Pielęgniarki - migracja
Dane zamieszczone w tabeli 6 pokazują, że zjawisko migracji pielęgniarek znacznie zmalało po 2007r. Jednak należy pamiętać, że świadectwa kwalifikacji mogły być pobrane wcześniej, a wyjazd nastąpił dopiero po jakimś czasie. Ponadto wiele pielęgniarek nie pobrało zaświadczeń, gdyż znalazły zatrudnienie w sektorze opieki nad ludźmi starszymi i przewlekle chorymi, gdzie te świadectwa nie były niezbędne.
W tabeli 8 znajdująsię dane dotyczące migracji pielęgniarek i położnych w 2009r.
Tabela 8. Świadectwa potwierdzające kwalifikacje pielęgniarek z podziałem na regiony i typy szkół. Rok 2009 (01.01.2009-31.12.2009)
Woje-wództwo ORPiP Magi-ster pielęgniarstwa Magister położnic-twa Licencjat pielęgniar-stwa Licencjat położnic-twa Absolwenci medycznych szkół zawodowych - pielęgniarki Absolwenci medycznych szkół zawodowych - położne Absolwenci liceów medycznych Inne
lubelskie Biała Podlaska 0 0 0 0 2 0 0
podlaskie Biały-stok 36 0 16 4 103 13 101
śląskie Bielsko-Biała 4 1 5 2 5 1 10
kujawsko-pomorskie Byd-goszcz 2 0 5 0 1 1 4
lubelskie Chełm 2 0 1 0 0 2 1
mazowieckie Ciecha-nów 0 0 1 0 0 0 1
śląskie Częstochowa 0 0 3 1 4 5 3
warmińsko-mazurskie Elbląg 3 0 0 0 2 0 4
pomorskie Gdańsk 0 0 0 0 1 0 0
lubuskie Gorzów Wlkp. 1 0 2 0 4 1 7
dolnośląskie Jelenia Góra 1 0 0 0 1 1 5
wielkopol-skie Kalisz 0 1 0 0 1 1 3
śląskie Katowi-ce 10 1 7 3 12 0 30 97
świętokrzys-kie Kielce 2 0 8 2 6 3 5
wielkopol-skie Konin 7 2 2 0 10 1 20
zachodniopomorskie Koszalin 1 0 4 0 1 1 4
małopolskie Kraków 9 0 29 1 12 1 9
podkarpackie Krosno 1 1 14 0 2 0 3 23
wielkopol-skie Leszno 1 0 1 0 2 0 0
lubelskie Lublin 10 0 12 2 22 3 5
podlaskie Łomża 0 0 1 0 0 0 3
łódzkie Łódź 5 0 10 2 17 6 15
małopol-skie Nowy Sącz 0 1 1 0 2 0 3
warmiń-ko-mazurskie Olsztyn 3 0 3 0 5 2 7
opolskie Opole 0 0 16 5 9 3 8
mazowieckie Ostrołę-ka 1 0 1 0 1 0 0
wielkopol-skie Piła 1 0 1 0 1 0 3
mazowieckie Płock 0 0 0 0 2 0 1
wielkopol-skie Poznań 4 3 8 3 10 3 13
podkarpackie Prze-worsk 0 0 13 1 1 2 2
mazowieckie Radom 0 0 0 0 0 0 0
podkarpackie Rzeszów 4 1 19 4 6 8 11
mazowieckie Siedlce 0 0 1 0 0 0 0
łódzkie Sieradz 0 0 0 0 0 0 1
pomorskie Słupsk 0 0 1 0 1 0 2
podlaskie Suwałki 0 0 1 1 9 0 6
zachodniopomorskie Szczecin 6 0 7 0 6 1 14
małopolskie Tarnów 5 0 18 0 4 0 3
kujawsko-pomorskie Toruń 0 0 0 0 4 2 6
dolnośląskie Wałbrzych 3 0 6 0 4 0 14
mazowieckie Warsza-wa 11 1 22 1 20 7 11
kujawsko-pomorskie Włocła-wek 0 0 3 0 5 1 7
dolnośląskie Wrocław 13 0 9 0 8 2 18
lubelskie Zamość 1 0 2 0 4 3 0
lubuskie Zielona Góra 1 0 0 1 1 0 4
ogółem: 148 12 253 33 311 74 367 120
Źródło: Naczelna Izba Pielęgniarska - http://www.izbapiel.org.pl/index.php?id=197
Dane dotyczące liczby zaświadczeń dla pielęgniarek i położnych, wydawanych w 2010r. znajdują się w tabeli 9.
Tabela 9. Świadectwa potwierdzające kwalifikacje pielęgniarek z podziałem na regiony i typy szkół. Rok 2010 (01.01.2010-31.12.2010)
Wojewódz-two ORPiP Magister pielęgniars-twa Magister położnic-twa Licencjat pielęgniar-stwa Licencjat położnic-twa Absolwenci medycznych szkół zawodowych - pielęgniarki Absolwenci medycznych szkół zawodo-wych - położne Absolwenci liceów medycz-nych
lubelskie Biała Podlaska 0 0 3 0 1 1 0
podlaskie Białystok 11 1 4 3 4 2 3
śląskie Bielsko-Biała 2 0 2 0 4 0 5
kujawsko-pomorskie Bydgoszcz 6 1 4 0 2 0 6
lubelskie Chełm 0 0 3 0 4 0 1
mazowieckie Ciechanów 0 0 1 0 0 0 0
śląskie Częstochowa 0 0 2 1 4 4 7
warmińsko-mazurskie Elbląg 2 0 0 0 0 0 9
pomorskie Gdańsk 6 0 10 2 5 0 1
lubuskie Gorzów Wlkp. 0 0 0 1 2 0 9
dolnośląskie Jelenia Góra 0 0 1 1 0 2 3
wielkopol-skie Kalisz 0 0 1 0 1 0 0
śląskie Katowice 6 0 27 1 8 2 21
świętokrzys-kie Kielce 2 1 10 0 11 3 4
wielkopol-skie Konin 1 0 4 0 2 0 0
zachodniopomorskie Koszalin 3 0 4 0 2 0 6
małopolskie Kraków 12 1 22 3 4 3 3
podkarpac-kie Krosno 1 0 15 0 3 0 3
wielkopol-skie Leszno 0 0 1 0 1 0 1
lubelskie Lublin 6 0 7 0 5 2 3
podlaskie Łomża 1 0 2 0 0 0 0
łódzkie Łódź 9 0 9 3 2 5 10
małopolskie Nowy Sącz 0 0 4 0 1 1 4
warmińsko-mazurskie Olsztyn 1 0 6 0 8 0 2
opolskie Opole 2 0 17 0 5 1 6
mazowiec-kie Ostrołęka 0 0 2 0 0 0 0
wielkopol-skie Piła 0 0 0 0 1 0 2
mazowiec-kie Płock 0 0 0 0 0 0 0
wielkopol-skie Poznań 9 2 4 2 3 2 7
podkarpac-kie Przeworsk 1 0 5 1 0 0 3
mazowiec-kie Radom 1 0 2 0 2 2 2
podkarpac-kie Rzeszów 7 1 25 1 8 1 10
mazowiec-kie Siedlce 0 0 0 0 3 0 0
łódzkie Sieradz 0 0 0 0 0 0 2
pomorskie Słupsk 1 0 1 0 1 1 2
podlaskie Suwałki 0 0 1 1 1 0 1
zachodniopomorskie Szczecin 7 0 11 1 9 3 5
małopolskie Tarnów 2 0 17 0 2 1 6
kujawsko-pomorskie Toruń 0 0 1 0 1 1 3
dolnośląskie Wałbrzych 1 0 2 0 8 0 4
mazowiec-kie Warszawa 14 0 27 3 10 2 16
kujawsko-pomorskie Włocławek 2 0 2 0 2 2 0
dolnośląskie Wrocław 5 0 21 1 14 5 10
lubelskie Zamość 0 0 1 0 0 0 0
lubuskie Zielona Góra 1 0 0 0 0 0 1
ogółem: 122 7 281 25 144 46 181
Razem 806
Źródło: Naczelna Izba Pielęgniarska - http://www.izbapiel.org.pl/index.php?id=197
Wyniki odnośnie liczby zaświadczeń dla pielęgniarek i położnych, wydawanych w 2011r. znajdują się w tabeli 10.
Tabela 10. Świadectwa potwierdzające kwalifikacje pielęgniarek z podziałem na regiony i typy szkół. Rok 2011 (01.01.2011-31.12.2011)
Źródło: Naczelna Izba Pielęgniarska - http://www.izbapiel.org.pl/index.php?id=197
Dane zebrane w tabelach 8-10 pokazują dysproporcje pomiędzy regionami w liczbie wydawanych zaświadczeń. Wskazuje to na różnice w zainteresowaniu migracją. Po 2007r. spada znacznie liczba wystawianych zaświadczeń, chociaż nadal najwięcej tych dokumentów wystawia się w regionach takich jak mazowieckie czy dolnośląskie.
Wiąże się to zapewne ze zróżnicowaną sytuacją ekonomiczną na terenie Polski. Pielęgniarki z regionów mniej rozwiniętych, gdzie panują trudne warunki na rynku pracy, są bardziej skłonne do wyjazdów zagranicznych niż ta sama grupa zawodowa z regionów bardziej rozwiniętych. Pielęgniarki nie mają większych problemów ze znalezieniem zatrudnienia, ale problem bezrobocia dotyczy ich rodzin. Poziom zamożności regionu wpływa też na ogólne warunki życia oraz poziom średnich płac w sektorze ochrony zdrowia.
W okresie 2007-2011 nadal przodują w liczbie wydanych potwierdzeń duże ośrodki miejskie, takie jak Poznań, Kraków czy Warszawa. Jednak należy pamiętać, że są to regiony, w których koncentruje się system kształcenia wyższego i pielęgniarki zamieszkujące w innych obszarach kraju mogły uczęszczać do szkół w tych miastach.
Wynika z tego, iż zbieranie danych na podstawie liczby wydanych zaświadczeń jest obarczone dużym błędem w szacowaniu właściwej skali zjawiska. Z drugiej strony, trudno jest znaleźć bardziej dokładną metodę pozyskiwania tych danych.
3.4. Czynniki warunkujące emigrację polskich pielęgniarek i położnych
Podstawowym, bezpośrednim czynnikiem zwiększającym liczbę migracji pielęgniarek do krajów Unii Europejskiej było uzyskanie przez Polskę członkostwa we Wspólnocie. Akcesja była równoznaczna z otwarciem rynków pracy dla polskich obywateli. Oznaczało to znaczne uproszczenie procedur otrzymywania zatrudnienia w państwach UE.
Zjawisko nasilonej migracji z Polski po 2004r. nie dotyczy tylko pielęgniarek i położnych, ale wszystkich zawodów i grup społecznych. Jednak personel medyczny wyższego i średniego szczebla stanowi szczególną grupę z uwagi na zapotrzebowanie na te zawody w krajach starej Unii.
W polskiej świadomości przez lata utrwalił się stereotyp migracji zarobkowej "na Zachód" jako synonim szybkiego wzbogacenia się oraz szczęścia. Przez długi czas Polacy nie mieli swobodnego dostępu do wyjazdów zagranicznych z uwagi na specyfikę systemu politycznego. Po 2004r. nastąpiło nie tylko otwarcie granic, ale zniesienie trudności związanych z wizami czy szczegółową kontrolą graniczną.
Jedną z podstawowych przyczyn migracji pielęgniarek i położnych do krajów UE są kwestie ekonomiczne. Dotyczy to zarówno wysokości wynagrodzenia podstawowego, jak i dodatkowych pakietów socjalnych oraz jakości i kosztów życia.