Wpływ wysiłku na organizm ludzki

Zmiany, jakie zachodzą w organizmie pod wpływem systematycznego treningu, są wszechstronne. Zmiany te mogą być tak głębokie i tak odbiegać od przeciętnej normy, że przez wielu obserwatorów, nawet lekarzy - mogą być mylnie oceniane jako zmiany patologiczne. Z takimi przypadkami spotykają się często biegacze długodystansowi, amatorzy, zgłaszający się do lekarzy w przychodniach lecznictwa otwartego z prośbą o wydanie zaświadczenia o stanie zdrowia, niezbędnego do okazania organizatorowi biegu. Lekarz badający rutynowo tętno pacjentów, przyzwyczajony jest do tego, iż przeciętnie wynosi ono 70-80 uderzeń na minutę, a często więcej. Jeżeli taki lekarz stwierdzi nagle u swego pacjenta sportowca tętno 50, i niższe niż zazwyczaj ciśnienie, gotów jest zinterpretować te dane - i często tak czyni - jako objawy niedomagań, podczas gdy są to normalne objawy dużej wydolności.

Wiele korzystnych zmian, jakie zachodzą w wyniku systematycznego treningu, jest widoczne gołym okiem. Są to zazwyczaj: prosta, szczupła sylwetka mimo lepszego umięśnienia, energiczny sprężysty chód, brak objawów zmęczenia przy pracy fizycznej, na ogól lepsze samopoczucie w dniach, w których inni czują się gorzej. W wyniku treningu uzyskuje się wyraźną poprawę w podstawowych cechach motorycznych, takich jak: siła, szybkość, wytrzymałość. Obszerniejsze, wykrywalne złożonymi badaniami, korzystne zmiany zachodzą w organizmie w wewnętrznych narządach i tkankach.

Trening wpływa korzystnie na wzrastanie kości u dzieci i młodzieży, przeciwdziała tworzeniu się odkształceń w strukturze kośćca, czyli zapobiega i koryguje wady postawy oraz przeciwdziała osteoporozie w wieku późniejszym pod warunkiem jednak, iż jest to trening dostosowany pod względem intensywności i ukierunkowania do specyfiki wieku.U osób starszych, nawet tych, które rozpoczęły trening stosunkowo późno, poprawia się struktura kości, stają się one mocniejsze, bardziej odporne na urazy. U takich osób kości szybciej zrastają się po złamaniu. Trening wzmacnia też i stabilizuje stawy. Dodać jednak należy, że stawy u osób starszych po 40-50 roku życia, to stosunkowo najczulszy punkt, szybko reagujący licznymi uciążliwymi dolegliwościami i kontuzjami, jeżeli trening nasz zaczniemy zbyt ostro lub zastosujemy nadmierne obciążenia.

Przeciążenia treningowe w wieku młodocianym, a szczególnie trening siłowy (ciężary), mogą powodować niekorzystne zmiany w składzie kości, hamować ich wzrost i powodować przedwczesne kostnienie. Wskutek treningu i poprawy struktury umięśnienia organizm lepiej przystosowuje się do różnych obciążeń i wysiłku, ekonomiczniej wydatkuje energię. Poprawa umięśnienia ma m.in. ogromne znaczenie dla stabilizacji układu kostnego. Wśród licznych chorób współczesnej cywilizacji często występują różne bóle kręgosłupa, spowodowane nadmiernym naciskiem wzajemnym kręgów na siebie, powodującym ich spłaszczenie, dyskopatie i inne dolegliwości. Otóż jedną z ważnych przyczyn tych dolegliwości są właśnie słabe mięśnie, szczególnie grzbietu i brzucha. Systematyczne ćwiczenia, powodujące rozrost i wzmocnienie tych mięśni, doprowadzają do wzmocnienia tzw. gorsetu mięśniowego, co łagodzi, a nawet likwiduje dolegliwości odkręgosłupowe.
Pod wpływem treningu następują zmiany także w układach wewnętrznych.

Poddawany systematycznym ćwiczeniom organizm doskonali funkcjonowanie wątroby, gruczołów dokrewnych, gospodarkę hormonalną i enzymową. Poprawia się system obronny, wzrasta odporność na zachorowania.

Szczególnie cenne i warte dokładniejszego omówienia są zmiany potreningowe doskonalące system zaopatrzenia organizmu w tlen. Można właściwie bez obawy popełnienia błędu powiedzieć, że wydolność i sprawność człowieka zależą wprost od systemu zaopatrzenia w tlen. Serce zmuszane do częstego wysiłku podczas treningu wszechstronnie dostosowuje się do nowych, większych wymagań. Objawia się to jego rozrostem i powiększoną zdolnością do przepompowywania krwi. Zdolność ta u trenującego wzrasta niekiedy dwukrotnie w stosunku do stanu przedtreningowego.

Człowiek z wytrenowanym sercem ma większe poczucie komfortu, nie męczy się z byle powodu i jest w stanie w każdej chwili podjąć i dobrze znieść każdy nieoczekiwany wysiłek. Dalszymi konsekwencjami treningu jest rozrost klatki piersiowej, usprawnienie procesów oddychania i zaopatrzenia organizmu w tlen. Powiększa się liczba czerwonych ciałek krwi i znacznie polepszają zdolności obronne organizmu przed różnego rodzaju inwazją. Do niedawna uważano dość powszechnie, że szansa osiągnięcia dużej wydolności fizycznej istnieje tylko do 20-25 roku życia. Powątpiewano w możliwość osiągnięcia wyraźniejszej poprawy sprawności narządów decydujących o wydolności fizycznej w późniejszym wieku. Pogląd ten dotyczył szczególnie jednej z najważniejszych funkcji - zaopatrzenia w tlen. Coraz więcej danych poddaje ten pogląd w wątpliwość. Z badań wynika, że intensywny trening, rozpoczęty nawet po 40 roku życia, może po kilku latach systematycznych ćwiczeń wydatnie poprawić wydolność fizyczną.
Dodać jednak należy, że zwiększoną wydolność i odporność fizjologiczną wywołuje trening umiarkowany. Przetrenowanie powoduje zmniejszenie odporności. Zaobserwowano nawet u sportowców wyczynowych w szczytowej formie stan zwiększonej wrażliwości na choroby. A więc w miarę! Profilaktycznie stosowany ruch może mieć znaczenie w zapobieganiu niewydolności krążenia, chorobie wieńcowej, nadciśnieniu, żylakom, chorobie Buergera i wielu innych.

Aby wyrobić sobie dokładniejszy pogląd na temat zmian zachodzących podczas treningu, celowe jest zapoznanie się z podstawowymi parametrami fizjologicznymi i zmianami, jakie zachodzą przy obciążeniu organizmu różnymi wysiłkami.

Krew w tętnicach znajduje się stale pod pewnym ciśnieniem. Najwyraźniej widać to w przypadku zranienia, kiedy krew wręcz tryska z uszkodzonej tętnicy. Ciśnienie to można mierzyć, wnioskując z jego wysokości o stanie zdrowia i sprawności. Ciśnienie skurczowe oznacza ciśnienie w momencie skurczu serca, a ciśnienie rozkurczowe w momencie jego rozkurczu. Ciśnienie oznacza się symbolem w mm Hg (w mm słupa rtęci). Przy maksymalnym wysiłku organizm - w porównaniu do zapotrzebowania przy pracy bardzo lekkiej - zużywa 10-krotnie więcej energii, częstość oddechu wzrasta dwukrotnie, zużycie tlenu pięciokrotnie, a tętno 2,5-krotnie.

Badania porównawcze nad zdrowotnym znaczeniem niektórych form aktywności ruchowej doprowadziły do wniosku, że szczególnie korzystny wpływ na rozwój różnorodnych funkcji organizmu oraz zdrowia mają ćwiczenia o charakterze wytrzymałościowym. Systematycznie stosowane, wybitnie podnoszą wydolność ustroju.
Badania fizjologów i lekarzy wykazały również, że najskuteczniejszą formą ruchu, wykazującą szczególne walory zdrowotne i wyposażającą organizm w zdolności adaptacyjne, jest bieg na świeżym powietrzu. Ze względu na walory zdrowotne, naturalność i prostotę ruchu oraz możliwość stosowania w każdych warunkach, bieg powinien stać się podstawową formą ćwiczeń dla wszystkich ludzi. A.Eberhart twierdzi :"O ile wysiłek szybkościowy i siłowy przewiduje stan wytrenowania mięśni szkieletowych i układów ruchowych nerwowo mięśniowych, o tyle wysiłek wytrzymałościowy wpływa głównie na usprawnienie funkcjonalne narządów wewnętrznych. Odnosi się to specjalnie do układu krążenia, oddychania, termoregulacji i całego metabolizmu tkankowego. Usprawnienie czynności tych układów jest dla funkcji organizmu znacznie ważniejsze niż rozwój mięśni".
Ma to szczególne znaczenie dla ludzi starszych, dla których niewskazane są ćwiczenia siłowe i szybkościowe. Aczkolwiek bieganie, jak już powiedzieliśmy, jest najbardziej wszechstronną formą ruchu, to na samym tylko biegu nie należy poprzestawać. Wskazane jest stosowanie różnych ćwiczeń uzupełniających i ogólnorozwojowych skierowanych przede wszystkim na te partie mięśni i stawy, które nie pracują podczas treningu biegowego albo ich praca ma charakter ograniczony i jednostronny. Zalecić na przykład można ćwiczenia rąk z ciężarkami, wzmacniające umięśnienie obręczy barkowej. Ciężarki powinny być niewielkie, tak by podczas ćwiczeń (wyciskanie) nie hamowały płynnego oddechu. W średnim i starszym wieku należy unikać wszelkich ćwiczeń powodujących zatrzymanie oddechu i duży wzrost ciśnienia w klatce piersiowej. Wskazane są też ćwiczenia wzmacniające mięśnie brzucha (np. leżąc na plecach ćwiczyć nożyce) i mięśni stabilizujących kręgosłup.
Nie należy natomiast przesadzać z ćwiczeniami gibkościowymi. Zalecane są natomiast wszelkie inne formy ruchu: pływanie, jazda na rowerze, jazda na łyżwach i na nartach, gry: w piłkę, ringo, tenisa itp.

Wielką wagę przywiązuje się też do biegania boso. Sądzimy, a potwierdza to praktyka wielu osób, że odbywanie części treningu boso (piaszczysta plaża, łąka) ma wielki wpływ na wzmocnienie mięśni i więzadeł oraz wysklepienie stóp. Są też dowody na to, że istnieje ogólniejszy wpływ bezpośredniego kontaktu stopy z naturalnym podłożem na cały organizm. Także małe dzieci, kiedy zaczynają chodzić, warto zachęcić do chodzenia boso; po dywanie, po piasku lub po trawie. Chodzenie boso ma pozytywny wpływ na prawidłowe wysklepianie się stopy, zapobiega płaskostopiu - jednej z najczęstszych wad postawy. Dobrze też wpływa na hartowanie.

Zwiększona aktywność ruchowa - pisze prof. St. Kozłowski - wywiera wielostronny korzystny wpływ na stan zdrowia człowieka. W aspekcie profilaktyki wśród korzystnych efektów zwiększonej aktywności ruchowej na szczególną uwagę zasługują: zwiększenie wydolności fizycznej i siły mięśniowej, zmniejszenie zagrożenia chorobami układu krążenia oraz zmniejszenie zagrożenia chorobami przemiany materii takimi jak otyłość i cukrzyca. W leczeniu cukrzycy racjonalnie stosowane wysiłki fizyczne stanowią element równie ważny jak leczenie dietetyczne, a nawet farmakologiczne.U ludzi zdrowych trening fizyczny, zwłaszcza długotrwały, może powodować obniżenie skurczowego ciśnienia tętniczego w spoczynku. Nie jest to jednak zjawisko występujące systematycznie.

Ruch ma duże znaczenie nie tylko w zapobieganiu chorobom. Może też być wykorzystywany jako ważny środek rehabilitacji i przywracania zdrowia. Zdolność wysiłkowa ludzi z chorobą niedokrwienną serca - prawidłowo rehabilitowanych i aktywnych ruchowo, bywa czasem znacznie większa niż ludzi zdrowych, prowadzących siedzący tryb życia.
Rola wysiłku fizycznego

Wysiłek fizyczny może odegrać rolę zapobiegawczą w stosunku do następujących schorzeń układu sercowo-naczyniowego:
- niewydolności krążenia, dzięki mechanizmom usprawniającym warunki krążenia krwi, zmniejszającym zastój krwi na obwodzie, choroby wieńcowej serca i jej powikłań, choroby nadciśnieniowej, zwłaszcza w nadciśnieniu samoistnym powikłań naczyniowych miażdżycy, a szczególnie w zespole zarostowego stwardnienia tętnic,
- zmian zatorowo-zakrzepowych naczyń mózgowych na tle miażdżycy,
- powikłań naczyniowych w przebiegu cukrzycy, żylaków kończyn i w powstawaniu na ich tle procesów zakrzepowo-zapalnych, zakrzepowo-zarostowego zapalenia naczyń (choroba Buergera). Znaczenie zapobiegawcze ćwiczeń fizycznych w stosunku do niektórych schorzeń wynika w sposób oczywisty z omówionych zmian potreningowych, jak i z wpływu wzmożonej aktywności ruchowej na metabolizm węglowodanów, tłuszczów i fibrynolizę krwi.

Aktywność fizyczna jest osią, wokół której budować można całą strategię zdrowego stylu życia. Posługując się środkami kultury fizycznej możemy wydatnie wpływać na rozwiązywanie problemów w innych obszarach. I tak np.
- Aktywność fizyczna skutecznie reguluje procesy metaboliczne, kontroluje tendencje do nadwagi i koryguje błędy żywieniowe.
- Ćwiczenia fizyczne z reguły eliminują nałogi, ze względów fizjologicznych i wskutek rozwoju innego systemu wartości. Sprawność jako element nowoczesnego stylu życia (zdrowego) coraz bardziej sprzeczna jest z uleganiem nałogom jako dowodem słabości i zacofania.
- Wzmocnienie fizyczne stymuluje wzmocnienie psychiczne a ponadto wspomaga sprawność intelektualną. Dzielność życiowa uzyskana poprzez rozwój fizyczny staje się składnikiem powodzenia.
- Podniesienie kondycji najważniejszego naszego organu - serca - nie może być osiągnięte żadnym innym sposobem. Nie ma takiego leku ani metody, która umożliwiłaby odpowiedni rozrost mięśnia sercowego i takie jego przeplecenie licznymi tętnicami wieńcowymi, by serce w każdych warunkach sprostało zadaniu. Jedyną metodą wzmocnienia serca jest ruch i okresowe zmuszanie serca do intensywniejszej pracy.

Serce i układ krążenia
Wszystkie sporty wytrzymałościowe, czyli polegające na długotrwałym wysiłku w strefie aerobowej (tlenowej) maja bardzo pozytywny wpływ na wzmocnienie serca i układu krążenia. Do takich sportów należy bieganie długodystansowe, kolarstwo, pływanie, narty biegowe i podobne sporty. Uzmysłowienie sobie jak dużą i ważną pracę wykonuje bezustannie nasze serce pozwoli w pełni docenić dobrodziejstwa płynące z regularnego i rozsądnego uprawiania sportu wytrzymałościowego.
Ten najbardziej pracowity organ wykonuje średnio 70 skurczów na minutę przepompowując w tym czasie 5-7 litrów krwi, czyli w ciągu godziny 4200 uderzeń i 400 litrów przepompowanej krwi, a dziennie 100 000 uderzeń... I tak dzień po dniu, bez najmniejszej przerwy.

Jak każdy inny mięsień, serce musi być trenowane aby dobrze funkcjonowało. Objętość serca osoby nie wytrenowanej to średnio 600-700cm³, natomiast wysportowanej 1000-1400cm³. Te statystyczne liczby przekładają się na skuteczność pracy serca i paradoksalnie serce osoby nie wytrenowanej musi się więcej napracować, żeby przepompować taka sama ilość krwi. Wytrenowany mięsień sercowy ma nie tylko mniej pracy z powodu swojej większej wydolności, ale dodatkowo przerwy miedzy poszczególnymi skurczami są dłuższe (puls 40-60 uderzeń na minutę, a nie 70-80) i dzięki temu w międzyczasie serce ma czas na samodokrwienie się, co jest szczególnie ważne w trakcie wysiłku.
Nie mówiąc już o tym, ze wydolne serce znacznie lepiej potrafi ukrwić cały organizm.

Podsumowując, dzięki bieganiu (i innym rodzajom sportu typu wytrzymałościowego):
- zwiększa się objętość naszego serca, a przez to i jego wydolność
- wzmacnia się mięsień sercowy (większa siła przepompowywania krwi)
- obniża się nasz puls (ilość uderzeń na minutę)
- tętnice staja się bardziej elastyczne (utrata elastyczności obciąża serce)
- normalizuje się ciśnienie krwi

Rewolucja naukowo – techniczna, obok ogromnego postępu w rozwoju nauki, produkcji coraz większych ilości dóbr materialnych, zaspakajania stale rosnących potrzeb ludzkości niesie ze sobą wiele ujemnych skutków, jak: ograniczanie i niszczenie naturalnego środowiska człowieka, obniżenie jego aktywności ruchowej (samochód, telewizja), szerzenie się chorób współczesnych cywilizacji (głównie chorób układu krążenia i nerwic), a także niekorzystnych zjawisk społecznych, szczególnie wśród młodzieży. Usilnie poszukiwane środki zaradcze coraz częściej wskazują na ruch jako tę spośród innych form aktywności człowieka, która odgrywać będzie coraz większą rolę w zagospodarowaniu czasu wolnego i skutecznie przeciwdziałać fizycznej degradacji człowieka.

Jedną z podstawowych właściwości żywej materii jest zdolność przystosowywania się do zmieniających się warunków środowiska (warunki klimatyczne, styl życia, postęp w rozwoju cywilizacyjnym itp.). Do bodźców kształtujących organizm zaliczamy także pracę ludzką, która stanowiła zawsze jeden z głównych czynników, które wyróżniały nas ze świata zwierząt. Prosta praca fizyczna, jako jedna z form aktywności ruchowej, była przez wiele pokoleń istotnym bodźcem kształtującym organizm ludzki. Współcześnie jej rola maleje, ale inny rodzaj pracy nadal kształtuje organizm.

Ruch jest potrzebą biologiczną zwierząt i ludzi, jest elementarną podstawą zdrowia psychicznego i fizycznego. W organizmach pozbawionych ruchu zachodzą procesy patologiczne, organizmy te chorują i szybciej starzeją się. Wynika to z funkcji, jaką spełniają w metabolizmie całego ustroju mięśnie. Praca mięśni i ruch to nie tylko czynniki niezbędne do utrzymania sprawności i wydolności psychofizycznej osób dorosłych, lecz także bardzo istotny czynnik rozwoju wzrastającego organizmu.
Specjalną formą pracy – szczególnie silnie działającą na organizm są ćwiczenia fizyczne, zwłaszcza trening sportowy. Pod wpływem wysiłku fizycznego zachodzi szereg zmian w organizmie człowieka (we wszystkich układach). Dochodzi do wzrostu czynności układu oddechowego i krążenia, zmian w napięciu układu nerwowego, w układzie mięśniowym wysiłek fizyczny zwiększa i przyspiesza wiele procesów biochemicznych, wywołując swego rodzaju reakcję łańcuchową, wytrącającą organizm ze stanu równowagi. Równocześnie pojawiają się tendencje zmierzające do przywrócenia zakłóconej równowagi (homeostazy).

Odpowiedzią organizmu na zmiany zachodzące pod wpływem wysiłku fizycznego jest proces przystosowawczy do danej pracy, polegający na:
a. Usprawnieniu koordynacji mięśniowo – nerwowej zwanej „wyćwiczeniem” powodującym obniżenie ujemnych skutków pracy.
b. Zmianach w budowie mięśni.

Końcowym efektem zachodzących zmian w organizmie pod wpływem pracy jest pojawienie się hipertrofii roboczej.

Hipertrofia robocza (przerost) to normalne, nie patologiczne zmiany, zachodzące w strukturze i funkcji organizmu prowadzące do przystosowania się do zwiększonego wysiłku związanego z wyspecjalizowaną formą pracy czy treningu. Proces hipertrofii pojawia się we wszystkich układach organizmu ludzkiego.

Zmiany w poszczególnych układach spowodowane wysiłkiem fizycznym.

1. Układ mięśniowy:
- wzrost masy mięśniowej pod wpływem wysiłku układ mięśniowy oddziałuje kształcąco na układ kostny (np. u osób z dolegliwościami kręgosłupa systematyczne ćwiczenia mięśni grzbietu i kręgosłupa powodują wzrost i wzmocnienie tych mięśni, doprowadzając do wzmocnienia tzw. gorsetu mięśniowego, co łagodzi, a nawet likwiduje dolegliwości odkręgosłupowe)
- wzrost liczby otwartych czynnych naczyń włosowatych, lepsze odżywianie pracującego mięśnia, usprawnienie wydalania produktów przemiany materii (spalania),zmiany biochemiczne prowadzące do zwiększenia się odporności na zmęczenie oraz do szybszej odnowy sił
- wzrost ilości substancji energetycznych w mięśniach

Zmiany w mięśniach zależą od intensywności i czasu trwania wysiłku
- wysiłek umiarkowany (50% max obciążenia) – nie zachodzą istotne zmiany, uczynnienie rezerwowych możliwości mięśni
- duży wysiłek fizyczny (80% max obciążenia) – zwiększenie wymiarów włókien mięśniowych max obciążenie długotrwałe – podobnie jak w dużych obciążeniach, ale w miarę narastania obciążeń narastają procesy degradacji włókien mięśniowych (licznych), zdolność do pracy zmniejsza się ze względu na proces uszkodzeń w mięśniach.

Wnioski:
- najzdrowszy, najkorzystniejszy dla zdrowia organizmu ludzkiego jest długotrwały wysiłek o umiarkowanej intensywności.
- korzystna przebudowa mięśni wywołana jest tylko wysiłkiem długotrwałym, ale o dużej intensywności (80% max obciążenia)
- wysiłek długotrwały o max. Intensywności prowadzi do chronicznego zmęczenia najsilniej na wzrost i rozwój układu mięśniowego wpływa trening siłowy, trening wytrzymałościowy prowadzi do wykształcenia mięśni bardziej smukłych o mniejszych obwodach

2. Układ kostny
a) Zwiększenie obciążeń aparatu ruchu powoduje zmiany także w układzie kostnym hipertrofia kości – zmiana ich kształtu, szerokości i długości kości są bardziej masywne, zwiększa się szerokość powierzchni stawowych hipertrofia robocza układu kostnego u osób dorosłych pod wpływem treningu rozwija się stopniowo przez okres 3 – 5 lat (odpowiedź organizmu przystosowującego się do zwiększonego wysiłku). Zmiany te utrzymują się przez pewien czas także po przerwaniu treningu (szczególnie, jeśli kontynuowana jest aktywność ruchowa)
hipertrofia powoduje wcześniejsze kostnienie układu w wieku rozwojowym (skostnienie chrząstek wzrostowych) u dzieci i młodzieży trening przeciwdziała tworzeniu się odkształceń, czyli zapobiega i koryguje wady postawy oraz przeciwdziała osteoporozie w wieku późniejszym

b) Korzystny wpływ ćwiczeń na aparat kostno – stawowy:
- zwiększenie zakresu ruchomości w stawie
- kształtowanie powierzchni stawowych
- zwiększenie elastyczności i sprężystości torebek i wiązadeł w stawach
- ćwiczenia warunkują w dużej mierze uwapnienie kości

3. Układ krążenia:
U sportowców stwierdzono:
- większą objętość serca (szczególnie po treningu wytrzymałościowym) wzrost pojemności minutowej serca, które zmuszane do częstego wysiłku podczas treningu wszechstronnie dostosowuje się do nowych, większych wymagań. Objawia się to jego rozrostem i powiększoną zdolnością do przepompowywania krwi
- spowolnienie tętna spoczynkowego, a także obniżenie ciśnienia krwi
- zmiany przystosowawcze układu krążenia do zwiększonego wysiłku fizycznego (zdolność szybkiego zwiększania pracy pod wpływem obciążenia, szybki powrót do poziomu wyjściowego po zakończeniu pracy),profilaktycznie stosowany ruch może mieć znaczenie w zapobieganiu niewydolności krążenia, chorobie wieńcowej, zmianach zatorowo – zakrzepowych naczyń mózgowych na tle miażdżycy, nadciśnieniu i wielu innych

4. Układ oddechowy:
Adaptacja do wysiłku fizycznego polega na:
- zwolnieniu rytmu oddechowego
- zwiększaniu pojemności płuc
- wzrost wykorzystania tlenu w powietrzu wdychanym
- silne mięśnie oddechowe kształtują klatkę piersiową powodując jej rozrost i poprawę postawy ciała znacznie usprawniają się procesy i zaopatrzenia organizmu w tlen

5. Układ nerwowy:
- rozwój dodatkowych gałązek nerwowych prowadzących do włókien mięśniowych
- ćwiczenia pobudzają pracę ośrodkowego układu nerwowego
- rozwija się pamięć ruchowa oraz szybkość i łatwość oddziaływania na bodźce zewnętrzne
- specjalne ćwiczenia mogą usunąć lub zmniejszyć zaburzenia równowagi i koordynacji ruchów

6. Zmiany w narządach wewnętrznych poddawany systematycznym ćwiczeniom organizm doskonali funkcjonowanie wątroby, gruczołów dokrewnych, gospodarkę hormonalną i enzymową
poprawia się system obronny, wzrasta odporność na zachorowania

Podsumowanie
Aktywność fizyczna jako bodziec naturalny potrafi oddziaływać na cały nasz organizm, wpływając korzystnie na czynności wszystkich jego narządów. Jest osią, wokół której budować można całą strategię zdrowego stylu życia pod warunkiem, że trening jest prowadzony poniżej wartości krytycznej, jest odpowiednio dozowany, umiarkowany, a obciążenia wzrastają stopniowo i systematycznie.

Pozytywne zmiany, jakie zachodzą w organizmie pod wpływem ćwiczeń są wszechstronne:
1. Ćwiczenia zwiększają siłę i masę mięśni, co stymuluje wzmocnienie psychiczne, a ponadto wspomaga sprawność intelektualną
2. Ćwiczenia fizyczne z reguły eliminują nałogi. Sprawność jako element nowoczesnego, zdrowego stylu życia coraz bardziej sprzeczna jest z uleganiem nałogom jako dowodem słabości, a nawet zacofania
3. Aktywność fizyczna skutecznie reguluje procesy metaboliczne, kontroluje tendencje do nadwagi i koryguje błędy żywieniowe
4. Podniesienie kondycji najważniejszego organu – serca nie może być osiągnięte żadnym innym sposobem. Jedyną metodą jest ruch i okresowe zmuszanie serca do intensywniejszej pracy.
5. Wiele korzystnych zmian, jakie zachodzą w wyniku systematycznego treningu widoczna jest nawet gołym okiem. Są to zazwyczaj: prosta, szczupła sylwetka mimo lepszego umięśnienia, energiczny sprężysty chód, brak objawów zmęczenia przy fizycznej i na ogół lepsze samopoczucie w dniach, w których inni czują się gorzej.