Układy i ich funkcje- biologia
CHOROBY UKłADU ODDECHOWEGO:
Układ oddechowy jest narażony na chorobotwórcze lub drażniące działanie zawartych w powietrzu czynników:
* wirusów
* bakterii
* grzybów
* pyłków
* gazów
Bardzo częste są zakażenia, przeważnie będące wynikiem infekcji wirusowej, wywołujące:
* katar
* kaszel
* ból gardła
* grypa
Bardziej niebezpieczne, ale nieco rzadsze są zakażenia bakteryjne - zapalenie, czy gruźlica płu
Wiele chorób spowodowanych jest paleniem papierosów. Między innymi rak oskrzela lub płuc.
BUDOWA I FUNKCJE UKŁADU ODDECHOWEGO:
W skład układu oddechowego wchodzą:
DROGI ODDECHOWE:
- Jama nosowa
- Gardło
- Krtań
- Tchawica
- Oskrzela
WŁAŚCIWY NARZĄD ODDECHOWY:
- Płuca
Narządami pomocniczymi biorącymi udział w ruchach oddechowych są mięśnie: głównie przepona oraz mięśnie międzyżebrowe.
UKłAD ODDECHOWY jest zespołem narządów wyspecjalizowanych w wychwytywaniu tlenu z powietrza.
BUDOWA I FUNKCJE UKŁADU WYDALNICZEGO:
Wydalanie jest procesem, mającym na celu usunięcie z organizmu zbędnych i szkodliwych produktów przemiany materii (głównie azotowych), powstających podczas procesów metabolicznych.
Budowa układu wydalniczego
Elementy układu wydalniczego to:
* nerki
* moczowody
* pęcherz moczowy
* cewka moczowa
POWSTAWANIE MOCZU:
Przebieg powstawania moczu dzielony jest na trzy podstawowe procesy:
* Filtracja
* Resorpcja
* Sekrecja
BUDOWA SKÓRY:
Skóra zbudowana jest z dwóch warstw
* warstwy zewnętrznej (naskórka)
* oraz leżącej pod nią skóry właściwej
CHOROBY SKÓRY:
* trądzik
* świerzb
* grzybica
* oparzenia słoneczne
* ospa
* pryszcze
FUNKCJE SKÓRY:
Chroni organizm przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych i odwodnieniem, a także bierze udział w regulacji temperatury ciała.
W skórze występują receptory czuciowe
* ciepła
* zimna
* bólu
* dotyku
Ciepło powstaje podczas reakcji chemicznych zachodzących w komórkach. Najwięcej ciepła powstaje w mózgu, mięśniach oraz narządach jamy brzusznej.
Ciepło jest tracone od środowiska głownie przez parowanie oraz w wyniku pocenia się.
Umiarkowane opalanie wpływa korzystnie na organizm człowieka, natomiast nadmierne opalanie może być szkodliwe dla zdrowia.
UKŁAD NERWOWY:
Neuron - jest to podstawowa komórka (jednostka budująca)
Neurony przewodzą informacje w postaci impulsu elektrycznego
Na układ nerwowy człowieka składa się część ośrodkowa (mózgowie i rdzeń kręgowy) oraz część obwodowa (somatyczna i autonomiczna)
SYNAPSA - Jest to miejsce komunikacji błony kończącej akson z błoną komórkową drugiej komórki - nerwowej.
Łuk odruchowy - jest to droga jaką przebywa impuls nerwowy od receptora do efektora. Łuk odruchowy stanowi strukturalny (anatomiczny) element reakcji odruchowej.
Składa się z 5 zasadniczych elementów:
1) receptora,
2) dośrodkowej drogi doprowadzającej neuronu czuciowego,
3) ośrodka nerwowego (kora mózgowa, rdzeń kręgowy, móżdżek),
4) odśrodkowej drogi wyprowadzającej neuronu ruchowego,
5) efektora.
NARZĄDY ZMYSŁóW:
Do narządów zmysłu należą:
* oczy
* uszy
* jama nosowa
* język
* jama ustna
* skóra
LOKALIZACJA GRUCZOłóW DOKREWNYCH:
GRUCZOł DOKREWNY - przysadka (przedni płat) - LOKALIZACJA - jama czaski
GRUCZOł DOKREWNY - przysadka (tylni płat) - LOKALIZACJA - jama czaski
GRUCZOł DOKREWNY - szyszynka - LOKALIZACJA - mózg
GRUCZOł DOKREWNY - podwzgórze - LOKALIZACJA - mózg
GRUCZł DOKREWNY - przytarczyce - LOKALIZACJA - szyja
GRUCZOł DOKREWNY - nadnercza - LOKALIZACJA - szczyt nerek
GRUCZOł DOKREWNY - jajniki - LOKALIZACJA - jama miednicy
GRUCZOł DOKREWNY - jądra - LOKALIZACJA - moszna