Ideologie feministyczne w XIX i XX wieku
Spis treści :
Wstęp
1. Historia feminizmu i ruchów kobiecych
1.2 Ruchy kobiece w Polsce
2. Nurty feministyczne
2.1Feminizm anarchistyczny
2.2 Feminizm chrześcijański - inaczej teologia feministyczna
2.3 Feminizm czarny
2.4 Feminizm duchowy
2.5 Feminizm kulturowy
2.6 Feminizm lesbijski
2.7 Feminizm liberalny
2.8 Feminizm marksistowski
2.9 Feminizm radykalny
2.10Feminizm socjalistyczny
3.Feminizm a społeczeństwo
3.1Problem dyskryminacji płci
3.2 Równouprawnienie kobiet i mężczyzn
3.3 Kobiety w polityce
3.4 Feminizm i nowy obraz rodziny
Zakończenie
Wstęp
„Ostatnio coraz częściej mówi się o równych prawach dla mężczyzn i kobiet.
Przez całe tysiąclecia odmawiano kobiecie niektórych praw przysługujących mężczyznom, a jeszcze i dziś - i to w krajach wysoko rozwiniętych bardzo często spotykamy sie z faktem,że mężczyzna zarabia więcej od kobiety znajdujacej sie na tym samym stanowisku pracy. Zjawisko to występuje nawet wtedy, gdy kobieta jest samotna i nie absorbuje jej rodzina ani zagraża przymusowa absencja w pracy.
Jeszcze niedawno kobiety nie brały udziału w życiu publicznym, nie piastowały prawie żadnych wyższych stanowisk rządowych,”1dlatego też stosunkowo od niedawna, bo od około 150 lat w wielu krajach świata popularne stały się hasła o równości płci i długotrwałe kampanie przeprowadzone w imię walki o określone prawa polityczne i społeczne. Od tej pory rozwój organizacji feministycznych, przyczyniających się do istotnych zmian warunków życia kobiet nasilił ruch feministyczny, dążący do pełnego równouprawnienia kobiet z mężczyznami.
1. Historia feminizmu i ruchów kobiecych
„Początki feminizmu związane są z wystąpieniami postępowych myślicieli XVIII i XIX w. (szczególnie J. A. N. Condorceta), którzy podkreślali naturalną równość mężczyzny i kobiety oraz zdolność obydwu płci do doskonalenia się. Kontynuacją rodzącego się prądu intelektualnego była wzmożona aktywność polityczna kobiet zainspirowanych przez hasła i postulaty Rewolucji Francuskiej.”2Wtedy to Olimpia De Gouges ułożyła (1789) „Deklarację praw kobiet” jako uzupełnienie „Deklaracji praw człowieka i obywatela”. Wraz z Rewolucjią Francuską wiązano nadzieje przemian strukturalnych oraz zdecydowanej poprawy istniejących stosunków międzyludzkich. „Przełomowym momentem w walce o równouprawnienie kobiet było powstanie w Wielkiej Brytanii na przełomie XIX i XX w. ruchu sufrażystek, który domagał się przyznania kobietom praw wyborczych oraz możliwości ich uczestnictwa w życiu społecznym i politycznym. Efektem działalności ruchu było między innymi uznanie kobiet za jednostki prawne (przyznanie praw politycznych), obrona przed dyskryminującym ustawodawstwem pracy oraz walka z prostytucją.”2 „Na rozwój sprawy kobiecej wpłynęły w XIX wieku bardzo silne pisma George Sand i Johna Stuarta Milla. Aczkolwiek ruch kobiet w każdym niemal państwie przybierał pewne cechy indywidualne, wszędzie jednak walczyły kobiety o poprawę położenia materialnego, prawo do wyższych studiów i w końcu o zupełne równouprawnienie z mężczyznami, którego wyrazem jest w pierwszym rzędzie bierne i czynne prawo wyborcze do wszystkich ciał ustawodawczych. Wynikiem walki o prawo do wyższych studiów było dopuszczenie kobiet na uniwersytety, najpierw w Szwajcarii (1849), a następnie przez inne państwa (Niemcy dopiero w 1901).
Pierwszym krajem, który nadał kobietom równouprawnienie było terytorium (późniejszy stan) Wyoming w Ameryce Północnej (1869).
I wojna światowa posunęła znacznie naprzód sprawę równouprawnienia politycznego kobiet, które posiadają je obecnie w szeregu państw. Od tamtego momentu z każdym rokiem inny kraj zaczął dopuszczać kobiety do pełnego lub ograniczonego udziału w życiu politycznym. Wtedy też powstała „Międzynarodowa Unia Praw Wyborczych Kobiet” i „Międzynarodowa Liga Kobiet Pokoju i Wolności” założona w 1915 r.
Pismem międzynarodowym było „Jus Suffragii”.”3
„Kolejny etap aktywności ruchów kobiecych przypada na lata 60. XX w. w Stanach Zjednoczonych i związany jest z działalnością National Organization for Women. Do priorytetowych postulatów feministek tego okresu należą: przyznanie kobietom prawa do pracy w zmniejszonym wymiarze godzin, dowartościowanie pracy kobiety w domu, zanegowanie instytucji małżeństwa i rodziny, dopuszczalność aborcji.”2
1. 2 Ruchy kobiece w Polsce
„Ruch kobiecy w Polsce rozwijał się w warunkach specyficznych, które wytworzyła utrata niepodległości. Z jednej więc strony wówczas, kiedy na Zachodzie jednostki wybitne walczyły o prawa kobiet, u nas wszystkie siły były zwrócone w kierunku odzyskania wolności, a następnie utrzymania tożsamości narodowej. Z drugiej strony walka z różnymi kodeksami zaborców utrudniały jednolitą akcję. Stanowisko kobiety było u nas inne aniżeli na Zachodzie. Częste wojny, które zabierały niemal całą ludność męską pod broń, zmuszały kobietę do zarządu dobrami, samodzielnego wychowywania dzieci, a nawet do obrony orężnej.
Odbiło się to i na ustawodawstwie, które mniej upośledziło kobietę, aniżeli np. niemieckie i na stosunku społeczeństwa do niej (kult „matrony”). Wybitny udział kobiet w walkach wyzwoleńczych i tajnych organizacjach oświatowych i niepodległościowych, jej rola w życiu duchowym narodu (szczególnie po 1831 r.), przyczyniła się do wzmocnienia stanowiska kobiet w społeczeństwie.
Żądanie zniesienia pewnych ograniczeń pojawia się u nas już w XVII w. za króla Władysława IV. Autorką pierwszej feministycznej powieści pt. „Krystyna” była Klementyna Tańska; pierwszym zbiorowym wydawnictwem kobiecym było pismo „Pierwiosnek” pod redakcją Pauliny Kraków (1838).
W historii ruchu kobiecego w XIX i na początku XX wieku dadzą się odróżnić trzy okresy:
1. Po powstaniu 1830 r. związany z imieniem Narcyzy Zmichowskiej (Gobryella). Gromadzi się wokoło niej grono kobiet wykształconych, rozmiłowanych w filozofii, głoszących hasła humanitaryzmu, oświaty dla kobiet, zniesienia poddaństwa. Przyjęły one nazwę „Entuzjastek”. Centrum ruchu była Warszawa, a pismem, w którym najwięcej głos zabierały, „Przegląd naukowy”. W Poznaniu działała Julia Malińska, przełożona pensji żeńskiej, życie umysłowe i społeczne skupia się wokół Emilii Szczawieckiej i Bibliany Moraczewskiej. We Lwowie ruch oświatowy budzi się później i skupia się wokół Felicji Wasilewskiej Boberskiej (Stowarzyszenie „Klaudynek”i inne).
2. Okres ten stoi pod znakiem ewolucji ekonomicznej jakie przebyło królestwo ok. 1870 r. Kobiety, zmuszone do zarobkowania, rzuciły się masowo do nauczycielstwa, handlu i rękodzieła. Zaczęto głośno mówić o konieczności przygotowania kobiet do tych zawodów, o rozszerzeniu zakresu ich pracy, o zniesieniu krzywdzących kobietę ograniczeń prawnych. Na czoło ruchu wysuwa się Eliza Orzeszkowa, która nawołuje w swych pismach kobiety do nauki i przygotowania praktycznego do życia. Jej „Marta” należy do tych utworów, które, obok „Nory” Ibsena i „Hierty” F. Bremer, wywarły największy wpływ na ruch kobiecy w Europie. Ruchem kobiecym zajmowali się też pozytywiści, którzy grupują się wokół „Przeglądu tygodniowego”. W „Bluszczu” pisuje Maria Ilnicka, gorąco upomina się o prawa kobiet Deotyma.
3. Okres od ostatniego dziesięciolecia XIX wieku do I wojny światowej wpłynęła walka o równouprawnienie. Ośrodek jej przeniósł się do Galicji, gdzie starania szły w kierunku uzyskania dostępu na uniwersytety (prawo to otrzymały kobiety w 1894) i praw wyborczych do sejmu galicyjskiego (uzyskane w 1896).
Na uniwersytety przyjmowano początkowo studentki w charakterze hospitantek, dopiero po wojnie otworzono im wstęp na wszystkie wydziały. Prawo wyborcze otrzymały kobiety na skutek orzeczenia Trybunału Państwowego w sprawie skargi wniesionej przez 10 mieszkanek Białej, pominiętych jako kobiety przy układaniu list wyborczych. W tym okresie wybijają się następujące bojowniczki: Paylina Kuczalska-Reinschmidt, Turzyma, Bujwidowa, Maria Dulębianka, Zofia Daszyńska-Golińska i inne. W październiku w 1917 r. zebrał się w Warszawie zjazd kobiet przy udziale delegatek i delegatów, na którym postawiono żądanie zupełnego równouprawnienia, jakie wypełnić miało tworzące się Państwo Polskie. Prawa takie kobiety polskie uzyskały dopiero w marcu 1921, kiedy to uchwalono Konstytucję. Gwarantowała ona wiele swobód obywatelskich wśród nich też równouprawnienie płci.
W Polsce działał w czasie II wojny światowej Ludowy Związek Kobiet, w 1945 utworzono Ligę Kobiet, masową organizację pod kontrolą władz komunistycznych, finansowaną przez państwo (od 1981 pod nazwą Liga Kobiet Polskich). Od początku lat dziewięćdziesiątych działa kilkanaście organizacji, zbliżonych profilem do feministycznych organizacji na Zachodzie, m. in. Polskie Stowarzyszenie Feministyczne, Demokratyczna Unia Kobiet i Rada Polek.”3
2 Nurty Feministyczne
Istnieje wiele odmian feminizmu ,które oparte są głównie na przekonaniach (religijnych,etnicznych i politycznych)
o dyskryminacji kobiet ze względu na ich płeć ,prawie kobiet do emancypacji , oraz sprzeciwie wobec seksizmu i patriarchatu .
Wśród nurtów feministycznych wyróżniamy:
2.1 Feminizm anarchistyczny
(anarchofeminizm) to jedna z odmian anarchizmu, który został wzbogacony o refleksję nad sytuacją kobiet i relacjami między płciami. Głównym wyróżnikiem anarchofeminizmu jest pogląd, że działanie państwa jest tak samo zniewalające, jak tradycyjne związki rodzinne i seksualne.
2.2 Feminizm chrześcijański - inaczej teologia feministyczna.
Feminizm chrześcijański sprzeciwia się teologicznej wizji kobiet i domaga się prawa kobiet do ordynacji na duchowną oraz podwyższenia pozycji kobiet w Kościołach chrześcijańskich. Nie zgadza się z faktem, że w odniesieniu do Boga i Ducha Św. zawsze używa się męskich form gramatycznych. Według teorii feminizmu w chrześcijaństwie dominują dwa krzywdzące, seksistowskie stereotypy kobiece : Ewa - buntowniczka, przekraczająca ustalone granice i Maria - dziewica, posłuszna Bogu, ideał macierzyństwa.
2.3 Feminizm czarny
Feminizm czarny - skupia się na problemach kobiet o czarnej tożsamości. Rozwinął się na bazie lewicowego aktywizmu, w niektórych miejscach zbliżony do feminizmu socjalistycznego, jednak głównym zagadnieniem poruszanym w tej teorii jest to, że kobiety czarne mają inne doświadczenia niż białe, ich problemy różnia się głównie ze względu na warunki życia. Czarny feminizm porusza też problem imperializmu, któremu powinny przeciwstawiać się wszystkie osoby utożsamiające się z feminizmem. „Nie możemy wybierać jednego aspektu naszej opresji i zapominać o innych. Jedynie synteza problematyki klasy, płci kulturowej (gender), rasy i seksualności może posunąć nas naprzód” (Amos i Parmar, 1984).
2.4 Feminizm duchowy
Feminizm duchowy - pokrewny feminizmowi mitu. Jest to odrodzenie duchowości, oparte na mistycznym doświadczeniu kobiet, wyrażające się w: zainteresowaniu użytecznymi dla kobiet archetypami władzy i siły, rekonstruowaniu baśni i mitów, fascynacji czarownicami. Dzięki symbolom i rytuałom kobiety mogą wyrażać swoje pragnienia. Zjawisko to wyrosło z feminizmu radykalnego lat 70..
2.5 Feminizm kulturowy
Feminizm kulturowy - promuje kulturę kobiecą (na przykład: muzyka, sztuki plastyczne, poezja, nauka, medycyna) jako przeciwwagę dla sformalizowanych struktur i autorytaryzmu.Według niektórych feministek wyzwolenie kobiet może odbywać się tylko w ich własnej kulturze, inne/inni zaś sądzą, że świat kobiet i mężczyzn powinny się uzupełniać. W ramach tego nurtu powstaje sfeminizowane słownictwo, szczególnie na oznaczenie żeńskiej nazwy dla zawodów i funkcji uprawianych przez osoby obu płci, a nazywanych tylko w formie męskiej. Przykład: socjolożka, docentka, ministra
2.6 Feminizm lesbijski
Feminizm lesbijski - najbardziej skrajny nurt feminizmu. Feministki lesbijskie sądzą, że każdy związek kobiety z mężczyzną jest opresywny. Według nich heteroseksualizm to jeden z elementów patriarchatu.
Często feminizm lesbijski wiąże się z całkowitym separatyzmem i wyborem erotycznej społeczności kobiet. Społeczność kobiet identyfikujących się z kobietami i wspierających ekonomicznie, politycznie, seksualnie to w przekonaniu lesbijek-feministek alternatywa dla heteroseksualności i patriarchatu.
Najbardziej znane grupy tego nurtu to na przykład Radicalesbians.
2.7 Feminizm liberalny
Feminizm liberalny - najstarszy i najpopularniejszy nurt feminizmu. Pierwszym opracowaniem postulatów feminizmu liberalnego była książka Mary Wollstonecraft z 1789 pt. „A Vindication of the Rights of Women”, gdzie kobieta przedstawiona jest jako istota racjonalna na równi z mężczyzną, tylko że pozbawiona dostępu do edukacji.
Feminizm liberalny dąży do wyrównania szans kobiet i mężczyzn oraz lepszej opieki zdrowotnej, ze szczególnym uwzględnieniem polityki „pro choice”, czyli za wolnym wyborem kobiety w kwestii macierzyństwa, prawem do legalnej, bezpiecznej aborcji .
Ten rodzaj feminizmu nie interesuje się sferą prywatną życia kobiet, akcpetuje podział na sprawy prywatne i publiczne. Ma charakter reformistyczny.
Największa organizacją tego nurtu jest amerykańska NOW (National Organisation of
Women )
2.8 Feminizm marksistowski
Feminizm marksistowski - synteza feminizmu i marksizmu, wyrastająca z przekonania, że choć obie ideologie mają różne podstawy, jedynie takie połączenie może spowodować realną emancypację kobiet. Feminizm markistowski opisując sytuację kobiet bierze też pod uwagę teorię klas, sposób produkcji itp. Zwraca uwagę na istotny fakt, że tak naprawdę podział czasu na wolny (konsumpcja)i pracy (produkcja) dotyczy tylko mężczyzn, ponieważ kobiety pracują także lub tylko w domu, co służy umocnieniu i odtwarzaniu kapitalistycznego społeczeństwa patriarchalnego. Według feminizmu marksistowskiego podrzędna pozycja kobiety wpływa na jej świadomość. Konepcja ta podkreśla znaczenie praktyki, jako elementu sprzęgającego indywidualną świadomość kobiet z przyczynowością procesu historycznego
2.9 Feminizm radykalny
Feminizm radykalny - głównym przekonaniem tego nurtu feminizmu jest fakt, że kobiety, jako inna płeć kulturowa są uznane za niższą grupę w strukturze społecznej. Feminizm radykalny postuluje zniesienie takiego hierarchicznego podziału, występuje przeciwko męskiej dominacji, którą wini za wszystkie formy opresji, także za na przykład rasizm. Podstawowym założeniem feminizmu radykalnego jest hasło „to, co osobiste, jest polityczne”, co oznacza, że prywatne doświadczenie kobiet nie jest dziełem przypadku, ale systemu społecznego i politycznego, w jakim żyje kobieta. W nurcie tym istnieje silna tendencja do tłumaczenia większości zjawisk kategoriami płci i seksizmu. Pojęcia centralne, słowa-klucze feminizmu radykalnego to „gwałt” i „niewolnictwo”. Najważniejszym postulatem jest cielesne i duchowe wyzwolenie kobiet. Feminizm radykalny zajmuje się właściwie tylko kobietami i seksualnością, nie bierze pod uwagę chociażby warunków socjalnych, przez co stoi w opozycji do np. feminizmu anarchistycznego, socjalistycznego czy czarnego.
2.10 Feminizm socjalistyczny
Feminizm socjalistyczny - nurt feminizmu odznaczający się przekonaniem, że przyczyną opresji kobiet jest system kapitalistyczny, który jako oparty na wyzysku pracowników, specyficznie wyzyskuje i dyskryminuje także kobiety. Różnica między feminizmem socjalistycznym a marksistowskim jest taka, że ten drugi zakłada wtórność wyzysku płciowego do ekonomicznego, natomiast feminizm socjalistyczny głosi, że męska dominacja nad kobietami to efekt konkretnych męskich interesów i aby je utrzymać, mężczyźni stworzyli sieć odpowiednich instytucji. Zasługą feminizmu socjalistycznego jest dopasowanie pojęć klasy i płci kulturowej. Kobiety osiągną niezależność, gdy zmieni się system gospodarczy.
3. Feminizm a społeczeństwo
3.1 Problem dyskryminacji płci
Dyskryminacja płci,czyli tak zwany seksizm, to „przekonanie o biologicznej, intelektualnej, moralnej lub ustanowionej przez bóstwo wyższości jednej płci nad drugą, lubo istnieniu innych przyczyn, dla których jedna płeć miałaby zasługiwać na lepsze traktowanie.W potocznym rozumieniu za seksizm uważa się głównie dyskryminację kobiet, tj. preferowanie mężczyzn przy zatrudnianiu i awansach, niższe zarobki kobiet na tych samych stanowiskach, mniejszą reprezentację w strukturach władzy, tradycyjne przekonanie o nadrzędnej pozycji mężczyzny w rodzinie, czy też sprowadzanie kobiety do roli zabawki seksualnej.”4 „Dyskryminacja wynika nie tylko z różnic fizycznych i psychicznych pomiędzy kobietami i mężczyznami, ale również z przypisywania im pewnych stereotypowych cech, a co za tym idzie narzucania określonych zachowań. Jeśli natomiast ktoś nie mieści się „w ramach” nakreślonych przez społeczeństwo, tzn. przejmuje cechy i zachowania drugiej płci, postrzegany jest jako dziwak i odmieniec. Walka z dyskryminacja jest wiec głównie walka ze stereotypami. Ludzie przyzwyczaili się do swoich ról, które były im narzucane przez wieki, tzn. kobieta obowiązkiem kobiety jest zajmowanie się domem i dziećmi a mężczyzna dba o ich byt. Taki podział obowiązków istniał przez setki lat, dopiero pod koniec wieku XIX pojawiły się pierwsze próby walki z tym stereotypowym myśleniem.”5 Powstał między innymi wspomniany juz przeze mnie ruch sufrażystek, walczących przede wszystkim o prawo kobiet do głosowania oraz o ich równouprawnienie. W całej tej dyskryminacji mnie osobiście wciąż najbardziej gryzie i denerwuje to niezmienne od lat konserwatywne myślenie o tym co kobiecie wolno i nie wolno, co przystoi a co nie.
Oto jeden z przykładów : gdy mężczyzna "zalicza" jest uznawany przez społeczeństwo za bohatera, a gdy kobieta zrobi to samo,to jest juz skreślona i uznana za "ladacznice". Osobiście nie pochwalam takiego zachowania, ale uważam, że jesli kobieta już decyduje się na taki styl życia, to ma do tego pełne prawo tak samo jak mężczyzna. Jest to sprawą indywidualną i takie zachowanie można oceniac jedynie ze względu na osobowość człowieka a nie płeć.
Stereotpowe myslenie sprzed lat powoduje to, że kobieta nigdy nie dorówna mężczyźnie, bo żeby wytępić problem dyskryminacji płci trzeba by najpierw zmienić myślenie i poglądy całego społeczeństwa a to na dzień dzisiejszy jest awykonalne.
3.2 Równouprawnienie kobiet i mężczyzn
„Zasada równouprawnienia kobiet i mężczyzn zagwarantowana jest we wszystkich podstawowych, międzynarodowych dokumentach praw człowieka, podpisanych i ratyfikowanych przez Polskę: w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, ONZ Konwencji o Eliminacji Wszelkich Form Dyskryminacji Kobiet, Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz Europejskiej Karcie Socjalnej. Czy zasada ta jest jednak przestrzegana? Niestety nie! Mimo iż znakomita większość Polaków deklaruje swoje pełne poparcie dla równouprawnienia kobiet i mężczyzn, i twierdzi, ze nigdy nie dyskryminowali nikogo ze względu na jego płeć, to jest to nieprawda. Bardzo często robimy to bezwiednie - malej dziewczynce kupujemy lalkę, czy plastikowa kuchenkę, chłopcu - samochód lub plastikowy pistolet.”5 I jak tu mówić o równouprawnieniu,skoro już od wczesnego dzieciństwa przygotowujemy dzieci do pełnienia określonych ról w ich dorosłym życiu. Chłopcom zabrania się płakać,gdyż jest to uznawane za oznake słabosci i nie pasuje do wizerunku silnego,władczego mężczyzny "prawdziwi meżczyźni nie płaczą".
Dziewczynki zaś uczy się,że nie wolno chodzić po drzewach, bo to zabawa typowa dla chłopców.Co wiecej większość rodziców (głownie ojców) chce aby ich pierwszym dzieckiem był chłopiec. Pierworodny syn jest powodem do dumy,córka oczywiście też byłaby "ok",ale to „syn jest tym, dzięki któremu przetrwa ród i to jego nazwisko nosić będą jego dzieci.
Dziedzina,w której najtrudniej o równouprawnienie jest praca zawodowa. Nowa konstytucja odnosi się do równości kobiet i mężczyzn w następujący sposób : „Kobieta i mężczyzna w Rzeczpospolitej maja równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym. Kobieta i mężczyzna maja w szczególności równe prawo do kształcenia, zatrudnienia i awansów, do jednakowego wynagradzania za prace jednakowej wartości, do zabezpieczenia społecznego oraz do zajmowania stanowisk, pełnienia funkcji oraz uzyskiwania godności publicznych i odznaczeń".”5 Mimo iż równość kobiet i mężczyzn gwarantuje nam prawo,to z życia wiemy,że jest inaczej. „Pozycja kobiet na rynku pracy jest znacznie gorsza niz mezczyzn. Dyskryminacja kobiet na rynku pracy jest az nadto widoczna i nikt tego nie kwestionuje. Kobiecie duzo trudniej jest znalezc prace, nie tylko dlatego, ze adresowanych jest do nich znacznie mniej ofert pracy, ale równiez dlatego, ze maja one znacznie mniej możliwości przekwalifikowania zawodowego. Większość kursów zawodowych organizowanych przez biura pracy dotyczy zawodów uważanych tradycyjnie za męskie, niewiele zaś adresowanych jest do kobiet. Wiele zawodów wciąż jest niedostępnych dla kobiet, w innych wyraźnie preferuje się mężczyzn. Wystarczy spojrzeć na ogłoszenia prasowe, aby uświadomić sobie zakres dyskryminacji kobiet: lepiej płatne oferty pracy adresowane są do mężczyzn, kobiety poszukiwane są głównie na stanowiska sekretarek lub asystentek dyrektorów. Na porządku dziennym są pytania o to, czy poszukująca pracy kobieta ma rodzinę i dzieci. Posiadanie rodziny i dzieci stanowi poważna przeszkodę w znalezieniu atrakcyjnej pracy; wiadomo, obowiązki rodzinne wpływają negatywnie na wydajność pracy kobiet. Kobiety wciąż zarabiają średnio 30% mniej niż mężczyźni, rzadziej awansują i zajmują kierownicze stanowiska. Kobieta aby awansować najczęściej musi być znacznie lepsza od mężczyzny Kobiety częściej niż mężczyźni narażone są na łamanie ich praw pracowniczych. Zwolnienia kobiet w ciąży nie należą do rzadkości, a ochrona pracy kobiet wracających z urlopów wychowawczych staje się coraz bardziej iluzoryczna.”5
Z brakiem równouprawnienia płci spotykamy sie nie tylko na arenie zawodowej,ale również w życiu codziennnym. Ostatnio pojawił się "modny" problem ciąży u nastolatek. „Siedemnasto- czy osiemnastoletnia dziewczyna zachodzi w ciąże i najczęściej zostaje porzucona przez swojego partnera i pozostawiona z problemem urodzenia i wychowania dziecka. Przypadkowa ciąża jest postrzegana przez społeczeństwo polskie jedynie jako problem kobiety - to o dziewczynie, nie o chłopaku, mówi się, ze „wpadła”. A przecież, jak wiadomo, kobieta sama w ciąże nie zajdzie, do tego potrzeba dwóch osób. To, że nosi w sobie dziecko nie oznacza wcale, iż jest ona całkowicie za to odpowiedzialna. Większość jednak tego nie rozumie i uważa kobietę za jedyna odpowiedzialna za swoja ciąże osobę, która sama powinna zająć się dzieckiem. Sprawa równouprawnienia kobiet i mężczyzn jest bardzo delikatna kwestia. Każde słowo, każde działanie może być uznane przez druga osobę za dyskryminacje. Dyskryminacja zawsze była jest i będzie a to z tej prostej przyczyny, ze kobieta i mężczyzna w duzym stopniu sie od siebie różnią. Różnice są widoczne przede wszystkim w naszej budowie fizycznej.
Wiadomo, ze kobieta jest osobą słabszą od mężczyzny, niektórych prac nie jest wiec w stanie wykonać tak dobrze jak mężczyzna i na odwrót. Kobieta jest mniejsza, ma drobniejsza budowę i jest delikatniejsza, co z kolei sprawia, iż jest ona lepsza w pracach wymagających precyzji. Kobiety i mężczyźni różnią się również cechami psychicznymi. Kobiety są bardziej cierpliwe i ostrożne, mężczyźni z kolei maja lepsza orientacje przestrzenna i są bardziej powściągliwi.”5 Mozna byto oczywiście uznać za myslenie stereotypowe,ale taka jest nasza biologia i nie da sie tego zmienić.”Mózg kobiety i mężczyzny jest troszkę inaczej zbudowany, obie płcie wykorzystują go również w inny sposób. Owszem kobiety i mężczyźni powinni mieć takie same prawa. Powinni być również traktowani w miarę równo, ale różnice miedzy nimi sprawiają, że jest to po prostu niemożliwe.”5
3.3 Kobiety w polityce
„Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku przyznano kobietom i mężczyznom czynne i bierne prawa wyborcze na takich samych zasadach. Przed II wojną światową udział kobiet we władzach ustawodawczej i wykonawczej był jednak minimalny. Kobiety stanowiły 2% członków Sejmu i 5% członków Senatu. Warto zapamiętać niektóre z pierwszych posłanek - wśród pierwszych kobiet zasiadających w polskim Sejmie wymienić należy Irenę Kosmowską, posłankę na Sejm w latach 1919-1930 z listy PSL Wyzwolenie, działaczkę Ligi Obrony Praw Człowieka
i Obywatela. Była ona pierwszą kobietą w rządzie - wiceministrem opieki społecznej w Rządzie Tymczasowym. W prezydium Sejmu pierwsza kobieta pojawia się w 1922 roku jako sekretarz tymczasowego prezydium. Reprezentacja kobiet w parlamencie znacznie zmniejszyła się po 1989 roku. Udział kobiet w parlamentach w różnych krajach gwałtownie spadł: w Bułgarii z 21% do 9%, w Czechosłowacji (w 1990 roku jeszcze istniała Czechosłowacja) z 30% do 6%, w NRD wynosiła 32%, w Niemczech 21%, na Węgrzech spadła z 21% do 7%, w ZSRR z 35% do 14% w 1990 r. W Polsce natomiast udział kobiet w parlamencie po 1989 roku także spadł i nadal utrzymuje się na tym samym, bardzo niskim poziomie (13%).
Analizy dotyczące polityki, demokracji czy porządku prawnego prowadzone z perspektywy kobiet budzą często wątpliwości, czy płeć powinna być brana pod uwagę przy tworzeniu porządku prawnego lub społecznego. W literaturze feministycznej podkreśla się jednak, że takie pytanie powinno być przede wszystkim postawione w odniesieniu do obecnej sytuacji i do już istniejącego prawa i porządku społecznego. Regulacje prawne czy reguły życia politycznego przedstawiane jako "neutralne pod względem płci" zdaniem autorek feministycznych najczęściej nie są wolne od wpływu płci, gdyż odzwierciedlają męskie interesy i wartości. Dyskryminacja kobiet nie następuje już obecnie, tak jak było to np. w XIX wieku, przez niedopuszczenie kobiet do atrakcyjnych zajęć czy stanowisk, ale ma swoje źródło w strukturze społecznej, która faworyzuje mężczyzn - to mężczyźni definiują zasługi, do mężczyzn dostosowywane są standardy, oczekiwania i kryteria awansów w pracy zawodowej i w życiu publicznym, do męskich doświadczeń dostosowuje się regulacja prawna, do męskich preferencji - zasady i zakres ingerencji państwa w życie jednostki. Dlatego do stworzenia równości kobiet i mężczyzn nie wystarcza usunięcie dyskryminacji, ale nadanie władzy. "Równość wymaga nie tylko równych szans przy obsadzaniu zdefiniowanych przez mężczyzn ról, ale także tworzenia ról definiowanych przez kobiety (....) takie nadanie władzy mogłoby radykalnie zmienić kształt naszego społeczeństwa".”6
3.4 Feminizm i nowy obraz rodziny
„Awans społeczny kobiet wiąże się ze zmianą wizji naturalnej tożsamości kobiet. Coraz częściej i ostrzej kwestionuje się wizję kobiety sprowadzonej do roli matki czy strażniczki domowego ogniska. Nie tylko feministki uważają, że kobiety powinny posiadać takie sama prawa jak mężczyźni a ich tożsamość można wyznaczyć poza tradycyjnymi rolami w rodzinie czy zawodami (nauczycielki, pielęgniarki). Te zjawiska wiąże się nie tylko z rosnącym udziałem kobiet w rynku pracy, ale również z ich większą ekonomiczną niezależnością. Co więcej, możliwość kontroli urodzin sprawia, że macierzyństwo staje się kwestią wyboru kobiety (stąd ciągłe i zaciekłe spory o aborcję i kontrolę urodzin) i w związku z tym zyskują one większą kontrolę nad sposobem godzenia swych ról zawodowych i rodzinnych, jak i definiowania swojej tożsamości. Warto dodać do tego, że zmienia się znaczenie i koncepcja rodziny. Nie tylko rośnie liczba samotnych kobiet z dziećmi, wzrasta liczba rozwodów oraz gotowość do zawierania kolejnych związków małżeńskich, ale coraz więcej jest gospodarstw domowych jednoosobowych (tzw. singli) lub też związków niesformalizowanych. Procesowi awansu kobiet i zmiany struktury rodzin towarzyszą olbrzymie zmiany w sferze wyobrażeń dotyczących ludzkiego ciała i seksualności. Mimo stale podejmowanej krytyki permisywności (rzekomo zbyt liberalnej postawy wobec współżycia seksualnego szczególnie przedmałżeńskiego, jak i wobec pornografii czy tak zwanej „golizny”) zasadniczo wartość rodziny (nawet jeśli jest inaczej definiowana) nie ulega głębszym zmianom. Można natomiast mówić o wzroście znaczenia seksualności w obyczajach, strojach, kulturze masowej, która zaczyna być uważana za ważny element naszej samorealizacji. Mówi się o niej i pokazuje ją w sposób o wiele swobodniejszy i bardziej otwarty.”7
Zakończenie
„Kiedy w drugiej połowie lat sześćdziesiątych pojawił się feminizm, nikt nie traktował go poważnie”8.Uważano, że to zabawne zjawisko, które zniknie jeszcze szybciej jak powstało. Feminizm jednak nie przeminął. Jego ideologie przetrwały i z biegiem lat coraz bardziej rosły w siłę. Feminizmowi zawdzięczamy wiele: prawo do pracy, głosowania, czy edukacji. Jednak mimo postępu jaki narodził sie wraz z feminizmem, wśród współczesnych kobiet nadal daje się odczuć przekonanie, że to jeszcze nie to, co należałoby osiągnąć. Niestety społeczeństwo w dalszym ciągu tkwi w konserwatywnych przekonaniach i nie pozwala kobiecie wybić się z historycznego dna stereotypów. Zarówno w Polsce jak i na świecie mimo istniejących praw, kobiety wciąż są dyskryminowane w życiu politycznym, społecznym, gospodarczym jak i rodzinnym. Dlatego też dopóki w społeczeństwie będzie panowała nierówność między kobietą a mężczyzną, nurt feministyczny będzie się rozwijał i nigdy nie wygaśnie!
Bibliografia :
Przegląd stron internetowych :
Agata Macionżek „O feminiźmie nie całkiem serio” http://uk.umcs.lublin.pl/AGATA1.htm
Eliza Sarnacka-Mahhoney „Czy Polke stać na zachodni feminizm” http://www.polishnews.com/fulltext/fem/2001/feminism1.shtml
„jola” "Kobieta i mężczyzna RP mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym,
i gospodarczym” Czy ten konstrukcyjny zapis stosowany jest w społecznym życiu?”-
fragmenty pracy ze strony http://prace.sciaga.pl/19640.html
Paweł Śpiewak „Przemiany społeczne w XX wieku” Encyklopedia multimedialna PWN
http://ee.pwn.pl/
Sylwia Dwojak „Sytuacja kobiety w okresie między wojennym w świetle publikacji
tygodnika „Kobieta współczesna”- fragmenty pracy ze strony
http://prace.sciaga.pl/27299.html
Wikipedia- Wolna Encyklopedia http://pl.wikipedia.org/wiki/Feminizm
Wikipedia-Wolna Encyklopedia http://pl.wikipedia.org/wiki/Seksizm
G. Ulicka „Nowe ruchy społeczne” Warszawa 1993
Konstanty Wiazowski artykuł z miesięcznika „Słowo prawdy” 6-7/1996
Małgorzata Fuszara „Udział kobiet we władzy”
Fragmenty z raportu „Kobiety w Polsce w latach 90”
Do najlepszych nie należy,ale jeśli komuś pomoże,to miło :)