Charakterystyka pasz
Podział pasz
Ze względu na koncentrację składników odżywczych:
- Pasze treściwe - zawierają w 1 kg paszy, co najmniej 0,8 jednostek owsianych (ziarna zbóż, nasiona roślin strączkowych, otręby pszenne, śruty poekstrakcyjne, mączki pochodzenia zwierzęcego, mieszanki przemysłowe, susze z roślin motylkowych)
- Pasze objętościowe soczyste - zawierają w 1 kg poniżej 0,8 jednostek owsianych i powyżej40% wody (zielonki, kiszonki, okopowe, produkty uboczne przemysłu rolno - spożywczego)
- Pasze objętościowe suche - zawierają w 1 kg paszy poniżej 0,8 jednostek owsianych, poniżej 40% wody i ponad 19% włókna (siano, plewy, słomy)
- Syntetyczne związki i dodatki paszowe - mocznik, polfamiksy, probiotyki, dodatki mineralno witaminowe.
Ze względu na pochodzenie:
- Roślinne
- Zwierzęce
- Syntetyczne.
Ze względu na zawartość białka:
- Wysokobiałkowe
- Niskobiałkowe.
Charakterystyka pasz
Pasze pochodzenia roślinnego
Pszenica –zawiera najwięcej białka wśród zbóż(60 - 80 g/kg), 0.98 j.o, jest mlekopędna, ze względu na wysoką cenę stosowana jako komponent mieszanek paszowych.
Jęczmień –zawiera 1,3 j.o, jest komponentem mieszanek paszowych, szczególnie polecany do skarmiania trzody chlewnej, ponieważ wpływa na twardość słoniny.
Owies –typowa pasza dla koni, zawiera ok. 5% tłuszczu, 1 j.o i dużo błonnika.
Żyto –najmniej odpowiednie zboże w żywieniu, powoduje powstawanie ciał kleistych w jelicie, pogarsza trawienie.
Kukurydza – zawiera ok.5% tłuszczu, ok. 80g/kg białka, jest paszą energetyczną, stosowana jako dodatek do pasz treściwych, najlepsza w żywieniu drobiu.
Wszystkie ziarna po omłocie wymagają 3 tygodni wypocenia. Świeże ziarna powodują wzdęcia. Najlepiej, jeśli mają ok. 17% wody.
Nasiona roślin strączkowych:
- Bobik - 230 g. białka, 1,1 j.o
- Fasola - 140 g. białka, 1 j.o
- Groch, peluszka - ok.200 g. białka, 1,2 j.o
- Soja - 20% tłuszczu, 260 g. białka.
Mogą stanowić ok. 20% mieszanki treściwej, muszą być ześrubowane lub wcześniej namoczone. Działają wzdymająco a ich białko jest niepełnowartościowe.
Produkty uboczne przemysłu rolno spożywczego
- Wysłodki buraczane świeże - należą do pasz objętościowych soczystych, nadają się w żywieniu bydła, głównie opasów, stosuje się ich kiszenie lub suszenie, są ubogie w składniki pokarmowe
- Wysłodki suszone - są paszą treściwą i zawierają 0,8 j.o, są stosowane w żywieniu bydła szczególnie w okresie letnim jako dodatek do młodego pastwiska
- Melasa - zawiera ok. 50% cukru i ok. 80% suchej masy, podajemy rozcieńczoną z wodą w stosunku1:4 polewając sieczkę, stosowana w żywieniu koni, może też być dodawana do innych pasz lub zakiszanej masy.
Produkty uboczne zgożelni i browarów
- Wywar - zawiera dużo wody (94%), niewielką ilość związków azotowych i kwasów organicznych, stosowany w żywieniu krów mlecznych i opasów w ilości 40 kg świeżego, ciepłego wywaru
- Młóto (słodziny) - produkt uzyskiwany przy produkcji piwa, pozostałość z nie przefermentowanego jęczmienia, stosowany dla krów, zawiera ok. 4% białka
- Kiełki słodowe - pasza energetyczna pozyskiwana przy wyrobie piwa, zawiera 17 - 30% białka, stosowana w mieszankach dla wszystkich zwierząt
- Drożdże pastewne - zawierają ponad 50% białka, 1,2 j.o, bogate w witaminy B i H, są doskonałym dodatkiem do pasz treściwych dla młodych zwierząt.
Produkty uboczne młynów i krochmalni
- Otręby pszenne - są paszą mlekopędną, należą do pasz treściwych i działają dietetycznie, wartość energetyczna ok.1 j.o, skarmiać 2 - 3 kg dziennie
- Otręby żytnie - zawierają mniej białka, są mniej smaczne, zadajemy dla trzody
- Wycierka ziemniaczana (pulpa) – zawiera włókno surowe, resztki skrobi i związków mineralnych, uzyskiwana po wypłukaniu skrobi z ziemniaka, stosowana w żywieniu bydła
Produkty uboczne olejarni
- Makuchy - pozostałość po wytłoczeniu oleju, zawierają 6 - 12% tłuszczu
- Ekspelery - uzyskiwane przez tłoczenie oleju w prasach ślimakowych, zawierają 5% tłuszczu
- Śruty poekstrakcyjne - są paszami wysokobiałkowymi (20 - 55%), są komponentem mieszanek przemysłowych, stosowane w żywieniu bydła, wartość energetyczna dobra, mogą być śruty: sojowa, arachidowa, słonecznikowa, kokosowa, lniana, palmowa, rzepakowa, bawełniana, makowa i konopna.
Produkty uboczne mleczarni
- Maślanka - jest produktem ubocznym przy wyrobie masła, wartością pokarmową zbliżona do mleka odtłuszczonego
- Mleko odtłuszczone (chude) - stosujemy świeże albo kwaśne, w chowie zwierząt młodych i trzody chlewnej w ilości 2 - 3 l dziennie
- Serwatka - produkt uboczny przy wyrobie serów, zawiera 7% suchej masy, laktoalbuminy i laktoglobuliny w sumie 1%, działa dietetycznie, stosowana w żywieniu tuczu.
Pasze pochodzenia zwierzęcego
Mączki zwierzęce (z krwi, mięsno - kostne, rybne) są paszami wysokobiałkowymi (do 80% białka),nadają się do uzupełnienia białka roślinnego w dawkach. Trzoda i drób potrzebują najwięcej białka zwierzęcego, ale nie można mączek podawać więcej, niż 10%, ponieważ są bardzo słone.
Przemysłowe mieszanki paszowe
Przemysłowe mieszanki paszowe ułatwiają zbilansowanie podstawowych składników pokarmowych w dawkach dla zwierząt.
Rodzaje mieszanek przemysłowych:
- Uzupełniające - służą jako dodatek do pasz gospodarskich
- Pełnoporcjowe - zawierają wszystkie składniki odżywcze dla poszczególnych zwierząt, jako wyłączne pasze dla pewnych grup zwierząt
- Koncentraty białkowe - skoncentrowane duże ilości białka, w ich skład wchodzą mączki rybne, mięsno - kostne, krwi, śruty poekstrakcyjne, drożdże pastewne, składniki mineralne i polfamiksy
- Dodatki witaminowo - mineralne
- Syntetyczne związki niebiałkowe i stymulatory wzrostu