Rynek papierów wartościowych

· Papiery wartościowe
· Lokaty bankowe (odsetki)
· Nieruchomości (ziemia, budynki)
· Waluty obce (stabilna cena, cena w górę)
· Złoto + kosztowności (preciosa)
· Biznes
· Dzieła sztuki

Przyczyny inwestowania (lokowania) w papiery wartościowe:
· Zysk w krótkim czasie (spekulacja giełdowa)
· Przejęcie kontroli nad firmą (pakiet kontrolny akcji – 50% + 1 akcja)
· Cel działania niektórych firm (fundusz powierniczy)
· Zmniejszenie ryzyka inwestowania poprzez zróżnicowanie lokat (dywersyfikacja)

Ryzyko związane z inwestycją w papiery wartościowe:
1. Finansowe
Głównie akcje, w mniejszym stopniu obligacje
Akcjonariusz (współwłaściciel spółki akcyjnej) ryzykuje jedynie do kwoty akcji
2. Stóp procentowych
Banki ... przykład
10% - oprocentowanie w banku
7% - Skarb Państwa (średnie stopy)
potem bank zmniejsza o 6% więc zwiększy się kurs (cena) obligacji
----------------------------------------
8% bank
10% obligacji
bank zwiększa do 12% więc kurs obligacji zmaleje
---------------------------------------
Ryzyko stóp procentowych polega na zwrotowi oddziaływania zmian bankowych stóp procentowych na kurs (cenę) papierów wartościowych o stałym oprocentowaniu (np. obligacje)
3. Siły nabywczej pieniądza
Czyli ile można kupić na dany nominał
Cena w górę to siła nabywcza pieniądza maleje
Inflacja – przeciętne ceny rosną (ryzyko te łączy się z inflacją)
--------------------------------------
6,5% obligacje (I roczna)
ceny w górę o 4,0% (inflacja)
6,5% - 4,0% = 2,5%
Pieniądz stracił na wartości bo ceny wzrosły (dotyczy stałych papierów wartościowych)
Inflacja maleje -> dobrze dla konsumentów, źle dla producentów
4. Ogólnogospodarcze – makroekonomiczne
Wiąże się z występowaniem cykliczności w gospodarce rynkowej.
Na czym polega cykl? ->kilka faz w tej samej kolejności, cykl zatacza koło
Gospodarka rynkowa
· Cykl wieloletni
· Średniookresowy, czyli koniunkturalny (bo dobra i zła koniunktura występuje)












1. Recesja
Dlaczego spada? -> bo dużo naprodukowano wcześniej. Teraz producent produkuje mniej więc:
· Spada produkcja i zatrudnienie
· Wzrasta bezrobocie
· Cena maleje -> może wystąpić deflacja (symptom recesji) Dzieje się tak bo towary zalegają w magazynie i się chcę ich producenci pozbyć
Gospodarka „tonie”
2. Depresja – stabilizacja, uspokojenie złej sytuacji, dno – spadek produkcji
3. ożywanie (ekspomsja) -> rośnie produkcja, maleje bezrobocie
Gospodarka się poprawia. Pojawia się inflacja. Firmy pracują pełną para więc produkcja przewyższa popyt
4. Boom -> produkcja nie rośnie, a potem maleje

Co ma cykl do akcji?
· Nie warto inwestować gdy recesja
· Najlepiej inwestować jak jest depresja

AKCJE – stock
Stock Exchange – giełda papierów
Akcja to papier wartościowy stwierdzający udział jej właściciela w kapitale spółki akcyjnej, uprawniającego jednocześnie do udziału w podziale zysków spółki oraz do podziału majątku spółki w razie jej likwidacji.
Rodzaje wartości akcji:
· Nominalna



Czyli tyle ile wypada na jedna akcję
· Emisyjna – cena akcji, po której są sprzedawane na rynku pierwotnym
· Rynkowa (giełdowa) – jest ustalona na rynku papierów wartościowych, czyli na giełdzie
Rodzaje akcji:
· Zwykłe – akcjonariusz ma prawo do dywidendy o zmiennej wartości
o Dywidenda zależy od (czynniki) tego czy jest zysk (nie ma – nie ma dywidendy) i jaka część zysku jest przeznaczona między akcjonariuszy
o Uprawnienia korporacyjne – akcjonariusz ma współudział w zarządzaniu firmą, ma prawo wyboru: czynne i bierne
· Akcje uprzywilejowane
o Zwielokrotniona siła głosu (max 5 głosów na 1 akcje)
o Dywidenda o stałej wysokości
v Pojedyncza akcja uprzywilejowana – jest zysk
v Kumulacyjna akcja uprzywilejowana – nie ma zysku, to niedostaje w danym roku ale potem zaległe otrzymuje
o Pierwszeństwo przy podziale majątku spółki w razie jej likwidacji

OBLIGACJE – bond
Coupous – odsetki od obligacji
Jest to papier wartościowy, którym emitent potwierdza zaciągnięcie długu w określonej kwocie, zobowiązując się jednocześnie do zwrotu tego długu w z góry określonym terminie, właścicielowi obligacji (każdemu kolejnemu właścicielowi) a także do zapłaty odsetek liczonych od nominalnej kwoty tej pożyczki.
Emitent – sprzedaje je i pożycza za razem
Rodzaje wartości obligacji:
· Nominalna – cena za obligację
· Rynkowa (giełdowa) – kształtowana na giełdzie
Rodzaje obligacji:
1. kryterium – charakter dochodu
· o stałym oprocentowaniu – znamy odsetki, niezmienne
· o zmiennym oprocentowaniu – nie znane odsetki (znana zasada naliczania) zależy od inflacji
· z kuponem zerowym – nie otrzymuje się odsetek, dyskontowa zasada – po niżej nominale
2. ze względu na rodzaj emitenta
· Skarb Państwa (państwowe, rządowe, skarbowe)
· Komunalne (wspólnota terytorialna) czyli gminne
· Firm
3. ze względu na dodatkowe przywileje (uprawnienia), które daje zakup obligacji:
· zamienne – kupno ich upoważnia inwestora do ich zamiany na akcje emitenta
· z prawem poboru – kupno ich upoważnia inwestora do dodatkowego zakupu akcji emitenta (cena stała – znana na giełdzie)
cechy wspólne – stałe oprocentowanie, emitentem jest wyłącznie spółka akcyjna

CZEK – cheque
Jest to narzędzie płatności
Sposoby realizacji:
· gotówkowe (kasowe)
· rozrachunkowe między firmami następuje przeksięgowanie
Rodzaje:
· imienne
· na okaziciela

WEKSEL – bill of exchange
Narzędzie zabezpieczenia kredytu, przyrzeczenie spłaty kredytu.
Kredyty (kto udziela)
· bankowy –-> otrzymuje gotówkę
· kupiecki (handlowy) – sprzedający kupującemu –-> otrzymuje towar
Rodzaje weksli:
· prosty (własny, suchy, solaweksel)



· ciągliwy (trasowany, trata)


1/2 % skonto – wcześniej spłacony kredyt
Dyskonto weksla – odsprzedaż przed terminem jego wykupu bankowi (remitent odsprzedaje weksel bankowi –-> cena banku = cena rynkowa – stopa dyskontowi)

BON SKARBOWY – Bill od treasure
Emitent – Urząd Skarbowy
Cecha wspólna – nominał – 10 000zł
Co różni – okres wykupu
Kupujemy na przetargach