Wskaźniki rozwoju społeczno gospodarczego i podział gospodarczy świata.
WSKAŹNIKI ROZWOJU
SPOŁECZNO-GOSPODARCZEGO PAŃSTW
POLITYCZNY I GOSPODARCZY PODZIAŁ KRAJÓW
Rozwój gospodarczy i pozycja danego państwa w gospodarce światowej zależy głównie od:
wielkości jego obszaru;
jakości środowiska geograficznego i jego zasobów naturalnych;
możliwości finansowych i naukowo-technicznych;
wykwalifikowanej kadry;
organizacji gospodarki;
Ponadto wyróżnia się także bardziej dokładne wskaźniki:
strukturę zatrudnienia ludności;
ilość wyprodukowanej energii na 1 mieszkańca w kWh;
udział danego kraju w międzynarodowym handlu;
liczba samochodów, telefonów, odbiorników telewizyjnych czy komputerów na 1000 mieszkańców;
poziom wykształcenia społeczeństwa (procentowy udział ludności z wykształceniem wyższym i średnim);
Wszystkie wymienione wskaźniki łącznie decydują o poziomie rozwoju gospodarczego danego kraju, jego udziale w międzynarodowym handlu i wartości wytwarzanego produktu krajowego brutto (PKB). Podział krajów pod względem rozwoju społeczno-gospodarczego przeprowadza się na podstawie wskaźnika przyjętego przez Biuro Statystyczne ONZ i Bank Światowy. Wskaźnikiem tym jest wartość PKB na 1 mieszkańca kraju.
W ostatnich latach coraz większa popularność zyskuje wskaźnik HDI, czyli wskaźnik rozwoju społecznego, uznawany za doskonalszy od wielkości PKB na 1 mieszkańca. Uwzględnia on średnią długość życia, wykształcenie ludności oraz PKB na 1 mieszkańca. Jego wartość waha się od 0 do 1.
Wskaźnik rozwoju społecznego w wybranych krajach w 1999roku.
KRAJ POZYCJA W RANKINGU WSKAŹNIK HDI
Kanada 1 0,932
Polska 44 0,802
Ze względu na wartość wytworzonego produktu krajowego brutto na 1 mieszkańca (PKB), kraje świata dzielą się na:
Kraje wysoko rozwinięte gospodarczo - o wytwarzanej wartości PKB powyżej 10 000 USD, charakteryzujące się nowoczesnym przemysłem, niskim odsetkiem zatrudnionych w rolnictwie (poniżej 10%) i dużym odsetkiem pracujących w usługach. Zaliczają się do nich np.: Stany Zjednoczone, Japonia, Związek Australijski, a także Kuwejt i Arabia Saudyjska.
Kraje średnio rozwinięte gospodarczo – o wytwarzanej wartości PKB od 3 000 do 10 000 USD, mające mniej nowoczesny przemysł, większy udział rolnictwa i przemysłu wydobywczego w tworzeniu PKB i w zatrudnieniu. Są nimi np.: Portugalia, Polska, Indie oraz Argentyna.
Kraje rozwijające się – o wytwarzanej wartości PKB poniżej 3 000 USD. Kraje te stanowią najliczniejszą grupę i cechujące się niskim wskaźnikiem PKB, słabym rozwojem przemysłu przetwórczego, małym udziałem w międzynarodowej wymianie handlowej oraz wysokim odsetkiem zatrudnionych w rolnictwie;
Polityczny podział świata- jest konwencją zróżnicowania krajów pod względem ustroju politycznego i społeczno-gospodarczego. Przez wiele stuleci kraje dzieliły się na wielki imperia kolonialne, kraje kapitalistyczne i kraje zależne- kolonialne.
Pod koniec XIX wieku było na świecie 55 państw suwerennych. W wyniku ruchów narodo-wyzwoleńczych, upadku kolonializmu, a także rozpadu wielonarodowych państw- np. ZSRR, liczba państw suwerennych w roku 1999 wzrosła do 195. Oprócz państw suwerennych istnieją na świecie jeszcze terytoria autonomiczne, niesamodzielne i zależne. Są one pozostałością systemu kolonialnego. W roku 2000 było na świecie 38 takich terytoriów zajmujących poniżej 1% zamieszkałej powierzchni lądów.