabywania, pożyczania i sprzedawania walorów dewizowych (walut, walutowych instrumentów bankowych, papierów wartościowych i innych walorów np. złota)


Rys historyczny rozwoju finansów międzynarodowych.

1. Rozwój handlu zagranicznego stanowi podstawę rozwoju finan. międzynar.:
- handel przygraniczny państw rejonu Morza Śródziemnego (cywilizacja
antyczna i średniowieczna);
- handel zamorski (początek XVI w. – wielkie odkrycia geograficzne)
2. Ważnym impulsem rozwoju było powstanie banków i rozliczeń bankowych dewizowych (XVII w. – utworzenie Banku Angli –1694 r. – pożyczki i inwestycje zagraniczne)
3. W XVIII w. do operacji dewizowych zastosowano papiery wartościowe (weksle, czeki, obligacje w Amsterdamie, Londynie, Frankfurcie)
4. Rozwój gospodarki kapitalistycznej w XIX - XX w. wpłynął dynamicznie na rozwój handlu zagranicznego, przepływu kapitału i powstanie systemu finansów międzynarodowych (banki zagraniczne i globalne)
5. Koniec XX w. to globalizacja gospodarki światowej i rynków finansowych.



Cechy pieniądza międzynarodowego.

a) środek wymiany (płatniczy) w operacjach międzynarodowych;
b) jednostka rozrachunkowa;
c) środek przechowywania wartości;
d) waluta rezerwowa systemu bankowego;
e) waluta stabilizacji wartości pieniądza krajowego.


Kształtowanie się kursów walutowych.

Kursy walutowe kształtowane są przez oddziaływanie sił popytu i podaży.

Prawo jednej ceny – jeśli dwa kraje wytwarzają identyczne dobro, cena tego dobra
powinna być identyczna na rynku światowym, niezależnie od
tego jaki kraj jest jego producentem (np. cukier)

Teoria parytetu siły nabywczej – polega na tym, że kurs walutowy pomiędzy dwiema
walutami dostosowuje się tak aby odzwierciedlać
zmiany poziomu ceny w obydwu krajach.

Międzynarodowy system walutowy.

1) Czynniki:
- zasady, zwyczaje i konwencje międzynarodowe;
- instytucje finansowe;
- instrumenty finansowe;
- międzynarodowe rynki finansowe;
- system dewizowy.

2) Funkcje:
a) zapewnienie regulowania płatności międzynarodowych w warunkach istnienia odrębnych, narodowych systemów walutowych;
b) integrowanie gospodarki światowej w sferze rozliczeń finansowych;
c) ułatwianie rozwoju handlu zagranicznego;
d) transfery kapitałowe walutowe;


Cechy międzynarodowego systemu finansowego.

1. System operacji walutowych;
2. Banki działające na rynkach międzynarodowych;
3. Konwencje międzynarodowe i uznane zwyczaje w handlu i rozliczeniach międzynarodowych;
4. Swobodny przepływ środków pieniężnych i kapitałów;
5. System gwarancji i zabezpieczeń w rozliczeniach międzynarodowych;
6. Wysoka płynność rynków finansowych globalnych.



Międzynarodowe rynki finansowe.

- Międzynarodowy rynek finansowy to przestrzeń nabywania i sprzedawania aktywów finansowych walutowych w skali operacji zagranicznych.

- Zakres międzynarodowego rynku finansowego obejmuje operacje walutowe na rynku: pieniężnym, kapitałowym, ubezpieczeniowym, terminowym.

- Międzynarodowy rynek finansowy tworzą ponadnarodowy system oferowania i nabywania aktywów finansowych (kredytów, papierów wartościowych, walut)

Głównymi ośrodkami operacji dewizowych są światowe centra finansowe, głównie Nowy Jork, Londyn.


Typologia instytucjonalna finansów międzynarodowych.

1. Centrala finansowa świata: Nowy Jork, Londyn, Tokio, Frankfurt.
2. Międzynarodowe instytucje finansowe: MFW (międzn. fund. walut.)
BŚ (bank światowy)
EBOR
3. Banki globalne: Siticorp, Bank of America.
4. Banki zagraniczne: ING - Barings
5. Duże banki krajowe.



Globalizacja rynków finansowych.

 granice państw przestały stanowić barierę aktywności ekonomicznej firm i banków;
 konkurencyjność w skali międzynarodowej;
 korzyści z działalności gospodarczej w skali globalnej:
-szerzenie możliwości wyboru inwestycji;
-korzyści skali;
-międzynarodowe standardy;
 popyt na kompleksowe usługi bankowe i duże kapitały:
- narasta rola dużych klientów korporacyjnych – firmy ponadnarodowe;
- banki świadczą więcej funkcji rozliczeniowo – płatniczych;
- kapitały duże konsorcjonalne;
- kompleksowe usługi bankowe i inne.
 nowa rola banku uniwersalnego:
a) nowoczesne produkty i kompleksowe usługi;
b) tworzenie grup finansowych (większe kapitały);
c) małe, tańsze oddziały operacyjne;
d) elektroniczne kanały dystrybucji;
e) trwałe powiązania z klientem;
f) usługi internetowe, globalne.










---------------------------E U R O .--------------------------------

- Od 13 marca 1979r. do 31 grudnia 1998r. – przez 20 lat w Unii Europejskiej (UE) tosowano jako walutę rozliczeniową ECU (European Cutency Unit)
- 3 maja 1998r. rządy 15 krajów UE podjęły uchwałę o zawiązaniu Unii Walutowej – EMU (European Monetary Unit) i wprowadzeniu EURO.
- jako walutę rzeczywistą;
- jako prawny środek płatniczy.
Wartość EURO = ECU.
- Do Unii Walutowej weszło 12 państw: Austria, Belgia, Luksemburg, Finlandia,
Francja, Hiszpania, Holandia, Niemcy,
Portugalia, Włoch, Grecja, Irlandia.
A nie weszły: Wielka Brytania, Szwecja, Dania.
- Kursy walut narodowych do EURO są stałe.
- 1 stycznia 2002r. monety i banknoty zostały wprowadzone do obiegu w 12 państwach UE jako prawny środek płatniczy. Dotychczasowe waluty narodowe są wycofywane z obiegu.
- polityką monetarną EURO zajmuje się Europejski Bank Światowy siedzibą w Frankfurcie.

Europejski system banków centralnych ESBC>

Na podstawie traktatu z Maastricht z 7 lutego 1992r. powołana została UE obejmująca 15 państw. W1998r. państwa UE podjęły uchwałę o :
- zawiązaniu Unii Walutowej;
- wprowadzeniu waluty rzeczywistej EURO.
Państwa UW, tworzące strefę EURO, powołały EUROPEJSKI SYSTEM BANKÓW CENTRALNYCH – ESBC. – do wprowadzenia jednolitej polityki monetarnej.

ESBC składa się z :
1. Europejskiego Banku Centralnego – EBC;
2. Narodowych Banków Centralnych państw tworzących UW.


Podstawowe zadania Europejskiego Banku Centralnego.

 Europejski Bank Centralny jest bankiem emisyjnym EURO.
 Głównym celem EBC jest utrzymanie stabilności cen a jednocześnie wspieranie ogólnej polityki gospodarczej Wspólnoty.
 Zadania podstawowe:
- określenie i realizowanie polityki pieniężnej UW;
- przechowywanie rezerw walutowych;
- popieranie sprawnego funkcjonowania systemu płatniczego;
- funkcje opiniodawcze i doradcze.
 Instrumenty polityki pieniężnej UW:
- ustalenie podstawowych stóp procentowych;
- operacje otwartego rynku;
- rezerwy obowiązkowe.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------