Pojęcia z zakresu prawa spadkowego

Prawo spadkowe - to zespół przepisów prawnych odnoszących się do przejścia ogółu cywilnych, majątkowych praw i obowiązków zmarłego na inne osoby. W znaczeniu podmiotowym oznacza uprawnienia określonych osób do dziedziczenia po osobie zmarłej.
Spadek - to ogół majątkowych praw i obowiązków zmarłego, który z chwilą śmierci zmarłego (spadkodawcy) przechodzi na spadkobierców. Nie należą do spadku prawa i obowiązki majątkowe spadkodawcy, które są ściśle związane z osobą spadkodawcy i wygasają z jego śmiercią np. prawo do pobierania wynagrodzenia za pracą, do otrzymywania alimentów itp. Należą natomiast do spadku: zaległe wynagrodzenia, renta czy alimenty należne spadkodawcy za czas do chwili jego śmierci, lecz jeszcze nie pobrane.
Spadkodawca – to osoba zmarła pozostawiająca spadek. Może nią być tylko osoba fizyczna.
Spadkobierca – to osoba uprawniona do przyjęcia spadku. Może nią być zarówno osoba fizyczna jak i prawna, np. fundacja.
Testament jest to jednostronne oświadczenie woli złożone na wypadek śmierci. Sporządzić i odwołać testament może tylko osoba mająca pełną zdolności do czynności prawnych. Nie można dokonać tej czynności prawnej przez przedstawiciela. Warunkiem ważności testamentu są: świadome i swobodne podjęcie decyzji i wyrażenie woli; nie działanie pod wpływem błędu; nie działanie pod wpływem groźby; zgodność z przepisami prawa i zasadami współżycia społecznego; zachowanie wymaganej formy.
Dziedziczenie – przejście majątku zmarłej osoby (fizycznej – spadkodawcy) na jedną lub kilka osób fizycznych lub prawnych (spadkobierców, dawniej dziedziców). Przez dziedziczenie spadkobierca nabywa wszystkie prawa i obowiązki wchodzące w skład spadku, stając się tym samym ogólnym następcą prawnym spadkodawcy. Podstawą dziedziczenia może być wola spadkodawcy, wyrażona w testamencie, albo przepisy prawne. W związku z tym odróżnia się dziedziczenie ustawowe i dziedziczenie testamentowe.
Dziedziczenie ustawowe – zachodzi wówczas, gdy osoba zmarła nie sporządziła testamentu albo też żadna z osób powołanych w testamencie nie może lub nie chce dziedziczyć. Przepisy prawne (kodeks cywilny) precyzyjnie określają kolejność i proporcje dziedziczenia ustawowego.
Dziedziczenie testamentowe – ma ono pierwszeństwo przed dziedziczeniem ustawowym.
Testament zwykły – zalicza się testamenty własnoręczne. Są one ważne, jeżeli sporządzone są pismem ręcznym (nie na maszynie, lub komputerze), są podpisane i opatrzone datą, aczkolwiek brak daty nie powoduje nieważności testamentu, jeśli nie budzi wątpliwości na przykład, co do wzajemnego stosunki kilku testamentów.
- holograficzny
- allograficzny
- notarialny
Testament ustny - mogą być dokonywane w szczególnych okolicznościach, przy jednoczesnej obecności co najmniej trzech świadków.
Testament na polskich statkach morskich i powietrznych – sporządza się przed dowódcą statku lub jego zastępcą. Spadkodawca oświadcza im swą wolę w obecności dwóch świadków, po czym dowódca lub jego zastępca spisuje wolę spadkodawcy, podaje datę jej spisania i pismo to w obecności świadków odczytuje spadkodawcy, a następnie pismo podpisują: spadkodawca, świadkowie oraz dowódca statku lub jego zastępca.
Testamenty wojskowe – mogą być sporządzone w czasie mobilizacji, wojny lub przebywania w niewoli. Regulacja ich znajduje się w odrębnych przepisach wojskowych.
Warunki ważności testamentu: świadome i swobodne – podjęcie decyzji i wyrażanie woli; nie działanie pod wpływem błędu; nie działanie pod wpływem groźby.
Przyjęcie i odrzucenie spadku:
Przyjęcie proste – bez ograniczenia odpowiedzialności za długi.
Przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza – z ograniczeniem odpowiedzialności za długi.
Zapis jest zawartym w testamencie rozporządzeniem spadkodawcy zobowiązującym spadkobiercę do spełnienia określonego świadczenia na rzecz wskazanej w zapisie osoby: np. wypłacenie określonej kwoty, wydanie księgozbioru, biżuterii.
Polecenie – polega na tym, że spadkodawca w testamencie nakłada na spadkodawcę obowiązek pewnego działania np. zorganizowanie pogrzebu, stypy itd.
Zachowek – służy ochronie interesów członków rodziny spadkodawcy. Istotą zachowku jest przyznanie niektórym spadkobiercom ustawowym, którzy nie zostali powołanie do dziedziczenia w testamencie prawa żądania od spadkobiercy oznaczonego świadczenia. Prawo to przysługuje małżonkowi i rodzicom spadkodawcy.
Dział spadku – jest to postępowanie mające na celu zniesienie wspólnoty majątkowej spadku i dokonanie jego podziału zgodnie z przepisami prawa lub wolą spadkodawcy.
Rodzaje działu spadku:
a) Umowny dział spadku – nie wymaga formy szczególnej może być zawarty w formie pisemnej lub ustnej. Jeżeli w skład spadku wchodzi nieruchomośc wymagana jest forma aktu notarialnego.
Sądowy dział spadku ma miejsce wtedy, gdy między spadkobiercami nie ma zgody dotyczącej podziału spadku.

Dodaj swoją odpowiedź
Prawo cywilne

Prawo spadkowe- podstawowe pojęcia.

Dział prawa cywilnego, którego postanowienia normują skutki prawne śmierci człowieka jako podmiotu praw i obowiązków majątkowych w dziedzinie prawa cywilnego. Przepisy prawa spadkowego regulują tylko te skutki śmierci zmarłej osoby fizycz...

Prawo cywilne

Prawo cywilne z Gwsh

Prawo cywilne – książka

STOSUNEK CYWILNO – PRAWNY

Stosunki cywilno-prawne należy rozumieć tę grupę stosunków prawnych, które określone są przez dyspozycje norm prawa cywilnego. Podstawowym znamieniem stosunków cywiln...

Prawo

Prawo rolne - konspekt

Całość w załączniku.


Prawo rolne

1. Pojęcie, przedmiot i źródła prawa rolnego.
Prawo rolne można określić jako całokształt norm prawnych regulujących stosunki społeczne związane z kształtowaniem ustroju r...

Prawo

Prawo cywilne - ściąga

1. Miejsce prawa zobowiązań i jego funkcja. Pojęcie zobowiązania w ogólności. Elementy stosunku zobowiązań. Odpowiedzialność dłużnika. Zobowiązania niezupełne

Miejsce prawa zobowiązań i jego funkcja

Prawo zobowiąza...