Analiza wybranych danych statystycznych dotyczących transportu w latach 2000-2005

Tabor lotniczy w Polsce

Zmiany w taborze lotniczym w Polsce ilustruje tabela oraz wykres zamieszczony poniżej.

Źródło: Roczniki statystyczne GUS
Jak odczytać możemy powyższych danych liczba samolotów w 2000 roku w Polsce wynosiła 47. W następnych latach liczba samolotów naszym kraju nie zmieniała się znacząco. Od roku 2000 do 2003 liczba samolotów wzrastała. W 2003 liczba samolotów zwiększyła się o 19,1% w porównaniu z rokiem 2000 i była wówczas równa 56. W następnych latach następował powolny spadek tego wskaźnika. W porównaniu z rokiem 2003 liczba samolotów spadła w 2004 o 3,6%, co równało się 2 samolotom. W roku 2005 liczba samolotów zmalała o 1,9% w stosunku do okresu poprzedniego.
Ogólnie rzecz biorąc w analizowanym okresie liczba samolotów zwiększyła się o 12,8%, co równe jest średniemu tempu zmian, wynoszącemu T=2,43%.

Przewozy ładunków transportem lotniczym w Polsce.

Wielkość ładunków przewożonych transportem lotniczym w Polsce mierzyć możemy w tysiącach ton, jak i w milionach tonokilometrów. Oto tabela przedstawiająca dynamikę zmian przewozów ładunków transportem lotniczym w Polsce w latach 2000-2005.
Źródło: Roczniki statystyczne GUS


Powyższe dane przedstawić można także na wykresach, obrazujących zmiany wielkości przewożonych ładunków podawanych w tysiącach ton(pierwszy wykres) oraz mln tonokilometrów (drugi wykres):

W okresie 2000-2005 ilość przewożonych ładunków charakteryzowała się tendencją wzrostową. Jak można odczytać z zamieszczonej tabeli w 2000 roku ilość przewożonych ładunków równa była 28 tonom. Jedynie w dwóch okresach nastąpił spadek ilości przewożonych ładunków w porównaniu z rokiem poprzednim. Były to lata: 2001, kiedy to liczba przewożonych ładunków spadła w porównaniu z rokiem poprzednim o 3,6%, co stanowiło 1 tys. ton, a także rok 2004, kiedy to analizowana wartość zmniejszyła się w stosunku do okresu poprzedzającego o 6,5%. Największy przyrost następował w latach 2003(przyrost ilości przewożonych ładunków o 10,7% w porównaniu do 2002r.), a także w 2005(przyrost wyniósł 17,2% w stosunku do roku poprzedzającego).
Ilość przewiezionych ładunków w tysiącach ton w roku 2005 stanowiła 121,4% tej wartości w roku bazowym, czyli 2000. Średnie tempo zmian wyniosło tu T=3,96%.

Prześledźmy teraz jak kształtowały się ilości przewiezionych ładunków, gdy jako jednostki użyjemy milionów tonokilometrów.
Podobnie jak w poprzednim przypadku, gdy jednostką były tys. ton tu także obserwujemy tendencję wzrostową ilości przewożonych ładunków transportem lotniczym w Polsce w latach 2000-2005. W roku 2000 wartość ta równa była 88 milionom tonokilometrów. W roku następnym wartość ta spadła aż o 10,2% w stosunku do 2000 i wyniosła 79 milionów tonokm. Jedynie w roku 2001 odnotowano spadek ilości przewożonych ładunków w stosunku do roku poprzedniego. Po roku 2001 następował już stały przyrost badanej wartości. Największe rozmiary przyjął on w roku 2004(wzrost o 9,3% w stosunku do 2003), a także w roku 2005, gdy wzrost ten wyniósł aż 13,8% w porównaniu z rokiem 2004. Warto zauważyć, że w 2004 r. ilość przewiezionych ładunków przerosła wartość tę występującą w roku bazowym, po spadku w roku 2001.
Podsumowując ilość przewiezionych ładunków w roku 2005 była wyższa o 21,6% niż w roku 2000, co równe jest przyrostowi 19 milionów tonokm. Średnie tempo zmian wyniosło T=3,99%, czyli było w przybliżeniu równe średniemu tempu zmian ilości przewiezionych ładunków transportem lotniczym mierzoną w tysiącach ton.

Morska flota transportowa

Na morską flotę transportową składają się: statki towarowe(w tym statki do przewozów ładunków stałych i zbiornikowce), promy oraz statki pasażerskie. W poniższej tabeli przedstawiono zmiany w ilości poszczególnych statków wraz z dynamiką tychże zmian.

Źródło: Roczniki statystyczne GUS

Na podstawie powyższych danych sporządzono wykresy przedstawiające zmiany w ilości poszczególnych statków lub grupach statków (za wyjątkiem promów i statków pasażerskich).

Prześledźmy zmiany w ilości statków ogółem. W 2000 r. Morska flota transportowa Polski liczyła 128 statków. W roku następnym liczba ta zmniejszyła się o 14,1%. Rok 2001 był jedynym okresem spadkowym. W latach 2001-2005 obserwowaliśmy stały wzrost, jeśli chodzi o liczbę statków. Największy wzrost nastąpił w roku 2005, gdzie liczba statków, w zestawieniu z rokiem poprzednim, zwiększyła się o 10,2%. Ogólnie rzecz biorąc w badanym okresie liczba statków ogółem powiększyła się o 1,6% (2 statki), co daje średnie tempo zmian T=0,03%. Jest ono nieznaczne.
Analizując dynamikę zmian ilości statków towarowych, można zauważyć, iż jest ona niemal taka sama, jak w przypadku statków ogółem. Jest to spowodowane tym, że statki towarowe stanowią ok. 93% statków ogółem. Podobnie więc jak w przypadków statków ogółem, jedynie w roku 2001 nastąpił spadek w liczbie statków towarowych (tutaj o 15%). W całym okresie 2000-2005 liczba tych statków wzrosła o 0,8%. W tym przypadku średnie tempo zmian T=0,02%, a więc jest bardzo zbliżone do średniego tempa zmian w statkach ogółem.
Przejdźmy do analizy zmian ilości statków do przewozów ładunków stałych(wchodzących w skład statków towarowych). Stanowią one ok. 90% wszystkich statków towarowych. Co za tym idzie dynamika zmian w tym obszarze jest podobna do tej w statkach towarowych. Po spadku w 2001(wynoszącym 17,7%), obserwujemy stały wzrost badanej wartości. Mimo rosnącego trendu w latach 2001-2005, w całym okresie liczba tego rodzaju statków zmniejszyła się o 4,4%, czyli średnie tempo zmian T=-1%.
Jeśli chodzi o liczbę zbiornikowców, to obserwujemy tendencję rosnącą. W latach 2000-2003 liczba zbiornikowców powiększyła się o 85,7%, ale stanowiło to zaledwie 6 statków. W roku 2004 liczba tych statków zmniejszyła się o 7,7%(1 statek), w porównaniu z 2003, natomiast w 2005 zaobserwowano wzrost o 8,3%(1 statek). Ogólnie rzecz biorąc w latach 2000-2005 liczba statków powiększyła się o 85,7%, co daje średnie tempo zmian wyniosło T=13,2%.
Liczba promów w badanym okresie zmniejszyła się o 1.
Interesujące jest to, że do roku 2005 nie posiadaliśmy statku pasażerskiego, a w tym właśnie roku mieliśmy już 2 takie statki.


Przewozy ładunków transportem morskim

Podobnie, jak w przypadku transportu lotniczego, w transporcie morskim również wielkość przewożonych ładunków można mierzyć w tysiącach ton oraz milionach tonokilometrów. Oto tabela przedstawiająca dynamikę zmian tych wartości w obydwu ujęciach:
Źródło: Roczniki statystyczne GUS
Powyższe dane zaprezentować można w tabelach:
Zajmijmy się najpierw wielkością przewożonych ładunków w tysiącach ton. W roku bazowym (2000) wielkość ta wyniosła 22774 tysięcy ton. W okresie 2000-2004 badana wielkość nie zmieniała się znacząco. W niektórych okresach obserwowany był spadek (2001, 2004) wielkości przewożonych ładunków, w innych natomiast wzrost (2002,2003) w porównaniu z okresem poprzednim. Największy wzrost nastąpił w 2002 – o 12,5% w porównaniu z okresem poprzedzającym.
Wielkość przewożonych ładunków w tysiącach ton zmniejszyła się gwałtownie w roku 2005. W porównaniu z 2004 wielkość analizowana zmalała aż o 51,4%, czyli ponad dwukrotnie. W 2005 roku wielkość przewiezionych ładunków równa była 9362 tys. ton, czyli w porównaniu z rokiem bazowym była niższa o 58,9%, co równe jest 13412 tonom. Ten gwałtowny spadek zaważył również na wielkości średniego tempa zmian, które dla badanego okresu przyjęło wartość T=-16,29%.

Prześledźmy teraz zmiany w wielkości przewożonych ładunków podawanych w milionach tonokm. W roku 2000 wielkość ta wynosiła 133654 mln tonokilometrów. W roku następnym nastąpił znaczny spadek w wielkości przewożonych ładunków. Wyniósł on 18,8%, co było równe 25137 mln tonokm. W latach 2001-2004 analizowana wielkość nie zmieniała się w sposób znaczący. Wahania wynosiły maksymalnie 4%. Podobnie jak w przypadku, gdy mierzyliśmy wielkość przewożonych ładunków w tys. ton, również w tu występuje znaczący spadek badanej wielkości w 2005. W porównaniu z rokiem 2004 wielkość przewozu ładunków była niższa aż o 68,9%.
W porównaniu z rokiem 2000 badana wartość zmalała o 76,3%, czyli wielkość przewożonych ładunków w milionach tonokm była mniejsza o 101921 mln tonokilometrów. Średnie tempo zmian dla lat 2000-2005 wyniosło T=-25%. Było ono zatem jeszcze większe niż w przypadku zmian mierzonych w tysiącach ton. Można ponadto stwierdzić, iż w obydwu ujęciach zmiany zachodzące w wielkości przewożonych ładunków były podobne.

Rodzaje dróg publicznych w Polsce


Wśród dróg publicznych w Polsce wyróżnia się drogi publiczne o twardej nawierzchni (wśród których wyróżniamy drogi o nawierzchni ulepszonej) oraz autostrady.
Oto tabela przedstawiająca zmiany w długości tych rodzajów dróg (wraz z dynamiką zmian).

Źródło: Roczniki statystyczne GUS oraz opracowanie „Transport. Wyniki działalności w 2005”
Zmiany długości poszczególnych dróg w naszym kraju zaprezentowano jeszcze na wykresach.



Jak można odczytać z powyższych danych długość dróg publicznych w Polsce miała trend rosnący. W latach 2000-2003 następowały wahania w tym wskaźniku. Zmiany te były znikome, przyjmowały wartości co najwyżej 0,8% (rok do roku). W roku 2003 długość dróg o twardej nawierzchni była o zaledwie 0,2% większa niż w roku 2000. Począwszy od roku 2003, a skończywszy na 2005 długość tych dróg wykazywała stałą tendencję rosnącą. W 2004 roku zaobserwowano wzrost o 1,4 w porównaniu z rokiem poprzednim. W ostatnim roku badanego okresu(2005) zmiana wyniosła 0,6%. W całym analizowanym okresie długość dróg publicznych o twardej nawierzchni powiększyła się o 3,9 tys. km, co równe było wzrostowi o 1,6%. Średnie tempo zmian było bardzo niskie, T =0,3%.
Przejdźmy do analizy zmian w długości dróg o nawierzchni ulepszonej, które to drogi są częścią dróg publicznych o nawierzchni twardej. Drogi o tego rodzaju nawierzchni stanowiły ok. 85% wszystkich dróg publicznych o twardej nawierzchni. Wartość ta wykazywała w badanym okresie tendencję wzrostową. Największe wzrosty wystąpiły tutaj w okresach początkowych: w 2001 liczba ta była większa o 3,4% w zestawieniu z rokiem poprzednim; 2002 rok wykazał wzrost rzędu 3,8%(rok do roku). Jedynym rokiem, w którym odnotowano spadek badanej zmiennej był rok 2003- zaobserwowano wówczas o 0,4% mniejszą długość takich dróg niż w roku poprzednim. W okresie 2003-2005 zaobserwowano wzrost badanej wartości; w 2004 był on równy 2,1%, a w roku późniejszym- 1,3%. W latach 2000-2005 nastąpił wzrost długości dróg o nawierzchni ulepszonej o 10,6%, czyli o 21,7 tys. km. Średnie tempo zmian było równym T =2%. Jak widać w tym przypadku wskaźnik ten był wyższy niż w przypadku dróg o nawierzchni twardej ogółem.
Jeśli chodzi o długość autostrad to w przeciągu lat 2000-2005 również i ta zmienna wykazuje tendencję rosnącą. W roku 2000 długość autostrad wynosiła 358 km. W roku następnym wzrost wyniósł 11,5%, w relacji do 2000. W roku 2002 wzrost był już znacznie skromniejszy – o 1,5%, porównując z rokiem poprzednim. W 2003 długość autostrad pozostała bez zmian. Duży wzrost nastąpił w roku 2004; wówczas długość autostrad powiększyła się, rok do roku, o 36,3%. W 2005 długość autostrad pozostała taka sama. W całym okresie 2000-2005 nastąpił wzrost wynoszący 54,2%, co daje o 194 km autostrad. Wyliczone na tej podstawie średnie tempo zmian przyjęło wartość T=9%, czyli było ono nieporównanie większe aniżeli w przypadku pozostałych rodzajów dróg.
Tabor samochodowy zarobkowy w Polsce

Na tabor samochodowy, zarobkowy składają się: samochody ciężarowe wraz z ciągnikami siodłowymi, ciągniki, przyczepy ciężarowe, a także autobusy.
W poniższej tabeli przedstawiono zmiany w ilości tych elementów wraz z dynamiką tychże zmian. Sporządzono też odpowiednie wykresy.


Źródło: Roczniki statystyczne GUS oraz opracowanie „Transport. Wyniki działalności w 2005”


Liczba autobusów w Polsce w latach 2000-2005 wykazywała zmienne tendencje. W latach 2000-2003 następował wzrost liczby autobusów. W roku 2001, jak i 2002 wyniósł on 1,2%(w stosunku do okresów poprzednich. W roku 2002 liczba autobusów była równa 83 tys. Wartość ta nie zmieniła się w 2003 i 2004 roku. Z kolei w roku ostatnim (2005) nastąpił spadek równy 3,6%. W ciągu całego analizowanego okresu liczba autobusów zmniejszyła się 1,2%, co przekłada się na 1 tys. autobusów. Średnie tempo zmian wynosi w przybliżeniu 0.
Jeśli chodzi o liczbę samochodów ciężarowych (wraz z ciągnikami siodłowymi) to liczba ich w latach 2000-2004 ulegała zwiększaniu. Największe wzrosty nastąpiły w latach 2002 oraz 2003, odpowiednio o 9,3% i 6,9% w relacji do okresów wcześniejszych. W roku 2004 liczba pojazdów w tym segmencie była o 27,3% większa niż w okresie bazowym. W roku 2005, w porównaniu z 2004, nastąpił spadek o 3,7%. Ogółem w całym okresie liczba omawianych pojazdów wzrosła o 22,6%, czyli o 425 tys. sztuk, a średnie tempo zmian było równe T=4,2%.
Jak widać na powyższym wykresie liczba ciągników balastowych i rolniczych w tysiącach w latach 2000-2003 ulegała zwiększeniu. Nie były to wzrosty duże; największy z nich wyniósł 2,9% i miał miejsce w 2002. Od roku 2003 liczba ciągników zaczęła spadać. W roku 2004 spadek wynosił 0,2%, a w roku następnym był on już większy i miał wartość 5,8%(wartości w stosunku do lat wcześniejszych). W roku 2005 liczba ciągników stanowiła 99,1% stanu z roku 2000. Średnie tempo zmian dla ciągników w latach 200-2005 miało wartość T=-0,18%, a zatem było nieznaczne.

Przewozy ładunków transportem samochodowym w Polsce

Podobnie jak w przypadku innych gałęzi transportu również w transporcie samochodowym wielkość przewożonych ładunków mierzyć można w tysiącach ton, jak i w milionach tonokm. Oto tabela przedstawiająca dynamikę zmian w obydwu aspektach:


Źródło: Roczniki statystyczne GUS
Te same wielkości przedstawmy jeszcze na wykresach:

Jeśli chodzi wielkość przewozu w tysiącach ton to możemy wyróżnić da okresy, tj. lata 2000-2003, kiedy to następował spadek w ilości przewożonych ładunków oraz 2004-2005, który to okres odznaczał się wzrostem.
W pierwszym okresie największy spadek następował w latach 2002 i 2003, odpowiednio o 6,5% oraz o 9%. W 2003 wielkość przewożonych ładunków wynosiła 83,9% stanu z roku 2000.
W kolejnych latach, jak wspomniałem, następował stały wzrost. W 2004 wyniósł on 4,9% w porównaniu z okresem poprzednim, a natomiast w 2005 wzrost wyniósł 12,8% w relacji do 2004.
Ogółem w badanym okresie ilość przewożonych towarów nieznacznie się zmniejszyła. W 2005 roku wartość ta była mniejsza o 0,6%, co równe jest 7001 tys. ton. Średnie tempo zmian bliskie jest w tym przypadku 0.

Przejdźmy teraz do analizy zmian wielkości przewożonych ładunków w milionach tonokm. Jak można odczytać z wykresu, tudzież tabeli w latach 2000-2002 nie podlegała znaczącym zmianom i oscylowała w granicach nieco powyżej 70000 mln tonokm. Od roku 2003 możemy zaobserwować stałą tendencję wzrostową w wielkości przewożonych ładunków. I tak: w roku 2003 wzrost wyniósł 15,1% w stosunku do 2002, w kolejnym okresie(2004) przyrost wyniósł aż 28,5% w stosunku do 2003, natomiast rok 2005 odznaczył się wzrostem 8,4% w porównaniu z okresem poprzednim.
Porównując początkowy(2000) oraz końcowy (2005) rok badanego okresu nastąpił wzrost w ilości przewożonych ładunków w mln tonokilometrów o 64,4%. Równe jest to 46898 mln tonokilometrów. Średnie tempo zmian jest równe T=10,45%. Co ciekawe porównując wartości przewożonych ładunków mierzonych w tys. ton oraz milionach tonokm stwierdzić można odmienność tendencji kształtowania się tego wskaźnika. Można przy tym stwierdzić, że średnia odległość przewozu w transporcie samochodowym rosła.

Polskie linie kolejowe

Wśród linii kolejowych eksploatowanych na terenie naszego kraju wyróżniono linie normalnotorowe, wśród których wskazano jeszcze linie normalnotorowe. Powyższe zależności wraz z przedstawieniem dynamiki zmian przedstawiono w poniższej tabeli:

Źródło: Roczniki statystyczne GUS

Wielkości te można ponadto przedstawić na wykresach:
Jak widać w ilości linii kolejowych eksploatowanych następowała w latach 2000-2005 stała tendencja spadkowa. Największy spadek nastąpił w roku 2001, kiedy to długość linii kolejowych zmalała o 6,6% w porównaniu z rokiem poprzednim. W okresie 2001-2004 następował stały, nieznaczny spadek długości linii kolejowych eksploatowanych. Dopiero w roku 2005 zaobserwowano zatrzymanie się spadku eksploatowanych linii kolejowych. W okresie tym długość linii równa była taka sama jak w 2004 i wyniosłą 20,3 tys. km. Reasumując w całym badanym okresie długość eksploatowanych linii kolejowych zmalała o 10,2%, co równe jest 2,3 km. Co za tym idzie średnie tempo zmian wyniosło T=-2,12%, a więc nie było zbyt duże.
Jeśli chodzi o linie normalnotorowe (wyszczególnione z linii eksploatowanych) to ich długość również wykazuje tendencję malejącą. W 2000 roku długość ta wyniosła 21,6 tys. km, w następnym roku wartość ta zmniejszyła się o 6,9%. W roku 2002 nastąpił niewielki wzrost – o 3% w relacji do roku 2001. W okresie 2003-2005 następował stały, choć nieznaczny spadek tego wskaźnika. Ostatecznie w 2005 długość linii kolejowych normalnotorowych stanowiła 91,7 % stanu z roku 2000. Warto dodać, że udział linii normalnotorowych wśród eksploatowanych ogółem wynosi ok. 97%.
Wśród linii normalnotorowych wyróżniono linie zelektryfikowane. Długość ich podlegała w badanym okresie nieznacznym wahaniom. Od roku 2000 do 2002 następował nieznaczny wzrost długości linii zelektryfikowanych. W 2002 długość tych linii zwiększyła się o 2,5% w stosunku do roku bazowego(2000) i wyniosła wówczas 12,2tys. km. Wartość ta nie zmieniła się w roku następnym. W latach 2003-2005 widoczny jest nieznaczny spadek w badanym wskaźniku. W 2005 długość linii zelektryfikowanych równa była stanowi z 2000. Wśród linii normalnotorowych, linie zelektryfikowane stanowią ok.60%.

Czynny tabor normalnotorowy na sieci PKP

Elementy czynnego taboru kolejowego są następujące: lokomotywy elektryczne i spalinowe, elektryczne zespoły trakcyjne, wagony towarowe oraz wagony do przewozu podróżnych. W poniższej tabeli przedstawiono dynamikę zmian tych elementów w latach 2000-2005. Na podstawie danych z tabeli sporządzono odpowiednie wykresy.
Źródło: Roczniki statystyczne GUS

Zajmijmy się najpierw lokomotywami elektrycznymi. W roku 2000 ich liczba wynosiła 1774. W roku następnym liczba ta spadła nieznacznie o 0,06%. Natomiast w 2002 ilość lokomotyw elektrycznych powiększyła się o 7,3%, w stosunku do roku 2002. W tym też roku ich liczba była największa z całego badanego okresu. W kolejnym okresie liczba tego rodzaju lokomotyw spadła o 4%, w porównaniu z 2002. W latach 2003-2005 obserwujemy stały wzrost liczby lokomotyw elektrycznych. W 2005 ich liczba była o 4,6% wyższa niż w roku bazowym (2000). Oznacza to średnie tempo zmian T=0,9%.
Jeśli chodzi o lokomotywy spalinowe to mamy do czynienia z tendencją wzrostową. Największe wzrosty wystąpiły w latach: 2002 (wzrost o 14,8% w relacji do roku 2001), a także w 2004 (wzrost wyniósł 6,2%). W latach 2001, 2003 oraz 2005 wystąpiły niewielkie spadki, niemające wpływu na ogólną tendencję. W całym okresie ilość lokomotyw spalinowych wzrosła o 18,9%, co równe jest 400 lokomotywom. Średnie tempo zmian T=3,5%.. Średni przyrost lokomotyw spalinowych był szybszy niż elektrycznych.
W latach 2000-2004 następował spadek liczby elektrycznych zespołów trakcyjnych. Były to spadki wynoszące co najwyżej 1,9%; nie były zatem znaczące. W roku 2004 liczba elektrycznych zespołów trakcyjnych stanowiła 95,5% stanu z 2000. Duży przyrost badanej wielkości nastąpił w roku 2005. Wyniósł on 14,9% w porównaniu z rokiem poprzednim(2004). Dzięki temu wzrostowi liczba elektrycznych zespołów trakcyjnych zwiększyła się w latach 2000-2005 o 9,7%, a średnie tempo zmian wyniosło T=1,9%.
Jeśli chodzi o zmiany w liczbie wagonów towarowych, to możemy wyróżnić dwa okresy. W latach 2000-2002 następował wzrost badanej wielkości, natomiast lata 2002-2005 zaznaczyły się jej spadkiem. Największy wzrost nastąpił w roku 2002 – o 24,6% w relacji do roku poprzedniego. Ogółem w badanym okresie liczba wagonów towarowych wzrosła o 5,5%, przy średnim tempie zmian T=1,1%.
Liczba wagonów do przewozu podróżnych w latach 2000-2005 wykazuje tendencję malejącą. Spadek wystąpił we wszystkich okresach. Największe z nich miały miejsce w latach: 2002(o 6% w stosunku do 2001), a także w 2005 (o 8,2% w stosunku do okresu poprzedzającego). Ogółem w badanym okresie liczba takich wagonów spadła o 22,8%, co równe jest 1286 wagonom. Wyliczone na tej podstawie średnie tempo zmian to T= -1,49%.

Przewozy ładunków kolejami w Polsce



W poniższej tabeli przedstawiono wielkość przewożonych ładunków kolejami w Polsce w tysiącach ton, jak także w milionach tonokilometrów w latach 2000-2005 wraz z dynamiką zmian:

Źródło: Roczniki statystyczne GUS

Dane te zaprezentowano też na poniższych wykresach:


Omówmy najpierw zmiany wielkości przewożonych ładunków w tysiącach ton. Jak można odczytać z powyższych danych wartość ta wykazuje tendencję rosnącą. W 2000 omawiana wielkość przyjęła wartość 187247 tys. ton. W roku następnym wielkość przewożonych ładunków, w stosunku do roku bazowego, zmalała o 10,9%. W latach 2001-2004 omawiany wskaźnik cały czas rośnie. Największy wzrost był udziałem roku 2002, kiedy to ilość przewożonych ładunków w tys. ton wzrosła aż o 33,6%( w stosunku do 2001). Dużo wzrost widoczny był też w 2003 i 2004 – nastąpił wzrost odpowiednio o 8,4% i 17,1%, w relacji do okresów poprzedzających. W 2005 wystąpił spadek wielkości przewożonych ładunków transportem kolejowym o 4,7% w porównaniu z 2004r.
Ogólnie w całym badanym okresie nastąpił wzrost przewożonych ładunków o 44%, czyli o 82315 tysięcy ton. Daje to średnie tempo zmian T=7,56%.
Zajmijmy się teraz ilością przewożonych ładunków podawaną w milionach tonokm. Wielkość ta podlega pewnym wahaniom w obrębie badanego okresu. W 2000 wielkość przewozu ładunków wynosiła 54448 milionów tonokm. W następnym okresie wielkość ta zmalała 12%. W latach 2002-2004 obserwujemy stały wzrost analizowanej wielkości. Największe rozmiary wzrost ów przyjął w 2004, kiedy to był on równy 5,5%. W następnym roku, 2005, znów odnotowano spadek. Wyniósł on 4,5% w porównaniu do roku 2004.
Podsumowując w latach 2000-2005 wystąpił spadek w ilości przewożonych ładunków w milionach tonokm o 8,2%, co równe było 4476 milionów tonokm. Średnie tempo zmian wyniosło w tym przypadku T=-1,7%.
Można zauważyć dużą odmienność w kształtowaniu się przewozów ładunków w milionach tonokm oraz w tys. ton. Można wyciągnąć z tego wniosek, iż średnia odległość w transporcie kolejowym przewozu miała tendencję malejącą.

Drogi żeglugi śródlądowej w Polsce

Oto tabela prezentująca zmiany w długości dróg żeglugi śródlądowej w Polsce oraz dynamikę tych zmian. Wraz z tabelą sporządzono wykres przedstawiający te zmiany.

Źródło: Roczniki statystyczne GUS
Długość dróg żeglugi śródlądowej wykazywała w omawianym okresie tendencję malejącą. W 2000 roku długość tych dróg wynosiła 3813 km. W roku następnym wielkość ta nie uległa zmianie. Dopiero w roku 2002 mamy do czynienia ze spadkiem dróg żeglugi śródlądowej w Polsce. W okresie tym nastąpił spadek wynoszący 4,5% w stosunku do roku poprzedniego. W latach 2002-2005 badana wielkość utrzymywała się na podobnym poziomie, wahania wynosiły maksymalnie 0,001%. W roku 2004 długość dróg żeglugi śródlądowej ustabilizowała się na poziomie 3638 km, tę samą wartość odnotowano w 2005r.
Reasumując w latach 2000-2005 długość dróg żeglugi śródlądowej zmalała o 4,6%, czyli o 175 km. Obliczone na tej podstawie średnie tempo zmian wynosi T=-1%, czyli było bardzo niskie.

Przewozy ładunków żeglugą śródlądową

Podobnie jak w pozostałych gałęziach transportu, także w żegludze śródlądowej wielkość przewożonych ładunków mierzyć możemy w tysiącach ton, jak i w milionach tonokm. Oto tabela przedstawiająca tę wielkość w obydwu wymienionych aspektach w latach 2000-2005 wraz z dynamiką zmian w tymże okresie:
Źródło: Roczniki statystyczne GUS

Te same dane przedstawimy też na wykresie:

Zajmijmy się najpierw zmianami w wielkości przewożonych ładunków w tysiącach ton. W roku 2000 wartość ta była równa 10433 tysiące ton. W następnym roku badana wartość była niższa o 1,7%. Znacznie większy spadek nastąpił w roku 2002. Spadek ten, w relacji do roku 2001 wyniósł aż 24,6%. W okresie 2002-2005 występował stały wzrost w ilości przewożonych ładunków w tysiącach ton. Największe wzrosty zaobserwowano w roku 2004 oraz w 2005. W obydwu okresach przyrost miał wartość 9,8%.
Ogólnie rzecz ujmując w badanym okresie wielkość przewożonych ładunków w tysiącach ton spadła o 7,9%. Różnica tej wartości w roku 2005 w porównaniu z 2000 miała wartość 826 ton. Średnie tempo zmian wyniosło w tym przypadku T=-1,64%.
Prześledźmy zmiany w ilości przewożonych ładunków w milionach tonokm. W roku 2000(bazowym) badana wielkość miała wartość 1173 mln tonokm. W roku 2001 wartość ta była wyższa o 7,8%. W latach 2001-2003 następował spadek w ilości przewiezionych ładunków. W 2002 wyniósł on 10,9% w stosunku do 2001, natomiast w 2003 spadek wyniósł 22,6% w odniesieniu do okresu poprzedzającego. Rok 2003 charakteryzował się najniższą wartością omawianego wskaźnika w badanym okresie i była ona równa 74,3% stanu z roku 2000. Z kolei okres 2003-2005 odznaczył się wzrostem przewozów mierzonych w mln tonokm. W 2004 wzrost wyniósł 22% w stosunku do 2003, a w 2005 odnotowany wzrost wyniósł 19,8%.
W całym badanym okresie (2000-2005) wzrost przewożonych ładunków wyniósł 8,9%, czyli zwiększył się o 104 miliony tonokilometrów. Średnie tempo zmian wyniosło T=1,7%. Można zauważyć podobieństwo dynamiki zmian, jeśli chodzi o wielkość przewożonych ładunków w tys. ton oraz tonokilometrach.

Tabor żeglugi śródlądowej w Polsce

Wśród taboru żeglugi śródlądowej wyróżniamy holowniki, pchacze, barki oraz statki pasażerskie. Oto tabela prezentująca dynamikę zmian liczby tych elementów taboru w latach 2000-2005.
Źródło: Roczniki statystyczne GUS
Na podstawie danych zawartych tabeli sporządzono odpowiednie wykresy przedstawiające te zmiany.

Rozpocznijmy analizę od zmian w liczbie holowników. W roku bazowym (2000) liczba ich równa była 9. W roku następnym, 2001, liczba ich potroiła się. W latach 2001-2005 następował spadek w liczbie holowników. Największe spadki odnotowano w 2002 oraz 2005 – odpowiednio o 25,9% i 21,4% w porównaniu do okresów poprzednich. W całym okresie 2000-2005 nastąpił wzrost w liczbie holowników o 22,2%, czyli o 2 sztuki. Średnie tempo zmian dla okresu 2000-2005 to T=4,1%.
Przejdźmy do analizy zmian w ilości pchaczy. W roku 2000 liczba pchaczy wyniosła 236. W następnym okresie, 2001, nastąpił wzrost w rozmiarze 6,4%. Z kolei 2002 odznaczył się spadkiem wynoszącym 4,8%. W okresie 2002-2004 następował wzrost w liczbie pchaczy. Rozmiary tych wzrostów wynosiły co najwyżej 1,4% w relacji do poprzedniego roku, a więc nie były to wzrosty duże. W ostatnim roku zanotowano jeszcze jeden spadek, tym razem w rozmiarze 0,4%. W ciągu całego okresu ilość pchaczy wzrosła o 2,5%, czyli o 6 pchaczy. Daje to średnie tempo zmian T =0,5%.
W roku 2000 liczba barek była równa 492. W następnym roku liczba ta wzrosła o 21,5%. Była to jedyna poważniejsza zmiana w badanym okresie. W pozostałych okresach zmiany nie wynosiły więcej niż 2,7%. Ogólnie w roku 2005 liczba barek wyższa była o 16,7% niż w 2000. Oznacza to przyrost rzędu 82 barek. Średnie tempo zmian równe jest T=3,1%.
Jak możemy odczytać z tabeli, tudzież z wykresu, liczba statków pasażerskich wykazuje tendencję wzrostową. W latach 2000-2004 w ani jednym okresie nie następował spadek w porównaniu z rokiem poprzednim. Największe wzrosty były udziałem roku 2001- o 28,4% w porównaniu z okresem poprzednim, a także roku 2004- wzrost o 15% w stosunku do 2003. Jedyny spadek zauważono w roku 2005. Jego rozmiar wyniósł 4,6%. Dla całego analizowanego okresu liczba statków pasażerskim zwiększyła się o aż 53,1%. Średnie tempo zmian w tym przypadku równe jest T=8,9%. Można zauważyć, że każdy element taboru transportu żeglugi śródlądowej wykazał wzrost w przeciągu lat 2000-2005.