Tatry - najważniejsze informacje.
POŁOŻENIE:Tatry położone są w południowej Polsce w paśmie Karpat wewnętrznych.
GRANICE: Podhale, Kotlina Liptowsko-Spiska, Hale Orawsko-Liptowskie, Magóra Spiska.
POWIERZCHNIA: 787km; na terenie Polski 175 km
Tatry dzielą się na Tatry Wysokie i Tatry Zachodnie. Granicą między nimi jest Przełęcz Liliowe.
Tatry Wysokie zbudowane są z głównie z granitu(twarda skała magmowa). Przeważają granie i turnie.
Tatry Zachodnie to wapienie, dolomity, łupki krystaliczne. Przważają formy krasowe np. jaskinie, mnichy, chłopki.
Na rzeżbę Tatr Wysokich miały wpływ trzy zlodowacenia; powstało wiele form polodowcowych np. kotły polodowcowe, doliny U-kształtne(Dolina Kościeliska, Chochołowska), moreny boczne i czołowe, piardy, żleby.
SIEĆ HYDROGRAFICZNA: W Tatrach Zachodnich znajdują się ponory(otwory, do których wpada woda) oraz wywierzyska(miejsca, z których woda wypływa na powierzchnię); jest to związane ze skałami z jakich Tatry Zachodnie są zbudowane.
W Tatrach Wschodnich, zbudowanych z twardych skał magmowych, woda spływa, tworząc potoki, jeziora i wodospady(np.Wodogrzmoty Mickiewicza)
KLIMAT:Często zachodzi tzw. inwersja temperatur czyli odwrócenie ich normalnego przebiegu (im wyżej tym cieplej).
Wieje wiatr Halny- ciepły, suchy, porywisty. Smog-powstaje przy bezwietrznej pogodzie, lekkiej mgle. Zjawisko Brockenu -pozornie powiększony cień obserwatora, otoczony barwnymi kręgami glorii, widoczny na tle bardzo bliskiej chmury. Istnieje przesąd mówiący iż osoba, która to zobaczy zginie w górach. Temperatura w Tatrach spada o 0,6 stopnia na każde 100 metrów.
PIĘTRA KLIMATYCZNE:
-umiarkowanie chłodne od 4 do 6 stopni C
-chłodne od 2 do 4 stopni
-bardzo chłodne od 0 do 2 stopni
-umiarkowanie zimne od -2 do 0 stopni
-zimne od -4 do -2 stopni
PIĘTRA ROŚLINNOŚCI:
-piętro turni
-piętro hal
-piętro kosówki
-piętro regla górnego
-piętro regla dolnego
ZWIĘRZĘTA:kozice, świstaki, orły, niedżwiedzie brunatne(po stronie polskiej żyje tylko 10 niedżwiedzi!)